Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Jongensinternaat Sainte Marie in Roosendaal

Internaten

Roosendaal had twee internaten met de naam Ste Marie. De ene was voor meisjes en werd geleid door de Franciscanessen van Roosendaal. De andere, 'Convict Sainte Marie', was voor jongens, lag aan de Vughtstraat en werd geleid door de Broeders van de H. Aloysius Gonzaga (ook wel Broeders van Saint Louis genoemd - wat verwijst naar hun oude en omvangrijke klooster met internaat in Oudenbosch).

Leerlingen klas 7 Sainte Marie, 1922 (foto: A. Godrie, Boxtel, bron: West-Brabants Archief, collectie Heemkundekring De Vrijheijt van Rosendale BFON00273)
Internen klas 7 Sainte Marie, 1922 (foto: A. Godrie (Boxtel). Bron: West-Brabants Archief, collectie Heemkundekring De Vrijheijt van Rosendale, nr. BFON00273)

De Broeders van Saint Louis begonnen hun onderwijsactiviteiten in Roosendaal in 1865, in een huisje aan de Bloemenmarkt. Toen dit onderkomen te klein werd, betrokken de broeders in 1870 een veel groter kloostergebouw aan de Vughtstraat. In dit gebouw, dat de naam Sainte Marie kreeg, vestigden zij een internaat.

Het internaat aan de Vughtstraat was bedoeld voor jongens die les kregen op de middelbare school van de broeders, het Norbertuslyceum (een hbs en gymnasium), dat verderop in dezelfde straat lag.

Op het internaat werd continu gewaakt voor het geestelijk welzijn van de jongelingen. Je leefde in een sterk afgeschermde wereld waarin routine, discipline en hiërarchische verhoudingen van groot belang werden geacht. Maar ook toneelspel hoorde er helemaal bij. De broeders hadden daar een vereniging voor.

In 1968 hebben de broeders hun vestiging aan de Vughtstraat opgeheven. Het gebouw werd in 1977 gesloopt.

Klik hier voor de herinneringen van Frans van Geest (intern jaren vijftig)

Heb jij nog op kostschool gezeten in Roosendaal? Reageer dan hieronder, deel je herinneringen en vul deze pagina aan. Ook foto's en ander oud materiaal is van harte welkom en kan worden verzonden naar info@bhic.nl. Wij voegen het dan hier toe.

Internen Sainte Marie, 1935 (foto: Rembrandt, Roosendaal, bron: collectie West-Brabants Archief K20567)
Internen Sainte Marie, 1935 (foto: Rembrandt (Roosendaal). Bron: collectie West-Brabants Archief, nr. K20567)
Klassenfoto Sainte Marie, met onderwijzer Lafort, 1955 (foto: Jan Sturm, Roosendaal, © Erven Jan Sturm, bron: West-Brabants Archief, collectie Heemkundekring De Vrijheijt van Rosendale BFON00306)
Klassenfoto Sainte Marie, met onderwijzer Lafort, 1955 (foto: Jan Sturm (Roosendaal) / © Erven Jan Sturm. Bron:  West-Brabants Archief, collectie Heemkundekring De Vrijheijt van Rosendale, nr. BFON00306)

Maria van der Velden stuurde deze foto's:

Klik om te vergroten
1. Verkennerskamp convict Sainte Marie, 1946
Klik om te vergroten
2. Verkennerskamp convict Sainte Marie, 1946
Klik om te vergroten
3. Klas 6B Sainte Marie op retraite in Ieper, 1951
Namen bij foto 3
26

Reacties (26)

