Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Klepperaars trekken met Pasen drie dagen door straten van Luyksgestel

Rooms prentenboek

LUYKSGESTEL - Op Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag - als de kerkklokken naar Rome zijn om paaseieren in te slaan - vervangen misdienaars de klokken. Samen met een groepje schoolgaande kinderen trekken ze al klepperend met een houten muziekinstrument door de straten van Luyksgestel. Het is een eeuwenoude traditie. Zeker 19e eeuws. De kleppers trekken ’s morgens in alle vroegte door het dorp en de jongens – alleen jongens mogen klepperen- trekken alleen in hun wijk drie dagen rond. In vroeger jaren werd er op die momenten geklepperd wanneer de klokken normaal het angelus zouden luiden. Het angelus diende vroeger om de landbouwers op het veld te laten weten dat het tijd was voor het gebed.

De Klepper Aan de wand van de aula in basisschool De Klepper hangt een levensgrote klepper. De VVV-infostand bij de Dio verkoopt het beeldje van het 'Klepperjantje' en de eikenhouten klepper waarmee de jeugd deze drie dagen voor Pasen het dorp rondtrekt. Het jarenlang plaatselijk verschijnend mededelingenblaadje heette “De Klepperman”. De Luyksgestelse jeugd maakt voor Pasen drie dagen lang een klepperommegang. ”Klepperen hoort bij Pasen en......bij Luyksgestel”.

 Jongens

In Luyksgestel gaan alleen de jongens en hoe vreemd het ook klinkt in deze tijd van emancipatie, zij alleen gaan al klepperend deze drie dagen voor Pasen het dorp rond. In alle vroegte worden donderdagmorgen de inwoners van Luyksgestel op deze Witte Donderdag door jongens van basisschool De Klepper wakker geklepperd op het ritme van de meegevoerde houten ratel. Op Goede Vrijdag en op Paaszaterdag herhaalt zich deze traditie. Dit eeuwenoude gebruik waarvan niemand meer met stellige zekerheid weet, wanneer dit volksgebruik nu precies is ontstaan, dateert in ieder geval reeds van de 19e eeuw en wellicht al eerder. Zoals genoemd is de plaatselijke basisschool genoemd naar dit eeuwenoude gebruik ter plaatse. In het Beiaardmuseum in Asten hangt ook een oud exemplaar namelijk uit het jaar 1809. Deze ratel draagt als onderschrift "de Klepper werd in de vroeg Christelijke kerk reeds volop gebruikt. Thans nog steeds in de Grieks Orthodoxe kerk. Later werd de klepper voor allerlei doeleinden toegepast,“ luidt zover de beschrijving.

Klepperen in 2014
Klepperen in 2014

Groepsoudsten

Klepperen in 2007
Klepperen in 2007

De jongens van de groepen 3 tot en met 8 zingen onder aanvoering van een leider uit de hoogste klas elke dag een ander deuntje. Zo werd donderdagmorgen op monotone wijze gezongen terwijl zij zich op het ritme van de houten ratel begeleidden: "Ellef, ellef ure 't is ted um in de pap te rure'. Vrijdagmorgen wordt in alle vroegte gezongen " 't Is vandaog ne vastendag, dat ge geen spek gebruike mag" en zaterdag luidt de boodschap "Aier en geld, dat wordt gedeld." Zaterdagmorgen bellen de kinderen deur aan deur aan, waarbij zij dan voor alle inspanning de gevraagde eieren en geld krijgen.

De leiders of groepsoudsten, ook wel de beurzendragers genoemd, willen wel kwijt, dat deze driedaagse rondgang door het dorp hen geen windeieren legt. Luyksgestel is gul voor de klepperende jeugd. Los van het aantal opgehaalde eieren, wordt er per man al gauw zo'n € 15,00 aan geld opgehaald. De instandhouding van deze eeuwenoude traditie is dankzij die gulheid van de inwoners bij voorbaat verzekerd zo leert hier de geschiedenis van de typisch Luyksgestelse activiteit, die voor zover valt na te gaan, nergens anders nog jaarlijks wordt bedreven. Overigens beschikt Luyksgestel over een beeldje van een klepperend kind het 'Klepperjantje', dat als replica op enkele plaatsen in het dorp te koop is en waarvan de opbrengst nog eens wordt aangewend voor de realisatie van een groot beeld ter plaatsing ervan in de nabijheid van de plaatselijke basisschool.

Klepperen in 2018
Klepperen in 2018

Meisjes

En op de meisjes terug te komen. Zij hebben enkele jaren geleden voor zichzelf het Pinksterbloemzingen opnieuw ingevoerd, nadat dit na de oorlog in de vergetelheid was geraakt. Met Pinksteren moet in Luyksgestel dan het mansvolk gewoon thuisblijven.

1

Reacties (1)

Malika Ann zei op 15 juni 2022 om 09:55 uur

Schitterend

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.