Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970
Rooms prentenboek

In de katholieke geloofsleer nemen heiligen een belangrijke rol in. Zij dienen als voorbeeld, als inspiratiebron, maar ook als steun en toeverlaat: de hulp van de heilige wordt ingeroepen bij ziekte en onheil.

Formeel worden heiligen niet aanbeden (die eer komt enkel God toe), ze worden ook niet vereerd (dat zou in strijd zijn met het eerste van de 10 Geboden), maar ze worden door de gelovige aangeroepen om een goed woordje te doen bij Onze Lieve Heer. In praktijk blijkt het verschil tussen aanbidding, verering en vragen om voorspraak vrij diffuus.

Maria is natuurlijk de heilige die het vaakst om voorspraak werd gevraagd, zij staat als moeder van Christus zo dicht bij God dat haar bemiddeling het meest kansrijk is. De Mariadevotie was en is dan ook zeer uitgebreid.

De andere heiligen hadden vaak een meer specifieke taak. Zo bood Donatus bescherming tegen donder en bliksem, werd Antonius aangeroepen als er weer iets kwijt was, fungeerde Isidorus als de patroonheilige van de boeren en was Michael de beschermheilige van de politie. En er waren er meer, veel meer. Een volledige lijst van heiligen, met opgave van naamdag en functie is terug te vinden op http://www.heiligen-3s.nl

Hieronder wat herinneringen aan persoonlijke devotie, vul ze rustig aan met je eigen reacties.

In de Mariakapel in Reek, 1992 (foto: Ton Cruijsen. Bron: BHIC)
In de Mariakapel in Reek, 1992 (foto: Ton Cruijsen. Bron: BHIC, fotonummer 1903-000578)
J. Aanraad-Van Elzakker uit Bergen op Zoom

Tijdens onweer werd er flink gebeden, ook al was het midden in de nacht. We werden dan uit bed gehaald en de linnenkast ging open. Mijn moeder had namelijk aan de binnenkant een plaatje geplakt met de tekst van een speciaal gebed. Dit gebed riep om bescherming en beschutting. Donatus werd te hulp geroepen, maar ook de Heilige Maagd Maria.

J. van den Beemt uit Rijsbergen

Donatus werd vereerd als er zwaar weer op komst was. We moesten dan de blinkende sturen van onze fietsen afdekken, want daar zou de bliksem op kunnen slaan. Waar ik nu woon, staat zelfs het beeld van Donatus achter een klein raampje in de topgevel van ons huis.

Sint Michael is onder meer de beschermheilige van de politie. Hij staat bekend als ‘', aldus een frase uit een speciaal gebed tot Sint Michael.

L. Goderie-Videler uit Breda

Ik heb vroeger bij de politie gewerkt. In een van de kamers van het politiebureau hing een schilderij van Sint Michael met een gebed. Dat werd destijds regelmatig gebeden in moeilijke tijden. Hij werd dan aangeroepen als ‘de roemrijke politiecommissaris van de hemel, die Gods woonplaats eens grondig en handig zuiverde van alle ongewenste elementen (…) De schrik van de inbrekers, maar een vriend van kinderen.’

Een wat oudere landbouwer uit West-Brabant

Wij baden iedere dag tot de Heilige Isidorus. En als we het vee moesten gaan verstouwen, zeiden we tegen hem: kom mee Isidoor, dan lukt het wel. Deze heilige heeft heel veel goeds gedaan. We riepen hem vroeger ook aan bij allerlei ziektes. De mensen hebben tegenwoordig goed praten, want voor de meeste ziekten is er wel een dokter of medicijn beschikbaar. Dat was vroeger natuurlijk niet het geval.

Anoniem uit West-Brabant

Mijn man solliciteerde in 1955 naar een nieuwe functie. Ik was zwanger en ik beloof­de de Heilige Isidorus dat het kind naar hem zou worden vernoemd als mijn echtgenoot zou worden benoemd. Dat gebeurde en dus heet mijn dochter Isidora. Behalve Isidora ontving het kind de namen Silvia en Ivonne, waardoor haar voorletters I.S.I. ook aan Isidorus herinneren. Grappig toch?

Ad Rooms uit Bergen op Zoom

In menig huiskamer stond het beeld van de Heilige Antonius van Padua. Ook bij ons thuis wat dat het geval. Regelmatig brandde er een kaarsje als er weer eens wat kwijt was. Het bleef doorgaans branden tot het gezochte weer tevoorschijn was gekomen.