Advb zei op 11 maart 2019 om 10:09 uur

Mijn kostschoolervaringen in Roosendaal,
Ik heb eerst 2 jaar in Oudenbosch gezeten en daarna na st Marie in Roosendaal.(1963-1967)
Hier heb ik 4 jaar doorgebracht. In het kort kan ik vertellen.....
Ik ben gedurende 2 jaar misbruikt door broeder Amandus, ook hoofd van de michaelmavo. Als surveillant op de slaapzaal werd ik voortdurend lastig gevallen. Verder wil ik hier niet over uitwijzen.
Hij gaf me de beste schoolresultaten, werd winnaar van de ronde rond de 100 , altijd in de voetbalselectie etc Etc en verder vele andere voordelen tov andere leerlingen.
Niets vermoedend kwam ik als 14 jarige tot de conclusie dat dit fout was en heb mijn ouders geïnformeerd. Mijn vader, zelf 9 jaar op internaat geweest, heeft me niet naar huis gehaald maar met vervangende verantwoordelijke afgesproken dat als ik examen niet zou halen hij er werk van zou maken???
Br Amandus verdween plotseling van het toneel en verhuisde naar Oudenbosch. Werd daar leraar aan de middelbare school.
Na drie jaar las ik dat hij voetballende was geworden bij Albano? En later weer terug was in Roosendaal en voetballende bij vv Roosendaal!
Ik heb hier nog jaren last van gehad en nooit mijn ervaringen met andere gedeeld.
Bij mijn bezoek aan Oudenbosch 15 jaar geleden ontmoette ik broeder Frans, een jonge broeder destijds gestationeerd in Roosendaal. Een gesprek hierover ging hij uit de weg.......

Marilou Nillesen zei op 11 maart 2019 om 11:56 uur

Beste Ad, bijzonder dank voor je oprechte reactie. Wat moet dat een meer dan afschuwelijke tijd zijn geweest. Goed dat je ook aandacht vraagt voor deze donkere kant van de kostschool. Het kan ook niet anders dan dat dit soort traumatiserende ervaringen je de rest van je leven bijblijven.

Sterk en dapper dat je je verhaal hier uit de doeken doet. Nogmaals dank daarvoor.

Frans Vloemans zei op 15 mei 2019 om 17:20 uur

Ik ben van 1946. Mijn moeder overleed in 1957 aan de gevolgen van een autoongeval in September dat jaar. Vergeef de spelfouten en hoofdletters, dat doet die rotcomputer steeds.
Ik zat in het school jaar 1958-1959 en 1959-1960 in Convict Ste Marie in de Vughterstraat in Roosendaal . We gingen vanuit het Convict naar de St.Joan Berghmansmulo. In die jaren was broeder Barrabas de overate en ook de leraar Duits en Frans op de mulo. We hadden een grote survaillant, waarvan ik de normal naam niet meer weet, maar die “de koei” genoemd werd. Een broeder met heel grote handen, die hij maar wat Graig gebruikte , om zijn pupillen de pupillen dwars voor hun gezicht te slaan. Ik heb de mulo niet afgemaakt in Roosendaal, maar bleef in de tweede klas zitten en ben toen overgegaan naar de Mulo in Dongen. Als ik namen mag noemen: De tweeting Smulders uit Tilburg, Leon Brooymans ergens uit de Biesbosch, Chris Hosly uit Google (is inmiddels reeds overleden.)
Ik herinner mij “Prikkeltje “, eigenlijk Prijkel heette. Ik herinner mij van der Vaart uit Den Bosch, die van de leraar “Boekhouden” stevast te horen kreeg:”Man gij loopt nog wel eens tegen de laaamp aon.”, hetgeen op de laatste dag van het tweede school jaar ook grif gebeurde, toen v.d.Vaart onverwacht te horen kreeg,dat ie over was. Het tweede jaar kwam er versterking in de vorm van een klein heel blond en gemeen broederke Sjors. Toen we van Paasvakantie terugkwamen stond meneer de broeder in de deuropening. Waarom weet eigenlijk niemand. De gebroeders Smulders gingen mij net voor naar binnen. Ik volgen meteen, want we waren allemaal moe van het sjouwen van de koffers. Meneer de broeder bleef staan en moet mijn koffer tegen zich gevoeld hebben, want bij het passeren kreeg ik een loei tegen mijn oor, met de vlakke hand, waardoor, bleek later, mijn trommelvlies gescheurd was. Dit is nooit meer goed gekomen, Ik ben aan een oor doof gebleven. Barrabas had het hele tweede jaar de pik op me, want ik moest altijd op strafexpeditIe als de verkenners op bivalves gingen in de Wouwse Plantage. Ik heb heb ook nooit meer sympathiek gevonden. Hij spray met consumptie, en dat voor een leraar Duits. V.d.Vaart heeft een keer een paraplu opgestoken achter in de klas
Van de berichten over sexueel gedoe enzovoort heb ik nooit iets gemerkt. Of er is inderdaad niks “gebeurd”, of men heeft het zeker goed verborgen weten te houden.

