Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Internaat Sint Nicolaas in Oss

Internaten

Aan de Begijnenstraat in Oss, naast de pastorie van de parochie Maria Onbevlekt Ontvangen (de Grote Kerk), lag vroeger het Instituut Sint Nicolaas van de Fraters van Tilburg. Naast een klooster omvatte dit instituut ook een internaat. De jongens die er verbleven kregen les op de lagere school of de ulo van de fraters.

Fraters Instituut St. Nicolaas, 1933 (foto: Fotopersbureau Het Zuiden, collectie Stadsarchief Oss BCO010725)
Fraters Instituut St. Nicolaas, 1933 (Fotopersbureau Het Zuiden, bron: collectie Stadsarchief Oss)

De Fraters van Tilburg waren gespecialiseerd in het geven van onderwijs en hebben sinds de late negentiende eeuw een heel belangrijke rol gespeel in de stichting van katholieke scholen in Nederland. In Oss hebben zij bijna honderd jaar een klooster bewoond. Van daaruit legden zij zich van oosprong toe op de zorg voor weeskinderen, die zij van kost, inwoning en onderwijs voorzagen. Gedurende de twintigste eeuw verschoof het accent van deze zorg voor weeskinderen naar het lesgeven op lagere scholen. In Oss hadden de fraters er twee. De ene lagere school was bedoeld voor de Ossenaren; de leerlingen ervan bleven gewoon thuis wonen. De andere was een kostschool, waar vooral jongens uit de welgestelde burgerij zaten. Zij volgden hun opleiding intern. Beide scholen werden in 1918 uitgebreid met een ulo-bovenbouw: een zevende, achtste en negende klas, waarna je examen deed buiten Oss. Veel leerlingen haakten echter al eerder af om te gaan werken.

Slaapzaal van Instituut St. Nicolaas, 1966 (collectie Stadsarchief Oss BCC0158)
Slaapzaal van Instituut St. Nicolaas, 1966 (bron: collectie Stadsarchief Oss)

Op een van de foto's zien we de open slaapzaal van het Instituut St. Nicolaas. De internen hadden blijkbaar een eigen wasbak en spiegel. Dus geen wachtrijen 's-morgens, maar gelijk met de kop onder de koude kraan. Zo liep de strikte dagelijkse routine geen vertraging op en kon je met de slaap net uit de ogen terstond naar de kapel voor het morgengebed. Maar veel privacy had je natuurlijk niet in zo'n slaapzaal.

Leerlingen Instituut St. Nicolaas, 1935 (collectie Stadsarchief Oss BCO018121)
Leerlingen Instituut St. Nicolaas, 1935 (bron: collectie Stadsarchief Oss)

In 1948 maakte de ulo-bovenbouw plaats voor de zelfstandige rooms-katholieke ulo "Sint Jan" aan de Koornstraat. In 1968, met het ingaan van de Mammoetwet, werd deze ulo afgeschaft en vervangen door een gelijknamige mavo. In 1982, toen het Instituut Sint Nicolaas werd opgeheven, nam de mavo Sint Jan een aantal lokalen van dat internaat over.

Halverwege de jaren zeventig, dus zo'n zeven jaar voordat het werd opgeheven, telde het internaat toch nog zo'n 140 leerlingen.

Gymnastieklokaal van Instituut St. Nicolaas, 1966 (collectie Stadsarchief Oss BCC0160)
Gymnastieklokaal van Instituut St. Nicolaas, 1966 (bron: collectie Stadsarchief Oss)

Een oud-leerling vertelt...

DTv Nieuws maakte het onderstaande item over de internatenkaart, waarin oud-leerling Hein Bloemen vertelt over zijn verblijf op de kostschool van de fraters in Oss: Herinneringen aan de oude kostschool in Oss', Dtv Nieuws / Frank Spijkers, 28-08-2020:

Reageren

Er zullen nog genoeg mannen zijn die over hun jongere jaren op het Sint Nicolaasinstituur - de lagere school, de ulo, de mavo - kunnen vertellen. Hoe waarderen jullie dat verblijf, het onderwijs en de opvoeding achteraf? Reageer hieronder, deel je herinneringen vul deze pagina aan! Ook foto's zijn van harte welkom. Stuur ze naar info@bhic.nl, dan voegen wij ze hier toe.

Michiel van Bergen stuurde onderstaande brochure van internaat St. Nicolaas. Klik op de afbeelding om deze brochure te lezen:

Klik op de afbeelding om de brochure te lezen.

Thecla Verbeek stuurde foto's van internaat St. Nicolaas in de jaren '30. Haar vader, Leonardus Caspar Verbeek (1924-2003), werd al vroeg als enige uit een gezin met vijf kinderen naar dit internaat gestuurd:


1. De klas van mijn vader, 1930. Hij was toen zes jaar (2e rij van voren, links aan het gangpad).

2. Postkaart ('Carte Postale') van het Eerste Elftal Inst. St. Nicolaas Oss (St. Nicolaas I), een flink aantal jaren later zo te zien (mijn vader 2e van links). Er staat geen jaartal bij.Op de achterkant (zie 3e foto) staat handgeschreven ieders naam, woonplaats en plek in het elftal: V.l.n.r. Jan Verwey - Nijmegen - midvoor; Leo Verbeek - Hilversum - spil (aanv.); Frans v. Seumeren - Utrecht - keeper; Cas v. Eyck - Rotterdam - linksbinnen; Gerrit v. Schaick - Loenen ad Vecht - rechtsbinnen; Harry Schuurmans - Eerde (NB) - linksback; Jan v. Diepenbeek - Veghel - rechtsbuiten; Rudi v. Seumeren - Utrecht - linksbuiten; Jan de Leeuw - Den Bosch - rechtshalf; Jan v.d. Hoogen - Reek (NB) - rechtsback; Cas v.d. Werff - Groningen - linkshalf.

Gerard Brans stuurde deze foto's uit de jaren 1951-1955:

1. Voetbalteam Instituut St. Nicolaas

2. Voetbalteam Instituut St. Nicolaas
3. Klassenfoto met twee frater-onderwijzers. Wie weet de namen nog?
4. Kampioenselftal van Oss 1955, Instituut St. Nicolaas

Henk van Meel stuurde deze foto's uit de jaren 1953-1955:

1. Voetbalploeg van onze klas, ca. 1955. Achter, derde van links is leerling Smits. Achter, tweede van rechts is leerling Brans. De foto is genomen voor het afdak achter op de speelplaats. Onder dat afdak waren ook de wc’s.
1. Voetbalploeg van onze klas, ca. 1955. Achter, derde van links is leerling Smits. Achter, tweede van rechts is leerling Brans. De foto is genomen voor het afdak achter op de speelplaats. Onder dat afdak waren ook de wc’s.
2. Vlagverovertje op de Osse Hei, ca. 1953. De sportieve broeder op de foto, zonder boordje, was vermoedelijk de kok en/of de bakker in de keuken van het internaat.
2. Vlagverovertje op de Osse Hei, ca. 1953. De sportieve broeder op de foto, zonder boordje, was vermoedelijk de kok en/of de bakker in de keuken van het internaat.
3. Klassenfoto, ca. 1955. Op de foto staan o.a. de broers De Koning, Boudewijn van Thiel, Cor Keeren, [?] Brands en Henk van Meel.
3. Klassenfoto, ca. 1955. Op de foto staan o.a. de broers De Koning, Boudewijn van Thiel, Cor Keeren, [?] Brands en Henk van Meel.
4-5. Vlagverovertje op de Osse hei, met twee broeders van het internaat, 1954. Henk van Meel, leerling van het internaat, moest de ‘gevangenen’ een strik geven.
4. Vlagverovertje op de Osse hei, met twee broeders van het internaat, 1954. Henk van Meel, leerling van het internaat, moest de ‘gevangenen’ een strik geven.
5. Vlagverovertje op de Osse hei, met twee broeders van het internaat, 1954. Henk van Meel, leerling van het internaat, moest de ‘gevangenen’ een strik geven.
5. Vlagverovertje op de Osse hei, 1954.
6. Henk van Meel en andere internen als toeschouwers van een voelbalwedstrijd van – waarschijnlijk – een schoolteam op de velden in Oss, 1955.
6. Henk van Meel en andere internen als toeschouwers van een voelbalwedstrijd van – waarschijnlijk – een schoolteam op de velden in Oss, 1955.

Michiel van der Lande stuurde deze foto's uit de jaren 1960-1961:

Voetbalteam van het Sint-Nicolaasinstituut. Boven v.l.n.r. J. Strik, A. Driessen, P. Barnevelt, W. Kouwenberg, Sjef de Rooy, Cas Leeuwenberg. Onder v.l.n.r. H. Verkerk, H. Heimers (?), H. Jansen, J. Zwaans, Michiel van der Lande.
Voetbalteam Sint-Nicolaasinstituut. Boven v.l.n.r. J. Strik, A. Driessen, P. Barnevelt, W. Kouwenberg, Sjef de Rooy, Cas Leeuwenberg. Onder v.l.n.r. H. Verkerk, H. Heimers (?), H. Jansen, J. Zwaans, Michiel van der Lande.

