Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Tabernakelperikelen: sleutel inleveren!

Rooms prentenboek

In het Sambeekse Redemptoristinnenklooster (de "rooie nonnen") confisqueerde de Sambeekse pastoor de sleutel van het tabernakel.

Op een dag in april 1901 kwam pastoor Wollaert van de Sambeekse parochiekerk St. Jan de Doper bij moeder overste om een bericht van de bisschop mgr. Van de Ven door te geven. De boodschap luidde: “De sleutel van het tabernakel mag niet langer meer in het klooster, dus bij moeder overste, in bewaring gehouden worden, omdat er een kerkelijk voorschrift bestaat dat dit aan religieuzen die geen rector aan huis hebben wordt ontzegd. Voortaan moet de pastoor der parochie hem bewaren”!

Altaar Sambeek
Zicht op het altaar in de kapel van de Redemptoristinnen. (Foto: archief Redemptoristinnen St. Agatha.)

Moeder overste, Zuster Maria Lucia (Schermer), deed alle moeite om de pastoor te overtuigen vanwege praktische bezwaren. Ze voerde aan dat de H. Mis al zo vroeg gelezen wordt dat de pastoorsmeiden nog niet zijn opgestaan terwijl in de kapel de aanbidding plaats vindt. Dat is de uitstalling van het Allerheiligste in een monstrans. Deze monstrans met de hostie staat in het tabernakel.

De pastoor adviseerde de bezwaren bij de bisschop in te dienen, maar dat deze ook niet bij machte was deze regel te veranderen. Om van deze regel ontslagen te worden adviseerde hij een suppliek (verzoekschrift) naar Rome te zenden door de bisschop ondertekend. Moeder overste raadpleegde de provinciaal der Redemptoristen, maar ze kreeg hetzelfde antwoord.

Bidprentje Wollaert
Bidprentje van pastoor Wollaert (bron: bidprentjescollectie Heemkundekring 'De Plaets', Berlicum-Middelrode).

Sleuteloverdracht

Er werd een kistje gemaakt waar de sleutel in werd gelegd en naar de pastoor gebracht. Voortaan werd de sleutel ’s morgens vroeg gehaald en teruggebracht. Dit gold tevens voor het lof. Na enige weken was de pastoor het waarschijnlijk beu. Hij liet een sleutel bijmaken zodat de pastoor de ene sleutel bewaarde en de andere aan de paters Karmelieten gaf. Eén van hun paters deed in het klooster dagelijks de mis en moest daarom de andere sleutel meenemen. Het gebeurde dus ook regelmatig dat de pater de sleutel vergeten was en de andere sleutel in grote haast bij de pastoor gehaald moest worden terwijl de pater op het altaar stond en de kapel vol mensen zat.

Aanpassing tabernakel

Tabernakel Sambeek
Het tabernakel (detail bovenstaande foto).

Op 19 mei 1901 kwam de pastoor met deken Bijvoet uit Cuijk om het tabernakel te bekijken. De heren oordeelden dat de afsluiting niet veilig genoeg was en verordonneerden dat er een ijzeren kast in geplaatst moest worden. De deken benoemde de firma waar deze kast gemaakt kan worden. Dit was een andere firma dan de firma Oor uit Roermond waar het altaar en het tabernakel gemaakt was. Moeder overste was het niet met de keuze van de firma eens maar gehoorzaamde. De deken zette door en bestelde een nieuwe tabernakeldeur bij ‘zijn’ firma.

Problemen met slot tabernakel

Op Allerheiligen, 1 november 1901, had de Karmelietenpater Bonifacius de eerste H. Mis gedaan. Pater Hieronimus, die de hoogmis kwam doen, kon het tabernakel niet open krijgen en zond spoedig na zijn thuiskomst pater Bonifacius naar het klooster. Hij kreeg het tabernakel ook niet open; het slot bewoog niet, zodat het plechtig Lof het zonder uitstalling moest stellen.

Toen werd de firma Oor te Roermond alsnog ingeschakeld. De zusters hoorden met angst en beven het lawaai aan toen de werklui op het tabernakel, slot en scharnieren sloegen, zo hard “dat het hart ervan brak, omdat ons Heer in den monstrans in het tabernakel stond”. Daar niets wilde baten moest men de ijzeren plaat achter het tabernakel doorbreken. “Het was verschrikkelijk aan te horen daar men bedacht dat ons Heer daarbinnen was”. Eindelijk kon men door een gat van achteren het slot open maken. ’s Avonds was alles weer in orde. “God beware ons en Zichzelf bovenal voor zulke treurige gevallen”, aldus de kronieken.

De werklieden moesten nog vele keren komen. Omdat het ornamentenwerk erg beschadigd was kwam in februari de schilder van de firma Oor te Roermond om het beschadigde te herstellen. De 6e mei kwamen de koperen platen voor de deur van het tabernakel met twee engelenfiguren in het koper gegraveerd.

Uit de Kronieken zusters Redemptoristinnen te Sambeek (1901)

3

Reacties (3)

Marilou Nillesen zei op 5 november 2024 om 11:05 uur

Dag Gerard, hartelijk dank voor dit wonderlijke verhaal. Er zouden veel problemen zijn voorkomen als er beter naar Moeder Overste was geluisterd ;)

Geeard Everink zei op 5 november 2024 om 12:06 uur

In de katholieke kerk was een hiërarchie waar de wereldheren de boventoon voerden, vervolgens de paters, daarna de fraters. Zusters stonden onderaan. Dus luisteren naar zusters??

Marilou Nillesen zei op 5 november 2024 om 16:56 uur

Nee, het is overduidelijk dat dat niet ging gebeuren (met alle gevolgen vandien)...

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.