Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

De Hof van Eden (deel 3)

Tweede Pinksterdag 1962. Vandaag kan Udi 1 thuis kampioen worden. Wij mogen vanmiddag om 14.30 de wedstrijd bijwonen. Tegen het einde van ons middagmaal word ik door een kruisheer gesommeerd om me bij rector Flip Salman te vervoegen.


Cor Dekkers

Aan het einde van een lange gang met een stenen vloer die mijn voetstappen doen weerklinken, geraak ik bij de kamer van de rector, rechts van de hoofdingang. “Binnen!”, klinkt het als ik voorzichtig op de zware houten deur klop, die toegang geeft tot een donkerbruin vertrek. Flips lichtgrijze ogen lijken dwars door me heen te kijken. Ze zijn tegelijk vriendelijk en kil. Hij kijkt nog strenger dan normaal en zegt: ”Je kunt je koffers pakken!”

Ik ben perplex, verlamd, verdoofd.

Als in een droom ga ik mijn spullen bij elkaar zoeken in mijn chambrette op zolder. Ik zeul mijn tas naar beneden en passeer de kamer van Pater van der Lans en smeek hem om mij te helpen. Hij geeft niet thuis. De volgende die ik aanklamp is mijn sympathieke leraar Nederlands Van der Wijst, die mij ook vriendelijk te kennen geeft dat 'ie helaas niks voor me kan doen.

’s Middags zeul ik mijn tas mee naar het sportveld van Udi en voeg me bij mijn vrienden. Zonder blikken of blozen, zonder het minste teken van wanhoop, vertel ik hen op een stoere manier dat ik van school getrapt ben. Bijna alsof het een prestatie van mij is. Mijn vrienden bewonderen mij voor mijn “coole” reactie op zo’n heftige gebeurtenis. Van de wedstrijd heb ik niks meegekregen. Ik heb waarschijnlijk al mijn energie gestopt in mijn rol van koele kikker.

Ik heb wat rondgehangen tot het donker was en ben toen het ouderlijk huis binnengeslopen. Ik ben gewoon onder de dekens gekropen als een struisvogel met zijn kop in het zand. De volgende ochtend waren mijn ouders buitengewoon verbaasd over mijn aanwezigheid. Ik zei dat ik een paar dagen vrij had. Ik wilde nog wat tijd kopen, Maar ze doorzagen mijn verhaal en zaagden mij daarover door tot ik wel met de billen bloot moest. Ze waren niet eens echt kwaad op mij, ze snapten het alleen niet. Mijn vader toog naar school om verhaal te halen, maar ving bot: ik had immers drie keer een onvoldoende voor gedrag. Mijn ouders waren natuurlijk niet blij met mijn acties, maar ze gingen vierkant achter mij staan. Ze voegden geen afkeuring toe aan mijn pijnlijke verwijdering, waarvoor mijn eeuwige dank.

Deze mooie Tweede Pinksterdag betekende het einde van mijn tijd als kind. Ik was verdreven uit mijn paradijs van kinderlijke onschuld. Ik ben voorwaardelijk aangenomen op het Gymnasium in Heeswijk en gedroeg me als een heilige. Ik mocht geen stap verkeerd zetten, alsof ik een gevaarlijke crimineel was. Dat mondde uit in een speciale onderscheiding aan het einde van het derde leerjaar. Alle leerlingen en ouders waren aanwezig, ook mijn ouders, en ik moest op het podium komen om een prijs voor goed gedrag in ontvangst te nemen. Daar zit je als derdeklasser echt op te wachten. Wat ’n pedagogisch inzicht! Mijn “voorwaardelijk” zat erop. Ik had nieuwe vrienden zowel op school in Heeswijk alsook in Uden.

Toch heb ik, net zoals op Het College van het Heilige Kruis, genoten van het onderwijs, de vrienden, de sport, et cetera. Maar om nou te zeggen dat ik een nostalgisch gevoel krijg bij “Het Rijke Roomse Leven”. Nou nee. Geef mijn Rijke Roomse portie maar aan fikkie. Als 'ie die tenminste lust. Denk van niet.

4

Reacties (4)

Marilou NillesenBHIC zei op 29 juni 2020 om 20:16 uur

Het voelde alsof ik met je meeliep door die gang, Cor, je weet je lezer wel mee te nemen in je herinnering! Wat weet je pijnlijk goed te beschrijven dat dit het eind was van je kindertijd. Ontroerend.

Hopelijk komen er nog veel meer verhalen, ik kijk er naar uit.

Henk Donkers zei op 26 december 2021 om 10:31 uur

Cor, die verwijdering van school moet heel pijnlijk geweest zijn. Ik ben in 1964 op het College gekomen. Ik heb uitgebreid gereageerd op een andere bijdrage. Daaruit wordt duidelijk dat ik mijn tijd daar anders beleefd heb en dat er tussen 1964 en 1970 heel snel heel veel veranderd is. In het begin van mijn jaren daar heerste er een nog enigszins rigide sfeer, maar daar werd het snel opener en losser, en na 1968 ongelooflijk los.
Voor Philip Salman die jou met een kille blijk van school verwijderde, heb (later) veel bewondering gekregen. Hij was werkte in de Rotterdamse haven als arbeidspastor en werd door zijn orde naar Uden gehaald om rector te worden. Onder zijn verantwoordelijkheid en met zijn goedkeuring vonden er grote veranderingen plaats. Hij voelde dat de maatschappij veranderde en wist dat hij daar op in moest spelen, zonder precies te weten hoe. Hij zorgde ervoor dat er meisjes op school werden toegelaten, 'maar dan moeten er ook leraressen komen en niet een maar meer'. Begin jaren '70 heeft hij zijn rectoraat neergelegd en is hij teruggekeerd naar het arbeidspastoraat in Rotterdam. Klasse! In 1995 hadden we - 25 jaar na ons eindexamen - een reüni. Daar was Philip Salman (De Flip) ook. Hij vertelde er openlijk over zijn worstelingen met de nieuwe tijd in de jaren 60 en 70.

Mia Kruize zei op 10 juli 2022 om 02:22 uur

Ontzettend veel waardering voor Philip Salman die aan mij zelf de keuze voorlegde of ik op het gymnasium van het College van het H. Kruis wilde blijven. Hij vond het vreselijk dat de conrector en sommige leraren me reeds na het eerste leerjaar en vervolgens na het derde leerjaar van het gymnasium wilde sturen omdat ik een "zwakke" leerling was en vaak moe was. Ik heb hem gezegd dat ik op het gymnasium wilde blijven en hij heeft geantwoord dat hij achter mijn keuze bleef staan. Aan zijn betrokkenheid en interventie te danken dat ik na 6 schooljaren het gymnasium alfa diploma heb gehaald. Philip Salman was geen elitaire man en voelde zich niet i.t.t. sommige kruisheren "verheven". Uit het bovenstaande verhaal en mijn verhaal blijkt zijn sociale betrokkenheid. Hij worstelde niet alleen met de nieuwe tijd in de jaren 60 en 70 maar m.i. ook met zijn werkomgeving in Uden. Mijn studietijd was tussen 1966 en 1972.

Paul Snijdewind zei op 14 augustus 2023 om 17:16 uur

Op zoek naar Salman vond ik deze site. Eind jaren vijftig (tijd zonder externen) was hij al rector - en nog steeds denk ik met veel waardering aan hem terug

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.