Michiel van Bergen stuurde deze foto's uit de jaren 1965-1970:


1. Carnaval in het parochie, zaaltje achter het internaat met Johan, Mieke en Trudy

2. Als toeschouwer bij weer een voetbalwedstrijd. Voetbal Oss St.Nicolaas Internaat

3. Toneelstuk gehouden in de gymzaal.

4. Met enkele internaat jongens carnaval vieren op de dansschool, waar we ook dansles volgden.
 Voetbal verkleedpartij op het binnenplein in de jaren zestig. V.l.n.r. Rini, Michiel, 2x Peter, frater Ludwigus en op de grond Wim:
5. Voetbal verkleedpartij op het binnenplein, v.l.n.r. Rini, Michiel, 2x Peter, frater Ludwigus en op de grond Wim.

Wout van der Zandt stuurde deze foto's uit de jaren '60:


1. Klassenfoto jaren zestig

2. Klassenfoto jaren zestig

3. Voetbalteam Instituut St. Nicolaas
Zwarte Pieten nemen Rene Tromp mee.
4. Zwarte Pieten nemen Rene Tromp mee.

5. Schaatsen op de speelplaats

6. Spelletjes op een open dag of ouderdag
7. Groepsfoto interne leerlingen Instituut St. Nicolaas

Frans Roelvink (intern '62-'70) stuurde deze foto uit 1964:


Internen tijdens een spel in het bos (Vlagveroveren?) in de omgeving van Oss, 1964. Onderste rij, helemaal links: Frans Roelvink. Wie weet de andere namen?

Jos van Wamel stuurde deze foto uit 1973:


Klassenfoto van Instituut St. Nicolaas uit ca. 1973

Meer over Internaat St. Nicolaas

 

Naar de Internatenkaart

105

Reacties (105)

H.P.M. Haen zei op 19 maart 2019 om 10:22 uur

Ik heb van 1948 in 6 klas tot 1952 voor Mulo A in Oss op kostschool gezeten. Wij hadden een chambret met gordijn naar de gang op een grote slaapzaal met een eigen wastafel en klerenkast. We gingen iedere dag naar de mis met een pater waarbij je ook kon biechten. De vrijheid was zeer beperkt alleen zondags mocht je naar de tuin en we gingen regelmatig onder begeleiding naar buiten om te wandelen. Voor de recreatie kon je biljarten, figuurzagen, houtintarsia maken of lezen of op de cour hockeyen met een plankje, soms tennissen en in de winter schaatsen. Buiten waren ook een serie toiletten.
In de stad zijn we een enkele keer naar een toneelstuk of ballet geweest.
Op zaterdag werd er gedouched in douche cabines. Ik heb er typediploma gehaald en de Mulo A afgemaakt. Soms werd er toneel gespeeld of verhalen verteld. Ik heb het redelijk goed naar mijn zin gehad en geen nare dingen meegemaakt.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 19 maart 2019 om 10:44 uur

Bedankt, H.P.M. Haen, dat je ons zo een kijkje hebt gegeven achter de schermen van het internaat. Wel fijn om te horen dat je er in ieder geval geen nare dingen hebt meegemaakt. Kan me voorstellen dat je ondanks zo'n eigen chambret niet heel veel privacy had. Die mochten zeker ook niet afgesloten worden met het gordijn als je erin zat, of niet? Kan me voorstellen dat je erg uitkeek naar die uitstapjes naar de stad. En dan nog toneelspel op het internaat zelf. Met de culturele vorming zat het zo te horen wel goed!

Henk van Meel zei op 23 maart 2019 om 17:57 uur

Hoi H Haen, leuk om nog eens zo'n verhaal te lezen. Ik heb er ook 4 jaar gezeten, 3 jaar na jou. Herken jouw verhalen. Maar toneel of ballet in de stad kan ik mij niet herinneren. Wel filmvoorstellingen in het huis, waren bijzonder. Ik vond het daar ook leuk, groet Henk

Henk van Meel zei op 23 maart 2019 om 17:58 uur

>>>

hans van kraaij zei op 27 maart 2019 om 17:36 uur

De subtitel is "het rijke roomse leven van 1900 - 1970 maar ik heb op dit internaat gezeten van 1975 to 1979. Ik neem aan dat er uit die tijd nog wel verhalen zijn.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 28 maart 2019 om 08:00 uur

@Hans: jazeker, verhalen uit die tijd zijn er genoeg. Die subtitel betreft de kernperiode waarop we ons hebben gefocust, maar in de praktijk gaan de meeste verhalen (vooral die over de internaten) over de naoorlogse periode. De reacties op die verhalen hebben trouwens best vaak betrekking op de periode na 1970. juist heel interessant, denk ik dan, om de ervaringen te lezen van mannen en vrouwen die ná de hoogtijdagen van het rijke roomse leven op kostschool hebben gezeten. Lang verhaal kort: voel je vrij om hier je herinneringen te delen! : ) Was er in jouw tijd nog veel merkbaar van het katholieke karakter van de kostschool? Of was er echt al veel veranderd? Waren er toen nog fraters werkzaam?

Jan Geurts van Kessel zei op 28 maart 2019 om 09:48 uur

Heb er ook intern verbleven en sliep op die open zaal halverwege de rechtse rij op de foto. Privé nisje van ca 40 x 40 cm voor wat privé spulletjes ( foto oid). 0,0 privacy verder. In weekend vaak film kijken . Behalve als je voor straf ellenlange vermenigvuldigingen op papier moest zetten. Rondom gesloten muren en alleen eruit om naar de grote kerk te kunnen. In kloostertuin alleen toegang na toestemming. Ik had als smoes mooie foto's te willen maken en liep met een toestel ( zonder rolletje!) rond. Een waaghals durfde ooit over een buitenmuur te klimmen om wat snoep te kopen. Als ik op zondagnamiddag terugkeerde van weekendverlof voelde het dichtklappen van de buitendeur bij de fietsenstalling als het sluiten van een celdeur in een gevangenis ( einde van vrijheid en zelfbeschikking) Als er in het weekend gefietst werd en je passeerde je huis kreeg je meestal toestemming om ter plekke af te haken. Dat voelde als een echt voorrecht! Je kreeg volop te eten en volop recreatie. Alleen goede herinneringen daaraan. Geen nare dingen meegemaakt!

Marilou NillesenBHIC zei op 28 maart 2019 om 15:05 uur

Hallo Jan, bedankt voor je bijdrage. Goed te lezen dat je geen nare dingen hebt meegemaakt en er overwegend positief op terugkijkt. Maar dat het dichtklappen van de buitendeur voelde als een celdeur in de gevangenis (wat overigens heel begrijpelijk is!), dat is ook wel veelzeggend. Gelukkig zijn er soms creatieve uitwegen, zoals gaan fotograferen, zonder rolletje ;)

Veel dank voor je reactie, je hebt ons hiermee een mooi inkijkje in die wereld van toen gegeven.

Cees Laureijs zei op 28 maart 2019 om 18:16 uur

Ik heb op het Nicolaas Instituut gezeten van 1970 t/m 1974. Samen met enkele andere jongens uit Hoogeloon. Mooie tijd gehad, niets vervelends meegemaakt. Het eerste jaar op de slaapzaal (van de foto) en de andere jaren in een chambret op de slaapzaal. Zaterdag morgen na het studie-uur met de trein naar huis en zondagavond voor 21.00 uur weer binnen. Misschien dat er nog mensen zijn de foto's hebben van deze tijd?

Wout van der zandt zei op 30 maart 2019 om 15:12 uur

Het was een leerzame tijd ,zelf veel jongens uit Maas en waal zaten in die tijd op het st Nicolaas bij de fraters. Wij hadden zelf een voetbal elftal dat woensdag middag op de sportvelden gingen voetballen onder leiding van frater Bertholdes .
Met strenge winters liet Berholdes de binnen plaats (snachts) onder water zetten , zodat wij de volgende dag konden schaatsen .
Wij klommen ook wel eens over de muur om daar tegenover bij een sigarenzaak losse sigaretten en snoep te kopen .
Als we straf kregen moesten we in dat weekend overblijven. Maar dat was voor ons geen straf, want we konden er van alles doen, van toneel tot muziek en handenarbeid onder leiding van frater Martinez .
Op de slaapzaal in de tijd van 5dec, kwamen s'avonds de zwarte pieten binnenstormen met zakken pepernoten, maar die kregen het moeilijk met 40 jongens op zo'n zaal. De enige veilige plek, was het kantoortje van de fraters.
Wij moesten s'avonds na het eten verplicht een uur huiswerk maken onder toezicht van een frater (streng) .
We hebben wel eens iemand gehad die s'avonds stage liep bij ons op de zaal, een zekere Trudie, die heeft toen wel positieve aandacht gekregen op zo'n jongensinternaat.
Ik kan nog wel even doorgaan, maar dan kan ik beter een boek schrijven en dat is niet de bedoeling.

Marilou NillesenBHIC zei op 31 maart 2019 om 17:56 uur

@Cees: Goed te horen dat je er een fijne tijd hebt gehad, en ik sluit me aan bij je oproep hoor. Mochten er mensen zijn die foto's hebben, dan kunnen die worden gemaild naar info@bhic.nl ovv Jongensinternaat Sint Nicolaas in Oss. Dan plaatsen we die hier graag bij

@Wout: Mooi hoe je je herinneringen verwoordt! Van de zwarte pieten tot aan stagiaire Trudie... dus als je een langer verhaal wil schrijven, wíj houden je zeker niet tegen ;)

Je kunt ook altijd zelf een item aanmaken overigens, via
https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/een-verhaal-maken#About

Chris Geurts van Kessel zei op 8 april 2019 om 09:49 uur

Graag wil ik als oudere broer van Jan Geurts van Kessel een aanvullende reactie geven.

