Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Pensionaat O.L. Vrouw van Lourdes in Oerle

Internaten

In 1855 stichtten de Zusters van Liefde aan de Oude Kerkstraat in Oerle het pensionaat O.L. Vrouw van Lourdes. In dit pensionaat verbleven de meisjes van de bewaarschool (kleuters), de taalschool en de handwerkschool van de zusters. Naast onderwijs kregen zij van de zusters ook een gedegen christelijke opvoeding.

Knipcursus op het pensionaat, jaartal onbekend (foto: collectie Katholiek Documentatie Centrum 1A7751)
Knipcursus (bron: collectie Katholiek Documentatie Centrum)


Naast scholen en een pensionaat hadden de zusters in Oerle hun Paulusklooster. De drie waren nauw met elkaar verbonden. Oud-leerlingen zullen zich ook de kloostertuin herinneren, waarin misschien wel de eerste Lourdesgrot van Noord-Brabant stond. Maar of zij daar ook vaak mochten komen?

Rond 1960 lag de situatie weer wat anders, blijkt uit de Piusalmanak. De zusters hadden op dezelfde locatie toen een lagere school, een ulo en zij gaven ook voortgezet lager onderwijs. Wat dat inhield? Vroeger, met name na de oorlog en tot aan de invoering van de Mammoetwet, kwam het voor dat lagere scholen niet zes maar acht klassen hadden. En soms ging je voor deze twee "kopklassen" naar een aparte school. Dit werd bedoeld met "vglo"-onderwijs. Het werd vooral door meisjes gevolgd.

Lourdesgrot van het pensionaat, 1953 (foto: collectie Regionaal Historisch Centrum Eindhoven 227048)
Lourdesgrot bij het pensionaat, 1953 (bron: RHC Eindhoven)


Als onderwijzeressen hebben de zusters tot in 1968, toen zij vertrokken, hun stempel gedrukt op de vorming van vele generaties vrouwen uit Oerle en omgeving.

Heb jij nog bij de zusters op kostschool gezeten? Reageer dan hieronder, deel je herinneringen en vul deze pagina aan. Ook foto's zijn van harte welkom. Stuur ze naar info@bhic.nl, dan voegen wij ze hier toe.

Mieke Witteveen stuurde ons de onderstaande foto's waarvoor dank!

1. Pensionaat O.L. Vrouw van Lourdes in Oerle


2. 'Speelzaal van de groten'


Bekijk ook

Meer over Pensionaat O.L. Vrouw van Lourdes

Internatenkaart

31

Reacties (31)

Frieda van Hoof-Verhoeven zei op 25 maart 2019 om 13:38 uur

Ik heb van 1955 t/m 1958 intern op de mulo gezeten. Heb een heel fijne tijd gehad en ben daar ook heel zelfstandig geworden. Waar ik nog steeds blij om ben. Heb ook nogcontacten met klasgenoten.

Marilou NillesenBHIC zei op 25 maart 2019 om 21:50 uur

@Frieda: Mooi om te lezen dat je daar zo'n fijne tijd hebt gehad. Die zelfstandigheid zul je daar snel onder de knie hebben gekregen, neem ik aan ;) Bedankt voor je berichtje!

Annelies v. Iersel zei op 9 april 2019 om 11:19 uur

Ik heb slechts 1 jaar op kostschool gezeten in Oerle. Het schooljaar 1952/1953, 1e klas van de MULO. Ook al was het maar 1 jaar, toch heeft dat ene jaar een positief effect gehad op wie ik nu ben. Onuitwisbare herinneringen. Strenge maar liefdevolle nonnen! Ik zou nog weleens wat meisjes van toen terug willen zien. Tonny Mattaar, Corrie Lagarde, Marij v. Berlo?

Marilou NillesenBHIC zei op 10 april 2019 om 12:59 uur

Nou Annelies, dat is goed te horen! Nu zijn we wel nieuwsgierig om welke onuitwisbare herinneringen het gaat; kun je een tipje van de sluier oplichten?

