Welke internaten staan op de kaart?
Bij het maken van de kaart hebben wij ons gericht op onderwijsinternaten (zo'n 100 in totaal) en op termijn komen daar ook de internaten voor speciale doelgroepen bij (ruim 30), waaronder instellingen voor blinden, doven, weeskinderen en schipperskinderen. Wij hebben ons beperkt tot de internaten uit de naoorlogse periode, van de jaren '50 tot in de jaren '70. Om de simpele reden dat uit deze periode nog de meeste oud-leerlingen in leven zijn. Overigens beweren wij niet dat de kaart al compleet is. Dus mocht er volgens jou nog een internaat ontbreken: mail naar info@bhic.nl en geef het ons door!
Soorten internaten
De onderwijsinternaten die wij op de kaart hebben gezet, waren er voor alle schooltypes, waaronder de lts, de ulo, de mms, de huishoudschool en de kweekschool. Een bijzondere categorie vormen de kleinseminaries (gymnasia voor toekomstige priesterstudenten) en de juvenaten (scholen voor aspirant broeders en paters). Wat opvalt is hoe enorm populair al deze internaten waren. En niet alleen bij Brabantse ouders. Ook katholieken van boven de grote rivieren stuurden hun kinderen maar wat graag naar het zuiden voor een gedegen katholieke opvoeding. Omdat het aanbod daar nu eenmaal groter was, maar ook omdat het onderwijsniveau van deze scholen in hoog aanzien stond. Op de kostscholen die wij in kaart hebben gebracht verbleven dan ook vaak internen uit alle windstreken. Om hen allemaal te kunnen huisvesten, was veel ruimte nodig. Verspreid over de provincie verrezen dan ook kolossale, imponerende gebouwencomplexen, waar het een drukte was van jewelste. Een goed voorbeeld is het jongensinternaat Saint Louis in Oudenbosch, dat op enig moment onderdak bood aan maar liefst 700 internen!
Onderwijsinternaten leken in veel opzichten op elkaar, maar er waren ook belangrijke verschillen. Sommige hadden een elitaire status, in stand gehouden door hoge kostgelden. Daar zaten leerlingen uit de rijkste milieus. Veel van die prestigieuze kostscholen stonden onder leiding van de oudere kloostergemeenschappen, zoals de Jezuïeten of de Kanunnikessen van de Heilige Augustinus. Een deftig en duur meisjesinternaat was bijvoorbeeld Regina Coeli in Vught. Internaten van broeders hadden daarentegen vaak een wat ‘volkser’ karakter. Er waren in Brabant zo'n dertig orden en congregaties van mannen die een of meer internaten hielden. Voor de meisjes waren er kostscholen van een kleine twintig vrouwenorden en -congregaties. En dan waren er nog internaten onder leiding van de bisdommen en zelfs van enkele katholieke lekenorganisaties.
Wat zijn jouw ervaringen?
Het is geen geheim dat oud-kostschoolleerlingen hun verblijf op het internaat achteraf heel verschillend waarderen, om het voorzichtig uit te drukken. Voor de ene leerling was het internaat een baken van rust vergeleken met een chaotische thuissituatie, een plek van gedegen onderwijs en van innige vriendschappen. Maar er zijn ook mannen en vrouwen die juist met afschuw terugkijken. Zij krijgen nog steeds de rillingen bij hoe hiërarchisch en standsbewust deze wereld soms was, hoe hard de leerlingen tegen elkaar konden zijn en hoe eenzaam ze waren, die eerste nacht op de slaapzaal. En dan hebben we het nog niet eens over de gevallen van geestelijk, fysiek en seksueel misbruik, die inmiddels volop aan het licht zijn gekomen. Want ook al zat je op hetzelfde internaat, of in dezelfde klas: wat voor je beste vriendje of vriendinnetje de hemel was, kon voor jou een regelrechte hel zijn.
Deel herinneringen en foto's
Natuurlijk kan niemand beter over het kostschoolleven vertellen dan alle generaties mannen en vrouwen, die dit aan den lijve hebben ondervonden. Dus ga naar de internatenkaart, klik op jouw internaat en deel je herinneringen, of deze nu positief of negatief zijn. Ook is het BHIC op zoek naar internaatfoto's. Stuur ze naar info@bhic.nl, dan voegen wij ze toe aan onze fotocollectie en aan de pagina van jouw internaat.
Naar de Fotocollectie Internaten BHIC
In de media:
DTv Nieuws maakte de volgende items over de internatenkaart:
Bron: Peter zat op kostschool in Uden: 'Geweldig, ik wilde niet meer terug naar huis', Dtv Nieuws / Rochelle Moes, 12-08-2020.
Bron: Herinneringen aan de oude kostschool in Oss', Dtv Nieuws / Frank Spijkers, 28-08-2020.
Lees ook:
Kostscholen als liefdadigheidsinstellingen
Reactie toevoegen