Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Retraitehuis en Arnoldusklooster in Uden

Kloosters

In 1912 arriveerden de eerste Zusters Dienaressen van de H. Geest in Uden. Aanvankelijk woonden ze in het Missiehuis van Steyl "Sint-Willebrord", maar dat werd al gauw te klein.

Het Retraitehuis in 1926 (collectie BHIC)

Het Retraitehuis in 1926 (collectie BHIC)

Architect C. Franssen bouwde daarom voor hen tegenover het Missiehuis een eigen klooster, dat bekend werd als het Retraitehuis. De bouw begon in 1913 en de zusters trokken er al datzelfde jaar in, hoewel het gebouw pas in 1914 helemaal gereed was. De plechtige wijding vond op 1 december 1913 plaats. Tien jaar later restaureerde Franssen het bakstenen gebouw.

In 1925 kreeg het klooster aan de wegzijde een vleugel met de kapel en een woonvleugel voor de zusters. Een verbouwing volgde in 1930-1931 door J. Franssen. 

Kapel van het Retraitehuis, c. 1941 (prentbriefkaart: Jos Pe. Bron: coll. R. de Groot)

Kapel van het Retraitehuis, c. 1941 (prentbriefkaart: Jos Pe. Bron: coll. R. de Groot)

Begin 1941 kreeg het Retraitehuis er bewoners bij van het klooster in Steyl (L.), waardoor het overbevolkt raakte. Later dat jaar werd het Retraitehuis zelf ook gevorderd door de Duitsers. De zusters vonden onderdak bij de kruisheren in Uden, de novicen en postulanten werden buiten Uden ondergebracht. Tijdens de bevrijding had het Rode Kruis het kloostergebouw in gebruik, maar na Kerstmis 1944 kregen de zusters het weer terug.

Het Missiehuis werd in de oorlog verwoest en niet meer opgebouwd; de paters SVD vertrokken. Maar de zusters bleven. Na de oorlog waren er verscheidene aanpassingen en moderniseringen noodzakelijk. In de jaren vijftig werd er een lifttoren aan het klooster gebouwd.

In 1954 werd het interieur van de kapel versoberd en werden de muurschilderingen verwijderd. De beelden zijn verdwenen in 1957, toen Luc van Hoek uit Goirle nieuwe ramen plaatste. In 1987 verbouwde men het klooster met het Retraitehuis tot kloosterverzorgingshuis. De mantelzorg kreeg een extra vleugel, die met een verbindingsgang met het hoofdgebouw is verbonden.

In 1998 werd het Retraitehuis ingrijpend omgebouwd tot verpleeg- en verzorgingshuis, waar intussen ook leken kunnen wonen. Ernaast verrees een nieuw klooster dat, naar de stichter van de congregatie, de naam Arnoldusklooster kreeg.

Het Retraitehuis met aanbouw (foto: BHIC / Frans van de Pol, 2015)

Het Retraitehuis met aanbouw (foto: BHIC / Frans van de Pol, 2015)

Sinds het vertrek van de zusters uit Baexem in 2010 huisvest het Arnoldusklooster ook het Provincialaat van de Nederlandse Provincie van de Dienaressen van de Heilige Geest.

Het huis is gelegen op een ruim perceel met tuin, wandelbos, een Lourdesgrot en oude lanen, maar een deel van het terrein is intussen bestemd voor woningbouw.

 

Aangepast 24-02-2017. Met dank aan Jo Geurts voor de verbeteringen.
Aangepast 10 juli 2019 door plaatsing van de foto van het hoofdaltaar in de kapel. Met dank aan Rini de Groot, en aan Gerard de Bie. Gerard wees ons namelijk op het bestaan van onderstaande foto (via facebook-site “Uje vruuger”), van het in september 1944 door de Duitsers opgeblazen Missiehuis.

