Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

O.L. Vrouw van Fatimakerk in Eindhoven

RK kerken

De Fatimakerk aan het Servaasplein (officiële naam 'Onbevlekt Hart van Maria') werd ontworpen door J.C. van Buijtenen en B. Clement en ingewijd in 1949. Sinds 2004 is deze grote, driebeukige basiliek buiten gebruik als plek van rooms-katholieke eredienst.

O.L. Vrouw van Fatimakerk (foto: Job van Nes)
O.L. Vrouw van Fatima (foto: Job van Nes 2009, bron: Reliwiki)

Op de twee onderste foto's zien we pastoors van de Fatimakerk. Oud-parochianen uit zullen zich uit de jaren vijftig nog wel pastoor M.J.J.M. Meijer herinneren. Hij werd in 1947 in de parochie ingehaald. Een godshuis was er toen overigens nog niet. Zoals gezegd werd deze pas twee jaar later geopend.

Meijer had als bouwpastoor een flinke hoeveelheid parochianen te bedienen. Halverwege de jaren vijftig waren dat er al meer dan 5000. Het is daarom ook niet verwonderlijk, dat pastoor Meijer hulp kreeg van een kapelaan. In de jaren vijftig was dat kapelaan J.A.M. de Wert.

Pastoor Meijer overleed in 1958, onverwacht en op erg jonge leeftijd. Vanaf dat moment werd de parochie bediend door pastoor J.A. van de Rijdt. Na vele jaren van dienst werd Van de Rijdt als pastoor opgevolgd door pater Gruijters.

Reageer hieronder en deel je herinneringen aan de kerk, het leven in de parochie en de geestelijken van toen. Foto's zijn ook welkom. Stuur ze naar info@bhic.nl, dan voegen wij ze hier toe.

Pastoor Meijer (foto: collectie KDC)
Pastoor M.J.J.M. Meijer (1911-1958); wijdingsjaar: 1935 (foto: Collectie Katholiek Documentatie Centrum)
Pastoor De Rijdt (foto: collectie KDC)
Pastoor Johannes Ant. van de Rijdt; foto genomen t.g.v. zijn zilveren priesterfeest (1935-1960). (Foto: Collectie Katholiek Documentatie Centrum)
40

Reacties (40)

Henderson Yvonne zei op 19 oktober 2018 om 22:44 uur

Misschien beter te vermelden dat pastoor Meijer in 1958 onverwacht overleed op erg jonge leeftijd en dat hij toen werd opgevolgd door Jan van de Rijdt. Deze vierde in 1960 zijn zilveren priesterjubileum. Hij is veel later opgevolgd door pater Gruijters.

Thijs de Leeuw zei op 22 oktober 2018 om 10:02 uur

Beste mevrouw Henderson, bedankt voor uw opmerking! Aan de hand daarvan heb ik het verhaal aangevuld. Om technische redenen zal deze misschien niet meteen, maar over een dag toch zeker zichtbaar zijn. Als u nog meer zou willen delen over het leven in deze parochie (was u ingeschreven in deze parochie ten tijde pastoor Meijer en/of zijn opvolgers?), dan houden wij ons natuurlijk graag aanbevolen :) Hartelijke groeten,

Herman Boon zei op 27 oktober 2018 om 19:49 uur

Van pastoor Van de Rijdt viel op dat zijn preken kort waren. Wellicht was zijn idee, dat er dan meer van bleef hangen.

Pater Ceelen (als ik mij niet vergis) vervulde de functie van kapelaan.

Marilou Nillesen zei op 28 oktober 2018 om 13:28 uur

Bedankt Herman! Werkte het bij jou ook zo, bleef de preek beter hangen?

En dank voor de aanvulling wat betreft pater Ceelen.