En wie weet, lezen Tonny, Corrie en Marij dit wel. Dat zou helemaal mooi zijn :)

Inge van Griensven zei op 4 augustus 2019 om 00:08 uur

Ik heb op de lagere school daar gezeten klas 4.5 en 6. Heb ook een hele prettige tijd gehad. Jammer dat het gebouw weg is, de Jan Baptistschool nu heeft niets van het oude pand behouden. Zou graag nog met interne schoolkinderen van toen in contact willen komen. Het was in de jaren 1959, 1960 en 1961. De regelmaat en discipline heb ik daar geleerd en nog steeds beschik ik daar ten volle over. In mij nog altijd een klein nonnetje, religieus en sociaal hardwerkend.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 6 augustus 2019 om 08:48 uur

Mooi gezegd, Inge, en fijn om te horen dat die kostschoolopvoeding zo positief voor je heeft uitgepakt. Heb je tijdens die jaren trouwens nog overwogen om in te treden? Ik hoop dat je reactie gaat helpen om weer in contact te komen met andere oud-leerlingen. We houden de reacties hier in de gaten.

Rini de Groot. zei op 26 september 2019 om 11:13 uur

Sprak Maria een Mevrouw uit Best, zij had ook in 'Oers,' Oerle gezeten.
En heb haar op de hoogte gebracht met een link naar dit verhaal.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 26 september 2019 om 11:15 uur

Top! Bedankt Rini. Hopelijk leidt het weer tot nieuwe reacties.

Willibrord Wedemeijer zei op 30 september 2019 om 20:47 uur

Mijn moeder, meisjesnaam Koersen en haar zussen (totaal 5) hebben allen vanaf 1911 t/m 1920 als intern op dit pensionaat gezeten. Over deze periode moet er toch een soort archief zijn. Waar kan dit liggen om in te zien.?
Bij voorbaat dank voor de informatie vr grt Willibrord Wedemeijer

Thijs de LeeuwBHIC zei op 2 oktober 2019 om 10:41 uur

Hallo Willibrord, mooi om te horen dat je onderzoek doet naar deze familiegeschiedenis, ben je er ook iets over aan het schrijven toevallig?
Voor informatie zou ik zeker eens een kijkje nemen in het Generaal Archief van de Zusters van Liefde, die dit internaat onder hun hoede hadden. Adres: Oude Dijk 1, 5038 VL Tilburg. Contactpersoon voor het archief is mevr. Lilianne Hecker. Voor meer info zie deze pagina: https://sistersofcharity.nl/nl/archief-scmm Dat archief bevat onder andere documenten met betrekking tot de diverse huizen van de zusters.
Alvast heel veel succes gewenst bij je zoektocht!

Helga Smetsers Van Heeswijk zei op 29 december 2019 om 12:56 uur

Ook ik heb een jaartje op het internaat gezeten, schooljaar 1966-1967. Wij moesten er weg omdat het bouwkundig niet in orde was en afgebroken moest worden. Voordat ik vertrok heb ik wel alle 10 de fotokaarten gekocht die er waren. Die wil ik je graag sturen, mail mij uw mailadres dan stuur ik ze door. Mijn meisjesnaam is Helga van Heeswijk. Wie weet kom ik hier nog bekende tegen.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 16 januari 2020 om 10:17 uur

Hallo Helga, bedankt voor het reageren en mooi aanbod van die fotokaarten! Die zijn heel welkom en je kunt ze sturen naar info@bhic.nl onder vermelding van internaat O.L. Vrouw van Lourdes, Oerle. Dan komen ze bij mij en dan plaats ik ze hier.

Hoe heb je je verblijf op het internaat trouwens ervaren? Zo'n jaartje is toch ook een flinke tijd weg van huis. Heb je daarna nog op een ander internaat gezeten?