25

Reacties (25)

mevr. J.Geurts zei op 23 februari 2017 om 16:46 uur

In 1912 kwamen een paar zusters Dienaressen van de H.Geest , vanuit hun klooster in Steyl naar Uden . Dat was vooral om de Paters S.V.D. te helpen met huishoudelijk werk. De rector gaf het advies om tegenover het missiehuis van de Paters, een perseel heide te kopen om daar een nieuw klooster voor de zusters te bouwen. In 1913 is men begonnen. Ook werd al spoedig met retraites begonnen. Vandaar dat het de naam kreeg "Retraitehuis" dat is zo gebleven tot op de dag van vandaag. Er is wel een Arnoldus klooster . Maar dat is pas gebouwd met de grote verbouwing in 1998. Het Arnoldus klooster heeft haar eigen overste . Daar is ook het provincialaat van de Nederlandse zusters S.Sp.S. Het is met een glazen gang verbonden met het Retraitehuis.
Op de foto's niet te zien! Lees het boekje "Honderd jaar Retraitehuis Uden 1913 - 2013. " Daar staat ook een luchtfoto in met een overzicht van het geheel. Zowel het Retraitehuis als het Arnoldus klooster kun je dan zien. Als een zuster uit het Arnoldus klooster verzorging nodig heeft, kunnen zij ook, net als de leken uit Uden, gebruik maken van de verzorging in het Retraitehuis. .

Paul Huismans zei op 24 februari 2017 om 11:54 uur

Beste mevrouw Geurts. Dank voor uw aanvullingen en verbeteringen. Zoals u kunt zien is er een en ander verwerkt in het bovenstaande verhaal.
Met vriendelijke groet

Gerard H.A.A. de Bie zei op 24 april 2017 om 23:46 uur

 

In het "Geïllustreerde Zondagsblad voor het Katholieke Huisgezin"; Missie-illustratie van 25 juli 1926 kwam ik dezelfde foto van het gebouw als boven in dit artikel tegen.

 

 

 

 

En ook deze foto met de tekst "de weg naar den Calvarieberg bij het 12½ jarig bestaan van het Retraitehuis = Klooster van den H. Geest op 1 juni 1926."

Paul Huismans zei op 25 april 2017 om 07:46 uur

Dank je wel Gerard. Nu hebben we meteen de datum van de foto. want die was ons niet bekend.
Met vriendelijke groet

Gerard H.A.A. de Bie zei op 25 april 2017 om 12:57 uur

Wat ik me nu wel af vroeg; Staat die voornoemde Calvarieberg er nog ??
De Calvarieberg(en) stond(en) op kerkhoven , maar bij (dit) klooster(s) lijkt het er op dat er een Calvarieberg aan het eind van een bomenlaan stond. Mijn eerste gedachte is dat elk klooster een kloostertuin had waarin dan op bepaalde plekken een gebedsmogelijkheid werd gecreëerd in de vorm van bijvoorbeeld; Hier een beeld, daar een Lourdesgrot en op weer een andere plek; in dit geval een Calvarieberg. Weet iemand hierover iets zinnigs ; het -Hoe- & - Waarom, te vertellen ?

Paul Huismans zei op 18 mei 2017 om 09:36 uur

Beste Gerard, in het rijk geïllustreerde boek van Jo Geurts, "Honderd jaar Retraitehuis Uden 1913 - 2013" lees ik, dat de Calvarieberg bij de herinrichting van de tuin en het bos bij het klooster (1997-1999) is verplaatst. Daarbij is alleen het kruis met het Christusbeeld herplaatst, omdat de andere twee in te slechte staat waren. Vermoedelijk is de Calvarieberg er dus nog. Wel is en wordt een gedeelte van het terrein inmiddels bebouwd met woningen.
Met vriendelijke groet

mevr. J.Geurts zei op 18 mei 2017 om 10:41 uur

Hallo Gerard
In mijn boek was ik beperkt om het een en ander uitvoerig te beschrijven. Het is uitgegeven door "Uden in Geschriften" en het mocht maar 60 bladzijden hebben.
Kom een keer naar Uden ,dan kan ik U het mooie wandelbos bij het Retraitehuis laten zien en verder alles uitleggen.
Vriendelijke groeten

