Er was ook nog een afdeling bij de zusters Francicanessen welke hun voordeur had in de bollekssteeg in Dongen..
RK. Huishoudinternaat Maria Ancilla .
Door een poortje in de Bolkenssteeg staken we over naar de achter liggende huishoudschool Mater Dei.

Voor mij heeft mijn verblijf maar 1 jaar geduurd. Het was in 1970 ofzo. Omdat ik verschrikkelijke heimwee had. Wat mij is bijgebleven, is dat we elke morgen naar de kapel moesten om te bidden. De chambretjes met gordijntjes ervoor, en de bel waar de zuster elke morgen on mee wakker maakte om 6 uur. En elke dag verplichte studie in het studielokaal, en de rupsen in de groenten. Dagelijks door de tuin naar school in de Bolkensteeg. En zr. Aloysio en zr. Lucia. En mevr. Broemen van Franse les. Het was een jaar wat ik nooit zal vergeten. Ik vond het verschrikkelijk. enige lichntjes waren mijn vriendinnen, Rianne Trommelen, Alie de Jong, Hennie Louws en Irma van der Steen. Misschien heb ik nog iemand vergeten, maar dat weet ik zo niet meer.

A de Jong
Els van Tilburg ( Goirle)
Franka Tak
José de Wijs ( Tilburg)
L v Kempen
M Bacla?
Tonny de Bont
Wilma Populiers v
Zatten oa in de derde klas samen op internaat....
Inderdaad gordijnen net paardenstallen. Pispot op de kamer. Elke morgen in de rij leeggooien.....na school het pad op een kilometer lang naar het kapelletje. Even wat bidden en dan terug. Weer of geen weer....zr Paulina was de directrice in mijn tijd. Dit was van 1961 tot 1964.....bij heel warm weer mochten we zelfs gaan zwemmen in het buitenbad Aardig stukje lopen was dat .....snoeptrommeltje in de grote kast mocht je op woensdag een snoepje uit halen....degene die in het weekend daar waren mochten dan ook een pakken....er zatten nogal wat kinderen op waarvan de ouders op de grote vaart zatten en dus alleen met vakantie naar hun ouders mochten....

Ik heb hier gezeten van sept 1958 tot juli 1960 het was voor mij een hel . Ik zat in de 5de en 6de klas van de lagere school . Het ergste vond ik de douche momenten ik was niet veilig . Verder wil ik hier niet veel over kwijt ik ben bij de commissie DEETMAN geweest en heb de erkenning en genoeg doening gekregen. Ook luste ik geen rijste pap en als het niet snel ging propte ze het naar binnen vaak moest ik dan overgeven maar het werd gewoon weer terug gestopt . Bij mij zaten joosje schuurmans ;José Schreuder;mijn 2 zussen verder Tineke van der steen helden. Echt n rottijd

Tinneke van de Steen zat er in mijn tijd ook hoor. Ja dat eten plasticzakken in de servet en dan proberen daar onderandere de erwtensoep en rode kool in te doen zo ook de ghort enz. Ik ging elke week naar huis dus thuis werd er gewassen en niet daar dus wegsmokkelen ging voor mij wel. Onveilige periode tijdens douche heb ik niet mee gemaakt gelukkig.

Het schooljaar 1963/1964 heb ik doorgebracht op kostschool in Dongen. Ik was een -wat ze toen noemde- een "te speels kind" en dat zou te verhelpen zijn door meer discipline. De "soeurs" hebben hun handen vol gehad aan mij, ik was nogal rebels in die dagen.
Je sliep in chambretten, kleine slaapkamers, met vooraan afgesloten door een gordijn. Je mocht de wanden versieren, in mijn geval met hondenfoto' s. Elke morgen stond je met de pispot in de rij voor het toilet. Dat vond ik erg genant.
Na ongeveer een week of 6 mocht ik een tijd niet meer in de refter eten omdat ik hun zuurkool echt niet bliefde. Ook niet de volgende dag noch de dag daarop. Het werd de keuken,waar ik voor straf moest eten. Dat vond ik wel leuk, want de mensen die daar werkten waren erg vriendelijk voor me.
Een ander incident was het schaatsen in de winter. Voor de MMS lag een grote vijver en daar deed ik mee aan een wedstrijd... met jongens. Dat was streng verboden en ik mocht iet meer schaatsen en kreeg en weekendverbod.
Dat soort dingen gebeurde toen, maar ik ben nooit in aanraking gekomen met "foute" zusters. Terugkijkend denk ik dat ze hun stinkende best deden om een goed thuis te scheppen voor de vele meisjes die er waren. Het bleef natuurlijk een surrogaat en ik was blij toen ik na een jaar van dat internaat af was.

Veel dank allemaal voor jullie uiteenlopende reacties. Het is goed - en dapper - dat er ook aandacht wordt besteed aan de donkere kant van dit pensionaat. Dat dit zorgt voor een rottijd, blijkt wel overduidelijk.

Gelukkig dat anderen hier door niet zijn getroffen, hoewel het eten voor iedereen wel een heikel punt zal zijn geweest...

Wat opvalt - bij dit pensionaat maar ook bij andere instituten - is de grote saamhorigheid bij de kinderen onderling. Bijzonder om te lezen. Hebben jullie dat allemaal zo ervaren?

Volgens mij '68-69 ben ik 1 jaar er geweest. Een ondeugend kind. Ouders dachten dat ik er wel goed zou leren...Boeken Tweeling op kostschool enz waren mijn inspiratie tot kattenkwaad.. onschuldig speels. En gelukkig geen nare herinneringen aan de zusters Marie Magdalena en Redemptorista . Zij speelde op de Coure mee met trefbal in hun lange jurken. Heb mijn schoolagenda erbij gepakt. Zo leuk !Er waren ook Ine v. Gastel, Lia Smolders,Bosnië Smid, Ine Bink...enz Maria martens waar ik 50 jaar later nog altijd een vriendschap mee heb..,
Ik was te ondeugend en mocht na 1 jaar niet terugkomen v.d. nonnen...was trouwens 1ste MAVO ook blijven zitten.

Prachtig verwoord, Thea. Hoe de zuster meedeed aan trefbal in hun lange jurk bijvoorbeeld; dat geeft een mooi beeld hoe het destijds er aan toeging. En na een halve eeuw nog steeds vriendschap: dat zijn toch wel de pareltjes in het leven. Veel dank voor je berichtje!

Ik zatop dekostschool Hoge Ham in Dongen op de MMS in1958-1959
Mijnvriendinnen waren Leta v d Ouweland enLia Heymans.
Deze laatste ging al snel van kostschool vanwege Heimwee .
Met Leta ging ik vaak op de fiets van Dongen naar Tilburg ,mocht daar slapen en de volgende dag verder naar St michiels Gestel .
Waarschijnlijk de heimwee en het geldgebrek van mijn ouders dwongen mij deze 40 km te fietsen.
Op een zondag na het lof mocht iknaar fam op de Lage Ham ( v d Oetelaar ) dat wist Marij Leijendeckers en zij vroeg mij te liegen dat ik naar de fam. In Dongen zou gaan en dan met haar naar de Bredase kermis te gaan ! Mijn moeder kwam nooit mij opzoeken maar wel die zondag !! Bus naar Den Bosch -trein naar Tilburg -bus naar Dongen!,
Mamma sorry
Door de directrice KNOL genaamd werd ik van school gestuurd of door mijn ouders ?? 1800 gulden per jaar was voor hen veel geld .
Mijn nummer was M 69 genaaid in alle kleding en andere nonnen waren Irene en werknon Floor leuke nonnen!! Verderheb ik niets vervelend meegemaakt alleen toen nooit begrepen waarom we nooit met tweeen mochten zijn op de speelplaats etc . Graag wil ik contact hebben met Lia -Leta en marijke Leiendekkers , mijn e- mail is bekend bij de organisatie

Zat twee jaar in Dongen op het pensionaat ( 62 /63).
Liep het eerste weekend weg maar moest weer terug. Geen rare dingen meegemaakt, achteraf ook nooit spijt gehad. Vriendschappen aan overgehouden. Door mijn weglopen mocht ik daarna wel ieder weekend naar huis en dat maakte wel een groot verchil.

Mooie bijdragen, Ans en Josephine, dank daarvoor. Zul je net altijd zien, dat je net die ene keer naar de kermis gaat en dat dán je moeder komt, Ans!
1800 Gulden is overigens een enorm bedrag, zeker geplaatst in die tijd. Ik kan me voorstellen dat dat lang niet voor iedereen was weggelegd. Hopelijk komt het contact met je vriendinnen weer tot stand.

En Josephine, toch moet het als jong meisje een hele stap zijn geweest om überhaupt weg te lopen. Herinner je je waarom je zo graag terug wilde? Of misschien herinner je je de teleurstelling dat je weer terug moest?

Lief....dank je Marilou!

Ja, zr. Marie-Magdalena, die naam ken ik ook nog, was niet mijn favoriete zuster. Ik denk dat alle zusters van toen al overleden zijn. En die snoeptrommeltjes, volgens mij mochten we dan snoep kopen voor 5 cent ofzo. We mochten ook soms muziek draaien/horen. Ikzelf heb nooit iets gemerkt van "foute" zusters. Ik weet wel dat we soms stiekem probeerden om ergens af te spreken met jongens van school. Namen ben ik vergeten. En dat we nooit overdag naar onze chambretjes mochten. We mochten ook nooit gewoon Dongen in. Mijn zusje was jarig en ik wilde een kadootje kopen, maar dat mocht dus niet. Dat herinner ik mij wel.

Bedankt voor je berichtje, Ilse. Ik denk dat het juist in dat soort ogenschijnlijk 'kleine' maar wezenlijke dingen zit, Ilse; als het niet mogen kopen van een verjaardagscadeau voor je zusje.

Daarom is het zo mooi dat je dit voorbeeld noemt. Ik vermoed dat dit voor veel mensen heel herkenbaar is (net zoals de snoeptrommeltjes!).
Dus nogmaals dank!

Top hoor Thijs dat je ook “mijn”pensionaat aan het rijtje hebt toegevoegd ...zo is het beeld kompleet. Gr Wilma

@ Wilma: geen dank, dit internaat hoort er gewoon bij dus fijn dat je het hebt doorgegeven. De komende tijd zal ik de info over Maria Ancilla op deze pagina nog uitbreiden, aan de hand van de details die je me hebt gestuurd. Hartelijke groet,

Ik heb 2 jaar op kostschool gezeten. Ik denk 1962-1963. De naam Margriet van Stratum zegt me wel iets. Ik heb er rotherinneringen aan. Chambretjes met gordijntjes, de pispot bedekt met een handdoek, op woensdag een rolletje fruitsnoepjes. Onvoldoendekaarten werden naar huis gestuurd en dan mocht ik het weekend niet naar huis. De nonnen vond ik ook niet aardig, je kreeg er geen persoonlijke band mee. Het badritueel was hilarisch, de deur mocht niet op slot, je haren mochten niet nat worden, iedere keer een belletje, voor inzepen, afspoelen, aankleden, en verlaten van douchehok, met een waszak dat aan een hangertje hing. Ik kan me niet meer herinneren hoe er gehandeld werd als je menstrueerde? Ik ken naast Floor en Knol ook nog zuster Irene, een kreng. Ze gaf civiliteles. Ik weet nog dat je toestemming moest vragen om een bibliotheekboek te lezen, Ave Eva mocht wel. Je werd er helemaal verknipt van. De mis werd gedaan door dhr. Machielsen. De enige man, die daar rondliep. Op zondag moest je in een rij van 2 naast elkaar met een non over de Hoge Ham lopen, en naar de mis en naar het lof. Bij de gratie Gods mochten we heel soms naar Bonanza op de tv kijken. Ik trok toen op met Marij Bastiaense, een onderwijzersdochter. Toen ik eenmaal weg was, ben ik er nooit meer geweest en heb er geen contacten aan overgehouden.

@lia Met de menstruatie mocht je niet douche dat mocht niet zou onrein zijn...weet nog wel dat er in die tijd badstofbanden gedragen werden met aan het einde een knoopschat Je droeg toen een elastischeband om je taille waar weer elastisch aan gestikt was met een knoop om de band te bevestigingen .... je moest ze deponeren in en emmer die heerlijk rook met water met gloor erin.....ze lagen dan gewassen op de grote tafel terug zodat iedereen kon zien dat je het weer gehad had..ja want daar stond je nummer in mijn geval H3 in.....het werd ook bijgehouden of je regelmatig je stonde zo ze het noemde had.....ik weet nog dat in die tijd het eerste wegwerpmatriaal op de markt kan Nefa genaamd....wij verkochten dat thuis dus mijn moeder zei neem dat mee dat is veel handiger....nu dat heb ik geweten alle nonnen van het pensionaat in rep en roer want ik had geen badstof banden bij de was...al twee maanden een kruisverhoor volgende en of ik maar mee naar de arts ging ..ja het was wat in die tijd......dus dit gebeurde er dan met de menstruatie daar @lia.

@Lia: Dank voor het delen van jouw herinneringen, Lia. Ik kan me voorstellen dat je hier nooit meer terug bent geweest, toen je voor het laatst de deur achter je dicht trok, en vast ook niet meer hebt omgekeken. Je hebt er ook geen contacten aan overgehouden. Is dat omdat er in die omstandigheden geen hechte, blijvende vriendschappen konden ontstaan? Of heb je wat er was, net als de rest van deze tijd, simpelweg volledig achter je gelaten, het kwade én het goede?

@Wilma: Dat zo'n private gebeurtenis tot een bijna publieke vernedering gemaakt werd, dat lijkt me voor een jong meisje, zoals jullie toen waren, echt heel erg.

Mag ik vragen, hoe heeft de tijd op deze kostschool jullie gevormd voor je verdere leven? Heb je er last van gehad? Ben je er sterker van geworden? (Als je niet wilt, dan hoef je niet te antwoorden hoor. Het is natuurlijk een erg persoonlijke vraag.)

@Christian Het heeft mij zeker gevormd .ik ben daardoor de persoon geworden die sterk in het leven staat wat zeker mij (in mijn prive omstandigheden ) geholpen heeft deze aan te kunnen. Mij zei regelmatig van me dat ik “hard”was /ben maar dat is niet zo ik heb met name op kostschool geleerd om te realiseren dat je verder moet en niet in een put te zakken... Dus ja kostschool heeft mij als persoon zeker gevormd en een meerwaarde gehad voor mijn verdere leven %

@Wilma: Dat is fijn om te horen. Dan is er ondanks alles dus veel goeds uit voortgekomen, al waren de lessen daartoe niet altijd even prettig.