In 1959, dus precies 60 jaar geleden, ben ik op 11 jarige leeftijd door mijn ouders naar Sint Nicolaas Instituut in Oss “gestuurd”, een jongensinternaat van de Fraters van Tilburg. In die tijd zaten ongeveer 130 jongens op dit internaat vanaf de 5e klas lagere school (huidige groep 7) tot en met de Mulo.

Mijn ouders hadden in Schaijk (ca 12 km van Oss) een groot pluimveebedrijf en een gezin van 9 kinderen (6 jongens en 3 meisjes). Thuis stond alles in het teken van arbeid om daarmee de kinderen het allerbeste mee te geven voor de toekomst. Ik was nummer 3 van de kinderen.

Voor de jongens zagen mijn ouders na de lagere school graag een vervolgopleiding aan het Titus Brandsma Lyceum te Oss (Gymnasium en HBS).

Het was in die tijd echter vrijwel onmogelijk om rechtstreeks vanuit de jongensschool van Schaijk te slagen voor het toelatingsexamen. De klassen op de lagere school waren overvol (soms wel meer dan 40 leerlingen) en er was weinig individuele aandacht. De meeste jongens gingen na de 6e klas (huidige groep 8) vrijwel automatisch naar de lagere landbouwschool ter plaatse.

Zodoende kwam ik op het Sint Nicolaas Instituut terecht met minder leerlingen in de klas. De fraters zouden mijn kennis niveau wel zodanig opkrikken dat ik zou kunnen slagen voor het toelatingsexamen van het Titus Brandsma Lyceum. Hoewel niet gemakkelijk, is dit wel gelukt.

Ik kwam met een behoorlijke leerachterstand in de 6e klas terecht. De meeste jongens van mijn klas zaten al een jaar langer op deze school. In het begin was het best lastig om geaccepteerd te worden door de “gevestigde “ groep maar gaandeweg ging dat beter.

Wij hadden 6 dagen per week les en mochten 1x per maand een weekend naar huis van zaterdagmiddag tot zondag in de namiddag. In het begin heb ik best heimwee gehad, ik had er moeite mee om op zo’n jonge leeftijd uit mijn vertrouwde omgeving weggerukt te zijn.

We mochten 1x per week onder de douche (zaterdagmiddag). De zondagochtend stond in het teken van een brief schrijven aan je ouders en eventuele verdere familie. Het staat me niet meer bij of de brieven ook werden gecensureerd alvorens die op de post gingen. In die tijd was dat op internaten heel gebruikelijk om te voorkomen dat ouders ongerust zouden worden als je het niet naar je zin zou hebben.

De 5e en 6e klassers lagen op de slaapzaal. De leerlingen van de Mulo hadden een minuscuul eigen kamertje van ca 4 m2 met een gordijntje voor de deuropening (zogenoemde chambrette).

Zoals beschreven , zaten vooral jongens uit de welgestelde burgerij op het internaat van Sint Nicolaas Instituut. Links van mij op de slaapzaal lag het zoontje van de directeur/eigenaar van een bierbrouwerij (Kroon brouwerij) en rechts van mij het zoontje van de toenmalige minister president (de Quay). Daar tussenin lag ik als zoontje uit een boeren familie en kon toen nog nauwelijks algemeen beschaafd Nederlands spreken !!!

Na het ontwaken om 07.00 uur gingen we iedere dag met z’n allen naar de H. Mis in de kapel. Daarna ontbijt en aansluitend naar de klas.

Er heerste op het internaat een behoorlijk strak regime. Op zaterdagochtend hadden we muziekles van frater Den Uil. Deze frater kon moeilijk de orde houden in de klas en barste regelmatig in woede uit. Ik kan me nog goed herinneren dat hij enkele leerlingen afranselde met een houten liniaal totdat de rust was teruggekeerd.

Je kwam vrijwel nooit buiten de ommuring van het internaat en als dit wel het geval was dan altijd onder begeleiding van fraters (wandeling / fietstochtje). Hierbij wil ik wel graag vermelden dat ik nooit iets vervelends heb meegemaakt of opgemerkt betreffende zaken waarover later zoveel geschreven is in de media.

In de centrale hal hing een groot bord waarop in goudkleurige sterretjes voor iedereen zichtbaar stond aangegeven hoe deze week je persoonlijke score was voor gedrag en ijver op school. Anno 2019 niet goed voor te stellen.

Na het avondeten werd iedere dag gezamenlijk de rozenkrans gebeden (duurde een half uurtje). Daarna mocht je in de recreatieruimte wat knutselen en bij langere avonden ook sporten. Op zondagmiddag werd er in de recreatieruimte een winkeltje ingericht waar je wat snoepgoed kon kopen van je zakcentjes.

Na het jaar Sint Nicolaas Instituut heb ik de HBS opleiding gevolgd op het Titus Brandsma Lyceum en daarna heb ik de TU in Eindhoven succesvol afgerond.

Zonder de stap van mijn ouders om mij een tijdje onder te brengen bij de fraters, zou ik het waarschijnlijk nooit zover gebracht hebben. Ditzelfde geldt overigens ook voor mijn broers die eveneens op dit jongensinternaat hebben gezeten.

Hiervoor ben ik mijn ouders nog altijd dankbaar.

Chris Geurts van Kessel

Thijs de LeeuwBHIC zei op 8 april 2019 om 09:52 uur

@Chris: zoals je ziet is je bijdrage inmiddels toegevoegd. Enorm bedankt dat je de tijd en moeite hebt genomen om jouw ervaringen zo gedetailleerd en beeldend uit te werken. Ik denk dat ook andere oud-leerlingen nog veel zullen herkennen in wat je schrijft!

Henk van Meel zei op 9 april 2019 om 09:08 uur

Leuk en mooi verhaal vol details. Ik was daar van 1951 tot 1955. Met zo'n verhaal herinner je weer andere zaken. Op zondagavond film en een ijsje. Ik herinner mij goed de film: The 4 Sullivans. Van 4 zonen, die in de oorlog sneuvelden. Ik zie de jongens nog achterom zwaaien naar de familie toen ze gingen! Saving private Ryan, heeft ong hetzelfde thema. In de recreatie zaal had iedereen een eigen kastje. Kon je snoep of zo in bewaren. Helaas zaten er muizen achter die kasten, die aan alles knabbelden! Ik had eens ruzie met een andere jongen, en we sloegen elkaar met ieder een stoel, zoals die daar stonden. Wij hadden geen schade, de stoelen hakten op elkaar in., en die waren zwaar en nogal stevig. Woensdag voetballen op het oss of top veld, van bekende foto's. Daar ik niet kon voetballen, paste ik in dat gebouwtje op alle spullen. Af en toe kreeg ik een pakje gestuurd door mijn ouders. Een keer zat er een vreemdgeurende worst in. De eerste keer, dat ik knoflook worst proefde. Heerlijk. De eerste keer naar school na de vakantie, viel niet zo mee. Maar je was het gauw gewend. De studie werd wel goed gedaan, maar toen ik eraf kwam, had ik een achterstand met wiskunde. Mijn jongere broer Antoine, heeft mij toen bijgespijkerd.

Michiel van der Lande zei op 13 april 2019 om 15:05 uur

Ik zal eens in mijn geheugen duiken, want in de zestiger jaren heb ik ook 1 of 2 jaren doorgebracht als interne.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 14 april 2019 om 07:08 uur

@Henk: ik zie inderdaad dat de reacties weer allerlei herinneringen bij je oproepen, mooi! Blijf ze vooral met ons delen zou ik zeggen. Ik heb je bijdrage met plezier gelezen.

@Michiel: heel fijn dat je dat wilt doen. En mocht je die herinneringen ergens willen delen, dan ben je hier van harte welkom. (kan hier als reactie, of via de mail naar info@bhic.nl)

H.L.M.Bloemen zei op 14 april 2019 om 12:27 uur

Ik heb onlangs mijn jeugd -memoires geschreven voor mijn kinderen. Ik zat van 1959 tot 1965 in Oss op het st Nicolaas Instituut. Als de initiatiefnemers belangstellening hebben voor de tekst over mijn jaren daar dan wil ik graag even overleg. Ik ben nl over enige fraters niet erg vriendelijk omdat daar ook geen reden voor was. Voor het merendeel van deze mannen heb ik overigens heb ik respect . De school , het dagritme en mijn persoonlijke belevenissen staan uitvoerig beschreven.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 16 april 2019 om 10:39 uur

@H.L.M. Bloemen: op dat aanbod gaan we natuurlijk graag in. Geen probleem dat je het eerst wilt overleggen. Ik weet niet of je een digitale versie van de memoires hebt? Je zou die kunnen sturen naar info@bhic.nl, ter attentie van mij, dan kan ik er alvast eens naar kijken. We publiceren dan uiteraard nog niets. Je kunt ook bellen naar 073-6818500, en vragen of ze je naar mij willen doorverbinden. Dan bespreken we de mogelijkheden.