Arnold Gevers zei op 30 juni 2019 om 16:29 uur

Ik herinner me het overlijden van pastoor Meijer nog goed. De pastorie was toen gevestigd in de Eerste Wilakkerstraat, dat zal op nr. 32 geweest zijn. Het heeft heel wat consternatie gegeven. Het was de huishoudster die hem gevonden heeft na zijn hartaanval. Ook de buurvrouw, mevrouw Jansen (zuster van Huub en Wim van Doorne) had er een drukke dag door. Later werd pastoor Meijer opgebaard in de kerk, met een kelk in zijn handen. Veel parochianen kwamen afscheid nemen. Er waren soms twee kapelaans tegelijk. Ook kapelaan Hoendervangers heb ik nog goed gekend. Pastoor Van de Rijdt heeft er voor gezorgd dat er een nieuwe pastorie kwam. Hij was erg progressief (en dat vóór het Vaticaans Concilie) en dat viel niet altijd in goede aarde bij alle parochianen.
Als lid van het kerkkoor (o.l.v. meester Van Spaandonk) en als misdienaar kwam ik natuurlijk veel in de kerk.

Rini de Groot. zei op 30 juni 2019 om 20:15 uur

Arnold, in Uden zag ik in de veertiger jaren de Rector van de 'Auw Nonne' opgebaard met een wassen Kelk in z'n handen.

Marilou Nillesen zei op 1 juli 2019 om 15:48 uur

Bedankt voor jullie reacties, Arnold en Rini. Opgebaard met een kelk in de handen? Weten jullie welke symboliek hier achter zit en of dit vaak gebeurde? Ik ben heel benieuwd...

S.L.J. van der Horst zei op 20 februari 2020 om 10:39 uur

Geacht BHIC,
ik was in de jaren '80 gedurende 8 jaar lid van het kerkbestuur en vanaf 1973 lid van het Tuindorpkoor o.l.v. Anton Maessen (toonkunstenaar).
Ik kom de naam van kapelaan Rath niet tegen. Later pastoor geworden in een parochie buiten Eindhoven. Ook de priesterassistente Pauline Spierings is het vermelden waard. Zij begon als huishoudster in de pastorie en heeft veel werk gemaakt van de erkenning van de "pastoorsmeiden". Dit groeide uit tot een internationale beweging, zelfs met ontvangst door de paus. Van haar hand een boek "Vandaag horen we geen biecht".
De pastorie kende 3 locaties : zoals al gemeld in de Wilakkerstraat, daarna in nieuwbouw naast de kerk, berekend op meerdere kapelaans. Later werd deze pastorie verhuurd voor opvang van licht geestelijk gehandicapten en werd een kleine pastorie gebouwd, ook vlak naast de kerk.
Bij de sluiting van de kerk is het grootste deel van het interieur geschonken aan een parochie in Polen.
Daarna is de kerk verkocht. Het gebouw zou een herbestemming krijgen met appartementen in en woningen naast de kerk. Vanwege de crisis in 2008 kwam dit stil te liggen en begon de verloedering van het gebouw. Een deel van de kerk is toen verkocht aan de Chinese Kerk. In oktober heb ik de kerk nog van binnen kunnen bekijken. De eerdere plannen van herbestemming zouden weer opgenomen worden. Er is inmiddels een waardestellend rapport opgemaakt.
Indien u er prijs op stelt kan ik u een serie oude en nieuwe foto's van de kerk kunnen sturen.

Thijs de Leeuw zei op 20 februari 2020 om 12:43 uur

@S.L.J. van der Horst: heel hartelijk dank voor deze bijdrage! Wat spannend dat de toekomst van het gebouw nog steeds zo onzeker is.. Kan me voorstellen dat je dit op de voet volgt en je kans hebt gegrepen om deze nog van binnen te gaan bekijken.

Is een deel van de kerk nog steeds eigendom van de Chinese Kerk of is dat ook al verleden tijd inmiddels?

En naar die foto's zijn we natuurlijk benieuwd, stuur je ze ons naar info@bhic.nl onder vermelding van "kerk O.L. Vrouw van Fatima" o.i.d. dan plaatsen we ze hier bij.

hans Strootman zei op 5 april 2020 om 21:04 uur

De kelk symboliseert de Christelijke religie en de eucharistie en verwijst naar de beker van het Laatste Avonmaal waar Christus zijn wijn uit dronk.

Er werd op het kerkplein heel wat afgevoetbald doo .o.a. Jan Constant , Hennie Bogmans, Ludy Vrijdag , Jeroen Ophof en Andy Wijzenbeek , de latere hockey international. Ook Peter Koelwijn schoof wel eens aan.

