Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Het ‘strooike’

Rooms prentenboek

Wie wat bewaart die heeft wat, en zo kwamen we bij het onderwerp van ‘het strooike’. Dit kribje met stro werd voor de deur gezet van een huis waar zojuist iemand was overleden. Daarmee was het wel de tegenhanger van de ooievaar als symbool van een geboorte. Het werd meestal in bewaring gegeven bij één van de buren.

In de eerste helft van de twintigste eeuw werd het strooike in diverse Brabantse dorpen nog veelvuldig gebruikt en in 2011 is deze traditie door de Buurtvereniging Vrilkhoven in Liempde “nieuw leven” ingeblazen. Helaas is het sindsdien al diverse keren van zolder gehaald en de reacties erop zijn, ondanks het grote verdriet, erg positief. Symboliek kan troost bieden, zo bleek weer.

Foto: Tineke van der Zanden
Foto: Tineke van der Zanden

In Uit ’t Rijke Roomsche leven van Sint Albertus, over het Liempdse boerenleven, wordt een uitvoerige beschrijving gegeven over het correct gebruik van de takkenbundels, stenen, plankjes en de plaatsing. Want voor ieder ‘soort’ overledene – man, vrouw, volwassenen, kind, getrouwd of vrijgezel – golden andere regels. Was een man overleden, dan werd het strooike rechts voor de deur geplaatst. Was het een vrouw, dan kwam het strooike links. Aanvankelijk bestond het strooike uit een laagje stro met daarop vijf ruwe stenen. Was de overledene niet getrouwd, dan werden tussen de stenen twee bosjes palmtak gestoken. Na verloop van tijd werd het strooike een strobundel op een houten schraag die met zwarte linten bijeen werd gehouden. Aan de voorkant van de schraag leunden drie, en aan de achterkant twee zwarte plankjes met ieder een witte rand. Bij ongehuwden stopte men tussen het stro ook weer twee palmtakjes. Voor overleden kinderen werden drie stenen gebruikt, waartussen twee groene palmtakjes met papieren slingertjes prijkten.

Artikel van Arnold v.d. Broek in het Brabants Dagblad
Artikel van Arnold v.d. Broek in het Brabants Dagblad

Daarbij hoorde ook dat het bericht van overlijden in de buurt werd overgebracht door de zogenaamde "aanzeggers". Meestal brachten twee aanwonende buurmannen de droeve boodschap rond. Dat kon nog wel eens wat tijd in beslag nemen omdat ze bijna op elk adres een borreltje kregen. Hoe bedroefd ze nog bij het laatste adres waren valt niet te zeggen, maar er zijn verhalen dat de gang van de aanzeggers weer op weg naar huis soms niet licht viel....

 

3

Reacties (3)

Rini de Groot. zei op 1 februari 2021 om 00:12 uur

Jammer maakte ik geen foto van het 'Strooike' in het Karrenmuseum van Essen (B) aangebracht naast de in bruikleen gekregen antieke Begrafeniskoets uit Antwerpen. Daarom ook bij onze overburen kent men dit ritueel.
De koets voor de ene geen geschikte bij de andere een welkome aanvulling.

Gerard Veltman zei op 9 februari 2021 om 16:21 uur

Toen mijn vader in1953 stierf werd er ook een strooike geplaatst. In Udenhout waren ze met een punt aan de boven kant, ook zwart met een wit biesje er langs, aan twee kanten 4 plankjes met in het midden een busseltje stro. als er een man gestorven was stak er in het midden er boven uit zoon zelfde plankje maar dan met een doodskop er op geschilderd. Was er een vrouw gestorven dan kwam het doodshoofd amper boven alles uit. Bij kinderen een busseltje stro met aan twee kanten vier rechthoekige stenen en versierd met confetti dit was mooier om te zien. Was het kindje bij de geboorte, of eerder gestorven en men had het niet meer levend gedoopt, dan was het een duiveltje en mochten ze niet meer op het kerkhof begraven geworden maar buiten de heg en kregen ze geen naam!! Ik kon er niet goed tegen maar heb dit wel twee keer moeten doen met mijn vader want het waren toch wel twee broertjes van mij. De enige troost was ik mocht ze aan kleden in een grote platen doos doen omringt met watten en een briefje er bij met hun naam er op en dat ik van ze hield. Na 76 jaar kan ik de plek nog aanwijzen waar ik ze begraven heb met mijn vader en ze zijn nog niet uit mijn gedachten!

Rini de Groot. zei op 9 februari 2021 om 17:05 uur

Wat een geloof en wat heeft de Kerkfabriek ervan gemaakt. Wij wisten niet beter we zijn toch (geintrok...) verdoofd bedwelmd als bij een sekte, en wisten niet beter. Wanneer het niet gedoopt werd miste de kerk ook een geldelijk bedrag en werd het ook niet in het Trouwboekje vermeld.
Dure kerken grote gezinnen maar ja dan was jij en ik er misschien ook niet geweest. Jammer dat die Jezus niet openlijk terug kwam, wat zouden er koppen vallen.
Gerard fijn dat je het weer eens onder woorden brengt en je gevoelens deelt.
Ik schreef er een verhaal over; https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/geboren-worden-maar-geen-naam-kr…

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.