Michiel van Bergen zei op 20 april 2019 om 21:55 uur

Ik zat op het internaat van 1965 t/m 1971.
Mijn ouders woonden in Singapore en zij wilden dat wij nederlands onderwijs zouden krijgen.. Ik kwam als eerste en mijn twee broers volgde later, daar zat elke keer een jaar tussen. Ik heb de ULO en de MTS gedaan lekker op de fiets naar toe met nog een ander jongen van het internaat.
Op zaal heb ik maar heel kort geslapen, er gingen nogal wat fraters weg en toen kwamen er op de bovenste verdieping echte kamers vrij, waarom mijn broers en ik een kamer kregen weet ik niet, misschien dat pa meer betaalde.
Alle drie hebben we een leuke tijd bij de fraters van Tilburg gehad.
Vooral de jaren boven in de grote zaal, Deze stond onder leiding van Frater Ludwigus, deze man was erg ruim denkend en had geen bezwaar tegen meisjes die op bezoek kwamen.
De avonden na het verplichte studie uurtje werden bij mooi weer doorgebracht met voetballen op het binnenterrein en s'winters werd er volop geschaats. Verder kon je tafeltennissen, spellen spelen of TV kijken.
Ook was er s'avonds gelegenheid om naar het tegenoverliggende bejaardenhuis VitaNova tegaan om even de oudjes wat moed in te praten. De wat ouderen onder ons gingen maar wat graag want er liepen ook leuke verplegertjes rond.
Regelmatig werden er ook fuifen gegeven in de bovenzaal, de meisjes waren dan inruime getallen aanwezig.
Woensdagmiddag trokken we naar de voetbalvelden, en zij die dat niet wilden konden gaan fietsen met een frater.
De weekenden waren meestal erg rustig op een paar jongens na die ook ouders in het buitenland hadden. In overleg hadden we eigenlijk alle vrijheid om de stad in te lopen.
Er is niks geks gebeurd, alleen leuke herinnering en nog veel van die namen van de jongens en meisjes van toen zitten na ruim 45 jaar nog in mijn hoofd.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 23 april 2019 om 11:52 uur

@Michiel van Bergen: dat moet wel een verademing zijn geweest zeg, om al zo snel naar een eigen kamer te kunnen. Dat er ook twee broers van je zaten, zal de heimwee (waarover je toch in veel verhalen leest) ook wel hebben verminderd kan ik me voorstellen. Er was ook genoeg te doen voor al die jonge jongens, lees ik. Wel apart zeg dat er gewwon meisjes op bezoek mochten komen ! Dat hoor je niet zo vaak

Thijs de LeeuwBHIC zei op 8 mei 2019 om 12:51 uur

Wil je nog meer lezen over het leven op internaat Sint Nicolaas in Oss? Bekijk dan zeker dit nieuwe verhaal, geschreven door een oud-leerling: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/op-kostschool-in-oss

Michiel van der Lande zei op 9 mei 2019 om 10:37 uur

Heel mooi werk Hein!
Door dit stuk komt een hoop naar boven.

Michiel van der Lande zei op 9 mei 2019 om 10:37 uur

Heel mooi werk Hein!
Door dit stuk komt een hoop naar boven.

Jan Geurts van Kessel zei op 9 mei 2019 om 11:38 uur

Knap geheugen heb je Hein! Zelfs de kleuren van de bedsprei en soort boterham beleg, hebben mijn geheugen weer aardig doen opfrissen. Ik zat er in die periode " slechts" 2 jaren. In klas 5 met frater Vedastus (ik had als bijnaam voor hem frater fantastisch in gedachten) als meester, terwijl ik voor klas 6 via de kloostertuin naar de aangrenzende buitenlocatie liep. Frater Ludwigius was inderdaad best streng en ooit was ik ook getuige van een flink handgemeen wat vandaag de dag ondenkbaar zou zijn. Je hele verhaal geeft perfect de leefwijze van destijds weer, vooral wat betreft orde en regelmaat met bijbehorende strafwerk sancties zoals eindeloze vermenigvuldigingen op papier zetten. Maar dat was in die tijd ook een beetje gemeengoed denk ik. Ik heb er wel veel geleerd als voorbereiding op mijn latere HBS opleiding, en er daarom ook veel aan te danken gehad!

Michiel van Bergen zei op 9 mei 2019 om 12:52 uur

Beste Hein
Na 1965 moet toch het een en ander veranderd zijn. Ik herken wel de regelmaat en discipline maar strenge regels en hardhandige straffen heb ik en mijn broers nooit meegemaakt. Toneel en filmavonden waren leuke hoogtepunten. TV kijken was ondertussen gemeengoed geworden want op elke zaal stond er een.

Frans van hulst zei op 11 mei 2019 om 23:25 uur

Ik heb 5 jaar op kostschool gezeten en ik kan me nog heel veel goede en slechte dingen herinneringen. Een slechte herinnering is, dat ik op kostschool moest blijven met Sinterklaas avond omdat ik een frater had geschopt. Groeten,

Helena zei op 12 mei 2019 om 00:53 uur

@Frans, - het volgende wat je schreef onder het topic van https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/op-kostschool-in-oss --->> "...Frans van hulst zei op 11 mei 2019 om 23:32 uur
Veel fouten geschreven zo niet bedoeld gr frans..'

.... die correctie jouwerzijds van enkele minuten later zal bij dit topic bedoeld zijn geweest: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/jongensinternaat-sint-nicolaas-i…
Het kan wat verwarrend zijn met twee topics over hetzelfde jongensinternaat in Oss naast elkaar lopend. Lees je het een en reageer je bij het ander of omgekeerd.

Kan en zal Thijs (van het BHIC) later wel wat aanpassen en verbeteren, neem ik aan.

Marilou NillesenBHIC zei op 13 mei 2019 om 15:09 uur

Bedankt voor de reacties, Jan, Michiel en Frans. En Frans, weet je nog de aanleiding waarom je de frater schopte? Dat zal toch niet zo maar zijn gebeurd? Heeft het veel indruk op je gemaakt?

Michiel van der van der Lande zei op 13 mei 2019 om 16:02 uur

Marilou ben jij de site manager? Ik heb nog enkele foto's van toen.
Wat is de beste manier om ze over te zetten?

Marilou NillesenBHIC zei op 13 mei 2019 om 20:21 uur

Hoi Michiel, leuk! Wil je de foto's mailen naar info@bhic.nl ovv Jongensinternaat Sint Nicolaas in Oss? Dan zetten we ze hier graag bij!

Alvast dank!

Thijs de LeeuwBHIC zei op 20 mei 2019 om 10:37 uur

@Michiel: nog bedankt voor alle mooie foto's, goede kwaliteit ook zeg! Zoals je ziet is die laatste toegestuurde foto inmiddels geplaatst. Als je nog meer wilt delen, dan stuur maar door! We zijn er heel blij mee

Peter Klerks zei op 26 mei 2019 om 21:53 uur

ik heb ook 3 jaar door mogen brengen op dit internaat , geen rare dingen mee gemaakt maar wel strenge regelgeving , was wel nodig ook hahahaha
periode 1967 tot 1970
heb nog wat foto's van waar kan ik die plaatsen ??

Marilou NillesenBHIC zei op 27 mei 2019 om 12:21 uur

Hoi Peter, als je de foto's stuurt naar info@bhic.nl tav Jongensinternaat Sint Nicolaas in Oss, dan zetten wij ze erbij.

Alvast dank!

Fons Van delft zei op 31 mei 2019 om 19:17 uur

Ik heb 3 jaar op het internaat gezeten.
Bengelhof, de brug en zaal Zeldenrust.
Achteraf prima tijd gehad. Niets vervelends gebeurt.
Ik herinner me goed frater Bertholdes frater optato, frater silvino, frater directeur. En frater Walbertus en frater Bergmans van de lagere school. Streng regiem maar goed. Veel voetbal. 4 elftallen door elkaar op de binnenplaats na de studie.
Ja juffrouw Trudie herinner ik me ook nog op de zaal Zeldenrust. Was een beetje vreemd toen. De duiventil van frater walbertus prachtige tuin waar we af en toe stiekem een sigaret gingen roken.
Ik weet niet meer welke jaren ik daar zat. Begin 1970 ergens.
Hoop dat het iedereen goed gaat.
Groet
Fons van Delft
Vught

Henk van Meel zei op 1 juni 2019 om 08:50 uur

Op de groepsfoto uit 1933 van dit artikel, staat een zeer grote groep mensen, en zeker wel 50 fraters. In mijn herinnering was er maar een 10 tal fraters. Weet iemand dat?

Marilou NillesenBHIC zei op 3 juni 2019 om 10:24 uur

Dank voor jullie reacties, Fons en Henk. Goed te horen dat je terugkijkt op een fijne tijd, Fons. Spreek je nog wel eens mensen uit die tijd?

En Henk, ik durf zo niet te zeggen waarom zo'n grote groep fraters op de foto is vastgelegd. Hopelijk kan iemand hier meer over vertellen? We zijn heel benieuwd!

Thijs de LeeuwBHIC zei op 19 juni 2019 om 12:19 uur

@Henk: op de hier getoonde foto is het niet te zien, maar het antwoord bevindt zich op de meest linkse en het meeste rechtse schild, achter de groep fraters. Ik moest wel even de grote versie erbij pakken, in de beeldbank van het Stadsarchief Oss: http://osspubliek.hosting.deventit.net/detail.php?nav_id=0-1&index=0&im…
Dan blijkt dat op het eerste schild het jaartal 1883 staat, en op de derde het jaartal 1933. De foto zal dus bij het gouden jubileum van de fratercongregatie zijn genomen, dat wil zeggen: de fraters kwamen in 1883 naar Oss. Hun congregatie bestond al wat decennia langer. Vandaar de vele fraters, de overste en deken van Oss : ) Maar welke fraters op die foto bij het Nicolaasinstituut horen... dat weten we helaas nog niet!