Angelique Gunst zei op 6 april 2020 om 09:57 uur

amai jullie zijn slim

Laura Dijkhoff-Michels zei op 21 juli 2020 om 20:40 uur

Ik was het buurmeisje van pastoor v.d.Rijdt toen hij op het Servaasplein met de pastorie zat. Hij had toen 2 kapelaans. Kapelaan Hoendevanger en kapelaan Rat. Later eerd deze pastorie een buitenhuis van Eckartdal Ik heb hier nog 5 jaar gewerkt. Pastoor v.d. Rijdt bleef het echter als zijn pastorie beschouwen en kwam te pas en te onpas binnenvallen voor een praatje. Ik heb ook bij de Burgzangertjes en het koor van Anton Maessen gezeten. Mijn broer was daar jaren organist.

Mariët Bruggeman zei op 22 juli 2020 om 11:29 uur

Wat een leuk verhaal Laura, over Pastoor van de Rijdt. Wat zal hij het wonen op 'zijn' pastorie gemist hebben. Gelukkig kon hij wel bij jullie terecht voor zijn praatje.

P.J. de Bont zei op 31 augustus 2020 om 15:21 uur

Ons gezin bezocht iedere zondag trouw (verplicht) de mis in de Fatima-kerk. We liepen vanaf de Bonifaciuslaan in een stoet van mede-gelovigen naar de kerk. De eerste jaren zaten we als gezin keurig bij elkaar, later verzamelden de jongeren zich vaak achter in de kerk. Kon je er sneller uit aan het einde en soms ook v'óór het einde van de mis. Ik kan me de pastoor en ook de kapelaans Hoendervangers en Rath ("Ratje" onder de jongens) nog goed herinneren. Ik was een tijdje misdienaar, met name omdat een van de voordelen was dat als je doordeweeks de ochtendmis diende, je later op school mocht komen. Ook was het stoer dat jij tijdens de schoolmissen vooraan op het altaar zat en je klasgenoten in de kerk toch wel naar je opkeken. Ik vergeet nooit dat ik een van de eerste missen die ik diende, de kaarsen aan moest steken. De priester gaf voor de mis aan hoeveel er aangestoken moesten worden en ik kreeg te horen dat het er één was. Dus stak ik één kaars aan. Maar de bedoeling was één aan iedere kant van het altaar. Daarop moest de koster bijspringen om die andere kaars aan te steken, tot hilariteit van de aanwezige gelovigen.
Achter de kerk en pastorie lag het gebouwtje van de padvinderij, en als ik me goed herinner was kapelaan Rath hier aalmoezenier.
Ook zong ik lang in het koor van meneer Van Spaandonk, de Burghsangers. Ik heb nog een kerstplaat van dit koor die destijds in de Paterskerk werd opgenomen. In die tijd was van Spaandonk al gebrouilleerd met pastoor van de Rijdt. Wij luisterden missen op in diverse kerken in Eindhoven en omgeving, maar nooit in de Fatima kerk. De koorrepetities waren, zoals al eerder vermeld, twee keer per week in de hal van de meisjesschool.

Willem Voogt zei op 10 november 2021 om 21:50 uur

Ik ben al heel lang op zoek naar de nabestaanden van Jan-Michiel de Vaan. Zijn volledige naam is overigens Johannes Michaël de Vaan. Hij werd op 18 september 1954 geboren in Eindhoven en woonde aan de St. Bonifatiuslaan 51. Op zondag 28 mei 1961 heeft hij in de parochiekerk van het Onbevlekte Hart de heilige communie gedaan. Hij begon in augustus 1972 na zijn middelbare school in Brabant als adelborst aan de opleiding op het Koninklijk Instituut voor de Marine in Den Helder. Helaas is hij op 1 december 1980 in Eindhoven overleden.
Graag kom ik in contact met zijn nabestaanden.

Laura Dijkhoff-Michels zei op 10 november 2021 om 22:44 uur

Willem Voogt ik zat w.s. bij een zus van hem in de klas, Dymfy de Vaan ( Dimmetje)( 1953 geboren) weet niet waar ze naar toe zijn verhuisd helaas. Heb jij bij mijn broer Bruno in de klas gezeten?