Wat een ontzettend leuke site is dit. Ik kreeg de link van mijn zus Hennie. Wij waren met 7 thuis en hebben allemaal op kostschool gezeten. 5 meiden in Dongen. Ik zat in het laatste jaar van de mms, van '67 tot '70 ben ik intern geweest .Ik vond het vreselijk , zo kil en ieder moest zijn eigen boontjes maar zien te doppen in de puberteit. Mijn zus was net extern geworden en die zag ik elke avond naar huis gaan en ik moest dan blijven. Mijn oudste 2 zussen hebben nog meegemaakt dat als je je die week misdragen had, je geen gunst kreeg op zaterdag. Je ging in die tijd zaterdagochtend nog naar school en bij geen gunst moest je ook nog een deel van de middag blijven. 's Maandags en vrijdags fietste ik naar huis. We mochten het eerste jaar niet met een broek op school verschijnen dus deden we onze gymrok over de broek aan. Was een fraai gezicht. Hoogspringen over een touw met een rok! Zien jullie het nog voor je? Na het eerste jaar kwam de havo en dus ook jongens op school, dat waren en maar 12 of 20 op de mms en dat tussen 500 meiden, die van tevoren zo van de jongens weggehouden werden!! Hilarisch is het verhaal van Wilma met haar gekochte maandverband. Ik begreep van mijn oudste zus dat je als je ongesteld was bij de trap moest gaan staan tussen de middag en dan mocht je met de non gezamenlijk naar boven. Ik kreeg van mijn moeder een hele stapel stoffen banden mee, pas net van tevoren had ze uitgelegd waar die dingen voor waren. Heb ze gelukkig niet nodig gehad. Wij waren het eerste jaar op kostschool waarin de leeftijden bij elkaar zaten en niet de diverse onderwijsvormen, bij ons zaten mulo, mms en hbs in een groep bij Guiseppo en Redempta,. Wij mochten nooit in bad. Als je vet haar had, wat natuurlijk veel voorkwam bij pubers moest je dat onder de koude kraan van je kamertje maar wassen of droogshampoo gebruiken, er was geen warm water. Als je iets overgooide in je chambrette naar je buurvrouw dan kwam de non meteen kijken wat er werd doorgegeven. Ze ging op een stoel staan om dat te controleren. Ik had een keer alle platen van een kalender opgehangen in mijn kamertje waarop delen vd wereld werden afgebeeld. Op eentje stonden Afrikaanse vrouwen met blote borsten. Die hebben er niet lang gehangen, ze werden zonder iets te zeggen weggehaald. Her eerste jaar sliep ik op de Mariazaal met de gordijntjes, het 2e jaar op Libanon. Dat was een luxe!. Ik had een raam wat uitkeek op de tuin met een deur en van boven dicht. Briefjes gaven we door langs de verwarmingsbuis. Het derde jaar sliep ik op Tabor. Dan liepen we over de plaats van de kweekschool en moesten we heel veel trappen op, want dat lag op de 4e of 5e verdieping? 's Maandag was het muisstil als we met zijn allen naar boven gingen en onze tassen op de zolder zetten, maar vrijdags maakten we des te meer herrie als we naar huis mochten. Wij mochten payton place kijken en om 9.15 meteen naar boven .Om 10 u gingen de lichten uit tot s'morgens 7 u. 2x in de week gingen we om half 8 naar de kapel en de andere ochtenden moesten we studeren tot 8 u. Er stond een pingpongtafel in de refter en er was een exemplaar van de 'Tina' wat we om de beurt mochten lezen. Jan Michielsen was inderdaad de pastor en die reed vaak in zijn kevertje naar de mms vol nonnen . Dat noemden wij zijn harem. Dat was trouwend een viespeuk. Hij zat altijd te krabben aan zijn haar en zijn schaamstreek .Ik heb 2x meegemaakt dat iemand was weggelopen en tijdens het eten werden teruggebracht, iedereen was muisstil. Wat moet dat voor hen vreselijk geweest zijn. Elke morgen ging de non bij een groep 'gezellig' aan tafel zitten. Een keer had een groep afgesproken om helemaal niets te zeggen. Boos liep ze naar de volgende groep. Donderdag uit school kreeg je chocolademelk en andere dagen een stuk fruit. Je kreeg bij het eten maar 1 stuks 'gezond' en een potje met zoet wat je met zijn allen deelden. Dat gezonds bestond dan uit een plakje vlees of kaas, soms een ei wat al een lekkernij was. Als je muisjes had gehad kreeg je de volgende dag gestampte muisjes grapten we weleens. We waren wel solidair naar elkaar. Als iemand echt iets niet door zijn strot kreeg aten de anderen het op. Ik eet van mijn leven geen griesmeelpudding meer! En als niemand het lustte smokkelden we het mee naar de wc's buiten en spoelden het door. Zuster Irene gaf wiskunde. Op volgorde van alfabet moest je op het bord een som uitwerken. Op een dag stond iemand van angst te plassen terwijl ze aan de beurt was. Pas toen ze de som had opgelost mocht ze naar de wc. Dat zal ik nooit vergeten, zo vernederend. Nijholt gaf nederlands. O wee als je niet met 2 woorden sprak. Ik moet nog vaak aan haar denken bij foutieve uitspraken in ons Brabants dialect.Van Irmgard en Magdalena (?) kregen we handenarbeid. Een paar jaar geleden zijn we met zijn tienen nog eens terug geweest en hebben daar met Marie Bernard gesproken, was destijds hoofd van de havo, Met Irene en Redempta. Het was goed om te horen dat zij ook maar deden wat ze dachten dat op dat moment van hen werd verwacht. Empathie hoorde daar niet bij. Zij waren natuurlijk ook een 'product' van die tijdsgeest.
Ik heb er gelukkig wel een paar goeie vriendinnen aan overgehouden. Marie-Jose Uijen, Corrie Schellekens en Berdien Vermeer. Met de eerste 2 schreef ik tijdens vakanties ellenlange brieven omdat zij verder weg woonden. Maar zodra ik een klooster binnenkom voel ik nog steeds de kilte van die tijd.

Ik was in 1962-63-64-65-66 daar ook op kostschool. Voorbereiding Kweekschool. ( 3 jaar) De eerste winter 1962-63 was een strenge en koude winter. Met lange broek onder onze jurken. En die chamberettes met pot en waskom. Bed opmaken, gordijnen open o.a. Wel een dicipline. Ook heeft mij dat later gevormd. In het weekend ging ik op de fiets met mijn weekendtasje naar huis. Er was in die tijd een overstroming van de Donge, waarbij ik veel om moest fietsen. In de winter was het heel donker en koud, daar ik alleen door het bos naar huis moest. Ik ken van die tijd nog: Arda Pijpers, Nelly Kusters, Riet van Damme, Maria de Jong, Nelly Buiks o.a. Ik herinner nog goed de studiezaal. Er waren bij de Engelse les wel Jo....`s . in de klas. Ik was toen Jo Jo. Nadien nog 2 jaar op de Kweekschool geweest. ( kamertje met wastafel). Toen ben ik eraf gegaan en ging na een half jaar de Verpleegkundige opleiding in Oosterhout beginnen. Daar van nooit spijt gehad.

Wat ontzettend leuk om te lezen....merk dat ik terug ga in die tijd met mijn gedachten...Wat me altijd bijgebleven is...de stank...van de leerlooierij aan de Bolkensteeg...echt dat ruik ik nu nog...
Over dat alles op moeten eten...heb uren achter bordje met bloedworst gezeten...tot t kleine zustertje ineens met wit klein schortje het omkiepte in t schotje...Ik was verlost..,
Ik ga binnenkort nog eens kijken in de Hoge Ham e.o. kijken wat t met me doet..,
Zou uit dit een initiatief van een reünie kunnen ontstaan?

@thea was je achternaam toen ook Geenen .? Kan me namelijk een Thea Hessels herinneren..nogergens een foto van bij het afscheid op de huishoudschool...als je het bent ......Ja lief nonneke was dat dat kleintje kreeg je ook nog wel eens stiekem wat extra fruit van of een wortel om te knabbelen .....ja wat stonk dat in die Bolkensteeg Jammer dat er veel afgebroken is daar . Ja er komen blijkbaar bij meerdere stukken terug van toen Leuk om die reacties te lezen onder mijn opmerking dat mijn pensionaat er niet bij stond....ondertussen wel dus

Hi..dat is toch een ander meisje..ja t maakt van alles los..

Wilma Popeliers, wat leuk dat je mij noemde in je reactie. Wij hebben inderdaad samen op kostschool gezeten in Dongen. José de Wijs herken ik ook nog. Wat is dat lang geleden, veel dingen die geschreven zijn herken ik ook. Ik vo nd het niet leuk op kostschool maar onze ouders hadden het beste met ons voor door ons op kostschool te sturen. Mijn 5 zussen en ik hebben het er nog regelmatig over hoe dat was. Ik heb niet echt slechte er ervaringen opgedaan alleen dat je door de nonnen (ze wisten ook niet beter) vernederd werd. Maar we hebben het overleefd

Wat mooi om al deze reacties te lezen, met die onderlinge herkenning! Het is duidelijk dat deze tijd een ongelooflijke impact heeft gehad, en ook na al die jaren nog zoveel los maakt. Dankzij jullie herinneringen krijgen we steeds meer inzicht hoe het dagelijkse leven er toen moet hebben uitgezien. En vooral: hoe je dat als kind toen hebt ervaren. Veel dank voor het delen!

En Marianne, ook jouw relaas heb ik geboeid tot me genomen. Alsof je er als lezer zelf getuige van bent, zo levendig weet je alles te beschrijven. Maar vooral die laatste zin is enorm veelzeggend: over de kilte van die tijd. Aangrijpend en indrukwekkend. Dank voor je bijdrage.

@Marianne: wat een mooie bijdrage zeg,. Vind het ook best bijzonder dat je al die details nog zo weet te noemen! Dan heeft die kostschooltijd toch wel een grote indruk gemaakt, iets wat trouwens ook uit je verhaal blijkt. Ik moest wel even lachen toen ik dat groepje jongens voor me zag tussen die 500 meiden : ) En dan maar proberen ze van elkaar weg te houden.. Goed om te horen trouwens dat jij en de andere meiden in ieder geval nog bij elkaar dat stukje empathie vonden. Ik weet zeker dat je verhaal bij andere oud-internen heel wat herinneringen gaat oproepen.

Marianne Louws, Is dat je meisjesnaam? Ik heb in 1968 eindexamen gedaan op de MMS. Ik ben benieuwd wie jij bent... Ik zat niet intern gelukkig. Wij fietsten met een heel stel vanuit Oosterhout op en neer. Als het in de winter koud was, deden we natuurlijk een lange broek aan, Maar dat was verboden bij de nonnen. We moesten daarom een rok over onze broek dragen. Geen gezicht. En ik zie ook nog zo die blauwe ballonbroek met rokje voor bij de gym. Lucas lachte zich slap. Wij namen wel lekkere dingen mee voor de interne. Ook moet ik denken aan de tijd dat de nonnen van de ene dag op de andere hun habijt afdeden. Marie Bernard had prachtige, deftige kleding.

Hallo Marianne Louws, ben jij een zus van Hennie Louws? Daar was ik o.a. mee bevriend op kostschool. Ben benieuwd of ze mij nog kent. Ik kom uit Gilze.

wat leuk om jullie reacties weer te lezen. Marja, ik ben pas in '67 naar kostschool gegaan, dus jij hoorde toen voor ons bij diegenen die al zo 'volwassen waren. Misschien ken jij mijn zus hann of hannie louws? Zi j is in '69 geslaagd voor de mms. Na mijn eerste jaar toen de mavo, havo en zo startten gingen de nonnen inderdaad 'uit de kleren'. Sommige kwamen in hun lekenkleren wel apart tevoorschijn. Marie-Bernard en het hoofd van de mavo trokken veel met elkaar op en zagen er tiptop uit. Knol nam afscheid als hoofd dat jaar en ter gelegenheid daarvan kregen we een dagje naar een zwembad met de hele school, en ook nog een fietstocht door de 'Duiventoren'. Enkele docenten hadden zich verscholen in de struiken bij een plek waar alle leerlingen door het mulle zand moesten ploeteren. Ze hadden genoten van al dat gemopper door ons daar. Die fietstochten van en naar huis, ik woonde achteraan in Hulten. Moest jij ook vaak voor de brug wachten Marja? De 2 laatste jaren was ik extern. ik fietste zoveel liever elke dag naar huis door weer en wind dan op kostschool blijven. Wat ook bij het kostschoolleven hoort is het feit dat ,tenminste dat gold voor mij, je de binding met je oude omgeving verliest. Ik heb nooit meer een band met daar opgebouwd. En Ilse, jouw naam ken ik zeker nog al kan ik je niet weer meteen voor de geest halen. Ik zou ook weleens een reactie willen lezen van die eerste lichting jongens op de havo. Hoe hebben zij dat ervaren tussen al die meiden. Ja Thijs ik weet nog heel veel van die tijd, dingen van nu onthouden wordt echter al een stuk moeilijker! Mijn 'harde schijf 'zit vol!.

Wat een verrassing idd en wat komen er veel verhalen boven...
Ja Ilse, Marianne is mijn zus. Jij woonde toch in Hotel de Kronen?? Wat heb jij na dat ene jaar kostschool gedaan? Ik heb er 3 jaar gezeten (69-72) en ben daarna naar de Mavo in Gilze gegaan. Op m'n 17de ben ik naar Tilburg verkast en daar woon en werk ik nog steeds.Het eerste jaar kostschool was erg wennen, ik kan me nog herinneren dat ik in de ziekenboeg lag met de diagnose heimwee. Het 2de en 3de jaar had ik mijn draai wel gevonden en wist meestal wel hoe ik niet de klos werd bij de nonnen. Maar het ging ook weleens fout: zat ik op mijn hurken op het dak van het toiletgebouwtje op de cour te roken, veilig dacht ik, werden er voor mijn neus ineens de gordijnen opzij geschoven: ik zat precies voor de kamer van de directrice!! Heeft uiteindelijk niet eens zoveel opgeleverd, de schrik voor straf zat er wel goed in en was al straf op zich.
Het warme eten vond ik vies en ooit ben ik flauwgevallen in de mis 's morgens; waarschijnlijk een te lege maag.
Ik weet ook nog dat de jongens op de Mavo kwamen maaaaar niet in de klas van de kostschoolmeisjes, die moesten dus afspreken in het smalle straatje tegenover de Mavo.
Er was ook een vrolijke en menselijke non, volgens mij heette zij Redempta of toch zr Veronique?. Die was helemaal idolaat van het nr Manuela van Jacques Herb. Als dat op de radio kwam dan gleed ze met volle vaart over de parketvloer naar de radio om die harder te zetten. Ik heb wel gehoord dat zij later uitgetreden was, geen verrassing natuurlijk.
In de studiezaal had ik altijd een leesboek in de open, bovenste bureaula liggen. Met mijn hand voor mijn gezicht kon ik zo hele boeken uitlezen. Na het laatste studie-uur mochten we snoep kopen en met z'n allen Peyton Place kijken.
Mijn moeder zag eens een foto van de nonnen in "burgerkleren" zitten, waarbij de rok boven de knie schoven was. Ze kon er niet over uit: "zijn dat nonnen"???
Een ouder meisje Staps uit Tilburg kwam op maandagmorgen met een zwarte BH onder een witte bloes. Daar kon geen sprake van zijn natuurlijk dus die moest zich meteen "zedelijker" gaan kleden.
De eerstejaars werden ook op de proef gesteld: mij werd ooit een ander woord voor "pijpen" gevraagd. Geen idee natuurlijk maar ze lieten me met rust na mijn antwoord "buizen". Ze wisten waarschijnlijk niet wat ze daarmee aan moesten, haha.
De namen die bij mij naar boven komen zijn inderdaad Ilse Vermeulen uit Gilze, Lian Kusters uit Chaam?, Els Heys uit Kaatsheuvel?, Thea van Heumen, Nelleke van Dongen uit Hulten, Sjannneke Piels uit Kerdriel, José? Korthout uit Udenhout en Willie Aarts uit Molenschot. Willie heeft ooit bij het elkaar achterna zitten met scherp geslepen potloden een punt achter gelaten in mijn been; die zit er 50 jaar na dato nog steeds!
Gelukkig heb ik nog wel een paar foto's van die jaren, over het algemeen zijn het foto's van vrolijke momenten: schaatsen op de vijver voor de MMS, Willie Aarts die een verjaardagsfeest gaf, toneelstukjes / musicaluitvoering op school, Sinterklaasavond en van een feestavond op kostschool, net als diverse groepsfoto's.