Ik heb het bijschrift maar gelijk aangepast, trouwens.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 19 juni 2019 om 12:22 uur

... en in 1883 werd de bouw van het Nicolaasinstituut voltooid.

Michiel van d er Lande zei op 19 juni 2019 om 21:04 uur

Thijs de Leeuw heeft gezorgd voor verscherping van de foto, en wat zie ik op de eerste rij? Juist, twee kinderen. Weet niet wat dat betekent, fraters in opleiding ?

Thijs de LeeuwBHIC zei op 20 juni 2019 om 09:56 uur

@Michiel: ook dat antwoord moet ik je/jullie nog even verschuldigd blijven.. Ze zijn in ieder geval al helemaal uitgedost als fraters, maar dan wel op érg jonge leeftijd. Kan het niet een verkleedpartij zijn? Misschien een beloning voor de beste leerlingen lagere school?? Allemaal speculatie natuurlijk. Over de foto is jammer genoeg maar weinig bekend
Volgens mij zie ik trouwens nóg een koppie (wel bewogen, dus heel onscherp), helemaal links, achter de staande man met de flinke snor...
Blijft leuk, om zulke groepsfoto's onder de loep te leggen, vooral als ze zo mooi scherp zijn

Riny Bardoel zei op 11 augustus 2019 om 23:40 uur

Leuk de ingestuurde foto van Michiel van Bergen te zien. Herrinner me de situatie niet, maar Michiel wel. Zou het leuk vinden om nog eens contact te hebben. Je mag mijn e-mailadres gerust aan hem doorgeven. Mijn herinneringen aan het internaat zijn niet onverdeeld prettig. Vooral heimwee en de tucht speelden mij parten. Ook wel leuke herinneringen als de uitwisseling met de Ruwenberg en later de contacten met de meisjes die op bezoek mochten komen. Niet toegestaan toch gedaan: naar de overzijde(Vita Nova) met enkele anderen en door de achterdeur naar buiten alwaar de meisjes ons opwachtten.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 12 augustus 2019 om 11:36 uur

Hallo Riny, bedankt voor je bericht en ik zal je mailadres aan Michiel toesturen. ZOu natuurlijk leuk zijn als je na al die jaren weer eens met een andere oud-leerling kunt praten over die kostschooltijd. Leuk, dat verhaal over het stiekem afspreken met de meisjes : ) Nooit betrapt? En wat bedoel je trouwens met die 'uitwisseling' met de Ruwenberg?

Michiel van Bergen zei op 12 augustus 2019 om 12:48 uur

Thijs
Ik zie het emailadres van Riny graag tegemoet.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 12 augustus 2019 om 13:49 uur

De e-mailadressen zijn inmiddels uitgewisseld achter de schermen. Hartelijke groet,

CATHERINE CUYKENS zei op 16 september 2019 om 14:51 uur

Hallo allemaal,
Ik heb een vraag aan jullie en hoop dat jullie mij aan documentatie en informatie kunnen helpen.
Ik ben kostuumontwerpster en werk aan een 10-delige televisie serie die in maart gedraaid zal worden.
Een van de hoofdrolspeler heeft in 1934 in Oss op internaat gezeten als 14 jarige jongen.
Kan iemand mij helpen aan een foto van het schooluniform toen?En wat zijn belangrijke details waar ik op moet letten?
Ik hoor het graag
Vriendelijk groet
Catherine

Thijs de LeeuwBHIC zei op 17 september 2019 om 13:52 uur

Hallo Catherine,

Welkom op de site! Ben nieuwsgierig naar je project. Daar kun je allicht nog niet te veel over vertellen, maar voel je vrij dat hier wél te doen : )

Bedankt ook voor je vraag. Alvast een voorzetje:
In het boek van Jos Perry over jongenskostscholen (https://www.dbnl.org/tekst/perr011jong01_01/), pagina’s 29-30, staat dat er in Nederlandse katholieke kostscholen geen échte uniformen waren, zoals bijvoorbeeld in België de standaard was. Maar ook dat er wel degelijk een kledingpatroon was, vooral ook naarmate je verder teruggaat in de tijd en zeker ook in de vooroorlogse jaren. In het algemeen werd streng op homogeniteit gelet, onder andere wat betreft kleding. Er waren voorschriften en je wilde ook niet als enige opvallen door je kledij. Een normale outfit voor de jongere leerlingen toen was een korte broek of een plusfour (plofbroek / de welbekende ”drollenvanger”), met lange zwarte kousen tot boven de knie. Maar of je knieën nu wel of niet mocht zien...? Ik herinner me ook foto's, van andere internaten, waarop je kortere sokken ziet. Lange broeken waren in de vooroorlogse periode vooral voor de oudere internen.

De bovenste foto op deze pagina, uit 1935, geeft van de gebruikelijke kleding een goede indruk. Om in te zoomen op die kleding, verwijs ik je graag naar het origineel in de beeldbank van het Stadsarchief Oss, link: http://osspubliek.hosting.deventit.net/detail.php?nav_id=2-1&index=0&im… Op die foto is bij veel leerlingen ook te zien dat ze nog een beetje in hun kleding moesten kunnen doorgroeien : ) Ze zaten er dan ook best wat jaren.

Mocht ik nog meer vinden dan laat ik het je hier weten. In de tussentijd kunnen hopelijk ook bezoekers van deze pagina je nog tips geven.

Mocht je nog vragen hebben dan stel ze hier gerust. Of mail naar info@bhic.nl. Heel veel succes met de serie!

Thijs de LeeuwBHIC zei op 17 september 2019 om 14:02 uur

Ik zie bij diverse leerlingen op de foto trouwens ook een soort speldje. Sommigen hebben er meerdere. Wat die betekenen kan ik je (nog) niet zeggen.. misschien iemand anders op deze pagina?

catherine zei op 17 september 2019 om 15:17 uur

Dag Thijs,
Heel erg veel dank voor je snelle en waardevolle informatie.
Ik dacht ook dat ze in die tijd geen echte uniformen droegen zoals in België.Maar het stond zo vermeld in het script vandaar mijn zoektocht.
We gaan het boek 'De Stamhouder 'verfilmen van Alexander Munninghoff.( 10 delige serie)
Het is een Familliekroniek en de vader van de schrijver heeft in Oss op internaat gezeten (voor de oorlog)Hij hete Frans Munninghoff.
Het boek van Jos Perry is niet meer te verkrijgen ook niet op Marktplaats maar kon hem wel online lezen.
Nogmaals heel veel dank en alle informatie is welkom in de periode van 1935-1939
Lieve Groet
Catherine
(sorry als ik twee dezelfde berichten stuur maar denk dat mijn eerste reactie niet is aangekomen)

Thijs de LeeuwBHIC zei op 17 september 2019 om 15:25 uur

@Catherina: vooralsnog zie ik maar één reactie, maar misschien komt die andere nog haha ; ) Fijn dat je wat aan de info hebt! Als ik nog meer tegenkom hoor je het. En een mooi project zeg - heel uitdagend, me dunkt. In 2021 zal de serie verschijnen, zie ik nu op de site. (Ik dacht dus 2020 maar dan beginnen dus de opnames) Het staat hoe dan ook genoteerd!

Willem (Wim) Sprangers zei op 26 september 2019 om 13:36 uur

Hallo Michiel en Riny en Peters
Leuk om jullie hier te treffen en quasi trots om mezelf terug te zien op de foto, een van de weinige die ik zelf nog heb
Hoe is het met jullie ?
Michiel; ik weet nog dat jij een eigen kamer had en dat je heerlijke Indonesische snoepjes had. Maf hè dat je je dat herinnert.
Ik heb niet zo'n plezierige tijd gehad...en 6 jaar is toch een beetje lang
En Peter lag goed bij de meisjes weet ik nog, de verpleegsters aan de overkant die zelfs op een feest mochten komen, tot half elf...

Wim Sprangers zei op 26 september 2019 om 13:48 uur

En Riny Bardoel natuurlijk ook
Jij kon toch ook goed tafeltennissen ? En je kwam ook uit Oss toch ?

Wim Sprangers zei op 26 september 2019 om 16:11 uur

zoek het emailadres van Michiel van Bergen

Michiel van Bergen zei op 27 september 2019 om 11:16 uur

Beste Wim,
Ook leuk weer eens van jou te horen.
Inderdaad maf hoe je sommige dingen onthoudt. Ik heb lang gehad dat zodra ik ergens Friki (?) zag staan aan jou dacht.
Kwam jou een tijdje terug nog tegen op schoolbank.
Onlangs heb ik kontakt gehad met Riny en we gaan in oktober een afspraak maken, misschien leuk om erbij te zijn.
Mijn emailadres is bekend bij Thijs.