Advanboxtel zei op 15 mei 2019 om 18:19 uur

Hoi Frans, ik herken hier de namen van broeder Barabas en Sjors. Barabas was een lange slungel en had een scherpe harde stem. Ook Berchmansmavo klopt. Verder een leuk verhaal en zijn mijn ervaringen jou bespaard gebleven.
Gr
Ad

M. van der Velden-Friebel zei op 30 juli 2019 om 15:38 uur

Mijn overleden man, Ton van der Velden uit Breda, is van 1945 tot 1951 in "het Convict" in Roosendaal geweest en heeft daarover altijd enthousiast verteld. Hij genoot van de activiteiten met de verkennerij en van de toneelclub. Het leuke was dat toen hij, na zijn studie in Leiden, in Veghel terecht kwam, daar weer enkele oud-klasgenoten ontmoette met wie hij het HBS-diploma op het Norbertuslyceum had behaald. Van de broeders moesten ze naar en van school elke dag een omweg maken om vooral niet langs de meisjesschool te komen!
Ik stuur u nog enkele foto's uit die periode.

Mariët Bruggeman zei op 31 juli 2019 om 11:43 uur

Bedankt Mw. van der Velden-Friebel, voor uw leuke reactie. We zouden de foto's inderdaad graag bij uw reactie willen plaatsen. Zou u ze willen opsturen naar info@bhic.nl? Dan plaatsen we ze er graag bij.
Wat grappig trouwens dat de broeders de jongens om lieten lopen om maar geen meisjes tegen te hoeven komen. Ik kan me voorstellen dat dat uw man lang is bijgebleven.

Thijs de Leeuw zei op 31 juli 2019 om 13:16 uur

@M. van der Velden-Friebel: de foto's zijn toegevoegd zoals je ziet! Nogmaals dank, ze zijn prachtig : ) En mocht je nog meer tegenkomen dan weet je ons te vinden

Frans van Geest zei op 18 augustus 2019 om 14:35 uur

Ik heb van 1954 t/m 1959 op het convict gezeten. Prima tijd met sport, toneel, hobby's etc. Herken me helemaal niet in de reacties van AvdB en Vloemans. Broeder Bernardo had wel grote handen, maar verder was het een aardige vent. We mochten inderdaad niet door de Kloosterstraat; je zou toch een meisje zien. Dat deden we op de Vrouwenhof.

Thijs de Leeuw zei op 19 augustus 2019 om 08:38 uur

Hallo Frans, bedankt voor je reactie en mooi om te horen dat je zo'n fijne en actieve tijd hebt gehad op Ste Marie. Wat jij al aangeeft, dat de herinneringen zo sterk verschillen, is iets wat we op bijna elke internatenpagina tegenkomen. We willen zowel die hele positieve als heel negatieve, treurige verhalen een plek bieden en gelukkig heeft dat eigenlijk nog nooit tot grote botsingen geleid : )

Nog een vraagje: je hebt het op 't laatst over de Vrouwenhof. Daar spraken jullie af met de meisjes?

Frans van Geest zei op 19 augustus 2019 om 12:27 uur

we ontmoetten ze daar; toeval ?

Thijs de Leeuw zei op 19 augustus 2019 om 12:32 uur

duidelijk haha ; )

chris pietersen zei op 7 maart 2022 om 12:38 uur

ik wil reageren op het bericht van advdb.ook ik heb op het internaat ste Marie gezeten ( 1962 -9166).Ik wil wat kanttekeningen zetten bij dat bericht.. O hij wel of niet misbruikt is, dat weet ik niet en daar wil ik ook niets van zeggen,,Alleen ik heb ook op die slaap zaal geslapen (1963-1964) en het verbaast me dan ook erg, het was een zaal, waar bed naast bed stondmet een triplex plaat er tussenpl/mn 1,50 hoog Als dat s'nachts gebeurd zou zijn moeten minstens 6 jongens dat mee gekregen hebben... ik was bepaald niet het lievelingetje van br Amandus, maar ik werd ook altijd opgesteld met voetballen.ook over de ronde van 100 ,d at br amandus hem daar winnaar van maakte, is vreemd er waren, ik geloof 4 of 5 anderen die mee bepaalden. dar br amandus, plots uit Roosendaal vertrok, is niet gek,omdat het internaat in 1968 gesloten werd.Wel bleven een aantal broeders in een huis in Roosendaal wonen omdat de meeste les gaven op school.Ook plotseling opduiken in Oudenbosch is logisch, er zat namelijk het moeder klooster. Buitendat is hij daar ook hoofd van de mavo geworden..Albano is een sport complex, waar ze sport velden huurden voor het internaat in oudenbosch,,Ik woon nu in de buurt van Roosendaal en ik weet dat er in 70 jaren eensoort ronde van 100 gereden werd met ook buitenlandse teams..misschien was br amandus daarbij betrokken..Hopelijk begrijpen jullie mijn vraagtekens. cp