Norah zei op 11 november 2021 om 00:06 uur

Dymphy de Vaan richting Rotterdam > facebook.

Erik Ophoff zei op 27 maart 2023 om 16:22 uur

Ik ben Erik Ophoff, geboren in 1938 en woonde 1e Wilakkersstraat 14. Zat op de lagere school in de Le Sage ten Broeklaan en verhuisde halverwege de 5e klas naar de toen net afgebouwde Fatimaschool. Heb hel veel gevoetbald met Tuindorp tegen de Heezerweg op het Fatimaplein. Heb onder de oorlog gebruik gemaakt van de schuilkelders op DAF terrein. Heb in 1944 inkwartiering meegemaakt van geallieerden die kapotte legervoertuigen uit Duitsland bij DAF lieten repareren. Pastoor v.d Rijdt was vriend van mijn vader en heeft na diens overlijden op zijn verzoek al zijn vlinderdasjes gekregen. Denk nu ik op verzoek van mijn kinderen mijn levensverhaal aan het opschrijven ben, weer met veel plezier aan het witte dorp waar ik tot 1967 gewoond heb.

Stephan van der Horst zei op 30 maart 2023 om 23:57 uur

Vorig jaar (2022) zijn werkzaamheden aan de kerk begonnen. Naast de kerk, waar vroeger een boerderij stond die later door de scouting werd gebruikt - het Vossenhool -, komt een rij woningen plus een bescheiden gebouw met appartementen. In de kerk wordt een aantal appartementen gerealiseerd. Ik ben als vrijwilliger verbonden aan een erfgoed-stichting in Eindhoven. En vanuit deze stichting heb ik me nogal beziggehouden met de plannen. De eerste plannen dateren uit 2008 !! Vanwege de bankencrisis is er lang niets mee gedaan. Na diverse meldingen bij de gemeente over verloedering vanwege ernstig achterstallig onderhoud is er in oktober 2019 een bijeenkomst geweest met de gemeente, de projectleider en de erfgoedstichting in het erg onderkomen pand.
Beslist géén goede beurt van de huidige eigenaar !

DJT zei op 6 mei 2023 om 20:25 uur

Van de Rijdt was een gevaarlijke en slechte persoonlijkheid met twee monden. Onbetrouwbaar en met zijn Pauline een gevaarlijk en geniepig duo. Veel ellende met hen meegemaakt en hypocriet gedrag. Trieste figuur en niet godsdienst waardig

Laura Dijkhoff-Michels zei op 6 mei 2023 om 22:20 uur

DJT erg laf om iets anoniem te melden zonder enige uitleg. Heb altijd tegenover hem gewoond en ken ook Pauline erg goed. Geen kwaad woord over beide, door niemand in de parochie. Als je iets te melden hebt, doe dit dan niet anoniem en vertel dan ook het hele verhaal, iemand na zijn dood als hij zich niet meer kan verdedigen zwart maken is gewoon een laffe daad.

Erik Ophoff zei op 6 mei 2023 om 23:12 uur

DJT : Donald John Trump (New York, 14 juni 1946) is een Amerikaanse zakenman en en complotdenker. Mijn familie heeft alleen zeer positieve met Jan van de Rijdt gehad en ben het helemaal niet eens met DJT.

peter van wielink zei op 4 juni 2023 om 15:09 uur

Heb wat van die reacties gelezen. Heb voor pastoor van de Rijdt altijd de roze gesnoeid van de pastorietuin. Was oprichter van de dahliaclub naast de kerk. Zong solo bij de Burghsanhertjes, later zelf assistent dirigent geweest. Mee geholpen oud papier te verzamelen voor het nieuwe orgel. Was lid van Les Chanteurs de la Croix Bois, olv van Spaandonk. Heb het altijd als zeer plezierig ervaren, van alles te doen in de pastorie. Woonde naast de koster, op de Heezerweg 143. Koffie op de pastorie was altijd lekker. Terug in de tijd leuk om te doen. Gr. Peter van Wielink 17071944