Willem Sprangers zei op 27 september 2019 om 12:35 uur

Hoi Michiel
Leuk om van je te horen. Friki, haha ...moet er wel om lachen. Friki is de bijnaam van mijn broer Adrie die toen ook op kostschool zat. Kennelijk is ie overgegaan naar mij.
Ik weet niet veel meer van die tijd, behalve dan dat ik me er ongelukkig voelde.
Maar het lijkt me fijn om herinneringen op te halen. Grag wil ik er bij zijn, met Riny
Ik werk niet meer, behalve enkel uurtjes vrijwilligerswerk op het kunstpodium hier in Dongen. Heb dus veel vrije tijd. Laat maar weten wat jullie van plan zijn; ik hoop hier in de buurt; want mijn gezondheid is wat minder
Leuk vooruitzicht !
Groet Willem ( Wim)

Thijs de LeeuwBHIC zei op 30 september 2019 om 10:29 uur

Hallo Wim, als het goed is heb je Michiels e-mailadres inmiddels in je inbox. Nog bedankt voor je/jullie bijdragen en hartelijke groeten,

IJsbrandt Roovers zei op 6 oktober 2019 om 00:39 uur

Wat grappig wat ik hier aantref. Het zullen de jaren 1957-58 -59 geweest zijn die ik bij de fraters heb doorgebracht. Vriendjes waren , Maas de Quay, Ben Vollenberg, Leo van der Putten. Ik moet reuze graven om meer namen te herinneren. Groeten Ysbrandt Roovers

Thijs de LeeuwBHIC zei op 6 oktober 2019 om 11:20 uur

Bedankt voor je bijdrage IJsbrandt. Da's toch al een mooie lijst namen, mooi dat je op kostschool zoveel goede vrienden hebt gemaakt. Hoe zit het trouwens met de fraters? Zitten er daar nog tussen die je om een of andere reden nog goed kunt herinneren? Van bepaalde lessen of buitenschoolse activiteiten die je het leukst vond bijvoorbeeld?

Henk van Meel zei op 8 oktober 2019 om 10:47 uur

1951 tot 1955 op school. De surveillant algemeen bekend , was wat minder. Maar er was een broeder ( geen frater) die mee naar de hei ging. Daar deden we vlagverovertje, het bekende spel toen. Ik heb er nog een foto van: met opgestroopte mouwen deed hij mee.>>>een super broeder!!

Thijs de LeeuwBHIC zei op 8 oktober 2019 om 10:53 uur

Mooie herinnering, Henk. Ik kan me voorstellen dat zo'n spel, op zo'n mooie plek in de buitenlucht je nog helder voor de geest staat na al die jaren. Misschien dat iemand hier nog de naam weet van deze broeder??

Over die foto: daar zouden we natuurlijk heel blij mee zijn. Als je wilt kun je 'm mailen naar info@bhic.nl onder vermelding van internaat Sint Nicolaas te Oss. Dan kunnen we de foto aan deze pagina toevoegen.

Michiel van Bergen zei op 17 november 2019 om 15:24 uur

Dankzij Wierrook, Wijwater & Worstenbrood hebben 3 vrienden van ca. 50 jaar geleden elkaar afgelopen week in Oss weer ontmoet. Dit was heel bijzonder.
Onder het genoot van koffie en gebak hebben we de meegenomen foto's besproken en de nog aanwezige herinneringen opgehaald.
Vervolgens een wandeling door het bijna onherkenbare Oss gemaakt en uiteraard onze   st. Jansschool en internaat bezocht. De school was dicht en wordt binnenkort gesloopt en van het internaat staat nog alleen de voorgevel. De mooie tuin, de binnenplaats en de zijvleugels allemaal verdwenen.

Het was een gedenkwaardige dag.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 20 november 2019 om 11:36 uur

@Michiel: wat ontzettend mooi dat er zo'n minireünie van gekomen is. Kan me moeilijk voorstellen (ook gezien m'n leeftijd natuurlijk ; ) ) hoe dat moet zijn om "even" een halve eeuw bij te praten. Zal vast nog herhaald worden! Het doet me ook goed dat de site zo een steentje heeft kunnen bijdragen; daar doen we het allemaal voor.

Gerard Brans zei op 19 december 2019 om 13:51 uur

Ludwigus
Van 1951 tot 1955 heb ik doorgebracht op de kostschool in Oss. Ludwigus was de meest omstreden Frater. Toen onvoorstelbaar dat hij er mee weg kwam. Hoe dat kon, kan ons de geschiedenis vertellen.
Ludwigus de Beer (1906-1994) was een volle neef van:
Franciscus Saleseus de Beer (1821-1901) Deze Franciscus was een van de vier fraters die intraden bij de Fraters van Tilburg. Later werd hij tot priester gewijd. Hij werd overste en later zelfs algemeen overste over de gehele congregatie. Hij stichtte daarna een weeshuis, een kweekschool, een blindeninstituut en de jongens kostschool. Enz. Enz.
Het is maar een hypothese, maar ik denk toch dat de verdiensten van zijn oom voor de congregatie, voor onze Piet de Beer (Frater Ludwigus) de vrijbrief betekende. (zie ook wiki)

Thijs de LeeuwBHIC zei op 19 december 2019 om 14:47 uur

Hallo Gerard, fijn dat je hier hebt willen reageren.
Bij jou roept deze kostschool dus juist helemaal niet zulke positieve herinneringen op en ook dat mag hier natuurlijk gezegd. Ik zie dat je in dezelfde periode op het Sint Nicolaasinstituut verbleef als veel anderen die hier reageren - zitten daar nog oud-klasgenoten van je tussen misschien? En zijn er nog andere fraters van wie je de naam niet snel zult vergeten?
Welkom op de site.

Henk van Meel zei op 19 december 2019 om 18:24 uur

Hallo Gerard Brans, hoe istie? Ik heb net 2 of meer foto's gestuurd van het Internaat, waar jij ook opstaat!

Thijs de LeeuwBHIC zei op 20 december 2019 om 12:15 uur

@Henk en Gerard: daarover gesproken: ik heb zojuist de foto's van Henk toegevoegd. Klik ze aan om te vergroten.
Maar als ik het goed begrijp, moet in het bijschrift bij de bovenste foto dus 'Brans' ipv 'Brands' staan?

Nieuwe foto's zijn altijd zeer welkom! Kunnen worden verstuurd naar info@bhic.nl o.v.v. de internaatnaam. Dan zetten we ze erbij.

Henk van Meel zei op 20 december 2019 om 13:15 uur

Ja, Brans is de naam. 2e Correctie: die sportieve leuke broeder in de hei , zonder boordje, was in mijn herinnering de kok in de keuken, en/of ook bakker in de keuken van het internaat. Dus niet zijn naam. Zijn naam weet ik niet meer.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 20 december 2019 om 13:18 uur

Dank voor de correcties Henk. Om die laatste moest ik wel even grinniken : ) Het is aangepast.

Wout van der Zandt zei op 8 januari 2020 om 16:12 uur

Hallo ik heb een paar foto's gestuurd met een foto waar we in de bus zitten met frater bertholdus en die Trudie de eerder in de verhalen voorkwam.
Ook nog foto's waar zwarte pieten de slaapzaal bestormd.
Plus een foto van een prieel in de tuin van het internaat ,jammer dat die tuin verloren is gegaan .

Thijs de LeeuwBHIC zei op 9 januari 2020 om 10:24 uur

@Wout: hartstikke bedankt voor alle foto's, wat een mooie collectie! Ik heb ze in goede orde ontvangen en zal er z.s.m. een aantal aan deze pagina gaan toevoegen. Zou leuk zijn als die weer allemaal reacties gaan oproepen.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 11 januari 2020 om 14:54 uur

@Gerard en Wout: er staan al een paar foto's van jullie op, bedankt! De rest komt nog (een paar hier, maar de meeste in de galerij die we bouwen - naar die galerij komt t.z.t. een link)
Hartelijke groet,

Ben Vollenberg zei op 14 april 2020 om 20:56 uur

IJsbrand.
Ik ben zojuist op deze site geattendeerd en vond jouw verhaal. Ik ben van 1947 en denk dat ik in 1958 naar de vijfde klas gegaan. Ik heb de lagere school en de ULO afgemaakt. Ik hen nog enkele namen kunnen opgraven. Stefan Verweij, Michel Baudoin, Paul Vissers, ....Brekelmans, ....Geurts van Kessel. Na Oss heb ik de HBS en de HEAO afgemaakt richting commerciële economie. Ik heb er erg veel gesport en mocht 2 maal per week naar Turnoss om te trainen. Het sporten heeft mij daar laten overleven.

Natasja zei op 8 juni 2020 om 17:30 uur

Ik ben mijn familiearchief aan het ordenen en daarbij kwam ik de onderstaande brief tegen van mijn oudoom (frater Odulphus) aan mijn opa in WOII. Hij doet verslag van beschietingen rondom het St. Nicolaas instituut in Oss. Is er iemand die hier misschien meer informatie over heeft?
Dit is de brief:














Ik ben erg benieuwd naar de situatie rondom deze beschietingen, zo’n twee maanden na de bevrijding van Oss. Waarop werd geschoten en door wie? Mocht iemand meer informatie hebben, dan hoor ik het heel graag.




[Noot van de redactie: om de afbeeldingen te vergroten: klik rechts op de foto, dan "afbeelding bekijken", of sla de afbeeldingen op.]

Thijs de LeeuwBHIC zei op 10 juni 2020 om 15:52 uur

@Natasja: dank voor het reageren en welkom op de site. Wat mooi dat je nog zo'n familiearchief tot je beschikking hebt! Een scan van de brief is welkom, je kunt deze sturen naar info@bhic.nl onder vermelding van internaat St. Nicolaas in Oss, dan voeg ik dat bijzondere document hier toe.