Helga Smetsers Van Heeswijk zei op 16 januari 2020 om 10:41 uur

Hallo Thijs, de foto's zijn onderweg. Ik vond het er echt niet leuk. Ik was de jongste van toen. 11 jaar en de enigste interne in de klas. Het eten was er goedkoop en het smaakte nergens naar, Vrijdags was het ergste, gekookte aardappelen met een een vies sausje van boter en ei, met pap als toetje. Want vrijdags mocht je geen vlees eten in die tijd. Toe ik er zat waren er niet zoveel kinderen meer, ik denk een kleine veertig. Heel vaak voor straf de hele afwas moeten doen. 's Ochtends om 7.00 uur uit bed, aankleden en naar de kapel. Daarna het bed opdekken en naar de refter om te eten. Er zat weinig fantasie in het leven van de nonnen. Iedere woensdag te voet naar Wintelre, Veldhoven of Meerveldhoven om te bidden in de kerk, drie keer de rozenkrans en daarna mochten we een uurtje vrij rondlopen en dan weer onder begeleiding van twee nonnen terug naar het internaat. Moeder overste was de liefste, maar dat was een weduwvrouw die zelf ook een gezin had, die snapte het allemaal wel beter. Daarna ben ik nooit meer naar een kostschool geweest.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 16 januari 2020 om 11:20 uur

Wat verdrietig om te horen Helga, het is voor mij moeilijk voor te stellen hoe dat moet zijn geweest, om dan als enige leerling niet naar huis te mogen naar je ouders.. ongelooflijk. Dan lijkt zo'n 'jaartje' waarschijnlijk wel een eeuwigheid. Gelukkig dan maar dat het daarna voor jou gedaan was met kostscholen. En wat goed dat je ondanks die nare ervaringen er hier toch meer over wilt vertellen.

De foto's zag ik volgens mij zojuist binnenkomen, dus ook daarvoor hartelijk dank! Wie weet wat die foto's weer aan herinneringen gaan oproepen bij andere oud-leerlingen die deze site bezoeken. En mocht je nog meer willen vertellen dan ben je hier natuurlijk altijd welkom.

Mieke Joosten zei op 4 februari 2020 om 17:14 uur

Ik ben in Oerle geweest van 1956 /1959. Het moeilijkste vond ik van thuis weg te zijn en maar eens per maand naar huis te mogen. Ik heb er veel geleerd, frans, duits, engels, literatuur en geschiedenis o.a. en daar heb ik de rest van mijn leven veel plezier van gehad. Door de hobby van de rector veel mooie films gezien op de filmzolder! En elk jaar toneel of musical instuderen. Verder was alles sober en in de winter koud!

Thijs de LeeuwBHIC zei op 10 februari 2020 om 16:27 uur

Bedankt voor je bericht, Mieke. Het blijft voor mij toch moeilijk voor te stellen, hoe dat moet zijn geweest om ineens weggerukt te worden uit je vertrouwde omgeving, je ouderlijk huis en dan ook nog op zo'n jonge leeftijd. Fijn dat bijvoorbeeld die films en het toneel de kou en de soberheid tenminste nog een beetje konden wegnemen! Leuk detail, die filmzolder! Mooi dat jullie met die filmliefhebber konden meegenieten : ) Was dat een soort minibioscoop of hoe moet ik me die momenten voorstellen?

Mieke Joosten zei op 14 februari 2020 om 11:16 uur

Je ging vroeger ook naar kostschool omdat er nog geen middelbare school was in je dorp en te ver van de stad. Er gingen uit mijn klas wel 5 meisjes naar Oerle! Dat was inderdaad een minibioscoopje, gebouwd op de zolder met een groot scherm. Ik kan me de films van Fernandel en Heidi en Peter nog herinneren. De films die werden gedraaid waren best actueel in die tijd. In mijn herinnering een paar keer per jaar.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 18 februari 2020 om 16:28 uur

Bedankt Mieke voor je verdere toelichting. Dat zijn dan toch speciale momenten geweest, die paar momenten per jaar met z'n allen naar de bios op zolder. Daar zullen helaas wel geen foto's van zijn. Weet je trouwens nog de naam van die rector, van de filmzolder?