Paul Huismans zei op 18 mei 2017 om 11:35 uur

Beste mevrouw Geurts,
Is het wandelbos vrij toegankelijk? Ik heb altijd de indruk gehad dat het een gesloten terrein van het klooster is.
Met vriendelijke groet

Paul Huismans zei op 24 mei 2017 om 11:32 uur

Telefonische reactie van mevrouw Geurts: het wandelbos is niet publiek toegankelijk.

jos van boxmeer zei op 11 december 2017 om 13:14 uur

Hallo mijn naam is Jos van Boxmeer, ben jarenlang tuinman geweest bij het retraitehuis, ben afgelopen week weer eens gaan kijken maar van het mooie wandelbos waar jullie het over hebben is tot mijn spijt niet veel meer over.

Gerard H.A.A. de Bie zei op 11 december 2017 om 13:54 uur

Ja, die indruk kregen wij ook wel al in mei. Heeft ook veel te maken met dat zo'n tuin onderhouden een kostbare aangelegenheid is. En als er dan ook nog eens relatief weinig gebruik van gemaakt (kan) worden en de grond geld opbrengt voor kantoorgebouwen. Ja hou dat maar eens tegen.

jos van boxmeer zei op 11 december 2017 om 15:42 uur

Ja, dat is allemaal waar maar blijf het toch jammer vinden het was zo'n mooie tuin, het raakt mij natuurlijk persoonlijk omdat ik er 15 jaar in gewerkt heb samen met de tuinzuster maar zoals je al zegt het draait om het grote geld.

Gerard H.A.A. de Bie zei op 11 december 2017 om 15:55 uur

Jos begrijp me goed ik vind dit ook allemaal vernietiging van iets wat heel mooi was . En je ziet het overal 'mooi' is niet meer belangrijk als het geen geld genereert of belangen dient.
Ik zat eind jaren '60 op een internaat in Vught met een prachtig park, laan en (Roei)vijver. Hou me te goede ik heb het niet met eigen ogen gezien maar horen vertellen dat een groot deel is volgebouwd. Dan denk ik doe dat in het buitengebied maar laat die parken ; parken en kloostertuinen; tuinen. In Godsnaam ;o)

Lisette Kuijper zei op 11 december 2017 om 16:00 uur

Wat jammer dat er van dat mooie wandelbos zo weinig over is...Zeker als je hier vroeger zelf aan hebt gewerkt, kan ik me goed voorstellen dat dit moeilijk voor je moet zijn, Jos. En ook heel jammer van dat park in Vught, Gerard.

Gerard H.A.A. de Bie zei op 11 december 2017 om 16:16 uur

Ja lisette stel je voor, zou toch prachtig zijn als bijvoorbeeld BHIC met een personeels-uitje zulk soort parken kon gaan bezichtigen. Maar och nee dat is uit de tijd dat is saai bij vele instanties. Lezingen, etentjes, theaters bezoeken en vooral Engels-term-ige mode-verschijnselen na-apen dat is de trend (dit is dus ook Engels. Het spijt me. (dit dan weer niet, terwijl 'sorry' en 'excusé'moi' eerdere te binnen schoten .

jos van boxmeer zei op 11 december 2017 om 17:59 uur

Ben het helemaal met jullie eens, dat er op dit moment heel veel verloren gaat en dan met namen kloostertuinen, jammer dat het altijd met geld te maken heeft, weet niet of jullie bekend zijn met Uden maar daar is plek zat om huizen te bouwen waarom juist op het mooiste plekjes van Uden, ze hebben ze een deel van het bos gekapt om huizen te bouwen, dan moet je zelf eens een boom in je achtertuin omkappen dan weet de gemeente je wel te vinden. Zoals je in het boek kunt lezen heeft er tegenover het retraitehuis ook een klooster gestaan, dit is plat gebrand door de Duitsers tijdens de bevrijding, daar is wel een wandelpark van gemaakt, maar daar beginnen ze nu ook al te bouwen met huizen, echt allemaal heel jammer.