Frans Roelvink zei op 8 juli 2020 om 18:30 uur

Via Facebook werd ik erop geattendeerd, dat de site over de Brabantse Internaten verbeterd was. Natuurlijk heb ik er op gekeken, want ik heb tussen 1962 en 1970 op het internaat van de Fraters van Tilburg gezeten. Ook heb ik het verhaal met de herinneringen van Hein Bloemen gelezen en voor het allergrootste deel sluit het aan bij mijn herinneringen. Bij de foto's die ik gezien heb, meen ik een jongen te herkennen. Dat is een foto van Michiel van Bergen als toeschouwer bij een voetbalwedstrijd. Ik moet alle reacties nog eens doorlezen en wellicht herinner ik mij weer een heleboel zaken. Bijvoorbeeld Frater Ludowigus. Een strenge man, die door Hein Bloemen goed beschreven wordt. Ik heb vaak ruzie met hem gehad en steeds moest ik na een woordenwisseling weer eens bij de directeur op het matje komen. Dat was trouwens een wijs man, die goed kon luisteren en geduld had.

frans roelvink zei op 8 juli 2020 om 20:05 uur

De reacties van hierboven lezend, komen voor mij bekende namen langs. Zoals Michiel van Bergen, Wim en Adrie Sprangers. Een derde broer, Peter, zat er ook. Rinie Pardoel. Wanneer die zich mij ook herinneren en met mij contact willen hebben, dan mag dat wat mij betreft. De beheerder van de site mag mijn email adres ook aan hen doorgeven.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 9 juli 2020 om 11:50 uur

@Dank voor je reactie Frans en ook voor je mail met de foto. Deze is hierboven toegevoegd. We helpen graag om achter de schermen oud-leerlingen met elkaar in contact te brengen. Mocht daar behoefte aan zijn dan geef me zeker een seintje via de mail. Ik zal je mailadres alvast doorgeven aan degenen die je in je reactie noemt.
Als je trouwens nog meer foto's hebt dan kun je ze me altijd mailen.

Maarten van Remmen zei op 31 juli 2020 om 14:04 uur

Ik heb vanaf de lagere school 4e klas in 1975 t/m de 3e klas Havo op het Sint Nicolaas instituut gezeten. De eerste groep was bij frater J.. Als straf wel eens "billenkoek" gehad; klappen op de blote billen. Ook heb ik nog een foto van mij onder de douche in zwembroek gemaakt door Fr. J.. S'avonds draaide Frater J. klassieke muziek vanuit zijn kamertje op de slaapzaal. Hij nam dan meestal een leerling mee de kamer in, mij gelukkig nooit. Op "de brug" (eerste jaren middelbare school) had Frater B. de leiding. Hij is een paar keer s'nachts bij mij in de chambrette geweest en ging dan met zijn hand over mijn lichaam zonder mij aan te raken. Ook heeft hij mij eens uit bed gehaald en mee genomen naar de badkamer. Ik moest daar, in mijn onderbroek, op en neer lopen terwijl hij mij bekeek. Kortom ik heb weinig goede herinneringen aan het Sint Nicolaas instituut. Ook niet aan de zesde klas van de lagere school Sint Nicolaas naast het internaat. Door de meester van de zesde klas ben ik twee keer aangerand. De enige frater aan wie ik een goede herinnering heb is frater Optato, hij gaf les op de vierde klas lagere school. Zijn hobby was kleien. Op de kist van mijn vader lag een kruis gekleid door frater Optato.

Gert van Grinsven zei op 30 augustus 2020 om 14:20 uur

Van 1968 tot 1975 heb ik doorgebracht in Oss.
5de klas lagere school en mavo.
Vele goede herinneringen, maar ook minder goed. Herinner me weinig namen, frater Bertholdus zal ik niet vergeten, met gemengde gevoelens.
6 Jaar is best lang, maar het heeft me wel geholpen met mijn studie. De begeleiding was er goed.
Ik zal kijken of ik nog foto's heb die interessant zijn.

Femke zei op 2 september 2020 om 22:34 uur

Hoi,

In de oude papieren van mijn inmiddels overleden vader zag ik een schoolboekje van schooljaar 1974-1975(ik denk dat dit het laatste jaar was voor hem? Hij is geboren in 1958.) Ik vind het erg jammer dat ik met mijn vader weinig over deze periode heb gesproken. Zijn er mensen die in dezelfde periode op de kostschool zaten en wat meer kunnen vertellen over deze tijd? Wellicht kenden jullie elkaar.

Groet Femke

Femke zei op 2 september 2020 om 22:50 uur

Beste Gert van Grinsven,

Toeval bestaat niet! Ik zag in het schoolboekje dat u bij mijn vader in de klas zat (klas 4 mavo examenklas). Zou ik eventueel uw mailadres mogen zodat ik wat vragen kan stellen?

Groetjes Femke

Mick van Gerwen zei op 3 september 2020 om 10:15 uur

Hallo Femke, We kunnen jullie elkaars mailadressen achter de schermen toesturen als Gert het hier ook mee eens is. Dan hoeven deze niet openbaar gemaakt te worden.

Hans Staring zei op 23 maart 2021 om 19:54 uur

Ja Sint Nicolaas Instituut Oss,
Ik heb daar ook ongeveer 2 1/2 jaar gezeten op "de Bengelhof" bij Juffrouw Riet en Frater Serafino ik zat in de 2e en 3e klas lagere school. In het bgin was het even wennen, met zoveel jongens op een slaapzaal. Ik had er echter best wel een leuke tijd. Veel biljarten, pingpongen, in de winter schaatsen, in de zomer zwemmen. Ik weet niet veel namen meer, wel Alexander Schreuder, verder eigenlijk niet. Ook een paar keer in het weekend daar gebleven, dat was geweldig, heel het gebouw voor jezelf. Ik heb er gezeten rond 1968 denk ik. Op woensdagavond mocht ik altijd naar huis bellen en op vrijdag met de trein naar huis. Ik weet ook nog dat ik de allerjongste was, maar daar had ik geen last van.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 24 maart 2021 om 07:15 uur

Hallo Hans en bedankt voor je bijdrage. Als je wilt, vertel dan vooral nog eens verder. Dat moet wel een omschakeling zijn geweest ja, om ineens in zo'n groep te leven, alleen zo'n slaapzaal al. Hoe verliep dat eerste contact met de andere internen? Was er snel een klik? Zo te lezen heb je alles bij elkaar toch veel fijne herinneringen aan de groep en met name ook de buitenschoolse activiteiten.

Cees Laureijs zei op 24 maart 2021 om 14:12 uur

Hoi Femke,
Hoe heet je vader?
Ik ben ook van 1958 en heb dan bij hem gezeten, denk ik.
Mvg
Cees Laureijs

Gert van Grinsven zei op 25 maart 2021 om 19:45 uur

Hallo Femke en Mick,

Prima om mailadressen uit te wisselen.
Hoe werkt dat Mick?

Groet,
Gert

Femke zei op 25 maart 2021 om 20:43 uur

Hoi Cees,

Mijn vader heet Eric. Ik zie jouw naam niet staan in het schoolboekje, maar we kunnen altijd een mailadres uitwisselen.

@ Gert en Mick, ik hoor graag hoe we de mailadressen uit kunnen wisselen.

Groet Femke

Thijs de LeeuwBHIC zei op 26 maart 2021 om 06:52 uur

Hallo Femke en Gert, bedankt voor jullie reacties. Ik heb jullie gemaild met de contactgegevens. Graag tot ziens op de site en hartelijke groet,

@Femke: ik heb jouw mailadres ook naar Cees gestuurd, zodat hij contact met je kan opnemen. Om jou zijn mailadres te kunnen sturen, heb ik echter eerst toestemming van hem nodig. Maar dat kan hij dan hier laten weten en op deze manier is het contact ook gelegd.

Cees Laureijs zei op 26 maart 2021 om 16:25 uur

Hoi Thijs,

Je mag mijn mail adres doorgeven aan Femke en Gert.
Ik herken de namen van Eric en Gert nog van mijn kostschool tijd, lang .... héél lang geleden.
Toen wij samen met de andere leden (Jos, Wil, Fred en Cees) van de Highloon City gang onze tijd in Oss doorbrachten.
Ik zou het leuk vinden als Femke of Gert me het schoolboekje eens door konden mailen.
Ik had rangnummer 127.

Gert van Grinsven zei op 26 maart 2021 om 17:54 uur

Hoi Thijs en Cees,
Prima om mijn email door te geven.
Leuk om herinneringen op te halen.

Groet Gert

Femke zei op 31 juli 2021 om 20:00 uur

Ik ben erg benieuwd of de kostschool nog bezocht kan worden, of is dit inmiddels helemaal aangepast?