En wat fijn dat je in ieder geval nog met zo'n groepje uit hetzelfde dorp naar hetzelfde internaat ging. Ik neem aan dat jullie ook daar veel steun aan elkaar hebben gehad gedurende de jaren.

mieke witteveen zei op 22 juli 2020 om 15:24 uur

Ja ik was op deze school in 1942 en 1943, dus in de oorlog. Als we gingen wandelen plukten we nog wel eens knolletjes weg van het land als de zusters het niet zagen. Al het eten was op de bon, dus je kreeg niet zoveel. Mijn vriendinnen waren Barbara Ooms en Trees Schrauwen, die kwamen uit West Brabant, zelf kwam ik uit Schijndel. Naast een goede opleiding op de Mulo kregen we daar ook pianoles en schoonschrijven. Van dat schoonschrijven heb ik nog een diploma.
Zelf ben ik nu 91 jaar .Zelf heb ik nog een foto van ongeveer die tijd.
Groeten Mieke Witteveen.




Foto's:


1. Mieke Witteveen


2. Typediploma


3. Cijferlijst typiste


4. Voorbeeld van schoonschrijven



















Thijs de LeeuwBHIC zei op 22 juli 2020 om 16:58 uur

@Mieke: leuk je terug te zien op de site en weer bedankt voor je reactie. Naar die foto en dat diploma ben ik natuurlijk wel benieuwd, wat mooi dat je na al die jaren nog zulke aandenkens hebt. Is het misschien mogelijk om daar afbeeldingen van die de mail naar ons te sturen? Dat kan naar internaten@bhic.nl Zo niet, dan vinden we ook vast een manier! Hartelijke groet,

Mieke Witteveen van Rooij zei op 3 augustus 2020 om 18:13 uur

Bedankt voor het plaatsen van de foto's. Graag zou ik willen weten of er nog meisjes (dames) zijn die nog leven en nog iets kunnen vertellen over die jaren. Ik was twee jaar in Oerle en ging over naar de derde klas. In 1943 kwamen de Duitsers de school opeisen en moesten wij maar naar Aarle Rixtel of iets anders zoeken , zo ben ik toen naar Amersfoort onze lieve Vrouw ter Eem gegaan. Een juffrouw in Oerle was Thea Schoone, welke lessen zij gaf weet ik niet meer. Misschien kent iemand haar nog. Groeten Mieke.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 19 december 2022 om 12:02 uur

Tine de Zeeuw-van de Wiel stuurde ons een mail, waarin zij haar herinneringen deelt aan het pensionaat in Oerle. Waarvoor veel dank! Hieronder lees je haar bericht:

Tine:
"Ik ben van 1943, word dus komend jaar 80 jaar. Ik zat in Oerle op kostschool van 1953 tot 1960. Eind lagere school, mulo.
Ik werd beschouwd als een lastig kind. Mijn moeder kon de opvoeding van een paar kinderen niet aan en omdat ze zelf op kostschool was geweest in Bergen NH en het daar naar haar zin had gehad, was een kostschool de uitkomst. We woonden in Brabant en in Oerle was een van de nonnen een nicht van mijn vader, zodoende kwam ik in Oerle terecht. De cijfers voor je gedrag in en buiten de klas bepaalden of je die ene dag in de maand naar huis mocht, maar een 6 was voldoende om dat niet door te laten gaan.
Mijn verblijf was geen onverdeeld genoegen, wederzijds, ik herinner mij het kattenkwaad, de volleybal, het eten, de zogenaamde schoolreisjes, waarvan een halve dag werd afgesnoept voor retraites of bedevaart. Zuster Gabriella, hoofd van de mulo, was de bekwaamste en wijste van het hele stel nonnen.
Ongeveer in 2000 heb ik met oud klasgenoten een reünie georganiseerd bij een plaatselijk café. Het was leuk om te zien hoe ieder terecht was gekomen. En hoe Oerle en de kostschool veranderd waren. En anno 2022 is het boerendorpje van toen een wijk van Veldhoven.
Na 1960 heb ik de mms gedaan, ben radiologisch laborante geworden, getrouwd, kinderen gekregen en nog 14 jaar directiesecretaresse geweest.
Achteraf gezien waren de kostschooljaren niet leuk, maar thuis was waarschijnlijk nog minder leuk geweest. Het was maar een korte periode.