Hé wat leuk, Hennie. Na al die jaren. Bijna een halve eeuw geleden. Ja, ik woonde inderdaad in Hotel de Kronen. En woon nog steeds in Gilze. Ben inmiddels al bijna 39 jaar getrouwd, en we hebben twee zonen gekregen. En hebben inmiddels al 5 schatten van kleinkinderen. Na kostschool heb ik de LHNO in Gilze gedaan, daarna twee jaar INAS in Breda, en bijna een jaar als tandarts assistente gewerkt bij Sikking in Gilze en Dongen, daarna bij mijn ouders in het hotel, en nog wat poetshuizen gehad, en inmiddels werk ik alweer bijna 16 jaar op zorgcentrum st Franciscus in Gilze als keukenassistente. Die namen, daar herken ik er ook een paar van, Thea , Nelleke, Lian, Els, ja die komen me bekend voor. Willie Aarts ook, die heb ik nog wel een paar keer ontmoet toen haar moeder bij ons op Franciscus woonde. Volgens mij woont ze nu in Eindhoven. Herinner jij je ook nog Irma van der Steen, Rianne Trommelen en Alie de Jong? De twee laatsten beiden uit Dongen. Ik heb helaas helemaal geen foto's uit die tijd. Maar leuk om op deze manier weer wat van je te horen. En jij getrouwd, kinderen?

Hoi Tonny
Wat late reactie maar dat kon even niet anders Dat jullie met meer meiden thuis waren wist ik nog wel alleen het aantal had ik niet meer paraat...ja al met al zijn we er niet echt slechter op geworden daar bij de nonnen. Ze wisten ook niet beter en kregen vermoedelijk van bovenaf hun dingen ook opgelegd.Ik denk ok dat onze ouders het met de beste bedoelingen gedaan hebben..ook zij waren een onderdeel van de maatschappij van toen. Foto oversturen hierop gast helaas niet .maar ik had er nog een gevonden met ons oudste groepje van 8 uit het derde jaar.

Ik heb op de MMS gezeten , extern gelukkig, en begon in 1955. In de tweede klas bleef ik zitten, maar mijn vriend, Elly Geerts niet. Op een dag leende zij bij de schoolbibliotheek voor mij een boek eigenlijk bedoeld voor derde klassers: Het meisje met het rode haar. Dit boek wilde ik graag lezen, omdat ik zelf rood haar had. Dat lenen voor mij was niet de bedoeling, want toen ik thuis kwam van school, ik woonde in Oosterhout, wisten de ouders al van onze ' misstap'. Toen kreeg ik thuis op mijn kop en moest het boek de volgende dag mee terug brengen. Het leek wel of ik iets heel fouts gedaan had. Kreeg op school ook nog een uitbrander. Ik denk ook dat meneer Lucas van gym, dikwijls gelachen heeft in zichzelf. Wij droegen nog broekrokken tot aan de knie en die waren best wel wijd aan de pijpen. Zal wel een fraai gezicht zijn geweest wij vogelnestjes maken in de ringen. Ook rolden wij die broekrokken aan de band op, zodat ze korter werden. Was ook geen gezicht.
Soms was het er inderdaad niet zo leuk, maar ik heb er een goede vriendschap aan overgehouden. Ook al zien we door de afstand elkaar maar een keer keer per jaar, we gaan gewoon verder waar we gebleven waren.

Wij hadden zondags nog een uniform aan donker blauwe rok en vest witte blouse witte sokjes en bruine schoenen wij met 3 meiden daar vonden mijn ouders te duur dus mochten we op n gegeven moment ieder weekend naar huis maar als er een dag was dat er een uniform gedragen moest worden hadden wij een iets afwijkende kleur blauw nou nou dan moest je het ontgelden bij de nonnen. Ook kregen we iedere maand een maandkaart . Goud was super goed groen was goed rood was slecht en blauw was super slecht . Nou ik had vaak een rode en mn oudste zus ook maar de jongste had een goede. Gelukkig deden onze ouders daar nooit moeilijk over. Wat heb ik een heimwee gehad iedere maandag morgen als we terug moesten was ik doodziek en moest ik overgeven en was aan de diaree .wat n rot tijd .

Ha Wilma, leuk dat we elkaar weer gevonden hebben. Jou meisjesnaam was toch van Koppel en volgens mij hadden jullie thuis een winkel. Ik heb ook nog wel leuke foto's van toen. Jij hebt daar een jurk aan die wij op school gemaakt hadden. Ik heet nu van de Heijning ben 45 jaar getrouwd, heb 3 kinderen en 4 kleinkinderen. Wij zijn een aantal jaren geleden met onze ouders en zussen nog in Dongen geweest naar een tentoonstelling over kostschool. Volgens mij was dat in de Kardinaal van Rossemstraat. Daar woonde ook Marie José Brattinga en die was ook intern.
Ik was ook altijd ziek op maandagmorgen als ik na het weekend weer terug moest. Wat een tijd.

Hoi Tonny

Inderdaad wij hadden thuis een winkel en mijn meisjes naam is van Poppel
Ik heb er ook nog een met dezelfde jurk Ben ook 48 jaar getrouwd heb twee zonen en twee kleindochters can de oudste zoon. Mijn jongste zoon is meervoudig gehandicapt en woont om die rede niet neer bij mij.mijn man is 12 jaar geleden overleden aan een hartstilstand. Inderdaad Marie José woonde in Dongen maar zat wel op kostschool daar. Ja het was wat terug moeten maaar Dongen elke maandag weer met de eerste bus want anders kwam je telaat op school en dan had je een probleem.... maar inderdaad gezellig om zo weer herinneringen op te halen Wie weet komen we elkaar nog eens tegen. Grietjes wilma

Ik heb inderdaad ook mijn mms periode op it internaat doorgebracht.
Marilou,ben jij de dochter van Jan Nelissen ? Dan zijn we nog overburen geweest.
Heb nog veel herinneringen aan die tijd,heeft je wel gevormd.
Namen die me nog bijstaan zijn: Gonnie de Bruine,(Woonde later in Dongen)Ans van der Staay,(schipperskind) Corrie Terberg.(Inmiddels overleden)
Gaan jullie. Oom iets doen met al die ervaringen?
Margot van Drunen.

Hallo Margot, leuk om je hier tegen te komen (nadat ook Ans Mannaerts eerder ook al reageerde ;)

Goed dat je ook de namen van andere meisjes noemt, mogelijk zien zij je bericht ook. Wat betreft je vraag over de ervaringen: van een aantal maken we grotere verhalen die binnenkort online komen. Los daarvan blijven alle reacties hier zichtbaar zodat verhalen kunnen worden teruggelezen en/of aangevuld.

Naar aanleiding van een artikel in de Schakel (weekblad in Waalre) ben ik op deze site terecht gekomen! Ik heb alle stukken gelezen en me kapot gelachen. Ik heb zelf op de Hoge Ham gezeten van 1966 tot 1970 zo ongeveer in die tijd. De verhalen over Knol (seour Regine) gaven mij een herinnering dat ik haR ooit zo heb genoemd omdat ik niet wist dat dat haar bijnaam was. Geen beste beurt dus. Ik zie me daar nog voor de deur staan. En dan lak nast de protiersloge de telefoon om naar huis te bellen. Dat gebeurde hoogstzelden. De post die we kregen werd geopend uitgedeeld op de trap op de cour. De hele groep stond onderaan de trap en de brief ging dan over de hoofden van de mede-internen heen. Volgens mij gebeurxe dat in de winter in de gardarobe. Namen die ik nog ken: Marlies Timmermans, Jose de Kok beiden uit Tilburg, Ria van Dongen uit Dongen-Vaart.

dan vlak naast de portiersloge

Ik vind al de reacties erg leuk om te lezen. Bekende namen zie ik nog niet. In mijn tijd waren dat o.a. Marie Charlotte Caspanni, Lottekee Staforst, Adje Verbeek, Corrie snijders Claartje ten Hove, laatstgenoemde is samen met mij de verpleegstersopleiding gaan volgen. Directrice indertijd was zuster Valentine. Het valt me op dat er verschil in vrijheid was afhankelijk welke opleiding je deed. TV kijken was er bij ons echt niet bij. Zowel de binnekomende post als uitgaande werden eerst door de Zusters gelezen. Met mijn vriendin thuis hadden we alle jongensnamen veranderd in meisjesnamen anders kreeg je je brief niet. De externen deden de uitgaande brieven op de post.

Bedankt voor jullie reacties, Mieke en Josephine. Goed te horen dat je je zo hebt vermaakt met deze site, Mieke. En dat er ook weer bij jou herinneringen terugkomen (alhoewel je misschien niet te vaak wil terugdenken aan het moment dat je soeur Regine bij haar bijnaam noemde ;)

En Josephine, het klopt hoor wat je zegt over dat verschil in vrijheid. Wel een slimme vinding om jongensnamen in meisjesnamen te veranderen; creatief ;) Tegelijkertijd een beklemmend idee dat je post zo werd gecheckt, dat zegt ook wel wat over de mate van vrijheid op deze opleiding.

@Mieke: leuk dat je onze site bezoekt en dat alle reacties zoveel herinneringen bij je oproepen. Dat incidentje met zuster "Knol" moet wel even ongemakkelijk zijn geweest haha... Ach, het hád ook zomaar haar echte naam kunnen zijn. Je hebt er hoe dan ook een leuk verhaal aan overgehouden : ) Wat je zegt over de postcontrole en het hardop voorlezen - ik neem aan dat bedoelt? - zal ook de andere oud-leerlingen vast nog bekend in de oren klinken. Bedankt voor je bijdrage!

Inderdaad dat post moment was altijd een gedoe...Alle post werd geopend maar ik had een heeroom broer van mijn vader die priester was. Die post mocht dicht geplakt verstuurd worden want daar kon volgens zuster Paulina niets kwaads in staan.Ook kreeg ik zijn post ongeopend van haar....Ook kan ik me nog herinneren dat ik post meenam in het weekend van kostschool genootjes en er soms post naar ons thuis gestuurd werd van vriendinnen die ik dan trouw op maandag ongeopend mee naar Dongen nam..Bellen of gebeld worden was in die tijd een uitzondering .Nu haalde heeroom Jan regelmatig de grap uit om te bellen,Paulina dan heel vereerd en ja hoor ik mocht altijd dan even met ome Jan zo we hebben noemde praten...aan de andere kant van de lijn dan de grootste lol dat het weer gelukt was....De verhalen blijven opborrelen zo met het lezen van andere verhalen...

Ja, die zuster Pauline kon er wat van en dat gezicht dat ze er dan bij trok. Volgens mijn leeft ze niet meer. Inderdaad provincie was er niet en er werd overal wat achter gezocht.

Inderdaad Tonny dat kon ze. Pauline is drie jaar geleden overleden heb ik mee gekregen in de rouwadvertentie die ze toen in de krant hadden staan....had er naar toe te gaan om te kijken of er non nonnen verder leefde die ik kende..Maar zat er niet in zoonlief ziekenhuis en dat betekend 18 uur erbij zijn daar.

mieke spoorenberg. ik denk dat ik bij jou in de klas heb gezeten, in de 3e?
Jij was lang, had altijd een paardenstaart en was altijd opgewekt volgens mij . Ria van dongen kwam uit Rijen, daar reed ik mee naar huis. ken je ingrid wohl , jopie littzroth, marion smans, berdien vermeer, corrie schellekens nog? Weet je nog dat we les kregen van Van Berkel, die gaf Nederlands. OP een hele warme dag deed hij zijn colbert uit en daar kwamen een paar flinke zweetplekken op zijn overhemd tevoorschijn. Heel de klas riep ie en aah , hi j had wel door de grond willen zakken denk ik.Volgens mij is hij ook weleens wanhopig uit de klas gelopen, 3c stond ook niet bekend als lieverdjes. Het eerste jaar kregen we Engels van Koopman, die hoorde je door de hele school bulderen, zo'n harde stem had hij. Enkele maanden later kreeg hij iets aan zijn stem en kon daarna alleen maar fluisteren. Tijdens de eerste lessen moest je' The' uitspreken met een stukje tong tussen je tanden. Bij iedereen kwam hij kijken of je het goed deed. Van de Pluym gaf je een hele stevige hand als je jarig was, als je ook hard kneep deed hij het nog wat harder. Geschiedenis kregen we van Peeters, die kon al pijp rokend prachtige verhalen vertellen. Onze tassen moesten op de gang keurig in het vak opgeborgen worden, eerder begon hij niet. Geppaart gaf aardrijkskunde en kwam met zijn brommertje met een slakkengangetje naar school gereden. Alle fietsers lieten hem expres maar mondjesmaat doorrijden. Je ziet wel dat ook wij als leerlingen niet altijd zo empathisch waren..

