Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Sanatorium Overdonk en Villa Maria in Dongen

Kloosters

Het oudste deel van het kloostercomplex aan de Heuvelstraat nummer 13 (oorspronkelijk een spinnerij annex garenfabriek) dateert uit 1780. Het huis was van 1880 tot 1894 in gebruik als klooster en seminarie van de Franse paters Redemptoristen, die uit hun land verdreven waren.

In 1892 werd het huis Lindenheuvel aangepast voor hun bewoning. Toen de redemptoristen in 1894 terugkeerden naar Frankrijk, kochten de Broeders van Dongen het huis en gaven ze het de naam Overdonk. Sanatorium Huize Overdonk groeide in de loop der jaren uit tot een gebouwencomplex met een klooster, een juvenaat, een noviciaat en een lagere school voor jongens.

Op het aangrenzende terrein Eksterbroek werd het Gerardus Majellahuis gebouwd, de nieuwe kweekschool die op 1 september 1909 werd geopend. Er waren ook landerijen, waardoor de broeders met tuinbouw en veeteelt konden voorzien in hun levensbehoeften.

Tegeltabelau met overzicht van het complex van de Broeders van Dongen. Foto: BHIC, fotonr. PNB001015335
Tegeltabelau met overzicht van het complex van de Broeders van Dongen. Foto: BHIC, fotonr. PNB001015335


Architect De Vries uit Boxtel realiseerde in 1902 de eerste uitbreiding voor eerste klas patiënten, Villa Maria. Dit huis brandde in 1976 af en is daarna meteen gesloopt. In 1904 voegde De Vries de neogotische kruiskapel toe. In 1910 vestigde het provinciaal bestuur zich in Overdonk. In de loop der tijd is er veel verbouwd en bijgebouwd, in het bijzonder in 1934 door architect Orie uit Vught.

Nadat het in gebruik was geweest als kweekschool met internaat en broederhuis, herbergde het na 1966 nog de school en het internaat. De pedagogische academie voegde in 1959 een omvangrijke vleugel toe. Het gebouw werd in 1985 overbodig door de fusie van onderwijzersopleidingen en in 1987 afgebroken. In 1988 ging ook het grootste gedeelte van de voormalige spinnerij tegen de vlakte. Dat gebeurde onder verantwoordelijkheid van de Stichting Jan Wier, die het complex in 1981 had overgenomen. De in fasen gesloopte gebouwen werden vervangen door nieuwbouw. Op de pleks van het oude gebouw kwam een rij woningen.

Het Sanatorium Overdonk en Huize Villa Maria was een bakstenen huis, met aan de rechterkant een vierkante toren met achtzijdige spits. De ingangen waren in de lagere zijvleugels gesitueerd. In het midden van de voorgevel op de verdieping stond een heiligenbeeld onder een baldakijn. Links van het gebouw lag een neogotische kruiskapel, met figuratieve glas-in-lood vensters die tussen 1930 en 1955 waren gemaakt door broeder Amator en de Dongense kunstenaar Jan Willemen. Opvallend was de moestuin aan de voorzijde van het huis.

Bron: Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.

 

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.