Herinneringen aan de eerste communie

Ernst Schölzel uit Etten-Leur

Ik deed mijn communie in 1955 en thuis was er veel aandacht voor de voorbereidingen. Normaal bad vader thuis de gebeden voor en de rest van de familie viel daarna in, maar in de weken voor de communie mocht ik dat doen en dat was een hele eer.

De oefeningen in de kerk gingen gezamenlijk met de andere communicanten. Keurig allemaal in de rij lopend naar de communiebank. Daar moesten we op onze knieën gaan zitten met onze handen gevouwen boven een wit kleed. Op het moment dat de pastoor met de kelk aan kwam, moesten de handen onder het kleed. Na de mis kregen we nog een goed woordje van de pastoor, waarbij elke communicant een plaat kreeg van paus Pius de twaalfde.

Mia Veldman-Willemsen uit Oosterhout

Toen ik in de kerk aankwam, was alles feestelijk versierd me kaarsen en bloemen en er lag een rode loper in het pad. Er waren leidsters die zwaaiden met palmtakken en die brachten ons naar voren, terwijl we zongen: 'Wees welkom, welkom Lieve Heer, die tot ons komt voor de eerste keer. Zie onze ziel is zo verblijd; nu Gij hier in ons midden zijt. Het refrein van dit liedje luidde: Komt, snellen wij hem tegemoet. Wat is Hij schoon, wat is Hij goed. Hosanna, groet met palmen Hem die binnenkomt Jeruzalem.

Foto: Henk Buijks, 2018

C. Mens uit Breda

Ik weet nog goed dat er ook op doordeweekse dagen wel eens de communie werd gedaan. Dat was in onze tijd heel gewoon. Zelf kon ik ook niet op een zondag terecht. Er was op de zondag dat ik mijn communie zou doen bij ons thuis een kindje geboren. Weer een meisje. We waren al met zes zusjes. Na zo'n geboorte moest de moeder nog dagen in bed blijven liggen. Donderdag was voor mij de communiedag. Maar er kon thuis door omstandigheden niet gefeest worden. Ik werd door een tante opgehaald, maar ik was liever bij moeder thuis gebleven.

H. Hoogendijk-Bontekoe uit Lage Zwaluwe

Ik herinner me het volgende communiegebed: Lieve Jezus toen gij klein waart en pas zeven jaren oud, hebt gij toen altijd bij het bidden uwe handjes gevouwd? Hield gij uw oogjes dan gesloten; heel tot aan het einde toe, dat ge toch maar goed zou bidden net als vader en als moe. Mag ik u ontvangen en zo vroeg en ben ik wel braaf genoeg? Leert gij mij bidden met de oogjes toe. Jezus leer mij u ontvangen. Net als vader en als moe. Gij gaat komen lieve Jezus; schuilend onder schijn van brood. Zo zult gij mijn zieltje voeden. Maak het sterk in deugd en groot!

Mevrouw Verstraten-Lammens uit IJzendijke 

Wij moesten bidden: Ik aanbid u in mijn hartje. 0 wat ben ik nu toch blij. Jezus wil mij nooit verlaten, blijf altijd bij mij. Jezus ik geloof het zeker dat u in die hostie zit. Dat u alles mij wilt geven, zie dat maakt mij zo verblijd. Jezus wil mij ook bewaren. Voor al het grote kwaad. En wilt u mij ook helpen als het een beetje moeilijk gaat. Zegen vader, zegen moeder, zegen allen die ik min. En leid ook ons eens gelukkig allemaal de hemel in. Voor de arme heidenkinderen, dat zij ook gelukkig en blij; u beminnen en u kennen; lieve Jezus zoals wij. Laat mij dikwijls tot u komen. Als het kan ja iedere dag. Dat ik dan in mijn hartje u rein als nu ontvangen kan.

J. van Aart-Van Tillo uit Steenbergen

Achter op mijn communieprentje stond dit gebed: Kom in mijn hart o Jezus; ik kan niet buiten u. Mijn zieltje heeft u nodig, verhoor mijn smeken nu. Kom spoedig mij versterken, o levend hemelsbrood. Want zonder u te leven, is voor mijn ziel de dood. Ik ben het wel niet waardig dat gij u geeft aan mij, maar zuiver zelf mijn harte, dan is het van vlekken vrij. En kom dan lieve Jezus, verkies mijn hart tot woon. Ik laat u regeren als koning op uw troon.

G. van Boxel-Dierick uit Dongen

In die tijd was plusfour oftewel een pofbroek in de mode. Mijn zoontje wilde die zo graag. Wij niet! Hij kreeg een matrozenpak. In de kerk zat zijn vriendje naast hem. De enige jongen met een plusfour aan! Of mijn zoon goed geluisterd heeft naar de kapelaan weet ik niet. Bij thuiskomst zagen we zijn teleurstelling. Ze hadden allemaal een plusfour aan, zei hij.

J. van Aart-Van Tillo uit Steenbergen

Ik droeg tijdens de plechtigheid een blauw geruit jurkje met een blauw manteltje, een wit hoedje op en zwarte lakschoentjes met witte kousjes. Als je thuis kwam, kreeg je een witte schort aan en een witte strik in je haar. Dat vond je echt feestelijk.

