Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Klooster in Huize Jachtrust, Huize De la Salle te Boxtel

Kloosters

De Trappistinnen van de priorij van Notre-Dame-de-Bonne-Espérance te La Cour Pêtral troffen in 1902 voorbereidingen om een toevluchtsoord in het buitenland te zoeken, voor het geval ze Frankrijk ten gevolge van de Wetten van Combes zouden moeten verlaten. Niet lang daarna was het zover en ze troffen het: het buitengoed Jachtrust bij Boxtel stond te koop.

Boxtel, Landgoed Jachtrust, c. 1905. Foto: BHIC, fotonr. 1901-004064
Landgoed Jachtrust, c. 1905. Foto: BHIC

Dom. Etienne, abt van La Grande Trappe en verantwoordelijk vader van Notre-Dame-de-Bonne-Espérance kreeg dit mooie aanbod tijdens het generaal kapittel, dat ook in 1902 werd gehouden.

Jachtrust zou geschikt zijn voor een communiteit van slotzusters. De trappistinnen kochten het landgoed in 1903. De zusters betrokken de Witte Villa, waar ze een zwaar bestaan hadden en vanuit Frankrijk ondersteund moesten worden. Het bouwjaar van de Witte Villa is niet bekend.

In 1920 kocht de Algemene Commissie voor Kinderbescherming Jachtrust van de trappistinnen, die in 1919 terug waren gekeerd naar Frankrijk. De Fraters van Tilburg werden aangezocht om buitengewoon lager onderwijs te gaan geven. Huize De la Salle, genoemd naar de jeugdopvoeder Jean-Baptist de la Salle, stond langs de Bosscheweg aan de Munsel, op het terrein van het voormalige landgoed Jachtrust.

De gebouwen moesten voor het grootste gedeelte worden gesloopt. De verbouwingen naar tekeningen van architect H. Valk, in een aan de Delftse School verwante stijl, verliepen wegens de financiële omstandigheden zeer traag. De kapel werd ingewijd op 26 juni 1921, de officiële stichtingsdatum. De school was een jaar later voltooid.

Speelplaats en tuin van internaat De la Salle (bron: Katholieke Illustratie, 1933)
Speelplaats en tuin van internaat De la Salle (bron: Katholieke Illustratie, 1933)

Vanaf 1923 was het onderwijs toegesneden op zwakzinnige jongens. De jongens vervolgden het onderwijs met een beroepsopleiding, veelal in de land- of tuinbouw, waarvoor in 1932 een boerderij werd aangelegd. Anderen werkten bij externe bedrijven. Hierbij moest het instituut er goed op letten dat de werkgevers de zwakzinnige jongens niet zou uitbuiten. Dat kwam in het verleden soms wel voor.

Les aan het weefgetouw (bron: Katholieke Illustratie, 1933)
Les aan het weefgetouw (bron: Katholieke Illustratie, 1933)

Om de uitbreidingen doelmatig te maken kreeg architect Jan Stuyt uit Den Haag in 1934 opdracht een nieuw gebouw te ontwerpen. De plannen zouden in drie fasen worden uitgevoerd en grote delen van het complex werden op 15 september 1934 in gebruik genomen.

In de klas (bron: Katholieke Illustratie, 1933)
In de klas (bron: Katholieke Illustratie, 1933)

Het aantal pupillen werd zo groot dat men in Sint-Michielsgestel terrein kocht voor een nieuw gebouw. Maar vanaf september 1942, toen Huize De la Salle door de Duitsers werd gevorderd, ging het met de inrichting bergafwaarts. Pas in het begin van de zeventiger jaren voerde men een herstructurering door en werd een complete vernieuwing van het huis in gang gezet. Er verrezen elf nieuwe paviljoens, een sporthal met zwembad en een vbo-school, ontworpen door architectenbureau van der Laan, Hansen en van Hal uit Rosmalen.

Boxtel, Huize De-la-Salle, 1980. Foto: BHIC, fotonr. PNB001009353
Huize De-la-Salle, 1980. Foto: BHIC

In 1952 kwam de vakopleiding onder toezicht van het Ministerie van Landbouw en Visserij en werkte de instelling samen met de provinciale tuinbouwconsulent. Hierdoor werd de vakopleiding officieel erkend. In 1967 werd de vbo-school (Voortgezet Bijzonder Onderwijs) opgericht waar leerlingen een bepaalde werkhouding werd aangeleerd om een hoog werktempo te behalen. Ook hier was het voornamelijk praktisch onderwijs. Enkel het vak algemene maatschappelijke vorming was theoretisch.

In 1986 zijn de fraters vertrokken. Na fusie met andere organisaties is het orthopedagogisch instituut De la Salle overgegaan in Stichting Saltho.

Bron: Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.

14

Reacties (14)

patricia primus zei op 12 september 2019 om 10:10 uur

geachte is er ergens meer info te vinden over huize La Salle in boxtel mijn vader heeft daar gewoond vanaf 1952 tot en met 1958 ongeveer hij is nu 82 jaar en ernstig ziek maar hij wil daar nog een keertje naar toe . met vriendelijke groeten zijn dochters

Norah zei op 12 september 2019 om 14:04 uur

Dag Patricia,

Ik vraag me af of het gebouw zelf er nog is. Je zou eens kunnen informeren op telefoonnummer 0411-652444 te Boxtel.
Mvg.

Tommy zei op 27 juli 2020 om 03:45 uur

Hallo.
Ik wil zeggen heb 23 jaar op la salle gewoont tijd van m'n leven gehad op drie jaar na maar dat was tijdens m'n puberteit ik liep er laatst doorheen en ik herkende het niet meer.
De oudbouw waar u vader heeft gewoont heeft is toen ik daar nog zat afgebrand in 1995 volgens mijn?
Ik hoop groetjes Tommy
Ik weet pas sinds vandaag van dit forum.

