Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Sacramentsprocessie

Rooms prentenboek

In de tijd tussen Pasen en de zomervakantie sprong er één kerkelijk gebeuren uit waar de hele parochiegemeenschap bij betrokken was: de Sacramentsprocessie.



Versiering voor de Sacramentsprocessie in Oirschot, 1957 (coll. J. Noyen)
Versiering voor de Sacramentsprocessie in Oirschot, 1957 (coll. J. Noyen)

Deze heeft alles te maken met het hoogfeest van Sacramentsdag. Dan wordt gevierd dat Jezus Christus zich in de gedaante van brood en wijn aan de gelovigen wil geven als voedsel en voortdurend onder de mensen wil blijven door middel van zijn waarachtige aanwezigheid in de gewijde offergaven (brood en wijn). Sacramentsdag valt op de tweede donderdag na Pinksteren, maar wordt doorgaans gevierd op de zondag daarop.

De processie vormt het hoogtepunt van dit feest. Daarbij wordt het Allerheiligste, een grote gewijde hostie in een monstrans, in een plechtige sfeer rondgedragen door dorp en stad. Daar werd vooral in vroeger tijden veel werk van gemaakt. In ons dorp werden de straten waarlangs de processie zou trekken, prachtig versierd met bogen en poorten waarop teksten verschenen die allemaal verwezen naar het Allerheiligste. Elders bedekte men soms de straatstenen onder kunstig gemaakte figuren van gekleurd zand of zaagsel.



Bron: coll. BHIC, fotonummer 1608-001741e
Sacramentsprocessie Uden, ca. 1961 (foto: coll. BHIC, fotonummer 1608-001741e)

De processie begon te trekken vanuit de parochiekerk. Een belangrijke rol was weggelegd voor de plaatselijke fanfare of harmonie, die zorgde voor plechtige, in een gedragen tempo gespeelde muziek. Natuurlijk waren er ook lange rijen met bruidjes en in zondagse kleren gestoken parochianen. Achteraan in de stoet liep de pastoor in koorkap met het Allerheiligste, onder een baldakijn, gedragen door vier mannen. Dit gezelschap werd omgeven door misdienaars van wie er altijd enkelen met wierookvaten zwaaiden. 

Halverwege de route was op een markant punt - in Etten was dat de Bisschopsmolen - een rustaltaar gebouwd. Daar kreeg de monstrans met het Allerheiligste een mooie en centrale plek, hield de pastoor een korte preek en was er ook ruimte voor gebed en gezang. Daarna keerde de stoet terug naar de parochiekerk.

 

6

Reacties (6)

john embrechts zei op 21 oktober 2018 om 23:16 uur

Sacramentsdag was vroeger een feestdag. Langs de hele route die de processie zou afleggen waren de huizen aan de straatzijde versierd met beelden van het heilig hart, met kandelaars en bloemen. De gordijnen opengeschoven; zodat iedere voorbijganger het beeld kon zien staan. Het was voor ons; kinderen; prachtig om te zien; al die heilighartbeelden. Daarna de processie met de Dongense notabelen met brandende kaarsen, de harmonie en de pastoor onder het baldakijn met de monstrans. Het maakte altijd veel indruk op me.

Marilou NillesenBHIC zei op 22 oktober 2018 om 09:45 uur

Dat kan ik me voorstellen, John. Over welke jaren hebben we het dan (ongeveer)?

Henny Jansen zei op 23 oktober 2018 om 16:15 uur

Mij is bekend dat in Tilburg er om de vier jaar een Heilig Harthulde
door de straten trok. Dat was prachtig om mee te maken en om te zien.
Ik heb zelfs een keertje meegelopen in de optocht. Ik speelde de vrouw van de verloren drachmen . Ik weet niet of iemand dit nog weet ?

Marilou NillesenBHIC zei op 24 oktober 2018 om 09:30 uur

De vrouw van de verloren drachmen; het klinkt behoorlijk indrukwekkend. Ik ben - met jou - heel benieuwd of dit herkenning bij anderen oproept!

Rini de Groot. zei op 10 augustus 2019 om 22:47 uur

In het Missiehuis van Mill Hill in Oosterbeek hangt bij de kapelingang een 2,20 m. lag tableau waarop een Sacramentsprocessie van Kampala in Oeganda is getekend door Br. Jozeph uit Uden.
De stoet, met de plaatselijke bevolking meest blootsvoets, men verteld dat ieder volgens zijn gelijkenis door Jozef was getekend. De processie met 34 deelnemers meest blootsvoets, alleen de celebrant en nog een man dragen zichtbaar schoenen. Rechtsonder staat: Br. Joseph 1940.


Mariët BruggemanBHIC zei op 14 augustus 2019 om 09:25 uur

Wat mooi Rini, dat de personen zo volgens gelijkenis zijn getekend. Dat moet echt een precisiewerk zijn geweest van Broeder Jozeph. En het detail van de windmolen is natuurlijk geweldig.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.