De S.M.A., afkorting voor Societas Missionum ad Afros, maakt heden ten dage ook gebruik van geassocieerde leken. In totaal telt de S.M.A.-Nederland nu zo’n 40 religieuzen (paters en broeders) en enkele tientallen geassocieerde leken. Er zijn drie Nederlandse paters in Afrika actief en vijf Nederlandse lekenmissionarissen, in Ghana, Liberia en Tanzania.

De Sociëteit voor Afrikaanse Missiën werd in 1856 te Lyon gesticht door de Franse missiebisschop Mgr. Melchior de Marion Brésillac (1813-1859). Zijn uitgangspunten waren: “ga naar de meest verlaten mensen” en “sticht de kerk met eigen inlandse priesters”. West Afrika werd het eerste en belangrijkste werkterrein van de sociëteit, die de eerste aansporing van de Marion Brésillac inmiddels ook wel vertaalt als: “waar Afrikanen zijn, daar zijn wij.”

Eind negentiende eeuw kwamen de paters vanuit Lyon naar Limburg, op de vlucht voor de Franse regering. In 1892 vestigden ze zich in Cadier en Keer, waar een vrome dame uit Luik gronden beschikbaar had gesteld voor de bouw van een missiehuis, gewijd aan O.L. Vrouw van Lourdes. In de kloostertuin werd de eerste Lourdesgrot in Nederland gebouwd.

De eerste bron van inkomsten voor de paters SMA was de handel in miswijn van het eiland Samos. Hiermee financierden ze onder andere een internaat met opleiding voor jonge priesters. Al vanaf 1923 vormden de Nederlandse leden een zelfstandige provincie (district) van de S.M.A., aanvankelijk met een eigen Afrikaans missiegebied, namelijk Goudkust (nu Ghana). In 1959 werd de Stichting Afrikacentrum opgericht, die in Cadier en Keer een missiemuseum heeft.

In Noord-Brabant was er alleen een klooster in Sint-Michielsgestel (Herlaer). Daarbuiten was de S.M.A. aanwezig in Aalbeek, Amsterdam, Cadier en Keer en Oosterbeek en in veel Europese landen als Engeland, Ierland, Italië, Frankrijk, Polen en Spanje. Maar vooral dus ook in Afrika en de Verenigde Staten.

Foto’s
Mgr. Melchior de Marion Brésillac (1813-1859). Bron: Wikipedia.
Het kerkje van een bijstatie in West-Afrika, z.j. Origineel: Sociëteit voor Afrikaanse Missiën. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. 1B13781.
Hostiebakkerij met leerlingen van het klein seminarie, Goudkust, 1931. Origineel: Sociëteit voor Afrikaanse Missiën. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. 1A26590.

Bronnen
Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.
Website S.M.A.