Thijs de Leeuw zei op 27 juni 2023 om 15:05 uur

Bedankt Peter voor deze bijdrage over van pastoor de Rijdt. Je bevond je dus ook echt in zijn naaste omgeving, als buur van de koster en actieve parochiaan. Een parochie dus waarin, destijds, veel werd georganiseerd. Een hechte parochie, ook, zo ontstaat dan de indruk. Vertel nog eens verder over deze tijd als je wilt. hartelijke groet,

Marie-Thérèse Dijkzeul zei op 3 augustus 2023 om 13:40 uur

Pastoor vd Reijt kwam ook wel eens bij ons thuis in de Petrus Dondersstraat. Mijn vader was lid van de Sint Vincentiusvereniging en volgens mij kwam vd Rijdt wel eens bij vergaderingen in Huize De Burght.
In 1970 heeft hij mij en mijn toenmalige man getrouwd maar niet in de Fatimakerk, die vond ik zo groot.
Ratje kwam ook wel eens op zaterdagavond naar het Vossehool waar we gingen dansen.

Marie-Thérèse Dijkzeul zei op 3 augustus 2023 om 13:51 uur

Het beeld van Maria van Fatima dat eerst een prominente plaats had werd door mijn moeders zus en zwager,die in Lissabon woonden en vaak in Fatima kwamen, meegebracht en aan de kerk geschonken.

Jan Kraker zei op 18 maart 2024 om 09:18 uur

Wie weet wanneer de kerk gerenoveerd werd ? Ik was elektricien en heb daar met enkele collega's een nieuwe installatie aangelegd en nieuwe lampen gehangen. Ook het interieur werd toen van de grond tot het dak opnieuw geschilderd. Thuis hebben we het nog wel eens over de jaren dat ik nog werkte o.a. in de Fatimakerk maar ik ben het jaartal kwijt. Wie helpt ?

Stephan van der Horst zei op 18 maart 2024 om 10:15 uur

Beste Jan,
kun je wat preciezer zijn ? Waaruit bestond die nieuwe installatie en wat voor lampen ? Weet je ook nog in welke kleuren het dak geschilderd is ? Stonden er toen nog 3 of al 2 rijen banken ?

jan Kraker zei op 18 maart 2024 om 10:28 uur
Jan Kraker zei op 20 maart 2024 om 08:53 uur

zoals op de foto te zien is zijn het 3 rijen banken

Arnold Gevers zei op 20 maart 2024 om 10:41 uur

Volgens mijn herinnering zijn er nieuwe lampen gekomen als geschenk bij het (25-jarig ?) jubileum van Van de Rijdt. Ook die waren een ontwerp van Van Buijtenen. Waarschijnlijk is toen ook daar boven opnieuw beschilderd.

Jan Kraker zei op 20 maart 2024 om 11:16 uur

Was dat 1960 ?

Thijs de Leeuw zei op 3 april 2024 om 12:32 uur

9 nieuwe foto’s van de O.L. Vrouw van Fatimakerk in Eindhoven, ingezonden door Stephan van der Horst. Waarvoor dank! (Klik op de afbeeldingen om deze te vergroten.)




1. Foto van de beschildering van de kap

2. De oorspronkelijke preekstoel

3. Een van de bouwtekeningen gesigneerd door architect van Buitenen

4. Kerkbestuur en pastoor Jan van de Rijdt. Datum juni 1981. Verjaardag van de pastoor. Staand, links op de foto, Stephan van der Horst

5. Pastoor Jan van de Rijdt

6. Oorspronkelijke indeling. Links verticale luidspreker, later vervangen door luidsprekers onder de kroonluchters

7. Latere indeling. Drie rijen banken verminderd naar 2 rijen. Nieuw priesterkoor met lezenaar, altaar en tabernakel. In de absis het nieuwe Mariabeeld.

8. Vier glas-in-lood ramen (schenking). Zijn in de absis geplaatst.

9. Vier glas-in-lood ramen (schenking). Zijn in de absis geplaatst.





Toelichting Stephan van der Horst: “De beschildering van de kap en de verlichting zullen zijn aangebracht vrij snel na de installatie van Jan van de Riidt als pastoor, zoals in de bouwtekening al is aangegeven. De herinrichting van de kerk dateert van begin jaren '80.”