Communicantjes in Vught, 1944 (BHIC, Fotopersbureau Het Zuiden, fotonummer 1634-009086)

Thea van Honk uit Oudenbosch

We gingen zelf met de auto van mijn oom naar de kerk. Dat was wat in die tijd. In je mooie bruidsjurkje en sluiertje en witte kanten handschoentjes liep je heel devoot door het middenpad van de kerk. Je handjes gevouwen voor je kin, de ogen neergeslagen, hoewel ze toch afdwaalden naar de banken. Keken je ouders wel naar je? Zagen je ooms en tantes wel hoe trots je daar liep? Je mocht bij ons in de eerste banken gaan zitten. Wat later was het echt zover. Met kloppend hart naar de communiebank. Daar kwam de priester met de gouden kelk. Tongetje naar buiten en daar was de hostie.

M. Joosen uit Oosterhout

Mijn zondagse broek was nog redelijk en het overhemd van mijn oudere broer zag er ook nog goed uit. Dus omdat ik uit mijn jas was gegroeid, werd er van de textielpunten die tijdens de oorlog beschikbaar werden gesteld een winterjas gekocht. Op de grote dag zat iedereen netjes in het pak of met een mooie blouse aan en daar stond ik apentrots in mijn gespikkelde winterjas.

Mia Veldman-Willemsen uit Oosterhout

De avond voor de grote dag kreeg ik een extra wasbeurt. Nageltjes knippen en dan in een schone pyjama naar bed. De volgende ochtend mooie kleren aan met de lange witte kousen, ja heus met jarretels, want maillots waren nog niet uitgevonden, en de laatste zwarte lakschoentjes. Ik voelde me net een prinses, maar ijdelheid mocht niet in die tijd.

J. Korten-Vriens uit Dinteloord:

Ik werd met een schooljurk die ik elke dag droeg naar de kerk gestuurd, waar geen vader of moeder aanwezig was toen ik en de andere mooie witte bruidjes door de kerk liepen naar de communiebank. Het was als kind voor mij geen feest. Geen mooie jurk en geen strooisel. Kunt u dat verdriet van een communicantje van zes jaar begrijpen?

J. Jansen uit Dinteloord

Buiten wat koekjes en chocolademelk was er niet veel in 1944. Ik weet nog dat ik een kruiwagen, geld, een rozenkrans en een gouden kruisje kreeg. Dat kruisje had ik, zoals ik dacht, veilig opgeborgen op een plank tussen de bedstede. Enkele maanden later werd heel ons huis plat gebombardeerd Gelukkig hadden wij, vader en moeder en vijf kinderen net het huis verlaten. Maar het gouden kruisje was weg.

Eerste communie in Grave (BHIC, Fotostudio Jean Smeets fotonummer  1907-002111)

Rina van Ander-Leeggangers

Ik kreeg een blauw wijwatervaatje en een roze rozenkrans, een communiekerkboekje, een kop en schotel,  een ontbijtbordje en natuurlijk repen chocolade.

Willemien Vreugde uit Breda

Toen ik mijn communie deed, waren er al vier of vijf kinderen. Uiteindelijk zijn het er twaalf geworden. Ik herinner mij al die communies als feesten met de hele familie. Weliswaar kregen wij geen dvd's of computers cadeau zoals mijn neefje onlangs, maar wij kregen dejeuneetjes met engeltjes er op en een kwartje voor in de spaarpot.

Mia Veldman-Willemsen uit Oosterhout

Heel bijzonder vond ik het communietafeltje dat in ons grote gezin met dertien kinderen bij elke communicant tevoorschijn kwam. Er lag een wit geborduurd kleedje over en er stonden een kaars en twee vaasjes op met lathyrus in roze en wit. Die roken heel erg lekker. Op dat tafeltje kwamen ook de cadeaus te staan: Mariabeeldje, kerkboekje, rozenkrans, zilveren ringetje en mooie prentjes.

H. van Eijkeren

Ik weet nog dat ik tijdens die grote dag allemaal vrome geschenken kreeg. Toen onlangs mijn eigen klein­dochter haar communie deed, had ik voor haar een bijzonder cadeau. Ik heb haar een mooi zilveren kruisje gegeven met steentjes. Dat kruisje heb ik zestig jaar geleden zelf van mijn ouders gekregen toen ik als zevenjarige voor het eerst naar de communiebank mocht.

Josine van der Maas-Van Oosterhout

Mijn moeder was een heel goede coupeuse. Dus mijn communiejurk was ruim op tijd pasklaar. Ons moeder had de gesp midden achter laten vallen, omdat dat volgens het model zo moest. In mijn kindergedachten kon dat niet. De gesp moest aan de voorkant zitten. Dat ging echter niet door. De gesp kwam aan de achterkant en ik moest vooral niet zeuren. Ik was verdrietig maar ik dacht: och als ik mijn communie doe, dan heb ik toch mijn mantel aan en ziet niemand die stomme gesp op mijn rug zitten. Dus punt uit en maar niet zeuren en een offertje brengen zodat er weer een zieltje uit het vagevuur verlost kon worden.

Bron van deze herinneringen

Ad Rooms, Het Rijke Roomse Leven: Herinneringen met weemoed en weerzin, Raamsdonksveer 2002-2006