Jan Huiberts zei op 7 juni 2022 om 10:44 uur

Ik heb op het Convict gezeten van 1957 tot 1961. 5 keer per jaar naar huis en in de weekeinden kiezen tussen zwemmen, wandelen of fietsen in groepsverband. Of een beetje rolschaatsen op de binnenplaats. Wel veel heimweh, maar gelukkig was broeder Joachim een oom van me. We knutselden veel in de vrije tijd en ook de kampen bij Wouwse Plantage staan me voor de geest. Ook het oefenen met een majoor van de Commando’s op de binnenplaats, voor we in uniform naar wandeltochtwedstrijden gingen. Tussen de middag kregen bedelaars een bord eten dat ze op het muurtje opaten. Vloemans kon ik me nog wel herinneren en ook Jan Stoof en Molenkamp en een knaap uit het Gooi, wiens vader een accuhandel had. Ik zou het voor geen prijs over willen doen, maar mogelijk is de orde en strengheid wel goed voor me geweest.

Thijs de Leeuw zei op 28 juni 2022 om 13:56 uur

Bedankt Jan voor deze bijdrage, zo komen we alweer meer te weten van het leven op het Convict. Had je zelf een duidelijke voorkeur voor een bepaalde activiteit in het weekend? Bijzonder zeg, die oefeningen met de majoor van het KCT (die zaten natuurlijk om de hoek)! Dat moet wel intensief zijn geweest. Er werd veel tijd gestoken in lichamelijke vorming dat is wel zeker.

Jan Huiberts zei op 11 juli 2022 om 11:22 uur

Intussen gaat het niet om de naam Molenkamp, maar Molenschot. Die jongeman van de accufabriek vas v.d. Kolk. Hij had een soort pick-up die opnamen kon maken op een plaat. Wandelen en zwemmen was voor mij geen favoriete bezigheid en fietsen was aanvankelijk ook geen optie omdat ik geen fiets had. Later kreeg ik de beschikking over een afgedankte fiets van mijn broer Ton.

Jan Huiberts zei op 11 juli 2022 om 11:35 uur

Reactie op Frans Vloemans. Die grote oppasbroeder heette broeder Bernardo. Hij rookte als een ketter en deed ook het winkeltje in de recreatiezaal. Hij deed het oppassen uitsluitend breeduit zittend. Veel jaren ging ik ieder jaar met mijn broer naar mijn oom broeder Joachim voor een gezellige dag. Toen hij in het broederbejaardehuis zat vroeg ik of Barnabas hier ook zat. Jawel hier boven op nr…. Ik klopte op de deur en hij zat in een rolstoel met de rug naar de deur. Ik zei: hallo broeder Barnabas en tot mijn verbazing zei hij: “Jantje Huiberts”. Een jaar later wilde ik hem weer op zoeken, zei mijn oom: “ Dan moet je op het kerkhof zijn”.

Jacki Kempenaars zei op 9 januari 2023 om 14:41 uur

1956 1957 op convict st Marie gezeten.Geen prettige tijd zat er met Ferry broeders stoof broertjes molenschot van de weegschalen fabriek en stoof hadden een groot transport bedrijf.Broeder Barnabas sloeg graag en de leraar Frans zat aan mij. Ik ken zijn naam niet meer.Broeder Bernardo heeft mij leren roken.Verkocht losse sigaretten voor een stuiver.

Thijs de Leeuw zei op 10 januari 2023 om 09:46 uur

Dat is wel heftig Jacki, dank dat je ondanks deze nare herinneringen wel hebt willen reageren. Wat bizar ook, als je het vanuit het nu bekijkt, dat er sigaretten op het internaat werden verkocht!

