Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Grote en kleine processies

Rooms prentenboek

Na de Vrede van Munster (1648), werden processies in ons land verboden. Ook toen Nederland een koninkrijk mochten processies niet op de openbare weg worden gehouden. Zo niet in de heerlijkheid Boxmeer. In Boxmeer en 'Sint Tunnis' mochten ze al die tijd gewoon door de straten trekken.

Sint Anthonis kende sinds eeuwen de sacramentsprocessie en ook rond het feest van de dorpspatroon, de heilige Antonius Abt (17 januari), was er wel enig ceremonieel.

Grote en kleine processies

Iedere eerste zondag van de maand van mei tot oktober trok de processie. In juni was dat op Sacramentsdag, een donderdag die als zondag werd gevierd; op 15 augustus was er grote processie ter ere van Maria Tenhemelopneming.

De kleine processie trok in mei, juli en september op zondag na de Hoogmis vanuit de kerk door de Kastanjelaan, Molenstraat, Henri Dunantstraat en de Breestraat weer terug.

De grote processie, in juni, augustus, en oktober, had een langere route: begon hetzelfde maar ging langs het raadhuis via de Breestraat de Perdshemel in (nu Kolonel Silvertoplaan). Bij de Landbouwschool stond het rustaltaar waar de zegen werd gegeven en dan trok men verder door de Perdshemel naar de Lepelstraat en zo weer terug naar de kerk.

Ieder huis aan de route had een met bloemen en kaarsen getooid Heilig Hart- of Mariabeeld voor het raam of in de deuropening. Kruisingen en splitsingen waren met mozaïeken van bloemen en groen versierd.

Een hele organisatie

's Ochtends voor de Hoogmis zetten jongemannen van de Jonge Boerenstand overal langs de processieweg vlaggetjes in de grond. In de kerk werden in het priesterkoor zo'n 20 vaandels van de Boerinnenbond, van de heilige Familie etc. tegen de muur geplaatst. Rechts stond een rek met flambouwen klaar. De bruidjes kwamen al verkleed naar de mis en de harmonie bracht zijn instrumenten mee. Iedereen was al in processiestemming en groot was de teleurstelling als de pastoor op de preekstoel bekendmaakte dat de processie vanwege slecht weer niet door kon gaan.

Foto: collectie Jacques van Kempen
Foto: collectie Jacques van Kempen

Na de Hoogmis vertrok de processie vanuit de kerk in een vaste volgorde. Voorop de veldwachter in mooi tenue. Achter de harmonie de jongens en dan meisjes, mannen van de Heilige Familie, de vrouwen van de Congregatie, de koorzangers, de Jonge Boerenstand, de bruidjes, de Mariabruiden met het Mariabeeld. Gewild was de rol van de H. Aloysius. Achteraan in de processie kwam de priester met de monstrans onder een baldakijn, dat door vier boerenzonen werd gedragen. Daarvoor en erachter liepen notabelen met flambouwen. Er werd gebeden en gezongen en de harmonie speelde processiemarsen.

Veel publiek was er niet, de meeste mensen liepen immers mee! Maar wie er stond knielde als het allerheiligste langskwam.

De processie eindigde in de kerk, de harmonie nestelde zich al musicerend links in en op de banken. De muziek galmde door het kerkgebouw, zó hard dat de mensen wel eens dachten dat de kalk van het plafond zou vallen. Het was een machtige apotheose, die eindigde met de zegen.

Dit verhaal is een bewerking van een langere versie. Wil je die lezen? Klik dan hier.

 

1

Reacties (1)

Lisette Kuijper zei op 22 november 2018 om 11:33 uur

Wat een prachtig verhaal, Jac! Bijzonder dat er in Boxmeer en Sint Anthonis toch processies mochten worden gehouden. Weet je misschien ook waarom deze dorpen dit recht behielden? En heb je zelf weleens meegelopen in zo'n processie?

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.