In het spoor van de Kruistochten kreeg een groep van dergelijke heremieten tussen 1207 en 1210 een orderegel en de kerkelijke goedkeuring van de patriarch van Jeruzalem. Toen de Europeanen uit Palestina werden verdreven, vestigde een aantal broeders zich in 1238 in West-Europa, onder andere op Sicilië, bij Marseille en in Engeland. Paus Innocentius IV keurde de aangepaste regel in 1247 goed, waardoor men zich ook in steden kon vestigen.

De karmelieten verschenen al snel daarna ook in de Lage Landen: hun eerste klooster hier (in Haarlem) dateert van 1249. Het huidige museum Catharijneconvent in Utrecht was van 1468 tot 1529 een karmelietenklooster. In de zestiende eeuw splitste de orde zich in een gematigde en een strenge tak. De eerste noemde zich Geschoeide Karmelieten om zich te onderscheiden van de observanten (gestrengen) die zich onder inspiratie van Teresa van Avilla en Johannes van het Kruis ‘Ongeschoeide Karmelieten’ noemden, omdat zij geen schoeisel droegen en de oorspronkelijke (strengere) leefregel volgden.

In Nederland kon de orde de politieke tegenwinden van vooral het einde van de achttiende en de eerste helft van de negentiende eeuw overleven dankzij het karmelietenklooster in Boxmeer dat in 1652 was gesticht. Dit klooster is tot op de dag van vandaag blijven bestaan. Vanuit Boxmeer begon in de tweede helft van de negentiende eeuw de wederopbouw van de orde waardoor deze, zeker na 1875, een belangrijke bijdrage kon leveren aan de katholieke emancipatie.

Want naast een contemplatief leven in het voetspoor van Jezus Christus, geïnspireerd door Maria en de profeet Elias, was er ook een dienstbaar leven temidden van de mensen: zo verzorgden de karmelieten rectoraten en werkten ze in het onderwijs.

In Noord-Brabant waren er naast het al genoemde Karmelietenklooster in Boxmeer nog twee kloosters in Oss: Molenstraat 118 en Verdistraat 87.

Buiten Noord-Brabant waren er kloosters in o.a. Aalsmeer, Almelo, Amstelveen, Dordrecht, Hengelo, Nijmegen en Zenderen en buiten Nederland deden de karmelieten vanuit Nederland aan missiewerk in Indonesië, Brazilië en de Filipijnen.

Foto’s
Een groep karmelieten in Boxmeer met in het midden Titus Brandsma, jaren '30. Bron: BHIC, fotonr. BOX0001.
Les in het karmelietenklooster te Boxmeer, jaren '50. Bron: BHIC, fotonr. BOX1197.
Karmeliet pater Lokkers, 1965. Fotograaf: Fotostudio Jan Waarma. Bron: BHIC, fotonr.  BOX0593.
Neomist pater Ronnes, karmeliet te Vortum, 1965. Fotograaf: Fotostudio Jan Waarma / De Gelderlander. Bron: BHIC, fotonr. VOR0022.

Bronnen
Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.
Website Karmelkring Boxmeer.
Website Karmelieten.
Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960, lemma Karmelieten (OCarm.).