Joop Thuring zei op 25 mei 2023 om 10:42 uur

Bij opruimwerkzaamheden kwam ik o.a. deze twee feestgidsen tegen.
Ze stammen uit de tijd dat mijn broer en ik op deze kostschool = 'het Convict' zaten.
Aan dit instituut is op jullie site aandacht besteed. Daar had ik destijds al in humaan historische zin wat kunnen toevoegen.

De eerste foto stamt al terugrekenend uit 1948 (via broer Jack die daar van 1942-1948 intern was). De tweede is van vijf jaar later toen ik van 1950-1956 in hetzelfde schuitje zat.

Geeft een aardig beeld uit die tijd weer, om maar niet te spreken over de inhoud.


























































Joop Thuring zei op 30 mei 2023 om 08:41 uur

Hier nog eentje om toe te voegen aan het Convict Ste Marie, Roosendaal, item. Past dat in jullie bedoelingen?
Immers in mijn tijd waren alle Convictenaren leerlingen van dat Lyceum. Heb ik zes x gedurende één schooljaar tegenaan gekeken.

Bij de inhoud kon voorin je het 'Reglement' aantreffen. Dat werd vaak als strafmaatregel ingezet. 'Zoveel keer overschrijven en inleveren voor die datum, jongeheer'.
Ze waren ook te koop, alles handgeschreven natuurlijk. Ik herinner me eens het gewenste aantal te hebben aangereikt maar dat afkomstig was van de hand van verschillende schrijvers.

Al decennia vraag ik me af wie eigenlijk de tekenaar hiervan was. Iemand heeft mij ingefluisterd: mogelijk Dhr. Johan Werz. In mijn tijd tekenleraar aan het St. Gertrudis Lyceum in dezelfde plaats.

Joop Thuring zei op 30 mei 2023 om 08:50 uur

Ook het rapport past daarbij.





































Hans Bode zei op 25 december 2023 om 21:51 uur

Van 1964 tot 1968 zat ik op het convict schokkend het verhaal van Ad v B
ik zat met hem aan tafel en heb helaas niets gemerkt zelf heb ik er nooit last gehad. maar als kind uit een gezin van 12 en thuis op de veemarkt en abatoir was ik waarschijnlijk weerbaarder dan anderen.
toch heeft ondanks vele nare herinneringen op de Berchmans mulo ( wat sloeg die gymnastiekleraar Huiskens gemeen ) heb ik veel opgedaan , leren omgaan met iedereen , je in een ander inleven etc,
personen die me nog bijgebleven zijn Louis Bouvee, Tony Rasenberg
en vele anderen ik hoop dart het goed gaat met ze
gr Hans Bode

Advb zei op 26 december 2023 om 11:34 uur

Leuk Hans B dat ik je hierop tref.
Dat witte/ blonde kopje uit de plaats Oudewater!,
Gr
Ad

Jan zei op 28 november 2024 om 19:34 uur

Hallo allemaal er is wel degelijk misbruik geweest op convict Sint Marie
Roosendaal 1966 -1967 Ik heb het volgehouden tot voor het gerechtshof in utrecht door broeder genaamd de Sims slaapzaal broeder helemaal bovenste slaapzaal Het is geen pretje dit zo lang vol te houden om dit te bewijzen je hebt katogorie 1 t en m 5 ik weet zeker dat er nog meer jongens zijn misbruikt gevolg over plaatsing naar Oudenbosch en weg weg is de broeder

Avb zei op 29 november 2024 om 10:37 uur

Hallo Jan,
Wat ben ik blij dat er ook eindelijk iemand mijn verhaal bevestigd.
Klopt dat de bovenste zaal met halve chambrette de plaats was waar mijn verhaal plaatsvond. Ook die overplaatsing klopt en verhaal werd in doofpot gestopt.
Ik heb er geen werk van gemaakt omdat bewijzen natuurlijk moeilijk is.
Gr
Ad

Jan zei op 3 december 2024 om 16:12 uur

Hallo Ad fijn dat je reageerde ik heb het via Deetman gespeeld volgens mij was jij een kleine jongen en sliep jij achteraan ik lag bij de wc rechts als je op de zaal kwam en die lul lag bij de in gang van de wastafels
Het bewijs was best intensief maar ik had eeen Advokaat die gespecialiseerd was de Sims staat ook op internet hij is inmiddels overleden. Fijn dat je hebt gereargeerd

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.