Michiel Van Bergen zei op 1 augustus 2021 om 08:58 uur

Het gebouw is van binnen grotendeels verbouwd, alleen de buitengevel is gebleven. Er zit nu een bouwbedrijf in dat ook de verbouwing heeft gedaan. Is erg netjes gedaan maar veel is veranderd. De slaap- en eetzalen maar ook de tuin en binnenplaats zijn verdwenen. 3 jaar geleden tijdens de verbouwing even binnen mogen kijken. De buitenkant is mooi gerestaureerd een bezoekje waard.

piet berkhout zei op 9 augustus 2022 om 08:53 uur

Daar in Oss, op st. Nicolaas, deed ik nóg een de 6e klas en 4 jarige (M)-Ulo..... mét Middenstands- diploma...... Zal zijn geweest 1960 -1965...... . Wel geleerd te "studeren" daar bij die Fraters van Tilburg..... Geen rancunes hoor.... of trauma's.....
En idd fr. Januarius was de Direkteur. En Ludwiekus de chef in "de-zaal"..... En Hein Bloemen, herinner ik me nog wel, en ook Henk van Thiel uit Zeeland, Thijs Maas, Ton Hendrickx ( RiP), Jan Smolders, Jos Coppens, Stefan Murray, Jos Ebbing, Stefan Verweij( de prentekenaar!!!).......... en Frater Selestus, en "de Stuc"..... en Frater Salesio...., en de Kapper.... zijn dochter kwam later in Beesd wonen. .... tot zover.....
Piet Berkhout.

Mariët BruggemanBHIC zei op 9 augustus 2022 om 15:02 uur

Bedankt voor je reactie Piet, wat weet je nog veel namen te herinneren. En zo te lezen is er qua scholing daar een stevige basis gelegd voor jou.

Ton van den Oever zei op 29 januari 2023 om 19:53 uur

Op bezoek bij mijn broer Jeroen die net als ik en twee andere broers (Hans en Harm) allemaal op dit internaat gezeten hebben, ontdekten we deze site. Ik heb de zesde klas lagere school op het internaat gedaan. Ik denk dat dat in het schooljaar 66/67 was. (In totaal zat ik er 6 jaar). Daarna gingen we met 4 jongens als eerste primeur naar het Maaslandcollege “in de stad”. (Marc van de Broek, Dick van Kuppeveld, Jan van Lent en ik). Dit was één jaar voordat de Mammoetwet van kracht werd. De MMS met zo‘n 600 meisjes vormde zich vanaf dat jaar om naar een gemengde havo/atheneum .
Het was dus in twee opzichten bijzonder: 1 voor het eerst gingen er jongens naar een andere school dan de eigen lagere school of MAVO. 2 Op het Maaslandcollege behoorden we bij de eerste lichting jongens. Ik herinner me speciaal de contacten met Trudy (zie foto elders) en Marijke Dekkers. Ik kwam ook bij die familie thuis en op enig moment leidde dat tot eerste bezoeken van deze (en andere) dames aan het internaat.
Weet iemand hoe het met beide dames en bovengenoemde 3 heren gaat ? Ik hou me aanbevolen voor een mailadres.

Michiel van Bergen zei op 29 januari 2023 om 22:06 uur

Beste Ton
Je naam komt mij bekend voor maar kan je niet voor de geest halen. Uit eerdere verhalen kun je lezen dat ik Trudi ken en ook mee bevriend ben geweest. Vorig jaar nog een kleine reünie gehad bij haar thuis.
Met beide dames gaat het goed. Trudi woont nog steeds in Oss en beiden zijn onder hun meisjesnaam te vinden op Faceboek.

John van der Wielen zei op 28 februari 2023 om 08:35 uur

Als jongste van 7 jaar ben ik begonnen op het internaat in Oss, op de Bengelhof. Ik dacht dat ik daar ging spelen, maar kwam de deur niet meer uit tot vrijdag, dan kon je naar huis. Je moest al vroeg je mannetje staan en je de kaas niet van je brood laten eten. In 1980 sloot het internaat en ging ik naar Stevensbeek, de La Salle. Daar heb ik nog enkele jaren gezeten. Het was er beter dan in Oss. Je had er meer vrijheid en het lag in de bossen.

Jeroen van den Oever zei op 1 maart 2023 om 00:00 uur

Jeroen, broer van Ton en Harm, die op verschillende momenten in Oss verbleven. Ik in de jaren 68-72 onder leiding van Bertholdus. Verwarrende ervaring. Voor een nakomertje met relatief oude ouders was het best aantrekkelijk om zondagavond weer naar Oss te gaan. Maar de pedofiele neigingen van Bertholdus hebben de mooie ervaringen toch wel grotendeels weggedrukt in mijn herinnering. Ik sta op drie van de foto's die Wout van der Zanden heeft meegegeven. Leuk om die gezichten weer te zien.

Maarten van Schijndel zei op 27 augustus 2024 om 12:09 uur

Bij toeval dit forum gevonden. Wat een herkenning! van 1964/1965 tot 1968 woonde ook ik bij de fraters van Tilburg. Met slechts een paar minder goede gedachten, denk ik toch heel positief over mijn aanwezigheid daar. Op kostschool heb ik nieuwe dingen ervaren, discipline aangeleerd, contacten gelegd, eerste verliefdheden ervaren. Al het voorafgaande lezende komen er allerlei namen bij mij bovendrijven waarvan ik niet weet of ik die zomaar kan delen op dit forum. Een ervan heb ik teruggevonden op internet en een leuk contact mee gehad. Wellcht kan iemand mij vertellen hoe ik contact leggen met bekenden het beste kan aanpakken?
Overigens heb ik er geen bezwaar tegen dat mijn E-mail gedeeld wordt met diegenen die dat zouden willen.

Michiel van Bergen zei op 27 augustus 2024 om 13:09 uur

Wanneer een jou bekend iemand reageert kun je de redactie vragen emailadressen uit te wisselen als de ander daar toestemming voor geeft. Zelf heb ik twee nog in Oss wonende vriendinnen van toen gevonden via faceboek site " Oss nostalgie "

Maarten van Schijndel zei op 27 augustus 2024 om 14:14 uur

Dag Michiel. Dank voor de snelle reactie. Bij deze toestemming gevraagd voor het uitwisselen met jou.
Ik heb een tiental foto's gevonden die ik graag wil laten toevoegen aan de bestaande foto's. (ook jij komt daarop voor) hoe doe ik dat?

Michiel van Bergen zei op 27 augustus 2024 om 14:51 uur

Goede vraag, is alweer zo lang geleden dat ik dat heb gedaan. Volgens mij moet je de redactie benaderen en dan sturen ze jou een linkje.
Ben benieuwd naar de foto's. Je naam herken ik wel maar kan er nog geen gezicht bij plaatsen.

Cees Laureijs zei op 27 augustus 2024 om 15:06 uur

Op het internaat werden veel foto's genomen door de fraters, waar zijn die foto's allemaal gebleven? Bijvoorbeeld voetbalcompetitie, feestdagen etc etc

Thijs de LeeuwBHIC zei op 24 september 2024 om 14:30 uur

Maarten van Schijndel stuurde ons deze foto’s van het internaat in Oss, waarvoor dank! Klik op de afbeeldingen om ze te vergroten.




1. Feest Zeldenrust (vermoedelijk 1968). Er mocht een feest georganiseerd worden maar wel eerst vergaderen! Vlnr: Johan Kras (Amerzoden), NN van Grisnsven?, Tom Lucassen (Wehl), op de rug gezien: Maarten van Schijndel, NN, Henk Gooskens (Hogeloon), Frans Roelvink, overigen NN

2. Feest Zeldenrust. Op tafel vlnr: Anja de Haan, Maarten van Schijndel, NN, Tom Lucassen, NN van Grinsven. Voorgrond uiterst rechts: NN uit Eindhoven en Els Schuurmans uit Oss.

3. Feest Zeldenrust. Links Maarten van schijndel aan tafel bij de bandleden van het bandje van Jan Gooskens, de broer van Henk. Overigen NN.

4. Els Schuurmans (een beetje), Anja de Haan en Maarten van Schijndel

5. Feest Zeldenrust. Visitekaartje van High Treasure Quality, bandje van de broer van Henk Gooskens (Jan de basist)

6. Uitslag. Ergens een uitslag van: vlnr: Frater Januarius, Directeur, Michiel van Bergen en Riny Bardoel.

7. Carnaval op de cour. Vlnr: NN. Doevedans (Esch), Sjaak Verbeek (Meerlo), NN Paridaans (Tilburg), NN, Frater Ludovicus de Beer. Voorgrond, Maarten van Schijndel en Victor van Heeswijk

8. Kermis in Oss. Vlnr: NN, NN, NN Krul (Hedel), Maarten van Schijndel, NN Kalkers

9. Sportdag. Alle vriendinnen van de voetballers waaronder Jos de Laat uit Gemonde. Rechts van het midden Maarten van Schijndel en daarnaast op de rug gezien Ber van Diepen (Veghel)

10. Huisbezoek van Frater de Beer bij Anja de Haan

Thijs de LeeuwBHIC zei op 24 september 2024 om 14:32 uur

@Cees Laureijs: ik vermoed dat in het archief van de Fraters van Tilburg nog best wat van die foto’s te vinden zijn. De fraters hebben dat archief vooralsnog in eigen beheer, in hun generalaatshuis aan de Gasthuisring in Tilburg, dus je zou eens bij hen kunnen informeren in hoeverre zulke foto’s in hun archief zijn terug te vinden. En of dan inzage op een of andere manier mogelijk zou zijn. De contactgegevens zijn:
- Gasthuisring 54, 5041 DT Tilburg
- Bezoek alleen na afspraak met tel. +31 13 5432777
- e-mail: generalboard@cmmbrothers.nl

M van Bergen zei op 24 september 2024 om 15:52 uur

Mooie foto's Maarten, nog nooit eerder gezien.
Dat optreden van het bandje was volgens mij niet op onze zaal maar ergens anders. (dacht ik)
Die Anja was toen echt een eye catcher.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.