Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Nederlandse katholieken emigreren naar Wisconsin

Rooms prentenboek

Hoewel Nederlanders tot het midden van de 19e eeuw weinig belangstelling toonden voor migratie naar Amerika, begonnen halverwege die eeuw toch inwoners Nederland te verlaten.

In de periode 1840-1861 emigreerden bijna 20.000 Nederlanders naar de Verenigde Staten, tegen slechts 2.500 in de twintig jaar daarvoor. Deze grote migratiegolf kwam voort uit de combinatie van economische en religieuze factoren in Nederland in die tijd.

Reize naar Noord-Amerika (bron: Delpher)
Reize naar Noord-Amerika (bron: Delpher)

De meeste Nederlandse immigranten tijdens de grote migratie waren protestants. Zij vestigden zich voornamelijk in Michigan en Iowa. In deze periode kwamen slechts kleine groepen Nederlandse katholieken naar de Verenigde Staten. Deze Nederlandse katholieken, die veelal boer waren, raakten verspreid over het Midwesten. De vroegste en meest opmerkelijke Nederlandse katholieke nederzetting werd opgericht in Wisconsin, toen het Michigan Territory genoemd, door de priester Theodoor van den Broek in 1848.

Theodorus Johannes van den Broek, geboren te Amsterdam in 1783 en opgeleid in Nederland, ging rond 1830-1832 naar Amerika als missionaris. Hij studeerde aan het Dominican Saint Rose klooster in Springfield, Kentucky en het Saint Joseph klooster in Somerset, Ohio. Hij werkte vervolgens tussen de indianen en kolonisten in het Fox River-gebied in Wisconsin.

Van den Broek keerde in de zomer van 1847 terug naar Nederland en bedacht een plan om een Nederlandse katholieke nederzetting te vestigen in Little Chute, Wisconsin. Hij publiceerde zijn Reize naar Noord-Amerika om dit idee te promoten. De respons was groot genoeg om drie gecharterde schepen naar Amerika te vullen. Die schepen, genaamd "Libra", “Maria Magdalena" en "Amerika", verlieten Nederland op 19 maart 1848 met elk ongeveer 350 immigranten. De eerste immigranten arriveerden op 10 juni in Wisconsin - een 83-daagse reis - en vestigden zich in het Little Chute-gebied in de vallei van de Fox River. Ondanks gebrek aan geld, slechte huisvesting en leefomstandigheden en de dood van Van den Broek in 1851 wist deze Nederlandse katholieke gemeenschap te overleven.

Typisch Nederlandse hoeve in Noordoost Wisconsin, c. 1855
Typisch Nederlandse hoeve in Noordoost Wisconsin, c. 1855
Hendrikus Gerrits en zijn moeder reisden met de Libra naar Amerika
Hendrikus Gerrits en zijn moeder reisden met de Libra naar Amerika

Begin 1850 bracht een andere Nederlandse priester, Gerald J.B. van den Heuvel, 200 Nederlandse katholieken uit de Brabantse provincie naar vallei van de Fox River. In juni 1850 werd 15 mijl (c. 24 km.) ten oosten van Little Chute de nieuwe nederzetting Hollandtown gesticht. In tegenstelling tot de bestaande mix van Frans-Canadezen, Duitsers en Ieren, was Hollandtown de enige volledig Nederlandse katholieke nederzetting in de vallei van de Fox River. Deze nederzettingen waren het begin van wat een van de grootste Nederlandse katholieke nederzettingen in de Verenigde Staten werd. Uiteindelijk kwamen er zo’n 40.000 Nederlandse katholieken naar de regio.

Dit verhaal is een vertaling van het oorspronkelijk Engelstalige artikel van Bruce W. Van Roy. Wil je dat lezen klik dan hier.

This article is a translation of A look at Dutch catholic immigration to Wisconsin, by Bruce W. Van Roy. If you want to read the English version, click here.

Little Chute in 1851
Little Chute in 1851
4

Reacties (4)

Martha van Eerdt zei op 14 maart 2022 om 17:32 uur

Ik heb echt respect voor deze 'zandboeren' die de onzekere tocht per zeilschip aandurfden en hun familie voor eeuwig achterlieten. Gerardus van den Heuvel was de kapelaan van Boekel en hij heeft heel wat mensen uit Boekel en omstreken meegenomen. Toen ik de geschiedenis onderzocht van mijn buurtschap ondekte ik dat rond 1850 van bijna elke boerderij wel iemand naar Amerika vertrok. Ik schreef er een verhaal over voor het blad van de Heemkundekring van Boekel (De Wanmeule no. 48). Ik schreef ook een verhaal over hun belevenissen in Amerika (no. 60).

Marilou Nillesen zei op 14 maart 2022 om 21:17 uur

Bedankt voor je berichtje, Martha! Ik zie je bijdrage inderdaad terug in De Wanmeule bij ons in de bibliotheek:

T287.2021 Boekelse families nabij Green Bay in Amerika / Martha van Eerdt , 2021

Mocht het ergens online staan, dan laat maar weten; dan linken we daar naar toe.

(En inderdaad, wat een avontuur durfden die mensen aangaan; in de wetenschap dat je vrijwel zeker niet meer zou terugkeren. Onvoorstelbaar)

Martha van Eerdt zei op 14 maart 2022 om 21:35 uur

Ik heb beide artikelen over de Boekelse emigratie van midden negentiende eeuw op de website academia gezet. Ik heb de artikelen overigens niet alleen geschreven maar met hulp van familieleden van de emigranten die in Boekel zijn achtergebleven. Ook een lezing die ik in Boekel heb gehouden staat daar, in een Engelse versie.
https://www.academia.edu/14537184/Emigranten_uit_Boekel_van_De_Burgt_na…
https://www.academia.edu/50862079/Boekelse_families_nabij_Green_Bay_in_…
https://www.academia.edu/41507570/From_Boekel_to_the_US_1850_1870_they_…

Marilou Nillesen zei op 15 maart 2022 om 09:05 uur

Bedankt voor de verwijzingen en de linkjes, Martha. Dan kunnen liefhebbers er verder induiken, heel handig.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.