In Erp wordt het beeld van de H. Antonius Abt met veel ceremonieel naar de nieuwe veldkapel gebracht (bron: BHIC)
In Erp wordt het beeld van de H. Antonius Abt met veel ceremonieel naar de nieuwe veldkapel gebracht (bron: BHIC, fotonummer BCE1445)
D. Pigmans

Een vriendin zei mij eens dat ze honderd gulden kwijt was. Dat was vroeger een hele hoop geld. Ze had al zo vaak tevergeefs Antonius aange­roepen dat ze kwaad op hem werd en dreigde het beeld van de console te slaan. Nou, dat had schijnbaar gewerkt. Hij zat boven op het briefje van honderd. Dat ontdekte ze toen ze aan het stoffen was. Ze was zo blij dat de heilige een extra kaarsje kreeg. We hebben er destijds wel hartelijk om gelachen.

Marja van Roeijen

Ik heb een tante die nu al tachtig jaar oud is. Die had vroeger een beeld van de heilige Antonius. Dat stond op de schouw in de woonkamer. Op zekere dag kwam ze tot de ontdekking dat ze haar trouwring verloren had. Ze bad elke dag tot de heilige Antonius, maar de ring werd niet gevonden. Een tijdje later ging ze naar de schouw en sprak tot de heilige: 'En als ik nu mijn ring niet vind, dan is het gedaan met je voeten steeds te warmen op mijn schouw’ en ze draaide het beeld om.

M. Martens uit Den Hout

In mijn jeugd moesten we gezamenlijk tot de heilige Antonius bidden als er wat kwijt was. Dan werd een korter gebedje gebruikt. Dat luidde: 'Heilige Antonius goede vrind. Zorg dat ik mijn .....weer vind’. Bij de puntjes kon dan worden ingevuld waarnaar werd gezocht. En jawel hoor. Voor de dag verstreken was, had Antonius in de meeste gevallen weer gezorgd dat we vonden wat we kwijt waren. Maar als het een paar dagen langer duurde, dan zei mijn moeder altijd dat Antonius vermoedelijk niet thuis was en dat hij ons daarom niet hoorde.   

Bron van deze herinneringen

Ad Rooms, Het Rijke Roomse Leven: Herinneringen met weemoed en weerzin, Raamsdonksveer 2002-2006

5

Reacties (5)

john embrechts zei op 21 oktober 2018 om 23:08 uur

Helaas (?) is veel van mijn geloof verloren gegaan. Ik zeg tegenwoordig vaak: "Ik geloof het wel" De enige heilige die ik nog vertrouw en die mij; en mijn familieleden; vaak helpt is Antonius. Als ik hem aanroep als ik iets kwijt ben helpt hij mij vaak het verlorene weer terug te vinden. Alleen de sleutelbos die ik sinds enkele jaren mis heb ik ondanks mijn gebeden nog niet terug gevonden. Mijn ouders hadden een onwankelbaar vertrouwen in de heilige Antonius en zijn in hun vertrouwen in hem nooit beschaamd!

Marilou Nillesen zei op 22 oktober 2018 om 09:43 uur

Mogelijk komt dan ook de sleutelbos nog boven water, John; je weet maar nooit... Ik denk overigens dat er - met jou - nog vele anderen zijn die zo af en toe de heilige Antonius aanroepen om verloren zaken weer terug te vinden.

Ton van Riet, Gemert zei op 13 november 2018 om 00:07 uur

Op zekere dag sprak de pastoor mij aan. Hij vroeg: “Ton, jij weet nogal veel, weet jij waar de engelen vandaan komen?” “Dat veel weten van mij, had hij van iemand anders, niet van mij.
Ik zei: “Hu”, want ik was nogal verrast, dat ik daarover meer zou weten dan hij. Maar ik hoefde niet lang na te denken, dat was al makkelijk. Ik zei dus: Nou nee dat weet ik niet. Hij grinnikte, wat ik nog vreemder vond, want ik verwachtte een serieus gesprek.
Nou zei hij: “Die komen van de GEMEENSCHAP DER HEILIGEN.” Ik had daar natuurlijk wel eens van gehoord, maar niet in dit verband. Het was wel mooi gevonden, dacht ik, dus lachte nog enigszins ingehouden. “Maar” zei hij toen: “Weet jij waar de duivels vandaan komen”. Wat vlotter nu”, zei Ik:
“Nou nee, dat weet ik ook niet” Hij lachtte breed en zei: “Die komen van de HANDELINGEN VAN DE APOSTELEN”.
Leuk zo’n pastoor, toch?
Ik vraag me af of dat al in Rome is doorgedrongen?

Ton van Riet, Gemert zei op 4 december 2018 om 13:11 uur

Mijn favoriete heilige staat hier op het marktplein in Gemert.
Het zegt voor mij veel over het relativeringsvermogen en gevoel voor humor
van de gemertenaren.
https://www.heerlijckvrij.nl/verhalen-over-gemert/de-heilige-losbol/

Mariët Bruggeman zei op 5 december 2018 om 16:18 uur

En nu ook de mijne Ton, als je als man met je hoofd eraf toch nog een heel stuk kunt wandelen, dan heb je dat ook verdiend :)

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.