Tijdens de zondagsdiensten van Palmzondag wordt aandacht besteed aan de feestelijke intocht van Jezus in Jeruzalem, een paar dagen vóór de kruisiging. Daar hoorden toen palmtakken bij, die voor de stoet uit op de grond werden gelegd. In West-Europa nemen buxustakjes de plaats in van de palmtakken. Deze worden vóór de mis gewijd en daarna uitgedeeld aan de parochianen.
 |
| Processie met palmpasen in Reek, ca. 1978 (foto: Ton Cruijsen, bron: BHIC, fotonummer 1903-000658) |
De ouderen onder hen nemen ze mee en geven ze een plekje binnenshuis, bijvoorbeeld bij een wijwaterbakje. Vroeger ging ons moeder er tijdens onweer mee door het huis en sprenkelde zij overal wijwater ter bescherming tegen de bliksem. Boeren zegenden er soms ook hun akkers en hun vee mee.
Tijdens de mis op palmzondag wordt het lijdensverhaal voorgelezen of –gezongen, als een opmaat naar de laatste dagen vóór Pasen. De eerste daarvan is Witte Donderdag, de viering van het Laatste Avondmaal van Jezus en de twaalf apostelen.
’s Avonds luiden de klokken voor een communiedienst. Vroeger zwegen de klokken daarna tot Pasen. Ons werd verteld dat de klokken naar Rome gingen en met Pasen weer terugkeerden. Ook het orgel werd enkele dagen niet gebruikt. Op Witte Donderdag waren de heiligenbeelden in de kerk bedekt met een witte doek.
 |
| Jong kind met tak tijdens Palmpasen, Vught 1936 (foto: Fotopersbureau Het Zuiden, bron: coll. BHIC, fotonummer 1634-006507) |
Op Goede Vrijdag worden lijden en kruisiging van Jezus Christus herdacht. Wat het vasten betreft was (en is) deze dag het hoogtepunt van het hele jaar. En ’s middags om drie uur zat de kerk vol voor het bijwonen van de kruisweg. Geflankeerd door twee misdienaars liep de priester langs de veertien staties of taferelen waarop het lijdensverhaal wordt verteld: van de ter dood veroordeling tot en met de begrafenis van Jezus. Bij elke statie, meestal een schilderij of beeldengroepje tegen de binnenmuur van de kerk, werd even stilgestaan voor een korte vertelling, gebed en meditatie.
Later op de dag vond op veel plaatsen de Kruisverering plaats. Het Gregoriaans tijdens deze plechtigheid deed sterk denken aan de Requiemmis voor overledenen. Op deze bijzondere vrijdag werd de witte doek op de beelden in de kerk vervangen door een zwarte.
Herinneringen aan Palmzondag en de Goede Week
J. Jansen uit Dinteloord
De optochten vonden plaats na de hoogmis. Kinderen trokken rond met de opgetuigde stokken. Zo'n palmpaas was een stok waar de jeugd met palmtakken en linten en weet ik wat voor andere variaties de meest fantastische versieringen aanbracht. Daartoe behoorden ook allerlei lekkernijen zoals koek, fruit en suikergoed. In de top zat vaak een soort vogel die eigenlijk een haan moest voorstellen. De haan verdrijft immers door zijn gekraai het nachtelijk duister en daarmee de macht van de duivel.
Er werden ook speciale liederen gezongen, zoals : ‘Palm, palmpasen. Hei, hoerei over ene zondag krijgen wij een ei. Een ei is geen ei, twee ei is een half ei en drie ei is een paasei’ en ‘Palm, palmpasen. De koetjes die gaan grazen, de schaapjes in de wei. Als het Pasen is dan krijgen wij een ei.'
Bron van deze herinnering
Ad Rooms, Het Rijke Roomse Leven: Herinneringen met weemoed en weerzin, Raamsdonksveer 2002-2006
Reactie toevoegen