Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Strijps A-Musica III

Rooms prentenboek

Het dweilorkestje heeft zo’n zes tot zeven jaar gefungeerd. Voor mij was het een kader om echt eens kennis te maken met het Eindhovens en Kempisch Carnaval. Onze uitvalsbasis was het stamcafé van de carnavalsvereniging “De Hopkruiers” die residentie hield in de tapperij “De Strijpse Ketel” op de hoek van de Zeelsterstraat en de Carmelitessenstraat. Tegenover bakkerij van Hoof die dan ook de obligate oliebollen paraat had en de kleine huzarenslaatjes. Op maandag trok ons orkestje om een uur de stad in. Daarmee werd het stadscentrum bedoeld.

Lees eerst deel II

Zeelsterstraat 120. Café-Biljart "De Strijpse Ketel". Gebouwd in 1929. Hoek Carmelitessenstraat - Zeelsterstraat. -Foto: Provincie Noord-Brabant / Mies van Leeuwen, 1989. BHIC, fotonr. PNB001016663)

Ik kwam op deze tochten er achter waarom men zo bereidwillig de grote trom aan mij gelaten had. Wie dat instrument op de borst draagt met een grote bandelier kan immers niet naar het toilet. Komt men als orkestje binnen in een café, zwaar het koper beblazend, dan stort iedereen zich op de grote trom, onderwijl de speler ervan de trommelstokken ontfutselend die deze dan maar weer moet zien terug te krijgen, want hij zag ze in de mist van sigaren en sigaretten in de nevelen der verten verdwijnen.

Feestmuziek, foto 

Bij de tuba of de bazuinen laat iedereen het uit het botte hoofd om daaraan klanken te ontlokken, want dat is ingewikkeld en vereist de lipspanning die met na vele pilsjes niet meer kan opbrengen. Embouchure heette dat of ammezuur in het bargoens ter stede. Eén keer wilde ik toch regulier het plengoffer aan mijn menselijke beperktheden brengen op de toiletten, marcheerde blindelings het hokje dat daarvoor beschikbaar was binnen al trommelend, en sloot krachtig de deur achter mij op de knip.

Vastzittend op het toilet
Carnavalsreceptie, foto 

Maar toen zat ik vast tussen stortbak en deurknop. Ik kon mij niet meer verroeren. Door zwaar te beuken op het vel tot barstens toe wist ik de aandacht van Piet Robben toch nog gaande te maken hoewel hij juist op dat moment een onderscheiding op de kiel gespeld kreeg van de overjarige prins Oktrojanus die inderdaad een kantoorbaan had gehad op het octrooibureau van de lampenfirma die Eindhoven beroemd maakte.

Daardoor verkeerde ik steeds in een wat merkwaardige immuniteitspositie binnen het orkest: de blazers marcheerden vrolijk in het rond terwijl ik steeds attent trom en stokken stond te bewaken. Alsof het aangenomen werk was. Maar daarom kon ik ook wel ontwaren dat het orkestje regelmatig tekenen van ontbinding dreigde te vertonen vooral als de leidende koperblazers sjans hadden met uitdagend getooide meiden buiten de groep die flirtten met de betrokken koperen blitsganger zelfs als ze een mannelijke partner aan hun zijde althans in de zaal wisten.

Ruzies op de thuisvaarten

Dat leidde tot heftige gesprekken op de thuisvaart naar Strijp en vaak tot verbrekingen van de prille verbintenissen met alle eindige romantische toekomstverwachtingen. En de teloorgang daarvan leidde weer tot voortgezette tweespalt bij het ouderlijk thuisfront dat vond dat Piet de zaken niet goed in de hand hield. Vooral niet als de scheldende partners ook nog eens flink onder de invloed bleken. Was dit nu de zoveel besproken verwezenlijking van het aggiornamento?

Dit Italiaanse woord voor modernisering betekent ‘bij de tijd brengen’. Modernisering van de Kerk was volgens deze Goede paus Jan immers onontkoombaar. Ook openheid ten opzichte van de gehele wereld diende een kenmerk te worden van een gemoderniseerde Kerk. Dat werd uitgedrukt door de gebiedende beeldspraak om 'de ramen van de Kerk open te zetten voor de frisse lucht van buiten'. Daarom werden ook protestanten, orthodoxen en vertegenwoordigers van andere religies en politieke ideologieën als waarnemers bij het concilie uitgenodigd en benoemd. Maar voorlopig waren overal de scherven af.

Tweespalt overal

In de wereldkerk trouwens ook: want de hoogheilige kerkvergadering leidde wereldwijd tot extreme polarisatie. Tussen de rekkelen, de preciezen, de modernisten en de conservatisten, ook in Strijp. Na afloop van het concilie ontstonden hierover veel debatten. Vooral in Nederland, waar hem deze zaken heilsbegerig bloedserieus nam. Ook dat maakte Strijp mee, nadat nog meer kerken waren onttrokken aan de eredienst en gesloopt. Waarbij altaren, communiebanken, beeldgroepen, vaandels en sacramentstorens bij het oud vuil werden gezet of voor een habbekrats verkocht aan gesjochte heidenen.

 Dat werd nog erger toen tussen 1968 en 1970 te Noordwijkerhout het Pastoraal Concilie plaats vond waarin vertegenwoordigers van allerlei instellingen en stromingen aan het woord kwamen.  Maar vooral progressivisten en antiklerikalen, of priesters nu meededen aan carnaval of niet.

Sommige gelovigen vonden dat de door het concilie voorgestelde moderniseringen te ver waren doorgeschoten. Maar die kwamen toch niet echt aan bod, ook niet in Strijp. Misschien waren zij daarvoor te gezagsgetrouw. Niet opstandig genoeg.

Anderen, vaak intellectualisten,  vonden juist dat de voorgestelde veranderingen niet ver genoeg gingen. In Nederland liep het debat danig uit de hand. In wat de 'Polarisatie' is gaan heten, dreigde de Nederlandse kerkprovincie uiteen te vallen in een rechter- en een linkervleugel, die onverzoenlijk tegenover elkaar leken te staan. In 1980 werd hierover een bijzondere synode gehouden in Rome en inmiddels is de polarisatie geluwd en worden de gevolgen van de 'Tweede Beeldenstorm' die tijdens en na het Concilie door Nederland waaide, langzaam hersteld. Voorzover er  nog gelovigen zijn, tenminste. Hun aantal loopt jaarlijks institutioneel terug. De meeste Nederlandse katholieken accepteren de besluiten van het Tweede Vaticaans Concilie, al zijn er nog wel meningsverschillen over de uitvoering van die besluiten. Onverschilligheid echter zet hier de voornaamste toon. Een toon die A-Musica nooit trof. Dat niet nee. Niettegenstaande alle relatiebreuken.

Lees ook de andere delen

1

Reacties (1)

Marilou Nillesen zei op 10 februari 2025 om 10:07 uur

Oproep aan oud-Eindhovenaren: wie maakte er ook deel uit van de carnavalsvereniging De Hopkruiers? Dan lees je dit verhaal vast met extra interesse!

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.