Een korte terugblik van
Tine de Zeeuw-van de Wiel"

Mieke Witteveen van Rooij zei op 20 december 2022 om 12:20 uur

Naar aanleiding van de schoolfoto’s uit Oerle het volgende:
Ik ben nu 93 jaar en in de oorlogsjaren 1941/1942 en 1942/1943 ben ik daar op kostschool geweest in de 1 en 2e klas van de ulo. Toen kwamen daar de Duitsers in en konden wij vertrekken. Ik ben toen naar Amersfoort, naar het gymnasium van Onze lieve Vrouw ter Eem gegaan. Dat was ook niet meer in het klooster maar verdeeld onder verschillende plaatsen in de stad. De school was op het klooster bij de Muren, eten in restaurant De Valk en slapen bij V&D boven. We gingen dan met twee lantaarntjes en twee kloosterzusters daar ‘s avonds naar toe. In Amersfoort waren ook externen uit het Gooi. Ik heb daar nog op de ziekenzaal gelegen samen met Diana Bosch van Drakenstein. Zij sprak Frans en ze woonde op Drakensteyn, waar nu Prinses Beatrix woont.

Na de bevrijding begonnen in het zuiden de scholen in april. Ik kon niet naar Amersfoort, daar waren de Duitsers nog. Noord Nederland was nog niet bevrijd, dus toen ben ik naar Eindhoven naar het gymnasium gegaan, Den Bosch was nog gevaarlijk.
Met een fiets met veel gelapte binnenbanden of in een vrachtwagen, want er reden nog geen bussen. Toen ik een keer naar huis reed met een lekke binnenband en bij een boerderij water vroeg om de band te plakken, kwam een jongen kijken en zag de vele plaksels op de band; hij gaf mij een nieuwe fietsband. Ik ben er nog steeds dankbaar voor en gun de familie dan ook veel geluk met hun bedrijf. Het was n.l. de familie de Wit, de oprichter van de zaak De Wit, die alles wat met kamperen te maken heeft. Zij zijn waarschijnlijk begonnen met de parachutes van de Engelsen en Amerikanen die in de Eerdse Bergen geland waren om de corridor en Brabant te bevrijden.

Dit waren dus mijn middelbare schooljaren in de oorlog.
Groeten
Mieke Witteveen van Rooij

Thijs de LeeuwBHIC zei op 20 december 2022 om 16:29 uur

Hallo Mieke, goed om weer van je te horen! Dank voor deze bijdrage over de kostschool in Oerle tijdens en vlak na de bezetting. Wat een bewogen jeugd voor jou en de andere internen. Heb je destijds nog veel meegekregen van het intrekken van de Duitse troepen in het gebouw? En zijn de internen toen over verschillende kostscholen verdeeld of gingen jullie allemaal naar Amersfoort? En moesten de ouders dan maar snel wat anders zoeken of hielpen de zusters daarbij? Vertel nog eens verder als je wilt. Hartelijke groet,

Jo van de Rijdt zei op 20 december 2022 om 16:57 uur

Mijn vader woonde in een boerderij naast de familie De Wit, rechts als je er voor staat en had nog 3 broers. Het huis vdWit was geen boerderij maar meer een burgerwoning. De boerderij is later afgebroken en bij de parkeerplaats van het huidige bedrijf getrokken.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 27 december 2022 om 10:42 uur

Bedankt Jo voor deze aanvulling!

