Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

De kerk, de pastoor en de gezinsplanning

Rooms prentenboek

Dit verhaal gaat over het schuifke dat mijn moeder dreigde te krijgen bij het biechten toen ze besloot om geen kinderen meer te krijgen na de derde keizersnede.

Mijn moeder Lieske had het zwaar bij het krijgen van kinderen. Na de derde moeizame bevalling kreeg ze van dokter Weggeman het dringende advies om niet opnieuw zwanger te worden; ze was op sterven na dood geweest. Deze wijze raad leverde wel een probleem op. In die periode waren er geen voorbehoedsmiddelen beschikbaar en waren ze er geweest, dan rustte daar een vloek op van de kerk.

Pastoor Kuijpers
Pastoor Kuijpers


Ging je naar je biechtvader om te vertellen dat je ervoor ging zorgen dat je niet weer in verwachting zou geraken, dan liep je het risico ‘het schuifke’ te krijgen omdat je daarmee zondigde tegen de regels van de kerk en de pastoor. Het schuifke was een paneeltje in de biechtstoel tussen de biechteling en de geestelijke en als dat zonder vergeving van je zonden werd dichtgeschoven dan betekende dat dat je werd uitgesloten van het sacramenten van de kerk, dat je zondaar/zondares werd zonder vergeving. Het had tot gevolg dat je niet langer kon deelnemen aan het belangrijkste ritueel in de kerk, de communie. En daar was iedereen getuige van; de mensen uit het dorp ontmoetten elkaar in de kerk. Je werd een soort melaatse.

Dat schuifke krijgen betekende dus niet alleen uitsluiting uit de kerk, maar ook uit de katholieke gemeenschap die ons dorp Nieuw Borgvliet was. (Er waren ook toen wel meer liberale biechtvaders in de stad, maar ja, dan hadden ze naar een andere parochie gemoeten en dat was blijkbaar voor Sander en Lieske geen optie).

Dat schuifke mocht natuurlijk niet gebeuren. Zulke vrome, gelovige mensen, Lieske uit een gezin met drie heerbroers! De gedachte aan het schuifke moet een nachtmerrie voor mijn ouders zijn geweest. Mijn moeder heeft verteld dat één van haar broers is gaan praten met de pastoor. We weten niet wie.

Sander en Lieske hebben het gefikst; er is geen gezinsuitbreiding gekomen en …… het schuifke is hun bespaard gebleven.

Gisteren, in de auto naar huis na de reünie van Borgvliet, vertelde Cor Luijsterburg me dat hij wist van een vrouw op Nieuw Borgvliet die WEL het schuifke heeft gekregen. Wat een verdriet, boosheid of angst zal dat hebben opgeleverd!

Dit oorspronkelijke versie van dit verhaal verscheen eerder in: Louis Raaijmakers, Altaaroffer : over Anselmus Musters, priester en oorlogsheld, Tilburg (Uitgeverij Aan Het Park) 2022.

Lees ook

De verhevenheid van de geestelijkheid

1

Reacties (1)

Rini de Groot. zei op 27 mei 2023 om 18:11 uur

Eerder schreef ik ook al over dat verdomde, Schuifke.
https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/het-schuifke-krijgen
De burgemeester wilde meer inwoners de Pastoor meer Parochianen.
Wat zijn we dom gehouden!!

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.