Mariakapellen bevatten altijd een afbeelding van Maria, meestal in de vorm van een Mariabeeld of een schildering van Maria bijvoorbeeld een geschilderd icoon of ander schilderij. Terheijden heeft zowel een veldkapel en één als onderdeel van de kerk.

Mariakapel, veld- buitenkapel aan de Poolse Dreef Terheijden

Het straatnaambord luidt: Poolse Dreef, OSWOBODZICIELE (=Bevrijders) van Terheijden op 4 november 1944.

De veldkapel aan de Poolse Dreef in Terheijden is in 1954 gebouwd in het door Paus Pius XII uitgeroepen ‘Maria-jaar’, maar de kapel kwam er ook ter nagedachtenis aan de slachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog en de Watersnoodramp in 1953. De kapel is door vrijwilligers en vaklieden gebouwd onder architectuur van de plaatselijke architect Ant. Krijnen. Lokale aannemers hebben de benodigde bouwmaterialen gratis ter beschikking gesteld. Het Mariabeeld is ontworpen en gemaakt door studenten van de kunstacademie ‘St-Joost’ te Breda.

De inzegening van de kapel was op 15 augustus 1954, het feest van Maria ten Hemelopneming. Op de dag van de inzegening waren er langs de route vanaf de kerk in Terheijden naar de kapel vaandels geplaatst in de pauselijke kleuren geel en wit. Via die route liep een lange stoet van bruidjes, priesters, misdienaars, koorleden, leden van allerlei verenigingen en andere gelovigen naar de kapel. Op een weiland naast de kapel werd een Heilige Mis opgedragen.

Bij de kapel werd op 4 november 2011 (4 november 1944 werd Terheijden bevrijd) een zwarte granieten herdenkingsplaat geplaatst ter nagedachtenis aan drie op Terheijdens grondgebied tijdens de Tweede Wereldoorlog omgekomen geallieerde bevrijders, de Amerikaan Byron Balk en de Polen Teofil Kaczorowski en Michael Turek.

De twee Poolse bevrijders, Teofil Kaczorowski, en Michael Turek, reden op 4 november 1944 met hun auto in de omgeving van de kapel. Zij verdronken daar toen zij met een Daimler verkenningswagen in een met water gevulde bomkrater kapseisden. Zij zijn begraven op de Poolse Oorlogsbegraafplaats Breda.

De Amerikaanse verkenner Byron Balk liep tijdens een verkenningstocht op 25 oktober 1944 in een Duitse hinderlaag en is vermoedelijk als krijgsgevangene in Terheijden terechtgekomen waar hij op 26 oktober 1944 overleed. Byron Balk werd eerst in Terheijden begraven, maar later herbegraven op de Amerikaanse Begraafplaats en Monument Margraten.

De kapel werd door verschillende vrijwilligers en met name door Jacques Geppaart in 1997 gerenoveerd. De heemtuin rondom de kapel werd in het voorjaar van 2001 aangelegd door vrijwilligers van de heemkundekring ‘De Vlasselt’ en wordt door hen onderhouden. Een picknickplaats en een watertappunt maken hier deel van uit en geldt tevens als rustplaats voor wandelaars en fietsers. Deze buitenkapel aan de Poolse Dreef is iedere dag toegankelijk.

Mariakapel ingang H. Anthonius Abt kerk Markstraat Terheijden

Deze ingang is in de jaren 1872-1876 aan H. Anthonius Abt kerk gebouwd tijdens een grote restauratie. In 1958 werd deze ingang buiten gebruik gesteld om vervolgens in 1992 weer geopend te worden als Mariakapel.

Vanaf 2018 is de Mariakapel ook de toegang tot de verkleinde kerk. Wie de kerk binnenkomt of uitgaat door dit portaal ziet daar een afbeelding van Maria van Altijddurende Bijstand. Bij deze afbeelding kan overdag een kaarsje aangestoken worden. Overdag is ook de deur naar de kerk open en kan men via de tochtsluis in de kerk kijken. De Mariakapel aan de ingang van de verkleinde H. Antonius Abt kerk is het hele jaar geopend.

Bronnen

BN/DeStem, 4 november 2011, auteur Jan van Vliet, archief Vijf Heiligen Parochie , Vlasselt-boekje 146 (2015) ‘Oorlogsherinneringen na 70 jaar vrijheid’ en met medewerking van Johan van der Made.