Wilhelmina Hees (X met R.R. Düren); toen woonde ik in Leiden zei op 19 mei 2023 om 12:10 uur

Hallo Tine,
Wat leuk weer iets van je te lezen. Hartelijke groet van Wilhelmina Hees, Toen uit Leiden; nu Delft. Ik zoek nog steeds naar de film van de Dansschool Van Kooten uit Helmond. Kleine Cour, in de zon; Alle variaties van de Quadrille; de hofdans bij uitstek. We hadden les op woensdagmiddagen. Ik genoot ook van de andere dansen, maar deze was wel heel bijzonder. Ik kon al dansen en werd het tweede jaar als heer gevraagd. "Mijn dame" won een prijs. Ik had het seizoen daarvoor 2 prijzen gewonnen. 1 Servetring met inscriptie en 1 bakkeliete grammofoonplaat waar de dans opstond waarvoor ik de prijs kreeg. Die laatste is door spelende nichtjes en neefjes gesneuveld, maar de servetring heeft een ereplaats in onze vitrinekast. Later veel Ballroom gedanst in Leiden, bij Evert Castelein en nu verzot op Sacred Dance. Morgen in de Barthkapel, Brouwersgracht 10k, Den Haag. Ik ben 13 december 80 jaar geworden.

P.c.mulder zei op 7 augustus 2023 om 12:41 uur

Mijn vrouw heeft 7 jaar op de kostschool gezeten tot ca. 1943. Na een paar dagen thuis en terug naar oerle was het altijd huilen dus zo leuk was het er niet, in bad kregen de meisjes een badhemd aan stel voor dat je je eigen billen zag. Dat was me toch zondig! Haar naam was Cecilia va maurik

Mariët BruggemanBHIC zei op 9 augustus 2023 om 10:15 uur

Bedankt voor uw bericht, Meneer Mulder. Als je zo jong al van je ouders wordt gescheiden, kan ik me het verdriet zo goed voorstellen. En natuurlijk ook de heimwee naar thuis. Misschien dat de naam van uw vrouw inderdaad bij anderen nog bekend voor komt.

Nicolien zei op 13 augustus 2023 om 13:04 uur

Mijn moeder, toen nog Annie Smit, zat van augustus 1939 tot begin mei 1940 'op kostschool' in Oerle. Ze vond het er enerzijds fijn omdat ze tussen andere kinderen zat, terwijl ze als jongste, thuis alleen was. En anderzijds vertelde ze ons 'Sommige nonnen waren echte lieverds, maar er zaten ook krengen tussen' (haar letterlijke woorden). Gisteren vond ik tot mijn verrassing een potloodgeschreven verslag van de angstige nacht die ze samen in de schuilkelder doorbrachten tijdens het bombardement van begin mei 1940. De dag erop is ze door een zuster, samen met een ander meisje, teruggebracht naar Noord-Holland. Mijn moeder woonde toen in Haarlem. Ze is in 2019 overleden, en zou nu 98 geweest zijn. Waar ik nieuwsgierig naar ben: waren er meer meisjes die van buiten Brabant kwamen? En wat zou de beweegreden van een Haarlemse familie geweest kunnen zijn om hun dochter naar Oerle 'te sturen'? In die tijd best ver weg. Ik lees ook dat dit pensionaat (wat mijn moeder altijd een kostschool noemde) een degelijke christelijke opvoeding meegaf. Speelde dat ook in die jaren? En gaf het een familie dan ook een zeker 'aanzien' als ze hun dochter naar Oerle lieten gaan? Ik ben benieuwd.

Norah zei op 13 augustus 2023 om 16:52 uur

Dag Nicolien,
Die christelijke, ik spreek liever van een katholieke opvoeding, speelde zeker een grote rol in die jaren.
De beweegredenen voor een kostschoolverblijf konden van alles zijn, vaak dat de ouders het druk hadden met hun bedrijf/zaak, en dat ze het beste voor hadden met hun kinderen. Of dat de moeder ziekelijk was, enz. Het gaf de familie ook een zeker cachet. Niet iedereen had hier de financieën voor......;)

Dan de afstand, boven de rivieren waren minder katholieke kostscholen dan in het gelovige r.k. zuiden. Het kwam dus wel vaker voor dat een "Hollands" meisje er geplaatst werd. Ik lees hier dat de Zusters van Liefde van Tilburg er les gaven. Deze orde had een bepaalde faam in het onderwijs.
Maar Nicolien, het heeft je moeder geen slecht gedaan als ik zie dat ze 94 geworden is!
Mvg.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.