Gerry Daemen: 1955-1959

Toen Gerry Daemen in 1955 naar de kweekschool van de Franciscanessen van Veghel ging, werden de leerlingen van ’s ochtends tot ’s avonds bezig gehouden. Om 06.00 moesten ze opstaan om op hun knieën het angelus te bidden. Vervolgens vertrokken ze in stilte richting de kapel om de mis bij te wonen. Bij terugkomst werd verwacht dat ze hun bed opmaakten. Nog altijd in stilte. Pas bij het ontbijt mocht er gepraat worden. Van 09.00 tot 16.00 bestond de dag uit lessen, uiteraard met een lunch tussendoor. Na school volgde een broodmaaltijd met thee, waarna er wederom gestudeerd moest worden. Ditmaal in de studiezaal. ’s Avonds moest er nog worden gegeten en in de kapel een rozenhoedje worden gebeden. Pas na 19.00 waren er eindelijk wat vrije uurtjes, tot je om 21.00 naar bed moest.

Niet dat er in deze uurtjes veel te doen was. In deze tijd had het internaat nog geen tv, er werden vrijwel geen spelletjes gedaan en de toneelvereniging werd pas eind jaren vijftig in het leven geroepen. De tijd werd vooral lezend en kletsend doorgebracht. Zo nu en dan werd er wel eens opgetreden door artiesten in de theaterzaal. “Mijn man zat in Sittard op het gym”, vertelt Daemen. “Verschillende van die gezelschappen die wij hadden gehad, had hij ook gehad, dus die trokken toen door Nederland”. Zo kwam onder andere het Pim Jacobs Trio optreden op het internaat.

Om de zes weken mochten de leerlingen naar huis. Dit was natuurlijk erg weinig en veel internen wilden vaker naar huis. Soms werd er een uitzondering gemaakt. Zo was er een meisje wiens vader aan het internaat liet weten dat zijn dochter niet langer naar het internaat zou komen als ze niet iedere week naar huis mocht. “Dat begrijp ik nu achteraf niet”, zegt Daemen. “Ik denk dat de meesten dat wel gewild hebben, maar het schiep op een of andere manier toch geen precedent”.

Jeanne Eikelenboom: 1960-1963

In de periode dat Jeanne Eikelenboom op het internaat zat, veranderde er qua dagstructuur erg weinig. Het verplicht stil moeten zijn voordat het ontbijt begon, kan ze zich echter niet herinneren. Ze weet nog wel dat alles rustig moest verlopen, maar een beetje kletsen mocht. Waar biechten voorheen elke week verplicht was, werd dit gedurende de periode dat zij op het internaat zat afgeschaft. Biechten hoefde alleen nog maar voor degenen die dat wilden.

Ook was het niet langer verplicht om zes weken op kostschool te blijven. Alle interne leerlingen mochten in principe iedere week naar huis. Hiervoor was echter wel geld voor de bus nodig en dit had haar alleenstaande moeder niet. Daarom kon Jeanne alleen in de vakanties naar huis. Ooit is het haar een keer gelukt om tussendoor naar huis te mogen. Hiervoor moest ze een brief naar huis smokkelen via de externen, om geld aan haar moeder te vragen, maar deze ene keer lukte het.

Ook al probeerde ze zich netjes te gedragen en aan de regels te houden, tóch heeft Jeanne het internaat vroegtijdig verlaten. Zelf heeft ze het gevoel dat de zusters op een reden zaten te wachten om haar van school te sturen. Haar moeder hoefde weinig te betalen. “Voor hen was het eigenlijk ook een sociale steun voor de gemeenschap”, vertelt ze. Mogelijk stuurden ze haar sneller van school omdat ze minder betaalde.

Doortje van Lieshout: 1966-1970

Een leerling die het wel bont maakte op het internaat was Doortje van Lieshout. Waar Jeanne toch wel terughoudend was voor eventuele represailles van de zusters, deed Doortje van alles wat niet mocht. “Je wilde gewoon toch wat doen, wat spanning creëren”, vertelt ze. “Dat kon eigenlijk niet, maar je deed het wel om toch verandering te brengen in een het dagelijkse patroon, wat alleen maar bestond uit leren en thee drinken en eten”.

Op het internaat waren meer jongens te vinden dan in de voorgaande jaren. Er waren geen gedeelde klassen, maar ze kwamen daar wel op school. Contact tussen jongens en meisjes werd echter nog altijd niet geduld. Zo sprak Doortje ooit met een groep jongens af op de speelplaats. Ze herinnert zich: “Wij hadden gezegd: ‘wij gaan daar zitten en daar komen wij bij elkaar’. En daar kwamen de jongens. De nonnen hoorden dat natuurlijk. Toen knalde het erop”.

Enkele regels waren wel wat versoepeld en moderner, maar de mentaliteit van de zusters bleef volgens Doortje erg ouderwets. “Ze konden toch niet meedenken met ons”, zegt ze. “Zij kwamen uit die nog oudere generatie zeg maar. In die zin: nog minder weet van de wereld”. Het feit dat de zusters een besloten en beschermd leven leidden, heeft er volgens haar toe geleid dat ze niet in staat waren kinderen echt op te voeden, behalve dan in netheid en in beleefdheid.

Heb jij nog op kostschool gezeten of er gewerkt? Laat het ons dan weten! Wij zijn altijd op zoek naar meer verhalen en foto's zijn ook welkom. Mail naar info@bhic.nl en deel het met ons.