Annakerk

Niet in een tuin, maar juist overdekt, is de Lourdesgrot in de O.L. Vrouwekapel die vastgebouwd is aan de Sint Annakerk aan de Haagweg 1, 4814 GA Breda. De eerste foto die we daarmee in verband kunnen brengen, is een ansichtkaart van het versierde kerkinterieur bij gelegenheid van de “Plechtige Viering van het Gouden Jubeltij der Verschijning van O.L. Vrouw te Lourdes van 7 februari tot 18 februari”. Dat moet dus in 1908 geweest, 50 jaar na de verschijningen van Maria aan Bernadette. Foto Stadsarchief Breda, nr. 19970545.

De Sint-Annakerk, gebouwd naar ontwerp van Jos. Cuypers en Jan Stuyt, dateert uit 1905. Het is een basilicale kruiskerk met een driebeukig schip, een transept met zijbeuken, een koor en aan weerszijden een driezijdig gesloten zijkapel. Aan de oostzijde sluit hier een O.L.Vrouwe-kapel aan die een eigen portaal heeft. Het kerkinterieur heeft wanden van rode baksteen; kruisribgewelven en een stergewelf boven de viering in gele IJsselsteentjes.

Rond de O.L.Vrouwe-kapel staat een fraai hekwerk, in de kapel staat een massieve Lourdesgrot, waaraan een beeld van Bernadette ontbreekt. Boven de grot is in grote letters de tekst “Ave Maria” aangebracht en rond het hoofd van het Mariabeeld staat de tekst “OLV Onbevlekte Ontvangenis”.  De kerk is een Rijksmonument (nr. 10191); in 2002 is het interieur omgebouwd tot kantoorruimte, Annastede geheten. Foto RCE, nr. 326.573 (anno 1999).

Fidelis

Ook uit 1905 dateert het gebouw van de Sint Fidelis Vereeniging aan de Schorsmolenstraat 13, 4811 VN, opgericht door de paters Kapucijnen voor hun jeugdwerk. In de tuin van hun klooster hebben de paters (waarschijnlijk al vrij snel na de bouw) een Lourdesgrot met vijver laten bouwen. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed heeft daar nog enkele prachtige opnamen van door G.J. Dukker uit 2002.

Foto’s RCE, nrs. 340.638 en 340.643.

Liesbosch

Heel strict genomen mogen we misschien niet eens spreken van een Lourdesgrot bij deze devote voorstelling van de verschijning van Maria aan Bernadette in de tuin van het Klooster Huize Liesbosch aan de Liesboslaan 313-315 (4838 EW). Het Mariabeeldje staat namelijk niet in een rotsnis, maar in een uitsparing in een buxusstruik die min of meer in de vorm van een grot is gemodelleerd, zoals te zien is op de foto die G.J. Dukker in 2002 maakte.

Aan de voeten van Maria, iets naar links, staat het beeldje van een geknielde Bernadette, wat wel weer helemaal bij de “iconografie” van de Lourdesgrot hoort. Ook de beplanting heeft met Maria te maken: Bernadette zit temidden van welig woekerende vrouwenmantel, net als de buxus een groenblijvende plant, die beide veel met Maria worden geassocieerd. In de potten staat een witbloeiende geranium (wit voor de maagdelijke onschuld van Maria) en een (kamer?)plant met waarschijnlijk ook groen blijvende bladeren. Foto: RCE, nr. 344.619. Fotograaf: G.J. Dukker (2002-08).

Franciscanessen van de H. Elisabeth

Een apart geval is deze foto van de Lourdesgrot die blijkbaar in de tuin stond van het klooster van de Franciscanessen van de H. Elisabeth.

Op enig moment, de foto is helaas niet gedateerd, is de grot blijkbaar gedemonteerd en van Breda naar Dongen verhuisd. We zien Maria en Bernadette al klaar staan voor de reis, terwijl achter hen de grot verder wordt onttakeld.

Foto: Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven , nr. BM-Z055-178080.