Lisette Kuijper zei op 12 december 2017 om 10:03 uur

Wat jammer inderdaad Jos van die mooie kloostertuinen en wandelparken. En Gerard, ik denk dat het BHIC personeel best geïnteresseerd zou zijn in een bezoek aan zulke parken, hoor! Volgens mij werken hier veel natuurliefhebbers...

Gerard H.A.A. de Bie zei op 12 december 2017 om 13:02 uur

Lisette, Ik had de tweede zin van mijn reactie 2 alinea's lager moeten zetten merk ik. Omdat het nu lijkt alsof ik nog steeds daar op BHIC doelde. Ik schakelde daar echt naar de algemene trend-stand .

Lisette Kuijper zei op 13 december 2017 om 09:32 uur

Dat geeft niks hoor, Gerard! Ik vermoedde al dat je hiermee niet specifiek op het BHIC doelde. Onze personeelsuitjes zijn overigens altijd heel divers, maar afgelopen jaar zat daar onder andere ook nog een museumbezoek bij :)

Rini de Groot. zei op 9 juli 2019 om 23:42 uur

De achterzijde van een ansichtkaart draagt de poststempel van 1941 en lees,
Noviciaat en Retraitehuis der Missiezusters Uden.
Een scan hiervan is naar BHIC verzonden.

Gerard H.A.A. de Bie zei op 10 juli 2019 om 00:36 uur

Het lijkt er op doordat De fotoside van BHIC helemaal is veranderd ook links daar naartoe niet meer werken. Zie reactie -3- onder dit verhaal. Jammer dat er bij iedere verandering weer dingen fout dan wel verloren gaan. En dat nog wel bij BHIC.

Rini. zei op 10 juli 2019 om 08:46 uur

Gerard dat klopt, vermoedelijk is men daarvan niet op de hoogte.
Zoals de bijzondere rubriek, 'Praat mee' die enkele maanden geleden hersteld is. Toen ik de afwezigheid melde begreep men mij niet.

Christian van der VenBHIC zei op 10 juli 2019 om 12:24 uur

Dag Gerard en Rini,

Gerard, dat de foto bij de derde reactie bij dit verhaal niet meer werd getoond, heeft een andere oorzaak dan de verandering van de website vorig jaar. Het probleem heb ik overigens zojuist verholpen, dus hij is weer zichtbaar. Dank voor de attendering.

Dat veranderingen altijd gepaard gaan met foutjes, dat is echt onvermijdelijk. Vooraf wordt altijd héél goed getest, maar de échte test, dat is toch de praktijk. Achtergebleven foutjes worden dan altijd alsnog zo snel mogelijk opgelost. Zo ook nu weer.

Rini, inderdaad begrijpen wij niet alle problemen direct. Dat komt omdat wij een zeer complexe website hebben, met veel content, databases, forums enz. De gemiddelde bezoeker gebruikt daarvan maar een klein stukje. Als iemand een probleem doorgeeft, dan is dat vaak voor die persoon kraakhelder. Hij/zij weet precies wat wordt bedoeld. Maar voor ons is dat niet altijd meteen duidelijk. Iemand zegt bijvoorbeeld "het werkt niet" maar wij moeten dan weten wat er precies niet werkt, vanaf welke pagina kwam iemand, op welke link of knop is gedrukt, ziet iemand nog iets op het scherm of blijft het blanco, wat voor browser gebruikt iemand enz. enz. Wij moeten heel precies weten wat, hoe en wanneer dingen problemen geven, om een probleem op te kunnen (laten) lossen. Dat kan frustrerend zijn voor een bezoeker, dat snap ik. Maar ook dat is helaas onvermijdelijk.

Vanuit onze kant kan ik alleen beloven dat we altijd alle geconstateerde problemen serieus nemen, doorvragen om ze te begrijpen, en vervolgens actie ondernemen om ze op te lossen.

Paul Huismans zei op 10 juli 2019 om 14:33 uur

Bedankt voor de prentbriefkaart, Rini. Zoals je ziet hebben we hem aan het verhaal toegevoegd.

Rini. zei op 10 juli 2019 om 14:33 uur

Christian, bedankt voor de heldere uitleg.
'Achter de schermen' komt er altijd meer bij kijken.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.