Winfried Gall zei op 11 augustus 2024 om 00:52 uur

De preken van de 'nieuwe' pastoor v.d. Rijdt waren voor mij als 14/15 jarige leerling op het Augustinianum reden om nog naar de Fatima-kerk te gaan op zondag. Hij hield in mijn ogen wèl maatschappelij relevante preken. In de 5e klas zat ik bij van Spaandonk, aan wie ik geen goede herinneringen heb. Wij lagen elkaar niet ! Maar dat was voorbij in de 6e, bij Brocken.

Jan Kraker zei op 11 augustus 2024 om 07:39 uur

Sorry voor de late reactie. Ik was elektricien en de kerk kreeg een opknapbeurt d.w.z. geschilderd van boven tot onder, een gedeeltelijk nieuwe elektrische installatie en de lampen vervangen. Over de spanten werden planken gelegd zodat van onderaf niet te zien was wat daarboven gebeurde . Als er een mis was moesten we stoppen met werken of héél stil werken zodat men beneden niet afgeleid werd. De schilders stonden op die werkvloer met ladders tegen de kap om die van een nieuw kleurtje te voorzien .Die "vloer" heeft er enkele weken gelegen en toen die verwijderd werd was pas goed zichtbaar wat het moest worden. Toen de lampen gehangen moesten worden hebben we voor sommige halsbrekende toeren uit moeten halen en héél lange ladders tegen de kap moeten zetten om erbij te kunnen. Geen leuke klus want een ladder buigt door tijdens het beklimmen en steunt maar een centimeter of twintig tegen een balk.
Alles is goed afgelopen en we kunnen terugkijken op een mooi resultaat.

Thijs de Leeuw zei op 13 augustus 2024 om 14:22 uur

Bedankt Winfried en Jan voor het reageren. Alleen al de gedachte om op die grote hoogte zo'n klus te klaren, bijzondere ervaring moet dat zijn geweest, het idee al... Iets wat je nooit meer vergeet dat is wel duidelijk. Hartelijke groet,

Hugo van Buijtenen zei op 29 augustus 2024 om 21:56 uur

Heel interessant alle bovenstaande berichten te lezen . Ik ben de jongste zoon van architect J. C. van Buijtenen. Wij woonden destijds op de hoek van de tweede Wilakkersstraat en de Petrus Dondersstraat. Mijn overleden broer Roland zong net als ik in het koor van De Burghsangers. Mijn broers Erik en Christof leven eveneens nog.

Erik Ophoff zei op 29 augustus 2024 om 22:47 uur

Ik vind het ieder keer fijn weer herinnerd te worden aan die toch wel "goeie ouwe" tijd. Ik ben inmiddels 85 jaar en van de jongens waarmee ik eind veertiger jaren op de Fatimaschool zat zijn er niet veel meer over. Ik zag bovenstaand een berichtje van Hugo van Buijtenen en realiseerde me dat ik heb vroeger in de klas heb gezeten bij zijn oudste broer Onno en dat ik vaak bij hem in hun hoekhuis ben geweest. Ook kwam ik in de voorgaande verhalen de naam van pater Ceelen tegen. Die was eerst als missionaris werkzaam in Zuid-Amerika en kwam bijna ieder jaar op vakantie enkele zondagen ook in onze kerk voor zijn preek. De kerk puilde dan uit want dat waren dan leerzame en sappige verhalen uit zijn praktijk in de missie en niet die soort preken die normaal in alle kerken te horen waren en die vooral de jeugd totaal niet aanspraken. We leven nu in totaal andere tijden maar ik beschouw het verleden als onmisbaar in leven.

Frans van Tuijl zei op 30 augustus 2024 om 13:43 uur

De tekst bij de foto van Pastoor Marinus Meijer hoort bij de foto van Jan van de Rijdt.
Pastoor Meijer was in 1960 al twee jaar dood.

Thijs de Leeuw zei op 24 september 2024 om 15:20 uur

Bedankt Hugo, Erik en Frans voor het reageren hier! De tekst bij de foto is aangepast ook dank voor het doorgeven daarvan.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.