Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Missiezusters van het Kostbaar Bloed CPS

Paters & Nonnen

Het ontstaan van de congregatie van de Missiezusters van het Kostbaar Bloed is in zoverre afwijkend van de meeste andere, dat het allemaal niet in Europa begonnen is, maar in Durban, Zuid-Afrika, met een Oostenrijkse trappisten-abt, Franz Pfanner ORC. Hij leidde eind van de negentiende eeuw de abdij Mariannhill in Durban.

In 1885 deed hij een oproep aan Europese meisjes om te komen helpen bij de opvoeding van de inlandse jeugd. Hij had daarbij vooral meisjes uit Duitsland en Oostenrijk op het oog, van wie het eerste vijftal op 8 september 1885, het feest van Maria Geboorte, hun nieuwe uniform kregen: rode rok, zwarte blouse, schort en pellerine en een wit kapje. Dit eerste uniform stond model voor de eerste kloosterkleding: een rood habijt met een zwart scapulier en een witte kap. De kleur rood moest de zusters altijd herinneren aan het Bloed van Christus.

Voor de nieuwe congregatie hadden de jonge vrouwen zelf de naam gekozen: Missiezusters van het Kostbaar Bloed ofwel de Congregatio Pretiosi Sanguinis, ook wel bekend als de Missiezusters van Mariannhill. Die naam is tegelijk ook het programma van de congregatie, die zich ten doel stelt “het Bloed van Christus, waarmee Hij de mensen verlost heeft, bijzonder te vereren en vruchtbaar te maken door het apostolaat.”

In de praktijk lag het accent in de missie op de gezondheidszorg. Gewoonlijk was aan een statie wijkverpleging verbonden en meestal ook een polikliniek. Verder hielden de zusters zich bezig met scholing van de inheemse bevolking.

Uit praktische overwegingen werd de opleiding van nieuwe leden in 1889 van Zuid-Afrika naar Europa verplaatst, in eerste instantie naar Kirchherten bij Bedburg (D). Maar in de nasleep van de zogenaamde Kulturkampf in Duitsland, waardoor het leven vrijwel onmogelijk was gemaakt voor religieuzen, verhuisde de congregatie in 1891 naar Helden-Panningen in Nederland. In 1903 werd het inmiddels te klein geworden moederhuis van daar naar Aarle-Rixtel verplaatst.

Op 2 oktober 1906 volgde de goedkeuring van de constituties door paus Pius X, met de bevestiging van het klooster Heilig Bloed als moederhuis. In 1967 is het Generalaat van de Missiezusters verplaatst van Aarle-Rixtel naar Rome.

Behalve het missieklooster Heilig Bloed in Aarle-Rixtel bewoonden de Missiezusters in Noord-Brabant nog het klooster Elisabeth in Eindhoven; het fraterhuis (Papenhulst) in ’s-Hertogenbosch; het Sint Joannesgesticht in Keldonkhet klooster van O.L. Vrouw van Lourdes in Rijkevoort en het klooster HH. Driekoningen in Stiphout (in kasteel Croy).

Buiten Noord-Brabant waren er kloosters in Horst, Hooghees en Nijmegen. En al vanaf 1909 was er buiten Brabant het Missieklooster St. Jozef te Tienray, Limburg (tot 2002), laat Zr. Madeleine Bouman CPS weten. "De zusters hebben er het basisonderwijs in Tienray opgezet, maar het was ook jarenlang het vormingshuis voor de jonge Nederlandse dames die Missiezuster wilden worden. Het werd ook het Provinciehuis voor de Missiezusters van het Kostbaar Bloed in Nederland, en van daaruit vertrokken vele zusters naar missies in onder andere D.R. Congo, Indonesië, Papua Nieuw Guinea, Zuid-Afrika.....

Zowel in de eerste- als in de tweede wereldoorlog werden er vluchtelingen opgevangen en het huis heeft een hele boeiende geschiedenis. Het heeft in de Tweede Wereldoorlog behoorlijk onder vuur gelegen; één van de granaten ging dwars door de kapel, maar ontplofte niet. Na de oorlog werd er een nieuwe kapel gebouwd.

In 2002 vertrokken de zusters naar het grote klooster in Aarle-Rixtel, naar Missieklooster Heilig Bloed. Het huis kreeg vanaf toen een andere bestemming, eerst hotel, later zorgcentrum", aldus  Zr. Madeleine Bouman CPS.

Buiten Nederland in Duitsland, Oostenrijk, Italië, Spanje, Portugal en Denemarken, diverse landen in Afrika, Canada, Nieuw-Guinea, Indonesië en Noord-Amerika.

Foto’s
Franz Pfanner (1825-1909). Bron: Joachim Schäfer, Ökumenisches Heiligenlexikon.
Embleem van de Missiezusters van het Kostbaar Bloed, 1938. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. 1A33879.
Zuster Marie-Bernard van Dongen bij gelegenheid van de Missiekruisuitreiking voor haar vertrek naar Irian-Barat. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. 1A20845.
Keuken van de zusters van het Kostbaar Bloed in Mariannhill (Zuid-Afrika). Bron: Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, Collectie BM-P009 Beeldmateriaal Congregatie van de H. Geest, fotonr. 161207.

