Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970
Paters & Nonnen

Het waren opvallende verschijningen, de zusters die deel uitmaakten van het Gezelschap van de Dochters der Liefde. Dat kwam vooral door hun wijd uitstaande, witte kap die ze op hun kobaltblauwe habijt droegen. In de volksmond heetten ze dan ook al snel ‘de vliegkappen’.

Twee Dochters der Liefde op een schilderij van Armand Gautier, vóór 1895. Bron: Wikimedia.Die onhandige hoofdbedekking werd weliswaar afgeschaft in 1963, maar was enkele jaren later toch nog de inspiratiebron voor de Amerikaanse TV-serie The flying nun (1967-1970).

Het doel van de Dochters der Liefde was Christus te dienen in de persoon van de armen, zieken, kinderen en alwie er in nood verkeert. Hoewel dat dienen tot alle mogelijke werken van barmhartigheid kan leiden, concentreren ze hun dienende werk concreet op het gebied van de gezondheidszorg, het onderwijs en het missiewerk in de missiegebieden van de Lazaristen.

De Dochters der Liefde vestigden zich voor het eerst in Noord-Brabant in Tilburg. Dat was in 1919. De congregatie zelf was al in de 17e eeuw gesticht in Parijs, door Vincentius à Paulo (1581-1660) en Louise de Marillac (1591-1660). Vincentius had een paar jaar daarvoor al een Missiecongregatie gesticht, de Lazaristen, zo genoemd naar het voormalige melaatsenhuis Saint Lazare in Parijs dat zij als klooster in gebruik hadden genomen.

De stichting van de Dochters der Liefde kende twee vernieuwende elementen: de eerste was dat vrouwelijke religieuzen actief werden buiten het klooster. Tot dan toe hadden de rigoreuze bepalingen rond het ‘slot’ dit onmogelijk gemaakt. In de woorden van Vincentius: ‘Uw klooster is het huis van de zieken, uw kloostergang is de straat, uw sluier de heilige bescheidenheid’. De zusters deden veel aan gezondheidszorg en armenzorg.

De tweede revolutie was dat de stichters wilden dat de congregatie niet onder een plaatselijke bisschop zou vallen. Het Gezelschap ressorteerde rechtstreeks onder de algemeen overste van de Congregatie der Missie, met een mannelijke overste voor de Lazaristen en een vrouwelijke voor de Dochters der Liefde.

Tilburg, in het Elisabethziekenhuis, 1929. Bron: Regionaal Archief Tilburg, fotonr. 041685De congregatie is ook bekend onder de namen Filles de la Charité, Zusters van Vincentius, Gezelschap van de Dochters der Liefde, Dochters der Liefde van de H. Vincentius à Paulo of (op zijn uitgebreidst): Congregatie van de Dochters van Liefde van de H. Vincentius à Paulo (f.d.l.c.).

In Nederland werd het eerste huis in 1902 geopend in Susteren (L.). De Nederlandse provincie bestaat sinds 1927. In Noord-Brabant hadden ze kloosters in Berkel-Enschot (Sint-Gerarduspension); Ginneken (Huize Wolfslaar); Budel-Dorplein (De Cantine en het Zusterhuis); ’s-Hertogenbosch (Zusterhuis); Rosmalen (Klooster Vensestraat 30a); Tilburg (Klooster Huize Onbevlekte Ontvangenis) en Zundert (Sint Vincentius-seminarie).

Buiten Noord-Brabant waren er kloosters in Amsterdam, Baak, Bocholtz, Diemen, Lutterade, Nuth (L.), Panningen, Susteren en Venlo. En buiten Nederland verspreidde het gezelschap zich over heel de wereld. In januari 2003 telde men 22.736 zusters verspreid over 93 landen. Ze waren onder andere werkzaam in Noord-Amerika, Latijns-Amerika, Azië, Europa en Oceanië.

Foto’s
Twee Dochters der Liefde op een schilderij van Armand Gautier, vóór 1895. Bron: Wikimedia.
Tilburg, in het Elisabethziekenhuis, 1929. Bron: Regionaal Archief Tilburg, fotonr. 041685.
Zuster Rosa Bosch, detail van een familiefoto Bosch-Beckers van 28 oktober 1943. Bron: Website Familie Delahaye.

Bronnen
Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.
Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960, lemma Dochters der Liefde.

7

Reacties (7)

Peter Trompetter zei op 28 september 2022 om 17:16 uur

De zusters waren toch ook in Bocholtz wa?

Norah zei op 28 september 2022 om 19:49 uur

Ja zeker, wa. Staat hiervoor ook vermeld.

Ilona Grammerstorf zei op 5 oktober 2022 om 11:40 uur

Hallo,
Ik zou graag meer willen weten over de tijd dat de zusters in bocholtz actief waren. Wie of waar zou ik hulp kunnen krijgen?
Vriendelijke groet
Ilona Grammerstorf

Norah zei op 5 oktober 2022 om 12:50 uur

Je zou ook kunnen kijken bij:

www.bsbocholtz.nl/historie/vincentius/

Mvg.

Ilona zei op 5 oktober 2022 om 13:53 uur

Dat heb ik idd al gevonden maar ik zou graag dieper ingaan in het verhaal van de zusters.

Norah zei op 5 oktober 2022 om 16:46 uur

Ilona, er zijn nog twee mogelijkheden:

www.erfgoedkloosterleven.nl
https://debongard.nl

Norah zei op 5 oktober 2022 om 17:24 uur

En bij -kranten- via www.delpher.nl

kun je nog meer hierover vinden. Typ maar in de balk: zusterklooster prox Bocholtz.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.