Schutjes geeft antwoord op (bijna) al je vragen

Marilou Nillesen

vertelde op 8 januari 2019 om 10:56 uur

Geen historisch onderzoeker in deze provincie die zijn naslagwerk níet ter hand heeft genomen: Schutjes is een begrip voor een ieder die zich bezighoudt met de Brabantse geschiedenis. Naamgever is pastoor Ludovicus Schutjes, geboren Eindhovenaar, kapelaan in Goirle en 28 jaar pastoor van Orthen. Maar bovenal schrijver van Geschiedenis van het Bisdom ’s-Hertogenbosch.

Op eerste kerstdag 1818 wordt Ludovicus Henricus Schutjes geboren in Eindhoven. Zijn loopbaan is tamelijk divers te noemen: van professor aan het seminarie in Sint Michielsgestel en kapelaan in Goirle naar directeur van het instituut der Broeders in Den Bosch. In 1855 volgt een benoeming tot rector van de Godshuizen in Den Bosch. Schutjes voelt zich vooral bij de zielzorg in het huis Reinier van Arkel betrokken. Over het genezingsproces van de patiënten daar schrijft hij: "Zeer veel indruk maakte de Godsdienst op hunne gemoederen, de menig geschokte en verwarde ziel vindt dáár verligting en vertroosting, zoo niet de geheele genezing door het gebruik der Heilige Sacramenten."

Geschiedschrijver

In 1864 wordt hij pastoor op Orthen en daar blijft hij het grootste deel van zijn leven werken, liefst omringd door talloze boeken en oude handschriften.

Volgens de overlevering zat hij in zijn kamer, gekleed in een afgesleten zwarte toog en te midden van zijn verzameling, urenlang te schrijven. Grote vellen pende hij vol, die uiteindelijk zouden leiden tot de vijf boeken over De Geschiedenis van het Bisdom 's-Hertogenbosch. Deze uitgebreide en gedetailleerde historie van alle dorpen en steden in dit gebied, uitgekomen tussen 1870 en 1876, wordt nog steeds regelmatig geraadpleegd.

Als pastoor kerkt Schutjes in een voormalige schuurkerk aan de straat Orthen. Van buiten ziet het eruit als een boerderij.

Het kerkje staat vlak bij de spoorweg 's-Hertogenbosch-Utrecht. Een vonkenregen uit een stoomlocomotief zet op 19 september 1886 een groot aantal huizen en de kerk in vuur en vlam. Hoewel veel Orthenaren de nieuwe kerk graag meer in het centrum zien herrijzen, komt het gebouw op bijna dezelfde plek terug als de oude schuurkerk. Het wordt een neo-romaanse kerk: veel muren en weinig ramen. Op de verjaardag van de pastoor, 25 december 1887, wordt de kerk in gebruik genomen. Schutjes overlijdt op 29 januari 1892. De Bossche gemeenteraad besluit in 1933 dat er een straat naar hem moet worden vernoemd.

Met dank aan Luciën Bressers voor bovenstaand bidprentje!

Meer verhalen

Reacties (2)

Fike van der Burght zei op 17 juli 2020 om 13:42 uur

Tja die pastoor Schutjes; hij was een gedegen chroniquer ook van de Orthense geschiedenis. Maar hij was ook een gedreven man die weinig tegenspraak duldde. Waarom was hij zo gebrand op de bouw van een nieuwe kerk helemaal aan het eind van zijn parochie terwijl zijn parochianen een meer centrale plek wensten? Zou het kunnen dat de pastoor een eigen drijfveer had? Namelijk de ambitie om een klein imperium te stichten met een kerk, school, weeshuis en nonnenklooster? Dat was makkelijker te verwezenlijken aan de grens van Orthen. Hij kon daarmee bovendien faciliteiten scheppen om een bedevaartsoord te maken rond de heilige Rochus, beschermheilige tegen besmettelijke ziekten. De door Schutjes opgerichte broederschap telde op zijn hoogtepunt wel 60.000 leden over de hele wereld. Tot circa 1960 waren er bedevaarten naar de kerk in Orthen.