Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970
Rooms prentenboek

Dat het Carnavalsfeest vooral in traditioneel rooms-katholieke streken wordt gevierd, is bepaald niet de verdienste van de Katholieke Kerk. Als het aan haar had gelegen, was het misschien allang afgeschaft.



Bidden in de kapel van gymnasium Sint Norbertus, c. 1962 (coll. BHIC)

Bidden in de kapel van gymnasium Sint Norbertus,

c. 1962 (BHIC, fotonummer 1921-000584)

Maar tegelijkertijd – en dat is typisch rooms – waren de meeste geestelijken zich ervan bewust dat verbodsbepalingen weinig hielpen. Al kon je wel proberen de mensen – en vooral de mannen – weg te houden uit de cafés. Zo moet dus het Veertigurengebed zijn ontstaan.

Deze mega-bidmanifestatie begon op de avond van Carnavalszondag en duurde tot en met de dinsdag daarop (Vastenavond), continu, dag en nacht. In de kerk werd het Heilig Sacrament, een grote gewijde hostie, uitgesteld, dat wil zeggen: tentoongesteld hoog op het altaar in een gouden of zilveren monstrans.



Barokke monstrans uit de 18e eeuw (coll. BHIC)

Barokke monstrans uit de 18e eeuw

(BHIC, fotonummer WAN0307)

De volwassen mannen uit de parochie, dus ook mijn vader, werden ingeroosterd en moesten dus allemaal enkele uren bidden in de kerk. Toen ik twaalf jaar was, mocht ik mee met mijn vader. Samen met hem liep ik over de Markt, waar vanuit de cafés carnavalsmuziek te horen was. We mochten er niet blijven staan, want ginds wachtte de kerk…..

Ook al vierde je geen carnaval, Vastenavond ging niet onopgemerkt voorbij. In veel gezinnen, ook bij ons thuis, werden dan pannenkoeken gebakken. Die werden gegeten met een dikke laag stroop erop. Je kon nog even je buik rond eten, voordat de Vastentijd begon!

5

Reacties (5)

Joannes Maas - Blogspot Leyeloren zei op 18 april 2021 om 00:41 uur

Tot 1965 was openbaar carnaval in Tilburg nog verboden! Maar wat doe je als in Breda en Den Bosch (bisdomsteden! ) de straten en de kroegen vol lopen terwijl op den Heuvel in Tilburg alleen de wind waait. Nu (door corona even niet) begint op carnavalszondag het zottenfeest met de carnavalsmis. Omarmen is de kracht van de katholeike kerk. En op woensdag op de knieën voor het askruisje. Eeuwen gelden predikte de dominicaan Savonarola in Florence tegen het feest der ijdelheid. Hij werd gehangen, verbrand en zijn as werd verstrooid in de Arno.

Marilou NillesenBHIC zei op 18 april 2021 om 15:30 uur

Bedankt voor je berichtje, Joannes. En wetenswaardige blog heb je. Wie meer wil lezen over het carnaval in Tilburg (en nog over veel meer): http://leyeloren.blogspot.com/

Rini de Groot. zei op 18 april 2021 om 22:20 uur

Het veertigurengebed is eerder met de Kerstdagen geweest. Zaten we nog niet lang genoeg in de kerk.
Verdeeld over buurtschappen.
Met Karnaval moesten we extra bidden voor het kwaad dat er gedaan werd, welk werd ons niet verteld.

Joannes Maas zei op 18 april 2021 om 23:08 uur

Marilou Nillesen, bedankt voor je compliment en de link. Wat het bericht van Rini de Groot betreft - ik denk niet dat er een veertigurengebed was voor de kerstdagen. Ik was misdienaar van 1952 tot 1960 - ik kan me wel herinneren dat ik twee uur bij de bakker op de hoek in de rij stond.

Norah zei op 19 april 2021 om 01:42 uur

Is heel herkenbaar wat hier verteld wordt. Mijn vader moest bijna een eeuw geleden op Rolduc als jonge jongen bidden(alle drie de dagen) voor alles wat de mens tijdens de carnaval zou uitvoeren, in negatieve zin weliswaar.
De carnaval vóór de oorlog stelde weinig voor...

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.