Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Huize Loyola in Vught

Kloosters

Pater Willem Cramer, initiator van het retraitewerk van de jezuïeten in Nederland, nam het initiatief voor de oprichting van een retraitehuis voor het bisdom ‘s-Hertogenbosch. De keus viel op twee grote percelen in Vught. In 1912 waren de financiën bij elkaar en kreeg architect Ed. Cuypers de opdracht tot de bouw.

Foto: collectie BHIC
Huize Loyola (collectie BHIC)

Het huis werd in 1913 in gebruik genomen. Nieuwe ideeën over inhoud en vorm van retraite maakten een nieuw huis noodzakelijk, omdat verbouwing te duur zou worden. In 1966 zijn de retraites verplaatst naar de Guldenberg in Helvoirt. Huize Loyola is in 1979 gesloopt.

Een brede gracht om het terrein leverde het zand voor een terp waarop het karakteristieke gebouw stond. Het complex bestond uit het patershuis, het retraitantenhuis en haaks op het hoofdgebouw de kapel. Deze laatste was geschonken door de vicaris van het bisdom ’s-Hertogenbosch, Mgr. J. Pompen.

Veranda van het Retraitehuis (collectie BHIC)
Veranda van het Retraitehuis (collectie BHIC)

De gebouwen hadden sobere traditionalistische gevels. Het retraitantenhuis lag tussen het patershuis en de kapel. Het had op de begane grond hoge ruimtes: de biljartzaal, de recreatiezaal en de refter. Daarachter was over de hele breedte een veranda gebouwd.

De kruisvormige kapel was opgetrokken in een neoromaanse stijl. Op het dak van het schip stond een vierkante toren met spits.

Het omvangrijke park had geometrische patronen van perken en lanen, die een rol speelden in de retraites. Het park met de resterende oude bomen is bebouwd met woningen.

Bron: Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010 

17

Reacties (17)

MvM zei op 23 november 2018 om 00:40 uur

Hallo, ik ben een verhaal van mijn vader aan het digitaliseren en kwam daarbij Loyola tegen:
Ik ging naar de kaderschool Stoottroepen in Vucht. Een week tevoren was ik, zoals voor alle katholieke jongens gebruikelijk was, een lang weekend op retraite geweest. Wij gingen naar de Paters in Vught, in Huize Loyola. Daar werd je nog snel wat bijgepraat over het Katholieke geloof. 2 Dagen lang, zowat de hele dag op de knietjes. Ik voel mijn knieën nog als ik eraan denk!
Ik kreeg er ook mijn eerste serieuze seksuele voorlichting. Ik had genoteerd wat een vagina was en eierstokken. Toen mijn moeder dat tussen het wasgoed vond was ze in tranen. Ze kon niet geloven dat ik dat op de retraite had opgestoken, en nog wel bij de paters!
Ik heb ook nog een groepsfoto voor het gebouw.

Lisette Kuijper zei op 27 november 2018 om 15:45 uur

Bedankt voor het delen van je persoonlijke verhaal! Ik kan me goed voorstellen dat je moeder een heel ander soort lessen had verwacht van het retraite weekend. Wat leuk dat je nog een groepsfoto hebt! Mocht je die met ons willen delen, dan kun je een scan ervan sturen naar info@bhic.nl.

Astrid Schutte zei op 15 oktober 2019 om 11:33 uur

Dag, Interessant verhaal. ik schrijf een boek over iemand die daar ook in retraite is geweest waarschijnlijk. van welk geboortejaar was je vader>

Ben van Leur zei op 8 januari 2021 om 17:45 uur

Wij woonden in de Loyolalaan. Ik ben bij de jezuieten misdienaar en koorknaap bij de broer van de grote dirigent van het Koncertgebouworhent Willem Mengelberg geweest. Over die tijd zijn vele verhalen te vertellen maar misschien kan ik later beter op in gaan.

Thijs de Leeuw zei op 21 januari 2021 om 06:26 uur

Dank voor je reactie Ben en we zouden het leuk vinden als je meer wilt vertellen. Hoe was het bijvoorbeeld om misdienaar te zijn bij de jezuïeten? Goede herinneringen aan?

Harry van den Akker zei op 10 juli 2021 om 15:08 uur

Als kind heb ik daar heel veel gespeeld in de jaren 70, het was toen al een grote ruine. Maar het landgoed eromheen was gewoon een paradijs, met een oude boomgaard vol met de heerlijkste ouwe appelrassen die je nu niet meer hebt. Boven een oud varkenshok stond een pruimenboom, die iedere zomer helemaal vol hing. En het klooster zelf mochten we niet komen, maar was prachtig om te zien. Helaas moest natuurlijk alles weer gesloopt worden, en verdween er weer een prachtig stukje oud vught.

Paul Batenburg zei op 13 juli 2021 om 14:47 uur

In december 1945 stond mijn vader op het punt om naar Indie te vertrekken. Hij was in Vught gelegerd als KNIL vrijwilliger. In zijn correspondentie vond ik het bericht aan zijn ouders dat hij het Retraitehuis Loyola had bezocht. Als goed katholiek gezin werd dat erg gewaardeerd. Ook trof ik een groepsfoto aan die graag met jullie zou willen delen.

Thijs de Leeuw zei op 14 juli 2021 om 07:56 uur

@Harry: wat een heerlijke plek om buiten te spelen moet dat zijn geweest. Zonde dat het niet behouden kon blijven. Ook als zo'n bijzondere plek uit je jeugd. Bedankt voor je reactie.