Ja Marianne, ik heb inderdaad bij jou in de klas gezeten en dat van die paardenstaart klopt. Als ik denk aan het internaat dan zie ik de grote Maria slaapzaal voor me met de bedden vast aan de muur, een wastafel en een kleerkast met po onderin. Daarnaast nog een klein krukje voor de kleren op te leggen. Tegenover de grote slaapzaal zat een kleine slaapzaal de Galilei? zaal en daar tussen lag de kamer van soeure Irmegard die de zorg had voor de zieke internen. Was je verkouden dan kon je daar naar toe en dan kreeg je een dropje. Verder als je erger ziek was dan was tegenover dat kamertje een kamer die was ingericht als ziekenzaal. (twee bedden) Ik weet nog dat ik daar heb gelegen met een flinke keelontsteking en dat er eerst naar huis werd gebeld of de dokter mocht komen. Omdat dit vlak voor Kerstmis was, is hij gekomen en heeft toen penicilline in mijn bil gespoten en ik geloof dat de nonnen meer walgden van die spuit dan ik. Uiteindelijk mocht ik op 24 december mee naar huis. (ja mijn broer en moeder zijn me toen op komen halen). Irmegard zweerde bij een thermometer (geen verhoging dan was je niet ziek) en bij jodium. Verder ben ik nog een keer ziek geweest en sliep toen op de Sion-slaapzaal. (Chambrette met deur) Daar kwam Irmegard vragen of ik al een "groot meisje"was. Ik heb toen geantwoord: Ja hoor 1 meter 72. Wist ik veel wat zij bedoelde.
Verder hangt mij nog erg goed bij het aflezen van geen gunsten op vrijdag in de studiezaal. Eigenlijk werd ik daar niet koud of warm van want ik moest toch blijven in de weekenden. (eens in de vier weken naar huis.) We kregen dan extra studiestraf en ik weet nog dat Wilhelmien Hompes (een schipperskind) en ik zo vaak een aantekening hadden dat we eigenlijk het hele weekend achter de boeken moesten zitten. Dat hebben de nonnen tot drie uur volgehouden en toen konden we naar de recreatie gaan. Dat hadden we dus ook weer overleefd. Wat mij verder nog helder voor de geest staat is het roken op het internaat. (Streng verboden dus ja wat doe je dan??? ) We hadden een pakje rode Runner (die waren het goedkoopste) en dan roken achter het H.Hartbeeld op de cour; of heel vroom wandelen naar Fatima (1 kilometer met op het einde het kapelletje waar je kon roken. Wat helemaal lekker was was even friet halen bij snackbar Feijenoord(tegenover het klooster) en dat opeten op weg naar Fatima en dan een sigaretje. Verder staat me nog het drama van de rode kool bij. Er zat laurier in en dat kreeg ik niet door de keel. We zaten in de kleine refter aan de Bolkensteeg en ik moest met mijn bord naar buiten. geen probleem want zo kon ik het eten op het dak schieten. Tegenover de refter was een appelhok en daar zat soeure Leopolt (Polleke) en daar kreeg ik een appel van. (zij was een Poolse vluchtelinge.) Zij had me het eten zien wegschieten en moest stiekem lachen. In de vierde klas van de MMS ben ik van het internaat gestuurd. Dat was het weekend van Carnaval. Voor de carnaval was er bloedraad geweest op school (puntenvergadering) en ik was in plaats van naar het internaat naar Tante Mien (dorpskroeg)geweest met jongens van de HBS. Toen de nonnen vroegen waar ik was geweest vertelde ik dat ik tandpasta had gekocht in het dorp. Volgens de nonnen was in goed overleg besloten om mij te verwijderen. Ik moest naar huis bellen en daar was niets bekend). Gevolg was dat ik het jaar af moest maken op school en elke dag met de trein vanuit Eindhoven naar Tilburg ging en dan met de bus naar Dongen. Al met al heeft dit geresulteerd in het feit dat ik in de vierde klas ben blijven zitten en omdat ik in de tweede klas ook al was blijven zitten kon ik daar ook vertrekken. Oja voordat ik naar kostschool vertrok moest ik eerst alle kleren (voorgeschreven op een lijst dus zoveel hemden, zoveel onderbroeken, zoveel bandages, zoveel servetten, lakens slopen zakdoeken en een waszak) merken met een nummer M86.
Dit is wat me zo te binnen schiet als ik aan het internaat denk.
Op school weet ik nog dat ik voorwaardelijk was aangenomen op de MMS. (twee maal toelatingsexamen moeten doen) en in de eerste klas ging er een briefje naar huis dat het een verloren jaar voor me was maar dat ik naar de Mulo kon gaan ook op het internaat. Bij de overgang ging er een brief naar huis dat ik wonder boven wonder bevorderd was tot het tweede leerjaar. Ik mocht op de MMS blijven. Het tweede jaar ben ik niet over gegaan en ben zodoende in 2C terecht gekomen. Na het tweede jaar in 2C ben ik over gegaan naar 3C en daar heb ik met jou in de klas gezeten. Ik vond in mijn album nog een gedicht van Michielsen wat hij heeft gemaakt voor alle leerlingen van 3C voor Sinter Klaas.
Over jou schreef hij:
"Marian Louws is een meisje vol vlijt,
Daarom vindt de Sint haar wel een goede meid,
Over haar weet hij weinig te vertellen,
Alleen dat zij heeft nogal aardige oorlellen."

Over mij schreef hij:
"Maria Spoorenberg is ook geen nummer om te vergeten,
Aan haar lijn te zien doet zij matig eten,
Maar haar mond telt wel voor tien,
Wie heeft ooit zo'n grote mond gezien."

Hartelijk dank allemaal, voor jullie mooie reacties, dames! En Mieke, wat een prachtverhaal; het leest bijna als een boek. Met dat afsluitende gedichtje als hoogtepunt, ik moest er in ieder geval erg om lachen ;)

Hallo Marilou, wat ga je nu met al deze verhalen doen? Ga je ze bundelen of er een boek over schrijven? Er is ook een boekje uitgegeven, geschreven door Els Smulders en de titel is: " Twee eeuwen Zusters Franciscanessen in Dongen". Ik heb dit zelf nl in mijn bezit. Ook leuk om dat eens te lezen.

Ik heb in 1960-61 denk ik bij de kleintjes gezeten. Die zaten apart van de 5e en 6e klassers. Bij soeur Amalia en soeur Jose. Heb pianoles gehad van soeur Marianne die leed aan een tik. Ik herinner mij Patricia Claus. Een tweeling uit Middelburg weet de namen niet meer. Els van der Ven . Mariette Minke. Ik was schijnbaar ook ondeugend want ik weet nog wel dat ik de pianoles had vergeten en toen mocht ik niet naar huis in het weekend. Ik ben toch gegaan. Ik dacht echt , dat maken jullie niet uit dat doet mijn moeder wel. Een keer heb ik een zware straf gekregen en moest een chambret opschuiven (die was vrij) Het was de gewoonte iedere morgen als we wakker werden iets tegen elkaar te zeggen. Zuster Jose kwam net het gangpad ingelopen en zag die bult in het gordijn, dus die komt aan gestoven trekt me aan mijn haar uit de chambret en slaat me met de missaal om mijn oren. Of ik helemaal gek was geworden om bij een meisje dat een paar jaar ouder was dan ik en al figuur?????? begon te krijgen in de chambret te kijken. Ik moest verhuizen voor de rest van het schooljaar. Ik wist niet eens waar ze het over had ik was 9 0f 10 jaar oud. Ik ben een keer een weekend overgebleven om te kijken hoe dat was en om mijn uniform een keer te dragen. Dus ook een keer gedoucht daar. Geen deuren op slot en geen geluid maken. Ik weet nog wel dat de zuster even kwam kijken en ik dook snel achter mij handdoek. Ik wist toen niet waarom, maar ik voelde me er niet prettig bij. Op de zolder waren grote kasten waar onze handdoeken en lakens lagen ik had nummer 98. Dat is me altijd bijgebleven

Conny

Wij werden altijd gewekt 's morgens met " geloofd zij Jezus Christus en dan moesten wij op ons knieën voor het bed gaan zitten.

bedankt voor jullie reacties, Nolly, Tonny en Ilse. Over jouw vraag, Ilse: we zijn al heel blij dat er zo massaal wordt gereageerd, dat had ook heel anders kunnen gaan : ) Die herinneringen zijn dus in ieder geval ergens vastgelegd, dat is voor nu het belangrijkste denk ik. Maar inderdaad, als je ziet wat er allemaal is gedeeld, dan zou je eigenlijk nog méér willen doen daarmee... Dank voor de literatuurtip trouwens!

Ik ken Amalia en José ook nog en van dat douche snap ik helemaal geen deuren op slot je niet veilig voelen mij is daar wel wat overkomen en niet 1x maar vele malen . Ik ben ook naar de commissie DEETMAN geweest. Mariëtte minken zat ook bij ons ik ben in 1960 in sept ervan af gegaan . Zr Valentino deed de beleeftijds lessen zat ze vooraan met een bord water en deed voor hoe wij met een lepel de soep moesten eten . Echt hilarisch om te zien.ik zat in de vijfde klas bij juffrouw van den berg wat n kreng was dat en zeker voor de interne en in de 6de bij juffrouw Peeters dat was zo'n super lieve vrouw daar deed ik ook mijn best voor.

Tonny de Bont. Inderdaad dat was me ontschoten...ik vraag me nu af ( geprobeerd het terug te halen) moesten wij er ook op antwoorden? We zatten al heel braaf openzet knieën voor het bed...

Ja Wilma, wij moesten zeggen " in alle eeuwigheid amen"
Ongelooflijk toch.

Hallo Ilse,
Weet jij of dat boek van Els Smulders, twee eeuwen zusters Franciscanessen in Dongen nog ergens te verkrijgen is? Ik zou dat heel graag willen lezen. Groeten Mieke Spoorenberg

Hoi Mieke Spoorenberg. Het is te koop bij www.Bol.com of www.Boekwinkeltjes.nl , heb ik net opgezocht. Ik weet niet waar ik het gekocht heb, heb het al jaren in mijn bezit. Succes ermee. Groetjes

Dank je wel dan kan ik ook daar gaan zoeken .

Ik wil nog even een opmerking maken, de afdeling voor de huishoudschool was aan de Bolkenssteeg tegenover de leerlooierij. Dus niet aan de Hoge Ham.
Een aantal jaren geleden is er in Dongen een tentoonstelling geweest over het internaat. Wij zijn daar met al mijn 5 zussen en onze ouders naar toe geweest. Als ik het me goed herinner was dat ergens in de Kardinaal van Rossumstraat.

@Tonny: bedankt, ga ik aanpassen. Wat ik nog wilde vragen trouwens: is er van die tentoonstelling nog (online) materiaal te vinden, een catalogus of iets dergelijks? Wat leuk dat jullie daar met z'n allen naartoe zijn gegaan : )

mieke, ik heb me rotgelachen om jouw berichtje.Ik wist nog wel dat je altijd vrolijk was maar ook heel wat uitgevreten had, dat lees ik nu pas. en dat je helemaal van eindhoven naar dongen moest reizen, jonge jonge, dat is een end. Wat ben je daarna gaan doen? Toch nog goed terecht gekomen? Hopelijk hebben je ouders en de nonnen zich voor niks druk gemaakt om jou. Dat gedichtje van jan michielsen ken ik helemaal niet. nog bedankt daarvoor he. groetjes marianne

Ha Marianne,
Wat ik na vier M.M.S. ben gaan doen? Het eerste jaar moest ik voor "straf" naar de vormingsklas in Eindhoven. Ik moest wat meer huishoudelijk worden vonden mijn ouders, goed voor later (alsof wij thuis niet moesten meewerken maar dat was wel zo). In 1972 ben ik begonnen aan de inserviceopleiding verpleegkunde in Geldrop. Dus weer bij de nonnen maar nu van de orde uit Schijndel. Veel werken en hard en veel leren maar de opleiding in een ruk afgerond. Tijdens de opleiding ben ik nog wel meneer Lucasen tegen gekomen want die kwam in het ziekenhuis op bezoek bij iemand. Hij vroeg aan mij wat ik daar deed. Ik met een rits po's onder mijn armen en vertelde dat ik daar werkte. Zijn antwoord:" Heb je eindelijk geleerd wat studeren en werken is?" Je snapt dat het weerzien "niet zonder slag of stoot" is gegaan. Verder ben ik nog op de reunie geweest van de Maris Stella en teoen keek Marie-Benard heel vreemd dat ik er was want........ik had toch geen eindexamen gedaan. Mijn antwoord nee maar i1k heb wel vijf jaar op school gezeten. Na mijn diplomering van de verpleegkunde heb ik op verschillende plaatsten in het land gewerkt en uiteindelijk ben ik in 1983 in de verpleeghuiswereld terecht gekomen en heb daar nog 35 jaar gewerkt. Ten tijde van de grote reorganisatie van de zorg in 2015 ben ik in de wachtgeldregeling gekomen omdat mijn baan was vervallen en ik met rugproblemen niet meer op een afdeling kan werken. Dus ik ben nu 4 jaar thuis en doe vrijwilligerswerk in Waalre. Een ochtend op kantoor en 1 begeleid ik ouderen tijdens een wandeling. In het najaar doe ik ouderenadvisering dat is op verzoek van de gemeente.

Joh wat leuk om te lezen .....echt terug in de tijd en graven in je gedachte
Ik heb op kostschool gezeten 1962-1966 St Jozefmulo
Zr Valentine was directrice op het internaat Heb nog wel wat namen in mijn achterhoofd..Van de school jufr.Vroemen..frans Dhr. Trommelen...Dhr.Riemslag....Dhr.Labbee
Internaat...Jose Stalpers Ingrid Merks Marion Smarius Tineke de RijkenPuck Ruijgrok Edith Martina Maria Snaphaan en er zullen nog wel meer namen boven komen drijven.
2aanmeldingen uit Alphen en dan werd er voor jou beslist welke afdeling.Jose Jansen ging naar de mms en ik naar de mulo.Toen waren er geen uniformen meer en mochten we iedere week naar huis.Herken heel veel uit vorige reacties.Voor mij is het geen negatieve ervaring geweest
veel lieve grtjs van deze kant . Toos Ben benieuwd naarnog meer reacties

Kan het boek nergens vinden

Hallo Conny,

Het boek is niet te koop bij bol.com; maar nog wel bij -boekwinkeltjes- wat Ilse je heeft doorgegeven. Kost 10 euro.

Dank je wel.

@Toos: bedankt voor het delen van je herinneringen en leuk om te lezen dat je alles met zoveel plezier volgt, en gelukkig niets negatiefs hebt meegemaakt op het internaat. Ik weet zeker dat er hier nog veel meer reacties gaan komen. Het is echt een van de meest bezochte internatenpagina's zelfs, dus blijf 'm maar in de gaten houden zou ik zetten. Trouwens je weet nog een hoop namen te noemen zeg. Als er nog meer te binnen schieten dan laat het vooral weten : )

Hallo allemaal,
Ook ik heb op het St.Joseph Pensionaat in Dongen gezeten 1967-1968 -1969. Het laatste jaar lagere school en 1 en 2 MAVO.
Daar werd ik Petrie genoemd in plaats van Petra (vond mijn moeder mooier ). Mijn zus Johanna zat op de MMS, aan de andere kant van het gebouw.
Ik heb nog foto’s uit die tijd: - De docenten van de MAVO met alle namen: Mw. van Doremalen,Zr.Regina Maria,Juffrouw Vroemen,Zr. Phillipa, Jufrouw Riksen,Zr. Aloysio, Meneer van Gorkum, Zr. Alberta, Meneer Hoevenaars,Juffrouw Vossenaar, Meneer Brouwers,Zr. Lucia, Meneer Remmerswaal, Meneer Beckers, Meneer Mies, Meneer Trommelen, Meneer Labee, Meneer Verschuren en Meneer Riemslag.
Foto van de lagere school: Maria oomen,Adie Maes,Maria van Opstal,Elly Gabriels,Margot Fassaert, Hannie de Vet,Hetty van Gorp,Katelijne de Serrano, Nancy Vromans,Maria Martens,Corry Gabriels,Rianne Berkelmans, Marie-Thérèse van de Maat, Yvonne van de Meijden,Anja Matthijsen,Noor van de Bijl,Truus Rombouts,Marjan Versteijnen,Ine Goesten, Janine Staps, Ine Bink,Ine Diepstraten, Ine de Wit, Elfriede van Kemenade, Erna van Gompel, Christien de Serrano,Ivonne Andries en Patricia Fassaert.

We hebben nog een reünie gehad op 27 september 1986 op de Hoge Ham 25. Daar hebben we een rondleiding gehad van Zr. Paulina en Zr. Redempta. Het vervolg was in Zaal Wilhelmina, G. Majellastraat 17 in Dongen.
Ervaringen:
Ik heb eens een weekend moeten blijven omdat ze me brutaal vonden.
We gingen naar de studiezaal, maar Janine Staps was met haar hand door het glas gevallen.
De rector ? ( ik weet zijn naam niet meer)kwam van de andere kant en wist het al. Toen heb ik de opmerking gemaakt: “Is dat nu al rond gebazuind “ !! Nou dat leverde een weekend straf op en mocht niet naar huis.
Ook hebben we op de slaapzaal boven op de rand van de chambrets gehangen. Toen Zr. Maria Magdalena binnen kwam vielen we met een plof in bed en kwam ze vervolgens achter alle gordijntjes kijken.
Verder kan/ ken ik geen Frans meer , alleen het WEESGEGROET nog.
De Sivilite les ( waarschijnlijk niet goed geschreven ) was ook altijd bijzonder.
Ik heb nog “ beleefdheids “kaarten in allerlei kleuren.