Bronnen
Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.
Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960, lemma Missiezusters van het Kostbaar Bloed (cps).
W. Nolet (samenst.), Katholiek Nederland : Encyclopaedie. ’s-Gravenhage, 1930-1932. Dl. 3, Zusterorden en -congregaties.
100 jaar Missiezusters van het Kostbaar Bloed 1885-1985.
Website Missiezusters van het Kostbaar Bloed. http://home.deds.nl/~cps/

9

Reacties (9)

zr. Madeleine Bouman (Missiezuster van het Kostbaar Bloed) zei op 3 april 2019 om 20:30 uur

Buiten Brabant was er ook (al vanaf 1909) het Missieklooster St. Jozef te Tienray, Limburg (tot 2002).
De website van de Missiezusters van het Kostbaar Bloed is nu www.missieklooster.nl (het oude bestaat nog wel).

Marilou Nillesen zei op 4 april 2019 om 10:50 uur

Goed dat u dat hier vermeldt, zr. Madeleine Bouman. En dank ook voor de verwijzing naar de site, dat is een mooie aanvulling!

Rini de Groot. zei op 6 december 2019 om 05:09 uur

Bij het bezoek aan het Museum Meermanno in Den Haag voor de expositie, ‘Foute Boeken’ 4 dec. jl. Ontdekte ik in een vitrine de presentatie van diverse Zendings- Missiebusjes waaronder een van de Missiezusters Van Het Kostbaar Bloed uit Aarle Rixtel.

Marilou Nillesen zei op 8 december 2019 om 19:38 uur

Bijzonder Rini! Herkende je ze nog direct van vroeger?

Ton van Maarsseveen zei op 22 december 2019 om 19:34 uur

""Buiten Noord-Brabant waren er kloosters in Horst, Hooghees en Nijmege"" Dit is niet de hele waarheid. Ook in Tienray was een klooster ( waar 3 kinderen Maarsseveen enkele maanden warm en gastvrij werden opgevangen, aangezien we gedurende oorlog 8x verhuisd zijn)

Marilou Nillesen zei op 23 december 2019 om 10:27 uur

Ah, belangrijke aanvulling, Ton! Wat goed dat je dat hier meldt. Ik neem aan dat jij één van die kinderen was? Welke herinneringen heb je aan je tijd in Tienray?

Zr. Madeleine Bouman CPS zei op 31 januari 2025 om 09:58 uur

Wilt u de website in de tekst aanpassen? Ik zie met schrik dat dat nog niet is gebeurd. Het heeft nog een tijd bestaan, waarbij het de laatste jaren verwees naar de nieuwe website, maar de oude website is inmiddels helemaal offline gehaald.

In de tekst staat ook dat we vanaf 1905 naar Missieklooster Heilig Bloed in Aarle-Rixtel kwamen. Dat is niet correct; dat moet 1903 zijn.

Verder waren we inderdaad van 1909-2002 in Tienray., in Missieklooster Sint Joseph. De zusters hebben er het basisonderwijs in Tienray opgezet, maar het was ook jarenlang het vormingshuis voor de jonge Nederlandse dames die Missiezuster wilden worden. Het werd ook het Provinciehuis voor de Missiezusters van het Kostbaar Bloed in Nederland, en van daaruit vertrokken vele zusters naar missies in onder andere D.R. Congo, Indonesië, Papua Nieuw Guinea, Zuid-Afrika.....

Zowel in de eerste- als in de tweede wereldoorlog werden er vluchtelingen opgevangen en het huis heeft een hele boeiende geschiedenis. Het heeft in de Tweede Wereldoorlog behoorlijk onder vuur gelegen; één van de granaten ging dwars door de kapel, maar ontplofte niet. Na de oorlog werd er een nieuwe kapel gebouwd.

In 2002 vertrokken de zusters naar het grote klooster in Aarle-Rixtel, naar Missieklooster Heilig Bloed. Het huis kreeg vanaf toen een andere bestemming, eerst hotel, later zorgcentrum.

Marilou Nillesen zei op 31 januari 2025 om 17:09 uur

Met dank voor uw oplettendheid en uw bericht. De tekst van het artikel is inmiddels aangepast en aangevuld.

Tom van Maarsseveen zei op 1 februari 2025 om 11:50 uur

Wij 3 kindertjes van longarts v Maarsseveen, zijn 2 periodes ondergebracht 1944-1945bij de zusters in Tienray. Tijdens de 2e periode werden er ook Amerikaanse soldaten ingekwartierd. Regelmatig ging dan een yeep met aanhang eten rondbrengen naar de soldaten, die in de loopgraven wachten en loerden naar de "moffen" = Duitsers. En om beurten mocht een van ons drie dan mee. Heel spannend, want af en toe werd gestopt en sloop een soldaat naar voren om te kijken of het veilig was, en dan scheurde onze jeep het veld over waarbij af en toe de kogels rond vlogen.. Toen de Amerikanen verder richting Duitsland trokken, ben es gaan kijken op hun slaapzaal. Daar vond ik onder de verwarming een echte dolk.( Later vertelde een wapen deskundige dat die dolk van Duitse officier was geweest, dat kon hij zien aan de merktekens op de dolk) Overigens, ik heb hem nog steeds als soort dierbare herinnering aan de Zusters van het kostbaar Bloed Tienray)

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.