@Paul: dank voor je reactie en mooie vondst! Die foto kun je sturen naar info@bhic.nl o.v.v. Huize Loyola Vught. Dan voeg ik deze aan je reactie toe.

Jan van de Sande zei op 23 februari 2022 om 19:23 uur

Ik heb ook een groepsfoto van achter het huis Loyola waarop mijn (nu overleden) vader staat. Ik vroeg me af of er nog ergens een archief van die retraites is. Zijn er nog namenlijsten van de deelnemers en wat was het programma van de retraite?

Thijs de Leeuw zei op 25 februari 2022 om 10:39 uur

Hallo Jan, misschien is hierover iets te vinden in het archief van de Jezuïeten (Vlaamse provincie), dat in 2016 is verhuisd naar het KADOC in Leuven: http://abs.lias.be/Query/detail.aspx?ID=330900 (zie ook: https://www.jezuieten.org/wie-we-zijn/geschiedenis/archieven/ ) Je zou je vraag aan de beheerders kunnen voorleggen, door te mailen naar jo.luyten@kuleuven.be óf archives.jesuits.flanders@jesuits.net Een andere weg is die van het bisdom 's-Hertogenbosch. De grootscheepse inventarisatie en ordening van het bisdomarchief is nog gaande, maar er worden wel contactgegevens vermeld: https://www.bisdomdenbosch.nl/contact/contact-archief/

Mocht je ons die groepsfoto trouwens willen sturen, dan kan dat naar info@bhic.nl o.v.v. Huize Loyola Vught. Dan voegen we deze hier toe.

Anja Broess zei op 30 oktober 2022 om 16:53 uur

Inmiddels woon ik 50 jaar in Vught en heb gewerkt op huize de Braacken dat op de plaats van het retraitehuis heeft gestaan. Maar ik kom uit Rotterdam en mijn vader ging jarenlang met bijna al zijn 9 broers een werkweek naar het retraitehuis, een jaarlijkse verplichting. Ik heb er nog ergens een foto van.

Thijs de Leeuw zei op 1 november 2022 om 13:38 uur

Bedankt Anja voor het reageren! Je hebt een bijzondere band met deze plek. Wat hield die week retraite bij de jezuïeten in, hoe zag zo'n dag eruit? Foto's zijn altijd van harte welkom. Je kunt ze sturen naar info@bhic.nl o.v.v. Huize Loyola in Vught, dan voegen we ze hier toe aan je reactie.

Sjan Luijsterburg-Vorstenbosch zei op 23 december 2023 om 13:14 uur

Mijn ouders trouwden in 1947. Mijn vader was tuinman bij Retraitehuis Loyola, zij kregen de woning Loyolalaan 13 toegewezen. Toen arbeiderswoning , nu vrijstaand herenhuis. Het pand had aan de kant van het park slechts een klein smal raam. De brevierbiddende geestelijke mochten geen zicht hebben op het burgerleven, die hun ronde liepen langs de sloot. Over de sloot liep een bruggetje tussen park en de arbeiderswoning. Met mijn zus en broer gingen we vaak met onze vader mee. Het mooie park, boomgaard, groentetuin, bloemenkassen, huisje voor opslag fruitoogst. Ophalen van de kerststal en beelden op de zolder met lift en plaatsen in de kapel, kan ik me nog goed herinneren. In 1957 zijn we verhuisd , mijn vader is van baan veranderd. Jaren van plannen en beheer en werk met broeder waren een hele opgave. Het was een echte mannenwereld, we mochten er alleen komen als mijn vader ons meenam. Ik vind het wel mooi, dat er herkenbare plekken zijn gebleven. Fijne jeugdherinneringen hebben we. Groeten Sjan

Martijn van Mierlo zei op 23 december 2023 om 15:58 uur

Zoals gevraagd nu eindelijk een foto gemaild, toen ik een update van deze pagina kreeg (omdat Sjan er een leuk stukje bijzette.
Ben benieuwd naar de andere foto’s.
Mijn vader zit onderaan rechts van t midden in donker pak met gekruiste handen.




































Mariët Bruggeman zei op 28 december 2023 om 15:01 uur

Bedankt Sjan en Martijn, voor jullie herinneringen én de mooie foto.

Tinus Heijmans zei op 14 december 2024 om 16:18 uur

Anja Broess zegt hierboven dat Huize De Braacken op de plek van het voormalige retraitehuis Loyola heeft gestaan. Dat is niet juist. Huize De Braacken stond in een bosperceel tussen de spoorlijn Den Bosch-Tilburg en het perceel van Retraitehuis Loyola. Tussen beide percelen lag een brede sloot. In de oude villa De Braacken werden na de oorlog onder anderen KNIL-militairen opgevangen. Later werd het een verzorgingshuis/zorgcentrum. Begin jaren twintig is dat afgebroken en nu staan er huizen ("in het duurdere segment", zoals dat heet). De naam is wel behouden gebleven, het wijkje heet Park De Braacken.
De terreinen van voormalig Retraitehuis Loyola en villa De Braacken zijn nu samengevoegd, maar vroeger waren dat dus strikt gescheiden percelen (en werelden).

Thijs de Leeuw zei op 19 december 2024 om 16:50 uur

Veel dank voor deze verheldering Tinus! En zo hebben we ook meteen meer historische context.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.