Na drie jaar mocht ik weer naar huis omdat ik ziek werd van de heimwee.

Ik hoop dat dit een aanvulling is op alles wat al is geschreven, en misschien levert het nog meer reactie’s en ervaringen op.
Petra Raaijmakers

Hoi Petra, wat mooi; ieder persoonlijk verhaal biedt toch weer een mooie inkijk in die tijd. Ik denk dat je tegenwoordig wat meer moet zeggen om als brutaal door het leven te gaan...

Maar ziek worden van de heimwee: dat lijkt me toch behoorlijk heftig. Dan is drie jaar toch een heel lange tijd, of heb je dat niet zo ervaren?

Wat een herinneringen brengt deze site weer naar boven! Ook ik heb op deze "kostschool" gezeten, vanaf de 5e klas lagere school t/m/ 3e klas MMS. waar ik in 1972 afstudeerde na een keer te blijven zitten. Het zal dus ongeveer 1963-1969 zijn geweest. Maria Schoonenberg herinner ik me van de MMS dacht ik: (twee vlechtjes? ) Van de lagere school herinner ik me in iedere geval Zr. Valentine, de jonge Regina en ... ja het kleine vrolijke dikke nonnetje waar we veel lol mee maakten. De grote en de kleine cour, De kleintjes hadden een andere recreatiezaal waar een piano stond en we voor het naar bed gaan (19.00 uur) ook ons gebed zeiden. Ik herinner me dat ik vaak maar iets verzon als er werd gevraagd " voor wie wil jij bidden?" We aten altijd pinazie als het gras was gemaaid, en woensdag middag hielpen we mee doperwtjes pellen. de speeltuin " Sans Soucis" de De beleefdheidslessen (siflité??) en de gouden, groene of ...rode kaart! die we kregen als waardering voor ons gedrag. De zalen met chambretten met gordijnen ervoor. Ik ben in de 6e klas verwijderd van kostschool : rode kaart. Dit omdat ik met twee vriendinnen had afgesproken elkaar om 24.00 uur op te zoeken op elkaars chambrette. Ineens hoorde ik voetstappen van de surveillerende non, ik was net op het kamertje het verst verwijderd van die van mij en kon niet meer terug. Ik kroop onder het bed. Uiteindelijk werd ik ontdekt en we werden gedrieën van school gestuurd omdat we "oneerbaar gedrag" hadden vertoont!! HAHA, we wisten niet eens wat het was! Mijn moeder reageerde : ACH, die nonnen!! en realiseerde na een gesprek met Zr Valentine dat ik toch weer terug kon! Ik was niet blij! Ook ik heb een hele week elke maaltijd de gortepap voor mijn neus gekregen die ik weigerde te eten. Van deze lagere school tijd herinner ik me vriendinnetjes Marjes Jespers en Gerrie van der Schoot. Op de MMS gingen we naar een andere vleugel: hier waren MMS, MULO en Kweekschool allen verschillende afdelingen. Vriendinnen die op verschillende scholen zaten zagen elkaar niet door de week.
Ik merk wel dat ik weinig namen herinner uit die eerste tijd. Wie weet kom er nog meer reacties. Groetjes Wilma

Bedankt voor het delen van jouw verhaal, Wilma. Je hebt een flinke tijd op kostschool gezeten. Je kunt er dan ook heel beeldend over vertellen, leuk! Al die kostschoolverhalen blijven me toch verbazen... Wat een straffen werden er toen uitgedeeld zeg. Ik kan me voorstellen dat je later (en misschien toen ook al) om zo'n kaartensysteem en rode kaart ook wel kunt lachen. Waar ik nog wel benieuwd naar ben: wat moest je bijvoorbeeld doen om zo'n groene of gouden kaart in de wacht te slepen?

Hallo Marilou,
Ik heb het inderdaad niet als leuk ervaren. Elke zondagavond je koffer pakken en naar de kostschool. Het waren drie lange jaren. Ik miste ook de gezelligheid van een gezin.
Gelukkig had ik een vriendin in het dorp Els Brenders waar ik regelmatig naar toe mocht en waar het erg gezellig was.
Nog steeds heb een naar gevoel met het inpakken van mijn koffer. Op vakantie gaan vind ik nog steeds niet leuk en slaap het liefst in mijn “eigen” bed.

Nou ik herken het wel wij gingen s'maandags smorgens terug iedere maandag was ik om half 6 al wakker en was ik doodziek overgeven en hevige buikpijn met diaree soms mocht ik dan thuisblijven en ging ik op donderdag terug ,dat was te overzien voor mij. Ik heb eerst 3 jaar op n andere kostschool gezeten en daarna 2 jaar naar Dongen . Ik heb ook heel lang nog gehad als ik op vakantie ging de dag dat het zover was ik net zo ziek was als toen . Onze huisarts heeft er gelukkig voor gezorgd dat ik van kostschool mocht ik was bijna 13 jaar en woog 30 kilo gewoon van heimwee. Mijn zussen waren ook blij wa t die mochten er ook af. En inderdaad heb ik vanaf mijn 8ste tot mijn 13de een gezins situatie gemist . N he3l
N hele belangrijke tijd om thuis te zijn.
De maandkaarten was beleefdtijd ijver ,ABS praten en verder weet ik het niet meer e dan kwam er ook van school erbij te staan wat heb ik vaak een rode kaart gehad ook mijn oudste zus mijn jongste zus had bijna altijd n gouden kaart(witte kaart met n goud randje) pff gelukkig deden mij ouders niet zo moeilijk.

Jee Conny, wat heftig om dit te lezen. Wat moet dat een gigantisch nare tijd voor je zijn geweest. En wat krachtig dat je (net zoals Petra) je verhaal hier deelt, ik vind dat dat van zo veel moed getuigt.

Met zo'n voorbeeld van het inpakken van een koffer - en de pijn dat dat met zich meebrengt - maken jullie in één keer heel erg duidelijk hoe omvangrijk de impact is van zo'n tijd in je jeugd, op de rest van je leven.

Veel dank voor jullie verhalen, allebei.

Ha Wilma Op den Kamp,
Wat leuk om jou ook op deze site tegen te komen. Ja ik had vroeger twee vlechtjes. Wat ik me over jou herinner is je "optreden"in de les Nederlands tijdens de declamatie. We moesten dus een gedicht voordragen en jij kwam met het Sprookje van Jaap Fischer. Ik zal het nog sterker vertellen naar aanleiding van die declamatie ben ik in het bezit gekomen van die bewuste elpee en draai hem nu nog wel eens. Als ik de voordracht hoor zien ik ook jouw optreden voor me. Ik geloof dat jij toen een 8 kreeg voor de voordracht. Moet je nagaan. Groet Mieke

Ook ik heb op het internaat gezeten en wel in 65-66-67.
Zuster Valentine was de directrice.
Volgens mij werden we ook beoordeeld op ons gedrag als ik me goed herinner werd de beste beloond met een gouden kaart, groen was goed maar een rode kaart dat was drama.
Die moest je thuis laten zien. Goud heb ik nooit gehaald maar rood ook niet.
Als tijdens de studie Valentine moesten we zeggen” God zegen U”.
Wilma Snijders,Mariëtte Hermes, Corry te Have, Margriet Gulickx, Annie theeuwes, Annie van de Boom, Paulie Goesten, Coby Aartsen zijn namen die me nu te binnen schieten.

Foutje in vorig bericht moet zijn;
Als tijdens de studie Valentine nieste moesten we zeggen”God zegen U”.

Hoi Mieke... Ja, erg leuk om zo ieders herinneringen te lezen en wat leuk dat jij die declamatie herinnert " Er was eens een koning en een prinses" en dat het zo's impact heeft gehad... die details (Nijholt en het cijfer) was ik nl. weer vergeten. De IJ van Nijholt was wel een dingetje.. die moesten we steeds nazeggen en het was in haar ogen nooit een ABN ij maar een ai!
Jou herinner ik me toch wel als een vrolijke donderstraal Mieke. Die Rode kaart kreeg ik dus (Thijs) omdat ik in de chambrette van mijn vriendinnetje verbleef en verdacht werd van "oneerbaar gedrag"! Helaas lees ik op deze site dat kinderen daar de dupe van zijn geworden: Heel tragisch. Ik heb hier in die tijd niets van gemerkt en heb ook altijd gedacht dat dat bij de nonnen niet voorkwam.
Die grote zolder herinner ik me ook goed: daar stond onze kledingkast met genummerde kleding. In mijn beleving kwam je daar alleen bij het in en uitpakken van de koffer en wanneer we schone lakens kregen (ergens midden in de week) .
Op de middelbare school hadden we ook een recreatiezaal waar al een tv stond waar we af en toe naar mochten kijken. Op woensdagavond kwam Soeur Irene met haar kaartenbakken: je kon dan ansichtkaarten kopen om naar huis of familie te sturen (ik vond dat altijd heerlijk om door die plaatjes te snuffelen)

Petra, je vergeet mijn zus Corrie de Bont

Tonny de Bont, oeps vergeten!

Even nog een aanvulling op de MAANDKAART.
De aanhef was: voor de Jongejuffr. en dan je naam.
De punten die we kregen waren voor: Studie ijver, Beleefdheid aan tafel, Beleefdheid, Orde, Netheid en het totaal werd opgeteld.
Gouden kaart: 42-45 punten buiten de klas.
Groene kaart: 30-42 punten buiten de klas.
Rode kaart : 22-30 punten buiten de klas.
Blauwe kaart: 20 punten buiten de klas.
Ik heb er nog vijf. Drie uit 1967 en twee uit 1968.Waar de rest is gebleven weet ik niet of waren ze misschien afgeschaft ?

Oh Petra, zou je een foto kunnen maken van die kaarten? Dan zetten we die er heel graag bij!

(als je dit wil, mag je het mailen naar info@bhic.nl tav Meisjespensionaten in Dongen)

bedankt nog voor jullie uitleg van het kaartensysteem, Wilma en Petra - en ik sluit me helemaal bij mijn collega aan: die foto's van de kaarten zijn echt van harte welkom, bijzonder materiaal!

Van de kaarten op het internaat weet ik niets wel dat er aan het einde van de week werd verteld door de nonnen of je wel of geen gunst had. (zie 9 april) Wij kregen kaarten die door school werden opgestuurd naar huis met de mededeling:
Uw dochter heeft haar huiswerk niet gemaakt voor...(dan volgde het bewuste vak)
Heeft een onvoldoende gehaald voor: ..............
Is uit de klas verwijderd bij ......... en moet op ......... terugkomen.
(meestal was dit op een vrije middag en we moesten dan klassen poetsen of papier prikken onder toezicht van de conciërge.
Uw dochter heeft ................ les verzuimd.
De kaart moest dan thuis door de ouders ondertekend worden en weer worden teruggestuurd.
Als we uit de klas waren gestuurd moesten we ons eerst melden bij de adjunct directeur (Lucassen) en moesten vertellen wat er was gebeurd.(niets dus; dat vertelde ik dan maar) en dan moesten we door naar de conciërge om te horen wat de straf zou worden en wanneer.
Ik ben ervan overtuigd dat de nonnen op het internaat ook wel wisten wat wij op school uitspookten.
Overigens het boekje van 200 jaar franciscanessen in Dongen is niet meer te koop. Dus als iemand het in de aanbieding heeft hou ik me aanbevolen.

Bedankt voor je reactie, Mieke. Herinner je je of je vaak zo'n kaart meekreeg? Kreeg je dan ook nog straf van je ouders, of wat vonden zij ervan? Heeft dat indruk op je gemaakt?

Hallo Marilou en Thijs,
Hierbij een foto van de maandkaart:

Bedankt Petra! Mooi om dit zo te zien, dat geeft meteen een heel duidelijk beeld. Wat stond er eerst waar nu 'studie-ijver' staat? Kun jij dat lezen?

Beschaafd hollands wij hadden een dubbele daar stond aan de l kant het internaat en de rechter kant school . Maar dat was in 1958.

Er stond inderdaad Beschaafd Hollands ( met hoofdletters !!)
Leuk. Dank je wel.

Regelmatig werden de kaarten naar Eindhoven gestuurd en dan kreeg ik weer eens een boze brief van thuis. Zeker als mijn vader de enveloppe had geschreven dan was het duidelijk dat er weer genoeg kaarten thuis waren aangekomen. Ik schreef dan maar weer een brief naar huis dat ik beter mijn best zou doen, maar ja het bloed kruipt waar het niet gaan kan.

Ja ook ik heb 2 jaar op deze kostschool gezeten. Dat was van 1951 tot 1953/1954. Ik was 7 jaar. Toen mochten we alleen in de vakantie's naar huis. Als je het eten (griesmeelpap met macaroni, brrr) niet lustte dan werd dat in een papieren zak gedaan en moest je dat mee naar huis nemen en je moeder( mijn moeder was weduwe) laten zien. Na 3 keer heeft mijn moeder gezegd dat ik het maar uit het raampje van de bus naar Tilburg moest gooien. Ik herinner mij nog zeer goed de slaaphokjes met po en een gordijntje ervoor. In de sinterklaastijd mochten we onze schoentjes onder het gordijntje naar buiten zetten, dan zat er wel eens een chocolademuis of kikker in. De zuster sliep in het eerste hokje van de zaal, met een houten deur. Zij slaapwandelde vandaar die houten deur.
De lagere school was gewoon buiten het internaat. Wij konden via een poortje, dat naast het nonnenklooster lag, naar school en weer terug. Mijn eerste communie heb ik daar gedaan. In processie naar de koepelkerk en ik was de enige die geen bruidje was maar in het uniform van het internaat.
Er was nog een meisje van mijn leeftijd. Zij was iets ouder dan ik maar ik was de grootste. Namen weet ik niet meer. Omdat wij geen huiswerk hadden, mochten wij in de studeertijd in de serre spelen. Ons speelgoed moesten wij delen. Mijn enige fustratie is geweest dat zij helaas mijn mamapop, die ik met mijn nichtje uit Wenen had geruild, had laten vallen en dus kapot was gegaan.
Op de zolder moeten wij elke week onze schoenen poetsen.
De zusters hebben mij heel goed kleedjes leren haken en omdat ik ook heel goed sokken kon stoppen, was dat mijn bijna dagelijks werk.
Ik heb goede herinneringen aan deze tijd. En de zusters waren altijd lief voor mij.

Mijn eerste communie heb ik op het internaat gedaan. Eerst naar de koepelkerk.

Prachtige aanvullingen, Mieke en Annelies! Met jullie herinneringen brengen jullie deze tijd weer helemaal tot leven, en maken ons getuige van alles wat jullie hebben meegemaakt.

Mooie tijden, maar ook de mindere kanten. Want het lijkt me behoorlijk vervelend om als enige geen bruid te kunnen zijn. Wel fijn te lezen dat de zusters zo lief voor je waren, Annelies. Dank je wel voor het delen van al deze herinneringen.

Dag Ilse,
Het was juf. Vroemen die Franse les gaf en geen Broemen.
Ze woonde met haar zus in Oosterhout. Beiden waren ongehuwd.
Tijdens mijn onderzoek WO 2 kwam ik haar naam in Lepelstraat tegen. Ze was toen bezig met haar akte MO Frans en moest toestemming hebben om Franse boeken te kunnen lezen.

