Verder waren er natuurlijk de herders met hun schapen, een os, een ezel en meestal ook een engel. Voor de drie koningen met hun kamelen en kostbare geschenken kon ook al een plaatsje bij de kerststal worden ingeruimd, maar niet in alle huishoudens. Het Driekoningenfeest werd immers later, op 6 januari, gevierd. De kerstboom werd in veel katholieke gezinnen pas in de loop van de jaren ’50 gemeengoed.
De eerste kerstdag begon met heel vroeg opstaan, want op de allerkleinsten na ging ons hele gezin naar de Nachtmis. Op heel veel plaatsen begon die niet om 12 uur middernacht, maar zoals bij ons ’s morgens om 5 uur. ’n Uur van tevoren stonden we op en wanneer we – nog slaapdronken - in de huiskamer kwamen, stond daar de ontbijttafel al gedekt. Maar die moest nog enkele uren wachten……
 |
In de kerk aangekomen, ging moeder met de meisjes aan de linkerkant zitten, terwijl pa met de jongens een plek zocht in de kerkbanken rechts. De voorste banken waren gereserveerd voor de leden van het kerkbestuur, maar ook voor de dokter, de notaris en andere mensen die gemakkelijk konden betalen voor een mooie plaats in de kerk. De Nachtmis begon met een plechtige dienst met drie heren. Het kerkkoor zong de vaste Gregoriaanse gezangen, behorend bij deze mis, maar tijdens het communie uitreiken was er ook ruimte voor kerstliederen, die door iedereen werden meegezongen.
Na afloop van de plechtige mis, die gemakkelijk anderhalf uur kon duren, stroomde de kerk niet leeg, want er volgden nog twee missen. Maar in tegenstelling tot de eerste waren dit ‘stille missen’, dat wil zeggen: ze werden gelezen en duurden daardoor hooguit een half uur per stuk. Dat was maar goed ook, want intussen rammelde je maag… Maar zo rond half 8 mochten we naar huis, waar een overvloedig kerstontbijt wachtte. Terwijl we aan tafel zaten, luidden alweer de kerkklokken, voor de dageraadsmis. Later in de ochtend volgde dan nog de dagmis.
Herinneringen aan kerstmis
J. van Brussel uit Oosterhout
Ik vond het een voorrecht om als misdienaar al heel vroeg samen met de zangers van het koor voor de nachtmis naar de kerk te mogen komen. Dan kon je alvast plaatsen reserveren voor familieleden. Als de deuren om kwart voor twaalf open gingen, dan stormden de mensen de kerk in voor de beste plekken. Mensen brachten van thuis klapstoeltjes mee. Wij als misdienaar hadden dan ook gelegenheid om tijdig de juiste toga uit te zoeken en die verstopten we dan tot we ze aantrokken. De toga's moesten de juiste lengte hebben, want het was geen gezicht als er een paar van die spillebeentjes onder vandaan kwamen. De toga moest netjes over je schoenen vallen als je knielend aan het altaar zat.
 |
| Kerstmis in Den Dungen (foto: Kapelaan Van Hoof; coll. BHIC fotonummer 1775-000432-184) |
J. Jansen uit Dinteloord
Ik herinner mij nog goed de traditie van het zogenaamde ‘kindje wiegen’ op de middag van eerste kerstdag. In vroegere jaren werd er dan een wieg bij de kerststal in de kerk geplaatst met daarin een kindje. Bezoekers wiegden het kind en er werden bepaalde liederen gezongen. De pastoor vertelde over Maria en Jozef en de plaatsen Jeruzalem en Nazareth. Als je dan de allerkleinste kerkbezoekertjes zag, de oogjes vol bewondering van het gebeuren en de moeders die op hun beurt hun geluk uitstraalden, was het echt de moeite waard om dat mee te maken.
Louis van Eijk uit Terheijden
Als koor waren we met Kerstmis meer in de kerk aanwezig dan thuis. De nachtmis begon om 05.00 uur, maar om 04.00 uur moesten we eerst ter communie. Tijdens de mis was daar geen tijd voor. Vervolgens kregen we een ontbijt in het parochiehuis. Ik gruwelde van de vellen in de chocolademelk. De mis duurde bijna twee uur. Het was voor de koorleden moeilijk om de trap naar het koor te bereiken want de kerk was tot in elk hoekje bezet met kerkgangers. Er stonden ook veel protestantse bezoekers vooraan in de rij om te genieten van de mooie zang. De hoogmis begon om 10.30 uur, die viering duurde ook twee uur. Tussendoor zongen we kerstliederen tijdens de zogenaamde stille missen van 07.00 en 09.00 uur. 's Avonds was er om 19.30 uur nog een pontificaal lof met preek en 's middags was het koor in het Laurensziekenhuis om een concert voor de zieken te verzorgen.
Bron van deze herinneringen
Ad Rooms, Het Rijke Roomse Leven: Herinneringen met weemoed en weerzin, Raamsdonksveer 2002-2006
Reactie toevoegen