Paters en nonnen Orden en congregaties in Noord-Brabant

De Broeders van Barmhartigheid van Sint Joannes de Deo FMM

Rien Wols

vertelde op 5 april 2017 om 11:42 uur

“De liefde voor Christus drijft ons.” Onder die zinspreuk (in het Latijn is dat Caritas Christi Urget Nos) werden de Broeders van Barmhartigheid in 1856 gesticht door Mgr. Petrus Jozef Blum en Petrus Lötschert. Hun liefdewerk bestond uit het verplegen van zieke mannen, ook aan huis. De oprichters begonnen met vier gezellen. In 1921 keurde paus Benedictus XV de constituties goed.

Aanvankelijk in Hadamar (Duitsland) gevestigd, verhuisde de congregatie later naar Montabaur, zo’n 20 kilometer daarvandaan. Naar deze plaats worden de broeders ook wel genoemd. Hun bestaan in Duitsland werd in 1875 tijdens de zogenaamde Kulturkampf bedreigd, toen daar de kloosterwet van kracht werd die religieuze congregaties verbood nog nieuwe novicen aan te nemen.

Om uitsterven te voorkomen, weken de Broeders, zoals veel meer congregaties, uit naar Nederland. Mgr. Zwijsen vond voor een paar broeders onderdak in Kaatsheuvel, maar al spoedig gingen ze naar ‘s-Hertogenbosch.

In Noord-Brabant was de congregatie vertegenwoordigd in Helvoirt (Misericordia) en ’s-Hertogenbosch (het ziekenhuis Joannes de Deo). Buiten de provincie kenden de Broeders van Barmhartigheid vestigingen in Amsterdam, Beek (bij Nijmegen), Berg en Dal, ’s-Gravenhage, Haarlem en Utrecht. Buiten Nederland zijn de broeders actief in Duitsland, Tanzania en Amerika.

De broeders zijn ook bekend als de Congregatio Fratrum Misericordiae de Montabauer, Die Barmherzigen Brüder von Montabauer, De Barmhartige Broeders van Montabauer of simpel Broeders van Joannes de Deo.

Foto’s:
Helvoirt, Broeders Sint Johannes de Deo in koorgebed, 1964. Fotograaf: Fotopersbureau Het Zuiden. Bron: BHIC, fotonr. 1631-000631.
Helvoirt, Uitreiking van missiekruisen bij de Broeders van Sint Joannes de Deo, 1959. Fotograaf: Fotopersbureau Het Zuiden. Bron: BHIC, fotonr. 1631-000594.
Helvoirt, inkleding nieuwe Broeder van Sint Johannes de Deo, 1965. Fotograaf: Fotopersbureau Het Zuiden. Bron: BHIC, fotonr. 1631-000648.

Bron: J. Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.

Meer Paters en nonnen

Reacties (8)

JJ Goedhart zei op 21 december 2021 om 11:18 uur

Geachte heer Wols,

Mijn naam is Hans Goedhart. Twee broers van mijn vader waren broeders bij Sint Joannes de Deo: Petrus Theodorus Goedhart (broeder Marianus) geboren 13-01-1883 te Diemerbrug en Arnoldus Joannes Goedhart (broeder Victorianus) geboren te Diemerbrug op 11-10-1887.
Victorianus was een overste te Utrecht, Beek-Ubbergen, Haarlem en opnieuw in Utrecht.
De laatste periode was tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de familie gaan verhalen over de betrokkenheid van Victorianus bij verzetswerkzaamheden en een vluchtlijn voor Engelse piloten, maar daarvan kan ik geen bevestiging vinden. Wellicht bent u dat ooit tegengekomen.
In Beek bij Nijmegen was hij betrokken bij de bouw van het Sanatorium Calorama. Naar ik heb begrepen was zijn broer, J.C.C. Goedhart uit Diemen, als aannemer verantwoordelijk voor de bouw van het sanatorium.
Kunt u mij iets meer vertellen over de bouw van het sanatorium? En ook over de betrokkenheid van Victorianus en J.C.C. Goedhart ?
En over de activiteiten in de oorlog in Utrecht?

Ik hoor graag van u!

Met vriendelijke groet, Hans Goedhart

Paul Huismans zei op 22 december 2021 om 11:45 uur

Beste mijnheer Goedhart,
Deze website richt zich op de provincie Noord-Brabant en over de activiteiten van de congregatie in ander provincies en landen hebben wij dan ook geen informatie. Het archief van de de Broeders van Sint Joannes de Deo bevindt zich bij het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven in Sint Agatha (bij Cuijk). Hopelijk kunnen ze u daar verder helpen.

Gertjan van Beijnum zei op 1 november 2023 om 13:13 uur

Er staat een fraai filmpje over deze Boeders op youtube... Met opnames van de verschillende locaties waar de Broeders in Nederland aren gevestigd.

Zie https://www.youtube.com/watch?v=PKBxmi5US-4

Thijs de Leeuw zei op 6 november 2023 om 14:04 uur

Ha Gertjan, goeie tip! Bijzondere beelden zijn dat zeg, van de broeders en hun patiënten, hun lab., de ziekenboeg enzovoorts. Een congregatie waar jij natuurlijk ook bijzondere herinneringen aan hebt, maar dat is weer een ander verhaal : ) (elders op deze site) Groetjes uit de Citadel,

Gertjan van Beijnum zei op 6 november 2023 om 15:23 uur

Ha Thijs, er is door José Eijt een boek geschreven over de Broeders van Barmhartigheid van St. Joannes de Deo 1875-2013 met als titel "in dienst van de zieken". Verschenen in 2014 bij Uitgeverij Verloren te Hilversum.

Thijs de Leeuw zei op 28 november 2023 om 13:06 uur

Nog bedankt Gertjan voor de literatuurtip. Is ook in de bieb van het BHIC te vinden, ik voeg meteen even de link toe, voor wie meer wil weten: https://proxy.archieven.nl/235/1610B255E6F04FB6ABE689433D2A805B En inderdaad ook nog bij Verloren te bestellen zie ik.

Richard Maxwell zei op 17 november 2024 om 17:50 uur

Ik ben Richard Maxwell, en heb gedurende 1968- 1971 de opleiding tot vepleegkundige in de Joannes de Deo in Haarlem gevolgd. Daarvoor de psychiatrie gedaan in Apeldoorn ook bij religueze broeders. Ik heb eeb beetje heimwee in doe tijd en zou graag in contact willen treden met religueze broedersbvan Johannes de Deo. Gaarne een reactie.

Gertjan van Beijnum zei op 17 november 2024 om 21:12 uur

Hoi Richard, er zijn niet veel broeders van Barmhartigheid van Sint Joannes de Deo meer in leven. Ik was bij de presentatie van bovengenoemd boek over de orde, die werd gehouden in het centrum waar nog een aantal broeders verbleven ("De Akkers" in Nuenen). Toen woonden daar nog maar zeven broeders en die bijeenkomst is 10 jaar geleden geweest...