Ja inderdaad Vroemen was het. Ik vond het toen al een oud vrouwtje. Ik ken eigenlijk haast geen namen meer van docenten uit die tijd. Maar die naam is me altijd bij gebleven, en Zr. Lucia, die had van die grote vooruitstekende tanden.

Ik ben op zoek naar gegevens over het pensionaat uit de jaren 1916 tot 1922. In die jaren heeft mijn moeder daar' waarschijnlijk ' onderwijs gehad in die tijd. Een Duits meisje dat toen ook de Duitse taal en schrift leerde. Ik heb heel veel foto's uit die tijd maar kan nergens gegevens vinden. Weet iemand waar die archieven te vinden zijn. Of hoe ik aan meer informatie kan komen uit die tijd.
Daar zou ik heel blij mee zijn.

@Ank: wat mooi dat je zo'n onderzoek bent begonnen naar je moeders verleden. Maar ja, precies wat je zegt, wel lastig om over zo'n kostschoolperiode informatie over te vinden!
Wat je kan proberen is het archief van de Franciscanessen van Dongen, de zusters van wie het internaat was.
Dat archief is nu nog in eigen beheer (van de zusters) en bevindt zich in Dongen. Adresgegevens vind je hier: https://www.knr.nl/organisatie/lid.asp?member=109 En meer info over het archief vind je op deze pagina, onder het tabblad 'Het archief': http://resources.huygens.knaw.nl/zendingoverzeesekerken/RepertoriumVanN… Ik lees daar ook, dat het archief “op termijn” naar het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven gaat.
Op dezelfde pagina vind je, onder het tabblad ‘Niet-archivalische bronnen’, een lijst met boeken die over deze zusters gaan. Daarin zal ook zeker informatie over hun kostscholen zijn opgenomen.

ik zoek ondertussen verder en mocht ik nog wat vinden dan post ik het gelijk hier

Nou, dank je wel, ik vindt het al geweldig dat je reageert, dat geeft al een houvast.
Ik ga er mee aan de slag. Ik heb diverse schoolfotos van mijn moeder en dat is misschien ook leuk voor hun documentatie. Ik ben niet goed met computer gebruik en vindt het vervelend dat ik alle verhalen moet doorscrollen en als ik gereageerd heb naam en mail weer moet invullen voordat het verstuurd wordt. Is er een wat meer rechtstreekse methode beschikbaar? Vr.gr. Ank.

In het archief van het kloosterleven hebben ze ook nog veel foto s van verschillende kostscholen zo ook van Dongen . Dat weet ik omdat de commissie DEETMAN daar geweest is om foto's te zoeken uit 1958 /1959 /1960. Want de overste van nu zei dat er over die jaren er niks bekend was en er geen foto's waren ,Ze wilde niet mee werken .(Wat De commissie erg vervelend vond voor mij) maar gelukkig zijn ze zelf er naar toe geweest en vonden dus wel n aantal foto's zelfs van de zusjes Smulders. Deze foto's hadden we nodig voor herkenning van de zuster die mij een hoop leed had aangedaan. Na de zitting wilde ze nog niet eens een hand geven en tijdens de zitting zat ze in haar tas te rommelen waarop de voorzitter vroeg wat ze aan het doen was ,Ze was haar autosleutels aan het zoeken want de parkeermeter liep af .waarop hij erg boos werd en zei dat we met een zeer serieuze zaak bezig waren. (Wat voelde ik me rot net als toen) .maar ze liep weg om de parkeermeter bij te vullen. Gelukkig heb ik de genoegdoening gekregen maar als ik eraan terug denk lopen nog de rillingen over mijn lijf. Als ik in Dongennmoet zijn rijdt ik liever 10 km om dan dat ik door de hoge ham rij. Ik hoop dat jullie dat snappen.?

Dit is de tweede keer dat ik een reactie geef dat niet verstuurd word? Nogmaals dan.. Spijtig dat je zulke nare ervaringen hebt. Mijn moeder zat op school van 1915 tot 1922. Andere tijd dus. Ze had een gelukkige jeugd in Dongen.
Ik heb het adres inmiddels van de zrs. Het enige wat ik wil weten is wie de mensen waren waarbij mijn moeder in huis was. Dat zou ik in het klooster archief kunnen vinden hoop ik.

@Conny: bedankt nog voor de tip, ook andere bezoekers weten dan meteen waar ze nog foto's kunnen vinden. Wel een triest verhaal zeg, ongelooflijk dat tijdens zó'n zitting nog op de ernst van de zaak moet worden gewezen... Goed om te horen dat er in ieder geval een genoegdoening is gekomen.

@Ank: ja dat blijft altijd spannend zo'n archiefonderzoek.. Hopelijk levert het wat op, je kunt het hier laten weten.
Trouwens, over die schoolfoto's van je moeder: ook wij zijn daar natuurlijk erg in geïnteresseerd! Mocht je daarvan scans willen sturen, dan kan dat naar info@bhic.nl onder vermelding van "pensionaat in Dongen" of iets dergelijks.
We zouden die bijvoorbeeld kunnen gebruiken om deze pagina verder mee te illustreren. Laat maar weten of je daarvoor voelt. Zo niet ook geen probleem, maar je bent welkom.

Dank voor de reactie. Natuurlijk wil ik dat doen maar ik weet niet op welk pensionaat mijn moeder heeft gezeten omdat ze er niets heeft bijgezet als alleen een jaartal. Ik vermoedt dat het een katholiek pensionaat is omdat op een van de fotos een non staat. Bovendien is zij katholiek opgevoed. Fotos stuur ik later op.

Prima, Ank, hopelijk kunnen we dan op de een of andere manier herleiden op welk pensionaat de foto is gemaakt. We zien we wel verschijnen. Heel veel dank alvast!

Dag Thijs, ik heb foto's opgestuurd en die mag je gerust plaatsen. Ik zou graag willen weten van welk pensionaat ze zijn. Het betreft lagere onderwijs.
Data staan erbij. Het betreft een inschatting die mijn moeder later heeft ingevuld.
Ben benieuwd!

@Ank: de foto is binnen, ook via deze weg nog bedankt. Hopelijk komen we erachter om welk pensionaat het gaat... Wordt vervolgd.

Ik hoop dat het er meer zijn? Ik heb 5 bijlagen opgestuurd.

Hoi Ank, daar moest inderdaad "foto's" staan. Heb ze allemaal binnen.

@Ank: het blijkt erg lastig om info te vinden over de betreffende foto's. Nou kán het natuurlijk zo zijn, dat je moeder niet op een internaat maar een "normale" school heeft gezeten, want ook daar stonden volop zusters voor de klas, zeker in de tijd waarover we spreken.
Maar goed, dan nog blijft de vraag welke school en welke zusters het kunnen zijn geweest. De foto’s bevatten enkele aanwijzingen, om te beginnen staat op enkele “Foto Berk”. Maar daar heb ik niets over kunnen vinden…
Wat me ook opvalt is het habijt van de zuster, vooral door die inkeping in de hoofdkap. Die zie je bij een aantal zustercongregaties terug, bijvoorbeeld deze: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/de-dochters-van-o-l-vrouw-van-he… Maar... zij hadden destijds nog geen klooster in Dongen.

De foto's in kwestie zijn trouwens aan je reactie toegevoegd. Dan kunnen ook de andere bezoekers van deze pagina meedenken over welke school en welke zustercongregatie we hier zien.

Lieve Conny
Dank dat je deelt dat wat jouw leven bepaald heeft. Een late reactie van mij...t hield me bezig. Vandaar dat ik nu toch schrijf. De impact weet ik uit ervaring (niet door nonnen) is alles omvattend....ik hoop zo voor je dat je je weg vindt...leert leven met. Liefde kracht en vertrouwen krijgt en hebt om ermee om te leten gaan...lieve groetjes xx

Dank je Thijs voor je reactie en plaatsenvan de foto's. Ik heb de zusters Franciscanesse ook aangeschreven ter zelfde tijden maar ook -nog- geen reactie of antwoord gehad. Het blijft stil, jammer. Ik ben nu van plan naar Dongen af te reizen
begin volgend jaar om te zoeken waar ik terecht kan voor informatie. En verder hoop ik maar dat er toch nog iemand zal reageren. Heb jij een adres in Dongen waar ik kan beginnen met zoeken?

Goedemorgen Ank,
Volgens mij is het adres Hoge Ham 25, als ik het goed heb.
Succes. Ik hoop dat je wat zilt vinden.

Sorry, vergeet nog wat. Ik ben in Dongen opgegroeid en heb er heel lang gewoond, maar ik zie niets bekend. Kan het niet een andere plaats zijn? De hoofdkap is ook anders.
Ik was extern op de Mulo en heb al diverse namen herkend.

De kap die deze zusters dragen is niet van de franciscanessen orde. Heb er zelf op kostschool gezetten en herken ze niet..

Dank voor de reacties. Het adres had ik daar heb ik naar toe geschreven voor een inkijk in het archief maar hoor niets terug tot dusver. Ik zoek in het jaren 1915 en 1922 voor de duidelijkheid.En mijn moeder had het over een kostschool en of ze daar intern was weet ik niet. Haar pleegouders waar ze woonde heette
A.D A Ligtenberg familie van schoenfabriek ligtenberg.

Volgens mij heb ik op deze school gezeten, niet intern maar toen ik op de St.Joseph school zat moest de 4e klas daar bij de nonnen naar school, juffrouw Snoeren gaf daar les. Ik heb het daar erg naar mijn zin gehad, een prachtig jaar met al die oudere meisjes.
Zuster Leopolda heeft nog in mijn poëziealbum geschreven net als juffrouw Snoeren. Ook Els van Gils en haar moeder. Els als mijn vriendin. Ik weet niet waarom de 4e klas daar naar toe moest maar ik heb er van genoten. Misschien zijn er nog andere die dit zich herinneren.

Zo, jammer dat er geen reacties op de foto's zijn gekomen tot nu toe. Alles lijkt steeds geheimzinniger te worden. Als iemand reageerd zet er dan een jaartal bij s.v.p. want ik heb het wel over de jaren 1915 1920 ongeveer. Er moet toch ergens een aanknopingspunt zijn ook over de familie Ligtenberg waar zij in huis was???
Reageer a.u.b. als u iets uit die tijd weet of over die familie Ligtenberg waar ik eerder over schreef. U zou mij erg blij maken. Dank vast.

Het jaartal waar ik het over heb is 1964 en 1965

@Toos: bedankt voor je reactie en welkom op de site! Je hoorde dus bij de externe leerlingen als ik het goed lees, maar zat ook bij interne leerlingen in de klas?

@Ank: inderdaad jammer dat er nog geen duidelijkheid is gekomen : ( Ook ik sta helaas nog met lege handen.. het blijft een beste puzzel. Waar ik toch naar blijf kijken is met name die foto van 1920, die toren. Als we die nu eens ergens zouden vinden dan ben je al een heel eind.

Hoi Thijs, die toren is van een kerk in Dongen maar die kerk is er niet meer. Ik heb anzichtkaarten verstuurd van uit Dongen naar Duisburg waar de kerk op staat met het huis waar mijn moeder bij de fam Ligtenberg wad ondergebracht. Ik ka die foto's ook op sturen als dat zou helpen? Niemand leeft meer uit die jaren. Dat is het probleem.

Hallo Thijs, nee er zaten geen interne meisjes bij ons in de klas. Het was alleen de 4e klas van de st.jozefschool die daar zat. Waarom dat was weet ik nog steeds niet. Maar het was wel gezellig.

@Toos: ah oké, dank nog voor de toelichting. Wel apart inderdaad. Misschien dat hier nog andere oud-leerlingen reageren die weten hoe dit zat?




@Ank: ja graag, stuur die foto's maar door, dat kan naar info@bhic.nl onder vermelding van "internaat Dongen" dan komt het bij mij. Alvast bedankt! Hopelijk kan ik nog wat vinden.




Edit: nog bedankt voor het sturen van de foto's, Ank, ze staan hieronder:



















Toelichting van Ank:
"Het zijn ansichtkaarten die vanuit Dongen verstuurd zijn.
Op de foto's staan ook een kruisje boven een huis waar mijn moeder bij de familie Ligtenberg was ondergebracht.
De foto met de twee meisjes uit 1921 heb ik ook meegestuurd, het meisje aan de rechterkant is mijn moeder 10 jaar.
Het blonde meisje was een vriendinnetje met waarschijnlijk de naam Netje. daar sprak mijn moeder veelvuldig over.
Het rapportje is van mijn moeder uit Dongen van school.
En is zonder jaartal, klas of schoolnaam, alleen de handtekening van haar pleegvader Ligtenberg,
ons enig aanknopingspunt.
Ik hoop dat dit wat los maakt bij iemand die mij verder kan helpen.
Nogmaals bedankt voor de aandacht"




Hopelijk kan iemand nog verder helpen? Op welke (kost)school zou Anks moeder mogelijk hebben gezeten?




Misschien herkent iemand de opmaak van het rapport?

Hallo ja ik heb ook op het internaat gezeten maar heb wel leuke herinnering aan overgehouden jammer dat we geen contacten hebben gehouden ik weet nog dat de eerst dagen in de chambret slaap kamertje , regelmatig tussen de planken schoot daar lag je dan met je benen omhoog gorgelen want je moest stil zijn, s,morgens i de rij wachten voor een beetje warm water ,ik heb er 3jaar daar geweest .je kreeg elke maand een kaart goud witte ,groene , rode. Het eerste jaar heb ik veel witte gekregen maar het 2 de jaar veel groene 3 jaar wat rode na 3x een rode moest je eraf dus 4 jaars niet terug gekomen dat heb ik altijd jammer gevonden .Ik heb in die jaren wel geleerd voor je zelf op te komen.zou graag nog wat contacten willen leggen , met Toine de bont en Wilma van poppel

Hallo José wat leuk nog wat van je te horen. Weet je nog dat we elkaar ontmoet hebben 40 jaar geleden bij je schoonzus in Alphen?
Hoe gaat het met je en wat is er verder in je leven nog gebeurd?

Hallo Thijs, wat is het lang geleden en doodstil rond mijn oproep en plaatsen van foto's naar de zoektoch van de kinderjaren van mijn moeder. Niets, niets. Ik kan niet begrijpen dat er echt niemand is die iets weet te vertellen. Familie Ligtenberg is toch haast Dongen met hun schoenfabrieken. Er moet toch bij iemand een lichtje gaan branden?
Daarom nog maar eens via deze site een oproep.
Door de corona heb ik niet volgens mijn plan kunnen afreizen naar Dongen voor een kijkje in de achiven envdat zal er helaas nog niet van komen. Mijn vraag zou een oproep in de plaatselijke krant tot de mogelijkheden kunnen behoren? En waar zou ik mij dan kunnen melden? Ik ben een digibeet en kan er maar beperkt mee omgaan.
Help me verder, vr. Groet, Ank.

Hoi José Leuk hier een reactie van je te lezen.En je op deze manier gevonden te hebben met als Tonny de Bont .ben ooit toen er de tentoonstelling in Dongen was op zoek naar je geweest.Weet nog dat jullie in de Eikstraat 81? .Ja heel wat verhalen zijn heel herkenbaar voor ons .Heb wel nog een paar keer mailcontact gehad met Tinneke v d Steen .Lijkt me leuk om een keer contact te hebben en misschien na deze Corona tijd een keer samen met wie we kunnen opsporen ergens iets te drinken en herinneringen op te halen . Groetjes en tot ziens?