Mariët Bruggeman zei op 29 juli 2020 om 20:44 uur

Bedankt voor je bericht Tommy. Helaas zijn er de afgelopen jaren toch wel een aantal gebouwen op dit terrein door brandstichting afgebrand.

Anja zei op 20 oktober 2020 om 21:55 uur

Mijn vader heeft er ook gewoont denk rond 1945 hij was toen 8 jaar nog maar, tot zijn 18 de jaar!
Ben ook benieuwd of er een archief is bewaard gebleven?

Mick van Gerwen zei op 21 oktober 2020 om 10:52 uur

Hallo Anja, Ik heb voor je gezocht of er nog ergens gegevens zijn bewaard uit de periode rond 1945, maar ik heb helaas niets kunnen vinden. In ons archief zijn enkel namenlijsten tot 1921. Ook het Erfgoed Kloosterleven heeft enkel documenten tot aan de jaren '20.

Jan van der Kaa zei op 20 maart 2021 om 08:18 uur

Anja, de beste kans om iets terug te vinden over La Salle is in het archief van de Fraters van Tilburg in de Gasthuisstraat. Je zou Nathalie Bastiaansen kunnen vragen. Good luck!

Mike van Venrooij zei op 21 maart 2021 om 22:46 uur

Nadat de locatie in Boxtel gedurende de bezetting door de Duitsers gevorderd werd, is een deel van het instituut in het klooster van de paters van de Heilige Harten aan de Rijksweg in Nuland ondergebracht. Schijnbaar is gedurende de bevrijdingsperiode een uitgebreid verslag van de gebeurtenissen door de paters bijgehouden. Dit verslag draagt de naam “Benarde dagen in Nuland”. Is er ergens een archief waar ik dit verslag wellicht terug in kan vinden?

Met vriendelijke groet,

Mike

Thijs de Leeuw zei op 22 maart 2021 om 08:18 uur

Hallo Mike, dank voor je reactie. Het archief van de Paters van de Heilige Harten is in te zien bij het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven. Via deze link kun je alvast de inventaris bekijken: https://www.erfgoedkloosterleven.nl/zoeken/collecties-zoeken.php?mivast…
Interessant is het onderdeel: Huisarchieven > Nuland > Communiteit. Een verslag met die specifieke naam vind ik daar niet. Maar wel wordt daar melding gemaakt van o.a. deze stukken:

- Nr. 1556: Stukken betreffende de bevrijding van Nuland in 1944 alsmede diverse andere stukken betreffende de communiteit, 1944 en 1983-1984 (1 omslag)
- Kronieken van de communiteit van Nuland, 1932-1990, zie nr. 1519 voor de jaren 1944-1948
- Daarnaast bevat het archief best wat correspondentie uit de oorlogsjaren. (Zie daarvoor: Huisarchieven > Nuland > Correspondentie.)

Het Erfgoedcentrum zal je vast verder kunnen helpen in je zoektocht naar dit specifieke verslag "Benarde dagen in Nuland", ook al hebben zij het misschien tóch niet zelf in huis. Contactgegevens vind je hier: https://www.erfgoedkloosterleven.nl/contact/contact.html

Veel succes gewenst met je onderzoek en als je nog vragen hebt dan hoor ik het graag. Hartelijke groet,

Tommy zei op 27 januari 2022 om 01:40 uur

Even terug te komen op de branden van la salle in de jaren negentig als er een gebouw weg moest was er altijd een creatieveling die een klein brandje stichte.
Waarna een clientje de schuld kreeg 8 jaar was dat jochie hij speelde met lucifers dat was het verhaal dan heb ik het over het oude kapel
hierbij meteen de vraag of er nog foto's zijn van de la salle uit de jaren negentig
Greetz tommyjanssen600@gmail.com

Thijs de Leeuw zei op 27 januari 2022 om 15:25 uur

Hallo Tommy, op beeldbankboxtel.nl van Heemkunde Boxtel ( https://www.beeldbankboxtel.nl/cgi-bin/beeldbank.pl?sub=1 ) zijn nog foto's uit de jaren negentig te vinden. Mocht ik nog meer vinden dan laat ik het hier weten. Onder andere deze van tijdens een verbouwing: https://www.beeldbankboxtel.nl/cgi-bin/beeldbank.pl?ident=23068&search=…

Jacqueline van Wakeren zei op 7 maart 2023 om 17:05 uur

Na het overlijden van mijn broer, ben ik een beetje in zijn verleden aan het zoeken. Ik weet dat hij in de jaren ‘70 in huize La Salle heeft gezeten. Wie kan mij helpen of daar nog iets van terug te vinden is.
Zijn naam was Gerard van Wakeren

Thijs de Leeuw zei op 16 maart 2023 om 13:38 uur

Hallo Jacqueline, in een eerdere reactie zie ik dat hiervoor misschien nog het beste gezocht kan worden in het archief van de Fraters van Tilburg. De fraters hebben hun archieven - circa 700 strekkende meter - nog in eigen beheer. Die archieven zijn te vinden in het generalaatshuis aan de Gasthuisring in Tilburg. Onderdeel daarvan is een collectie persoonsdossiers, "slechts" 120 meter groot. Je kunt je vraag daarom het beste aan hen voorleggen. De contactgegevens zijn:
- Gasthuisring 54, 5041 DT Tilburg
- Bezoek alleen na afspraak met tel. +31 13 5432777
- e-mail: generalboard@cmmbrothers.nl

Jacqueline zei op 20 maart 2023 om 15:19 uur

Beste Thijs
Bedankt voor je reactie, ik ga zeker verder met jou uitleg
Mvg Jacqueline

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.