Onzedigheid loert overal

René Bastiaanse

vertelde op 17 mei 2017 om 12:27 uur

Met name in de periode 1930-1960 verschenen er vele honderden, zo niet duizenden Nederlandstalige boeken, brochures en artikelen gewijd aan de grote gevaren van handelingen die weliswaar niet inherent zondig waren, maar o zo gemakkelijk tot seksuele opwinding en dus doodzonde konden leiden.

Over de verderfelijke invloed van onzedige zaken als ‘vleeskleurige nylons’, ‘lipstick’, ‘tongkussen’, ‘tampax’, ‘de foxtrot’, ‘gemengd kamperen’, ‘zonnebaden’, ‘bioscoop’ werd veel en met graagte geschreven. Er verschenen talloze werkjes voor opgroeiende jongens en meisjes waarin werd gewaarschuwd voor de zedenbedervende tendensen in de moderne wereld. Ook richtlijnen over zedige kleding en over hoe verloofden zich moesten gedragen, waren uiterst populair.

Herinneringen

Satire op het celibaat, paneel, olieverf (foto: Ruben de Heer / Wikimedia, CC0 1.0. Bron: Museum Catharijneconvent, Utrecht, inv.nr. RMCC s00041, bruikleen Rijksmuseum, Amsterdam)

Paula Franken uit Bergen op Zoom

Ik zat op kostschool in Oudenbosch. Mijn ouders kregen een brief: Geachte ouders. Het zal u ongetwijfeld bekend zijn dat de mode voor het aanstaande zomerseizoen voor katholieke vrouwen en meisjes niet aanvaardbaar is. Het aangeknipte mouwtje ontbreekt dikwijls en de halsuitsnijding is te breed en te diep waardoor inkijk ontstaat die niet esthetisch is en vaak onzedig. Wij zijn er van overtuigd dat u deze excessen zult vermijden als u zelf jurken maakt. Wat de confectie biedt, kan in de meeste gevallen niet gedragen worden. Gelieve u beslist te houden aan de voorschriften.

M. Perdaems-Bogaards uit Nieuw-Vossemeer

Het was in de zomer van 1944. Ik ging met ons Mia van bijna zes jaar oud naar de mis. Ze had op school over de kruisweg gehoord. Er hingen in de kerk mooie schilderijen over het leven van Jezus. Na de mis gingen we die staties bekijken. We waren net halfweg toen ik de kapelaan aan zag komen. Die liep zijn brevier te bidden. Hij keek naar ons en werd zo wit als een lijk. Ik dacht die man wordt niet goed. Maar je zult het niet geloven. Hij pakte mij vast. Ik had m'n zusje bij de hand en hij duwde ons zo de kerk uit. 'Er uit met dat nakend jong', riep hij nog. Dat jong zag er schattig uit. Een mooi jurkje en een luifelhoedje op, maar ze bleek alleen sokjes aan te hebben in plaats van kniekousen.

Bron van deze herinneringen

Ad Rooms, Het Rijke Roomse Leven: Herinneringen met weemoed en weerzin, Raamsdonksveer 2002-2006

Meer verhalen

Reacties (4)

Nicasius zei op 13 maart 2019 om 15:59 uur

In de jaren 1950 , de 2e WO was inmiddels vijf jaar achter ons en het financiële leven in de gezinnen werd weer wat beter. De invloed van de r.k. gezagsdragers bleef onverminderd aanwezig en het aanzien als grote gezin werd er zeker beter op wanneer je een zoon en/of dochter in het klooster had. Ik was bijna de jongste in het gezin en werd als "vrijwilliger " aangewezen naar het Juvenaat Mariahof te Breda naar de Broeders Penitenten van Boekel te gaan. De studiebijdrage was honderd gulden per jaar. Als knaapje van 14 jaar maakte ik de reis naar Breda alleen. Drie jaren ongewild meer dan 300 dagen per jaar 24 uren per dag intern, en dat omwille van de ouders om bij de pastoor-deken en kapelaan een beter en hoger aanzien te verkrijgen. Aansluitend hierop één jaar Noviciaat en hier werd ik 18 jaar waarin ik een eigen beslissing kon nemen. Zou ik gebleven zijn dan zou ik in het verdere leven Br.Nicasius zijn. Een welkom thuis kon ik vergeten en nog dezelfde dag ben ik van huis vertrokken om niet meer terug te komen. Het zijn voor mij traumatische jaren geweest welke nu nog bij mijn 82 jaar sluimerend traumatisch aanwezig zijn.
Op veel later moment , jaren later , vond ik in een kerkarchief de toelating informatie van kapelaan van Leipsig uit onze parochie. om op het Juvenaat te worden toegelaten. CITAAT: Een goede knul uit een gezin wat bestaat uit vader, moeder en 9 kinderen. Na hem komen nóg 2 kinderen. Het gezin is Godsdienstig doch niet zo geweldig. Was getekend door:
P.van Leipsig, Kapelaan Venray.
Samenvattend:
Het heeft mijn leven een geweldige draai gegeven en nóg voel ik het gemis van mijn jeugdjaren en de warmte van het ouderlijke nest.
Heel vroeg uit het warme nest gegooid en heel vroeg moeten leren vliegen !

Marilou Nillesen zei op 14 maart 2019 om 10:05 uur

Onthutsend om je verhaal te lezen, Nicasius. Om voor te stellen hoe een jongen op die leeftijd ongewild in die wereld belandt, met alle gevolgen van dien. Wat ongelooflijk krachtig om dan je leven weer in eigen hand te nemen, terwijl je weet wat de gevolgen zijn. En wat sterk ook dat je je verhaal hier vertelt. Veel dank daarvoor.

Je laatste zin geeft de tragische gebeurtenissen in prachtige bewoordingen weer. Indrukwekkend.

Mark Goossens zei op 14 maart 2019 om 18:06 uur

Dank voor uw bijdrage! Ik hoop dat u desondanks prachtige vluchten heeft kunnen maken. Het is natuurlijk een stuk gemakkelijker vliegen als men in een veilige, stabiele omgeving vol aanmoediging is opgegroeid. Het enige dat wij kunnen doen is proberen niet dezelfde fouten te maken als de generaties die ons voorgingen, en ons te realiseren dat we allen ten minste gedeeltelijk het produkt van onze opvoeding en omstandigheden zijn.

Christian van der VenBHIC zei op 15 maart 2019 om 09:44 uur

Dat willen we graag onderschrijven, Mark. Hopelijk leveren alle verhalen en herinneringen die via onze website gedeeld worden, daar wat kleine bouwstenen voor aan.