Ik vermoed dat U Eikenstraat 81 in Dongen bedoeld. Die straat is er nog steeds. Huizen daar zijn begin vijftiger jaren gebouwd. Ik woonde vroeger in de Kanaalstraat. Zijstraat ervan was Eikenstraat.
Hebt U al contact gehad met de heemkundekring van Dongen? Hun blad heet Wazerwijen. Succes!

Marianne de Hoogh.
Bedankt voor je reactie maar nee de Eikstraat in Dongen bedoelde ik niet.Het was de straat waarin ze in haar woonplaats woonde als kind zijnde.Maar lief van je om me dit door te geven.mvg Wilma

Graag gedaan Wilma.

Het tijdschrift van de Dongense heemkundekering heet Wazerweijen en je kunt online veel info vinden van wat ze hebben. ( schreef het gisteren verkeerd).

Deze reactie is ook voor Ank van der Veer. Succes!

Hallo Wilma en Tonie na 10jaar getrouwd ben ik gescheiden en zat ik met 3koters zitten een van 8maanden en van 2jaar en een van bijna 4 ,daarna na 3 turbulente jaren een goede man tegen gekomen daar ben ik me 33j getrouwd en samen hebben we 6 kids 9 klein kinderen en 5 achterkleinkinderen dat was het dan groetjes

Nog een wanhopige poging om iets te weten te komen over de jeugd van mijn moeder Marga Drapa van 1915 tot 1920 . Haar pleegouders was de fam A Ligtenberg van de schoenfabrieken, een kinderloos gezin.
Graag wat informatie over deze familie. Het kan toch niet zo zijn dat dáár géén informatie over te vinden is, zo'n invloedrijke familie van de in Dongen gevestige schoenfabrieken.
Ik zou heel blij zijn iets te vernemen.

Dag Ank,

Ik kan me voorstellen dat er bij niemand een lichtje gaat branden. Je spreekt hier over meer dan een eeuw geleden. Je moeder was van 1910/1911, en kwam oorspronkelijk uit Duisburg, getrouwd in 1930. Ik zie hierboven trouwens het nodige dat is doorgegeven.
Dan de fabrikantenfamilie Ligtenberg uit Dongen, dit valt meer onder www.regionaalarchieftilburg.nl Wanneer je googlet op deze naam komt er toch heel wat te voorschijn over deze uitgebreide familie.

Dank je wel Norah, ik ga daar kijken. Ik ben niet zo erg handig op de computet maar ga het proberen. Ik had vorig jaar zelf naar het archief willen gaan maar door corona ging dat allemaal niet meer en het duurt anders te lang. Fijn dat iemand gereageerd heeft.

Ik hoop dat ik nu weer ben aangemeld . Gr conny Smulders

Ank,
Klik op deze link, dan vind je al wat meer:
https://www.oudefotosvandongen.nl/ligtenberg/

Zou de bedoelde zuster van de Franciscanessen Alles voor Allen kunnen zijn?

Alweer een reclame berichtje ertussen wat is dat toch misselijk he.

Hallo,ik ben corrie v,schendel. Ik 1953 -1954 op de huishoudschool,vond het niet vervelend ,maar was toch blij er weer van af te zijn. Wij moesten het eerste jaar seur zeggen daarna zuster als je ,je vergiste koste dat een dubbeltje.ik herken de verhalen van de bollekensteeg,het biauwe unform ,ook het wandelen in een lange rij door het dorp.Heb geen absurde dingen meegmaakt ,ook niet van andere meiden gehoord.Elke morgen om half 7naar de kapel,er waren toen nog een rector en een conrector. Enz.

Dank je wel Peter dat je mij deze link hebt doorgestuurd, deze geschiedenis had ik inderdaad al gevonden maar daar kan ik niets uit het verleden van mijn moeder opmaken helaas. Ik weet nog steeds niet welke A ligtenberg kinderloos was want daar kwam mijn moeder terecht. Ik zal toch eens naar het archief in Tilburg moeten, misschien eind deze zomer na de covit ellenden.
Maar héél fijn dat jij toch gereageerd hebt.

Voor het eerst sinds 1963 Naar Dongen geweest.
Het hoofdgebouw op de Hoge Ham staat er nog. Is een monument.
Ook huizen er nog de zusters Franciscanessen. Was wel vreemd er weer te staan na zo’n lange tijd. Uiteraard is de leerlooierij in de Bolkenstein verdwenen.

Ik zou het leuk vinden reacties te krijgen van oudklasgenoten.

Hallo Corrie en Josephine, welkom op de pagina en dank voor jullie reacties. Hopelijk gaan daar weer andere oud-leerlingen op reageren die jullie nog kennen. Dat moet wel een bijzonder moment zijn geweest Josephine, om na al die jaren het oude pensionaat terug te zien. Heb je trouwens een goed verblijf gehad daar, of meer gemengde ervaringen? En Corrie: mooie anekdote over het dubbeltje! Wat apart dat jullie alleen het eerste jaar "soeur" moesten zeggen. Ook in andere kostschoolverhalen kom je vaak dat onderscheid tegen met de "zusters".

Zou leuk zijn als jullie nog eens wat meer willen vertellen. Tot ziens!,

In welk jaar heb jij in Dongen gezeten Josephine v Geel ?En op welke schoolrichting?

De jaren 62 en 63, pensionaat St.Joseph.
In de derde en vierde klas.

Ank,
Als ik de handtekening op het rapport goed lees staat daar: Adr. A. Ligtenberg
De combinatie met kinderloos gezin kan m.i. eigenlijk maar naar een echtpaar leiden, dat wel al op leeftijd was:
Adriaan Ligtenberg, geb. Dongen 14-8-1851, zoon van Antonie Ligtenberg en Adriana Broeders
en
Johanna Emmen, geb. Dongen 20-4-1855, dochter van Peter Emmen en Adriana Oomens
Zij trouwden te Dongen op 27 april 1882.
Adriaan overlijdt op 20-2-1922, Johanna al eerder op 6-11-1918; beide liggen begraven op begraafplaats De Kremer in Dongen

https://www.online-begraafplaatsen.nl/zerken.asp?sortpers=leeftijd&comm…

als je op bovenstaande link klikt, kun je door op de namen te klikken ook hun bidprentjes zien.

Er blijft nog wel wat twijfel. Je moeder zou dan het overlijden van Johanna moeten hebben meegemaakt; is er iets dat daar op wijst?

Hoi Josephine
Nee dan heb ik je verward met iemand anders.Fijne dag nog .

Goed mogelijk. Er leefde wel nog het echtpaar Adrianus Antonius Ligtenberg x Joanna Cornelia Maria Aarts, gehuwd te Dongen 23-06-1925. Dit paar kreeg een heel stel kinderen.

Peter wat ben ik blij met jouw bericht. Inderdaad vertelden mijn moeder dat Tante (ligtenberg) was overleden maar dat ze wel bij de oom is gebleven gedurende haar schooltijd. Dus dit echtpaar zou het kunnen zijn, ik ga daar verder op zoeken. Mijn moeder is op haar 13e na haar schooltijd naar Amsterdam verhuist met een Antonia Lichtenberg getrouwd met Ernest Vereeken. Zij hadden een schoenenzaak op de Jordaan. Daar is zij gebleven als hun pleegdochter en opgeleid als verkoopster in hun schoenwinkel totdat zij mijn vader ontmoette tijdens een van de vakanties die zij in Laren nh door brachten op 17 jarige leeftijd. Deze tante tonia en ome Ernest zijn altijd in haar en ons leven gebleven tot aan hun dood. Maar nooit hebben wij ooit iets vernomen over de Ligtenberg uit Dongen vreemd genoeg. Hopelijk is dit nu een spoor.
Heel erg bedankt voor uw berichtje.

Mijn moeder, Petronella van den Berg uit Hulten, heeft in Dongen op kostschool gezeten tot juni 1938. Ze deed daar huishoudkunde en is gestopt toen haar moeder overleed en ze thuis moest inspringen. Vreemd is dat ik in een krantenbericht uit juli 1938 lees dat P van den Berg uit Hulten in Breda aan de huishoud- en industrieschool is geslaagd als huishoudkundige.
Zijn er nog archieven van die scholen, zodat ik meer informatie kan vinden (St. Agatha?). En is er een foto van de huishoudschool Maria Ancilla in Dongen?

Hallo Ank,
Ik kon het niet laten nog wat verder te zoeken en heb het volgende gevonden.
'Tante Tonia' blijkt het vierde kind (de eerste drie kinderen overlijden alle nog voor hun derde levensjaar) te zijn van Antonius Ligtenberg, de oudste broer van Adriaan, de pleegvader van je moeder.
Na zijn huwelijk met Cornelia Verkooijen in Dongen op 18 februari 1886, waren Antonius en zijn bruid naar Amsterdam (inschrijving 23-2-1886) vertrokken. Antonie Ligtenberg is daar “koopman in schoenen”. Zij woonden eerst aan de Rozenstraat 209. Daar wordt op 1 mei 1887 hun eerste dochter Antonia Maria geboren. Kort daarop, in juli 1887 verhuizen ze naar de Laurierstraat 156.
Daar worden twee zonen geboren die beide jong overlijden. Ook hun oudere zusje overlijdt. Alleen Tonia, die ook de naam Antonia Maria draagt, geboren in 1891, bereikt de volwassen leeftijd.
Op 23 januari 1894 trouwt Antonie voor de tweede keer, nu met de 38-jarige Jacoba Adriaans uit Loon op Zand, waar ook het huwelijk wordt voltrokken, al wonen beide partners in Amsterdam. Of uit dit huwelijk ook kinderen worden geboren is mij nog niet gebleken.

Tonia trouwt op 10 mei 1916 te Heerlen met Ernest Vereecke (geb. Nieuwpoort, Belgie). Zij gaan wonen aan de Rozengracht 167 en later aan de Laurierstraat 99 (3-8-1922) en de Nieuwendijk 133 (5-12-1923). Zij krijgen in 1920 een zoon Jozef en in 1931 een dochter Maria.
Op het laatste adres hebben zij het schoenenmagazijn "de Heraut".

Op 27 januari 1925 wordt Margareta Drapa op het adres Nieuwendijk 133 ingeschreven. Als plaats van herkomst wordt Duisburg vermeld. Volgens dezelfde akte verlaat zij Amsterdam op 23 december 1925 om weer naar Duisburg te gaan. Blijkbaar bezoekt ze regelmatig haar familie.

Omdat Antonia een nicht van de pleegouders van je moeder was, en omdat het overlijden van de pleegmoeders bekend is, is het volgens mij vrij zeker dat het inderdaad om het echtpaar Ligtenberg-Emmen moet gaan.

Uit nieuwsgierigheid: wat was de reden was dat je moeder in een pleeggezin geplaatst werd. De oorlog wellicht ?

Hallo Peter, dank je wel voor je uigebreide bericht. Wat fijn dat ik nu ook weet hoe mijn moeder in Amsterdam is gekomen want jouw zoektocht klopt tot mijn verbazing helemaal.
Ik vindt het leuk dat je nieuwsgierig bent en ik wil je graag meer vertellen en e.v.t foto's toe sturen als bewijs maar ik denk dat het een té lang verhaal wordt voor niet geïnteresseerde op deze site. Als je daarin toe stemt en of dat mag dan zou ik wel graag verder willen babbelen via e-mail. Zou nog zo graag van je willen weten hoe en waar ik verder kan zoeken. Want die weg weet jij, blijkt en ik ben een digibeet op dat vlak en struikel steeds met zoeken naar informatie. Deze zomer heb ik het plan Dongen te bezoeken nu het weer kan en dan is het fijn te weten wáár ik kan zoeken. Laat je me weten of het per mail mag/kan?
Nogmaals erg bedankt met groet, Ank.

Hierbij geef ik toestemming om mijn e-mail aan Ank van der Veer door te geven.

Achter de schermen is het contact gelegd, Peter. Bedankt voor je berichtje.

Boekje Twee eeuwen zusters Franciscanessen in Dongen .

Ik heb twee weken geleden een oproepje geplaatst in het Brabants dagblad voor bovenstaand boekje..Het nu via een lezer in mijn bezit.(waar ik erg blij mee ben)
Nu kwam er het afgelopen wekend onderstaande mail bij me binnen.Ik mag met toestemming van hem deze info doorgeven aan jullie.Want er zijn zo ik las meerdere personen op zoek hierna.
Met vriendelijke groet.
Wilma Populiers v Poppel

Ik zag in het Brabants Dagblad dat je op zoek was naar het boekje Twee eeuwen zusters Franciscanessen. In het Museum De Looierij is het boekje nog te koop voor €2,00. Het museum is open op zaterdag en zondag van 13.00 t/m 17.00 uur. Mocht dat niet lukken willen we het wel opsturen.

Met vriendelijke groet,
Museum De Looierij,
Wim Mertens

Ik heb je berichtje gezien in het Brabants dagblad Wilma en fijn dat het nog te verkrijgen is.
Jammer dat er ook misbruik gemaakt wordt van deze site om er reclame op te zetten.

Hallo Tonny, ja die ergernis is er ook bij ons hoor: dat er ondanks de spamfilters af en toe toch hardnekkige reclame door weet te komen. We proberen deze echter altijd zo snel mogelijk weer te verwijderen.

Hoi Marilou
Inderdaad die reclame is vervelend .
Zag toen ik aan het zoeken was in jullie bib dat jullie ook dit boekje niet in jullie bezit hebben. Vandaar mijn zoektocht ernaar.
Met vriendelijke groet Wilma

Ik heb hier ook 2 jaar op kostschool gezeten. Dat was als ik me niet vergis het schooljaar 1965/1966 en 1966/1967. De vijfde en zesde klas. Ik had me er op verheugd na het lezen van "Pitty's kostschooljaren". Ik als enig kind leek het me geweldig. Want alleen is maar alleen. Mijn moeder was al heel jong weduwe en heb mijn vader nooit gekend.
Ken nog enkele namen waaronder Daniella van Dun, Emmy Kleisterlee, Marie-Therese v.d. Maath, Irma Stegeman, Jaqueline Brentjes, Bab van Mechelen, Marie Jose Hompus, Bernadette Schreuder.... Ik heb slechts een foto uit die periode en natuurlijk de groene maandkaarten. Zou zo leuk zijn nog iets te horen of zien uit die tijd. Lieve groetjes Germa

Bedankt voor het reageren Germa. Hoe zijn jouw kostschooljaren uiteindelijk bevallen? Naar die foto ben ik benieuwd. Je zou een digitaal exemplaar (scannen of fotograferen) naar info@bhic.nl kunnen sturen o.v.v. dit internaat. Dan voeg ik deze toe aan je reactie. Zelfde geldt voor de groene kaarten, wat mooi dat je deze nog hebt bewaard trouwens. Vertel nog eens verder als je wilt. Hopelijk gaan hier nog andere oud-leerlingen uit jouw klas/jaar reageren. Hartelijke groet,

Hello friends,
I found this site of my school. I was there between 1955-1958.
The school deeply affected me and not in a good way. I was adopted by my aunt since my parents divorced. Our Lord gave me the gift of a wonderful American husband and he's a psychologist. I now live in Spokane, Washington USA. Hopefully the Covid wont be as bad as I'm hoping to visit the school October 25th. Blessing to you all.
Marie, (Marietje Claes).

Thank you for your message, Marie! How sad to read that your time at this school was a negative experience. Good to know that you ended up well in the USA. If you like, you can share some memories with us or for example, names of old classmates. Hopefully you will be able to visit this school in October.

@ Wilma Populiers v. Poppel,
Hartelijk dank voor de tip naar het boekwerkje "Twee eeuwen zusters Franciscanessen". Ik heb het direct besteld.
@ Thijs de Leeuw,
Ik ben op zoek naar informatie betreffende St. Antonius begin jaren 30. Hoe e.e.a georganiseerd was, welke verplichtingen de leerlingen hadden ed. En evt info betreffende leerlingen. In een van jouw eerdere bijdrages is melding gemaakt van overbrenging in de toekomst van het archief naar Erfgoedcentrum Nederlands kloosterleven. Op die site is nog niets te vinden. Verder meldde je: Dat archief is nu nog in eigen beheer (van de zusters) en bevindt zich in Dongen. Adresgegevens vind je hier: https://www.knr.nl/organisatie/lid.asp?member=109. Helaas werkt de betreffende link niet meer. Heb je een adres waar ik kan informeren naar een evt bestaand archief? Bij voorbaat dank.
mvg-Ben Wegman

Hallo Ben, dank voor je bericht. De situatie m.b.t. het archief is nog ongewijzigd. Op de site van het ENK wordt de congregatie al genoemd, echter de overdracht en/of inventarisatie is nog in gang. Toch zou je je vraag ook zeker aan hen kunnen richten. De Zusters van J.M.J. zijn een vergelijkbaar geval: de collectie van deze congregatie is nog niet d.m.v. de zoekfunctie op de ENK site te vinden, maar bezoekers met vragen zijn al wél geholpen door medewerkers, die dan de overgebrachte archiefdelen scannen of er bruikbaar materiaal tussen zit. Contactgegevens voor het ENK vind je hier: https://www.erfgoedkloosterleven.nl/contact/contact.html Ik zal bij ze informeren wat de stand van zaken is en zet jou dan in de cc.

Contactgegevens voor de Franciscanessen van Dongen vind je hier: https://www.knr.nl/leden/franciscanessen-van-dongen/

Hartelijke groet,

Hallo Thijs,
Hartelijk dank voor je update en de aanvullende aktie die je hebt ondernomen. Ik zal binnenkort via KNR proberen meer info te vergaren. Het bericht van ENK wacht ik af. Zodra ik inderdaad meer informatie heb zal ik dat hier ook even melden; voor toekomstige vragen wellicht handig.
mvg-Ben

@ Thijs,
Ik heb vrijdag j.l. een brief verstuurd naar het contactadres van de Franciscanessen van Dongen met het verzoek tot enig onderzoek. Reeds vandaag mocht ik een zeer vriendelijk bericht van Zr Agnes ontvangen waarbij zij meldt dat het grootste deel van het archief van de Zusters inmiddels bij het Erfgoedcentrum is en aangeeft dat er zeker een aantal van mijn vragen middels dat archief kunnen worden beantwoord. Zodra er meer info m.b.t het erfgoedcentrum over het archief van de Zusters is zal ik dat melden.
mvg-Ben

Hallo Ben, ik mailde je zojuist al, maar bij deze ook nog via deze weg bedankt voor de update. Mooi dat je zo goed ontvangen wordt met je vragen. Veel succes nog met je verdere onderzoek en we houden contact. Hopelijk kan ook het erfgoedcentrum je nog verder helpen.

hallo,
ik ben op zoek naar meer informatie over de periode 1925 - 1930 over de lagere school/pensionat des mademoiselles aan de hoge ham in Dongen. Hoe heette deze lagere meisjesschool en is er meer informatie over specifiek deze periode te vinden. Ik bedoel dan echt het internaat/kostschool waar meisjes van basisschoolleeftijd verbleven. Graag reactie!

In het boekje "Twee eeuwen Zusters Franciscanessen in Dongen" lees ik m.b.t de lagere school
- de dorpsschool maakte in 1918 plaats voor de "Heilig Hartschool" die dienst deed als lagere school voor meisjes. De bijbehorende kleuterschool droeg de naam "Kindje Jezus".
Sint Joseph was een internaat. Het bevolkingsregister kan je de inschrijving tonen van de persoon die jij (onder)zoekt. Er is door het erfgoedcentrum inmiddels een archiefinventaris gemaakt betreffende de Franciscanessen van Dongen (AR0Z054) (nog niet on-line.) Ik vind in die inventaris nog niet datgene wat ik wilde terugzoeken en zal een dezer dagen nog eens contact met hen opnemen. Mijn belangstelling betreft vooral de voorschriften, dagbesteding/indeling, huisvesting (het boekje heeft daar een foto van), de verplichte uitzet, de kosten etc. Ik wens je succes met je onderzoek en neem evt even contact op met het erfgoedcentrum

@Karin: ik sluit mij helemaal bij het advies van Ben aan. Het erfgoedcentrum kan je hierbij zeker van dienst zijn, zowel wat literatuur als bronnen betreft. Hier nog de contactgegevens: https://www.erfgoedkloosterleven.nl/contact/contact.html en de voorlopige (door het erfgoedcentrum opgestelde) inventaris van het archief van de Franciscanessen van Dongen: https://www.bhic.nl/media/document/file/rk-kloosterleven-franc-v-dongen…

Hallo Thijs en Ben,

Is het mogelijk via die weg erachter te komen via een dossier dat ze daadwerkelijk daar naar internaat is gegaan? Ik zoek bewijs. ....

Het bewijs is in ieder geval te vinden in het bevolkingsregister. Verder kun je nu op deze site kennisnemen van het archiefoverzicht zoals dat is opgesteld aan de hand van papieren door Erfgoedcentrum. Kijk maar in de pdf file.
mvg-Ben

@ Thijs de Leeuw,
Zou het mogelijk zijn om toestemming te vragen en hopelijk te krijgen voor het publiceren via deze site van het boekje "Twee eeuwen Franciscanessen in Dongen". Er staat weliswaar niet gigantisch veel gedetailleerde informatie in betreffende de kostscholen, maar het hoofdstukje -bij de zusters op kostschool- is uiterst informatief (incl enige foto's vooral m.b.t. de tijd voor 1965.
mvg-Ben

@ Karin,
Als je niet dicht in de buurt woont van het archief, of het bevolkingsregister van Dongen is niet openbaar vanwege AVG, maak dan eens gebruik van de chatservice van regionaal archief Tilburg.
https://www.regionaalarchieftilburg.nl/home/blog-detail/algemeen/2017/0…
mvg-Ben

Hallo Ben, ik zal eens kijken wat ik kan doen. Het zou zeker mooi zijn om hier een link te plaatsen naar die publicatie "Twee eeuwen Franciscanessen in Dongen". Mocht iemand een direct lijntje hebben naar de makers en/of uitgever dan hoor ik het graag (via info@bhic.nl ).

Hallo Ben, ik heb contact gelegd met de uitgever. Deze geeft aan dat er geen pdf is van het boekje, maar dat de uitgave nog altijd kan worden besteld of opgehaald bij het museum de Looierij ( https://www.delooierij.nl/ ), kosten: 2 euro.

Denk ik, leuk weer een nieuw berichtje, is het die reclame weer. Is daar nu niets tegen te doen?

Hoi Nolly, inderdaad vervelend als je wat anders verwacht. Helaas kunnen wij op dit moment niet méér doen dan zulke reacties zo snel mogelijk verwijderen. Op zulke berichten reageren werkt eerder averechts en voor de rest zijn wij ook aangewezen op de beveiliging die door de bouwers van de website is opgezet. Ik zal je bericht wel doorgeven aan onze webmaster, want dan is het in ieder geval weer eens genoemd en wie weet kan dit bij vervolgacties meegenomen worden. Dank voor het reageren Nolly en excuses voor dit ongemak.

Twee mooie nieuwe foto's toegevoegd, ingezonden door Helma van Noort. Waarvoor dank!

Helma van Noort stuurde ons 8 foto's van deze kostschool. Waarvoor dank!

De foto's zijn op deze pagina te bekijken: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/foto-s-pensionaten-st-joseph-st-… Alle ingezonden foto's van de meisjeskostscholen in Dongen zullen voortaan op deze speciale pagina worden verzameld. Dit omwille van het overzicht.

Hallo Thijs, ik lees dat er op een internet pagina foto's geplaatst kunnen worden van de kostscholen in Dongen. Zou je mijn foto's die ik je testijds in 2018/19/20 heb gestuurd uir de periode 1916 en later daar ook op kunnen plaatsen? Misschien herkend iemand de kloosterdracht van de zusters? Ik ben niet verder gekomen met mijn zoektocht door corona en ben digitaal niet goed onderlegd.
Vandaar mijn verzoek, misschien kom ik zo toch nog op een spoor. Deze zomer ga ik zelf naar het achief wat de afgelopen jaren niet mogelijk was.
Mijn dank, Ank van der Veer.

Hallo Anke, goed om weer van je te horen. Ik heb de foto's toegevoegd aan de genoemde pagina: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/foto-s-pensionaten-st-joseph-st-… Hopelijk levert dit wat op!

Fijn dank je wel, ik hoop ook dat het wat oplevert !

In 1968 ging ik naar het Internaat aan de Hoge Ham in Dongen, geboren in Goirle.


Daar was ik 3 jaren.


Vanaf dag één, had ik twee vriendinnen: Marlous Smid (nog werkzaam en eigenaar van boekhandel Gianotten Mutsaers) en Rianne de Kort (lerares en directrice op een basisschool in Noord-Holland, nu gestopt) later sloten ook de hartstikke leuke dochters die op boerderijen woonden aan: uit Alphen, Baarle-Nassau, Goirle; zij zijn óók het onderwijs ingegaan. Zelf werd ik kleuterjuf in Tilburg (nu gestopt) en dus ben ik ook het basisonderwijs in gegaan.


Ik deed de HAVO bij Directrice Soeur Marie-Bernard en ben in 1974 geslaagd.


De groepzuster was veelal Zuster Maria Magdalena, Zuster Redempta heel kort (want die ging naar Pati, Indonesië) op de HAVO zat nog Soeur Irène voor Wiskunde.


Ik voelden mij veilig en vertrouwd. In het eerste jaar had ik op maandagavond wel wat heimwee naar huis, maar het wende wel.


De studie zusters, (de één las een boek, de ander borduurde in de twee uren dat we in de studiezaal zaten) hielpen ons als het nodig was. Aan tafel werd eten doorgegeven als iemand iets niet lustte, want je bord moest wel leeg zijn. Ik leerde gestampte muisjes kennen, dat noemden ze aan tafel: “vim”. Ik kende ook caramelco niet voor op brood.


Als we uit school kwamen was er thee en een stuk fruit.


We zagen samen met de zusters dat Ajax kampioen werd en Peyton Place vond ik zelf niet zo leuk maar zuster Maria Magdalena des temeer. Op de piano gaf Rianne mij pianoles, en deden we quatre-mains. Met een koffer-pick-upje en wat muziek, leerden we elkaar de foxtrot.


Prachtige tijd.


We hebben nog één keer een kleine reünie gehad, een jaar of 8 geleden. De nonnen lieten ons hun mooie kamers/appartementen zien, wij kregen een rondleiding, heerlijk thee, koffie en koek.
Met vriendelijke groet, Josje van Dillen. (66 jaar)









Sinterklaas 1969









25-jarig bestaan HAVO 1974; v.l.n.r. de vrouw van de adjunct-directeur dhr. Lucas, dhr. De Munk, Soeur Marie- Bernard




Klik hier voor alle foto's.

Nogmaals dank voor het delen van je herinneringen Josje. Ook voor de foto's, die je ons hebt gemaild. Deze ga ik aan je bericht toevoegen.

Ik zat de foto's te bekijken en zag op de eerste foto ( uit 52)dat een van de meisjes in 1960/61 mijn lerares was in de 3e klas. Juffrouw Houtepen. Ik heb nog ergens een foto van haar.

Wat leuk Nolly, dank voor het reageren en de foto is welkom. Deze kun je sturen naar info@bhic.nl, dan voeg ik deze hier aan je reactie toe.

Wat een mooie website vol levendige verhalen! Ik ben het leven van mijn overleden moeder Nelly Holdermans aan het reconstrueren. Zij vertelde me dat ze op een nonneninternaat in Dongen heeft gezeten waar ze door heimwee werd verteerd. Een enkele keer liep ze weg en wandelde dan naar huis in Rijen. Uiteindelijk liep ze zo vaak weg dat ze weer thuis is gaan wonen. Ik zou graag willen weten in welk jaar ze op het internaat heeft gezeten, dat moet ergens in de eerste helft van de jaren vijftig zijn geweest. Zijn er misschien archieven bewaard met gegevens van alle leerlingen? En is er iemand die haar heeft gekend?

Voor beschikbare archiefmateriaal: zie het item bronnen hierboven op de site.
https://www.bhic.nl/media/document/file/rk-kloosterleven-franc-v-dongen…

Bronnen
Archiefinventaris Franciscanessen van Dongen (neem voor inzage van stukken contact op met het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven)

Els Smulders, Twee eeuwen Zusters Franciscanessen in Dongen. Een terugblik op 200 jaar Franciscanessen in Dongen en hun werk op scholen en daarbuiten (Dongen 2001).

Ik heb 3 prentjes van een plechtige heilige communie van Jeanne Beenackers, Ria Beenackers en Susan Haarselhorst alle drie 7 juli 1946. Ze zaten in het pensionaat St Joseph te Dongen. Mocht er iemand interesse hebben, dan mag het BHIC mijn mailadres doorgeven.

Bedankt Erna, geïnteresseerden in de prentjes (scans daarvan, uiteraard) kunnen ons dan mailen: info@bhic.nl , met de vermelding internaat Dongen, dan komt het bij mij en leg ik achter de schermen het contact. Hartelijke groet,

Wie is er na deze schooltijd opnieuw voor langere tijd weggegaan van huis om in een (grote) stad verder te leren of te gaan werken; bijvoorbeeld als dienstbode of in een rooms-katholieke instelling?

Als fellow bij het BHIC ben ik op zoek naar vrouwen die in het midden van de twintigste eeuw van het Brabantse platteland naar de grote stad zijn verhuisd om daar te werken als dienstbode of als werkster/verpleegster in een R.K.-verzorgingstehuis. Mijn oma verliet bijvoorbeeld rond 1954 als veertienjarige haar boerderij in Vinkel om voor enkele jaren in het St.-Jacobhuis in Amsterdam te werken. Net zoals mijn oma altijd enthousiast vertelt over deze periode zou ik graag met meer vrouwen in gesprek willen gaan over deze levensfase in de grote stad. Was het eenzaam of juist keigezellig? Waren er nieuwe dingen om te leren?

Met het delen van uw verhaal levert u een belangrijke bijdrage aan het bewaren van Brabantse geschiedenis. Het onderzoek loopt t/m januari 2025, dus heeft u interesse om te vertellen of kent u iemand die hierover kan vertellen, laat het mij dan snel weten! U kunt hier een bericht achterlaten, of mij direct benaderen op naardegrotestad@gmail.com, of mail naar info@bhic.nl t.a.v. mij.