Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

De Zusters van Barmhartigheid (Maastricht)

Paters & Nonnen

Anna Groenenscheldt (1771-1844) uit Luik (B) trad in 1795 als koorzuster in bij de Kannunikessen van Herckenrode. Het jaar daarop werd die abdij tijdens de woelingen van de Franse Revolutie deels verwoest en was Anna gedwongen terug te keren naar Luik.

Op initiatief van de Luikse priester Martinus Jozef Pascal Monon begon ze in 1819, samen met een andere jonge vrouw die uit haar klooster verdreven was, juffrouw Henrardt, een opvang voor “gevallen meisjes”.

Deze instelling voorzag duidelijk in een behoefte, zelfs zozeer dat de Luikse bisschop, Mgr. Van Bommel, erop aandrong dat de dames zich zouden omvormen tot een religieuze congregatie. Ze waren immers ook al begonnen uniforme kleding te dragen en elkaar “soeur” te noemen. Uit angst echter dat de religieuze plichten de zorg voor de meisjes zouden verdringen, stelde Anna, die zich inmiddels mère Xavier noemde, die transitie lang uit.

Op 24 mei 1844 kwam het er toch van: Van Bommel keurde de constituties goed en op verzoek van de dames kreeg de congregatie de naam van Soeurs de la Miséricorde. Twee dagen later overleed Anna Groenenscheldt. Op 24 september 1845 hielden de Zusters hun eerste professie en was de congregatie een feit.

Door bemiddeling van Mgr. Louis Rutten, de stichter van de Broeders van Maastricht, werd in 1856 een dochterhuis in Maastricht gesticht, het Maison de la Miséricorde. Op 14 augustus 1856 kwam mère Thérèse, op dat moment de moeder overste, met vier van haar zusters naar Maastricht om de zorg op zich te nemen voor drie weeskinderen. Dat aantal groeide snel.

Door de invoering van de Kinderwetten van 1901 veranderde de grondslag voor de congregatie: het dochterhuis in Maastricht werd meer en meer een (her)opvoedingsgesticht voor minderjarigen. In 1927 kochten de zusters een landhuis in Oisterwijk, waar ze een nieuwe benadering toepasten: opvang en opvoeding van kinderen wier ouders daar zelf niet toe in staat waren. Dat werd het Kinderhuis Rustoord.

Foto: Zuster Marie Chazal (1882-1970) met links haar zus Gabriëlle Chazal. Bron: HKK Cadier en Keer.

Bron: Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.

11

Reacties (11)

monique zei op 17 september 2018 om 03:11 uur

leuk

Mariët BruggemanBHIC zei op 17 september 2018 om 13:34 uur

Bedankt Monique.

Jeanne Sprengers zei op 11 februari 2021 om 23:11 uur

Ik ben bij deze zusters geboren in 1961, ik zou graag wat meer weten ervan. Hoe het er was en zo voorts.

Norah zei op 12 februari 2021 om 00:08 uur

Jeanne, als het slaat op "Rustoord"?, dan moet je even dit onderwerp op deze bladzijde aanklikken en dan zie je heel veel reacties verschijnen. Is dat niet geval, dan geef je het hier maar door.
Mvg.

Franka Maas zei op 3 juli 2021 om 19:28 uur

Ik heb daar gezetten met mijn broers Thijs en Lowie Maas drie jaar 1970 tot 1973

Thijs de LeeuwBHIC zei op 7 juli 2021 om 13:12 uur

Dank voor je reactie Franka. Als je nog meer wilt vertellen over jullie verblijf daar, dan ben je hier welkom of op de pagina over Rustoord: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/kinderhuis-rustoord-in-oisterwijk

Thijs de LeeuwBHIC zei op 1 februari 2022 om 07:46 uur

Beste Ina, veel dank voor deze bijdrage en aanvulling van de geschiedenis van Kinderhuis Rustoord. Ik heb deze reactie eveneens toegevoegd aan de BHIC pagina over dit kinderhuis: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/kinderhuis-rustoord-in-oisterwijk , waar ook jij je eerdere reacties hebt geplaatst.

Ina Wijnands zei op 3 februari 2022 om 15:43 uur

Ina Wijnands


Huidige naam: Ina Wijnands


Geboortedatum: 5 december1951


Rustoord periode: eind 1965 - begin 1967


Woonplaats: Best


Burgerlijke staat: ongehuwd (17 jaar gehuwd geweest)


e-mail: inawijnands@gmail.com




Bijzonderheden: Theo, Tonnie en ik hebben in de groep bij zuster Rosalie gezeten. En iets later is mijn zus Ria erbij gekomen. Die jongere kinderen uit het gezin zijn in het jaar 1964 tot 1971 in Huizen Rustoord gekomen ze heten Willy, Hennie en Gerdie. Gerdie kwam op de babykamer toen was ze nog geen jaar oud. Met zijn drieën hebben ze een tijd in de Margriet groep gezeten daarna in de Beatrix groep. Overleden zijn Willy (†1991), en overleden is mijn oudere zus Ria (†)




Beste Huizerustoordkinderen,




Het verhaal over mijn verleden en Huize Rustoord.




Ik zat op de basisschool, waar ik als kind met trots naartoe ging. Maar jammer genoeg was die periode van korte duur. Doordat mijn moeder ziek werd, moest ik vaak thuisblijven van school. Het gevolg was dat ik een grote achterstand opliep door de gemiste lessen op de basisschool die moeilijk ingehaald kon worden. Mijn lezen en schrijven waren dan ook een drama, wat ik heel erg vond. Juist de Nederlandse taal heb je nodig voor je ontwikkeling. Mijn eigenschappen kon ik goed inzetten in het huishoudelijke werk. Maar ik leerde daarentegen geen vaardigheden ontwikkelen zoals opkomen voor jezelf (juist in een situatie zoals deze) en vaardigheden die je nodig hebt voor je ontwikkeling en het volwassen worden. Mijn redding was – luister maar naar mijn verhaal¬– de periode in Huize Rustoord in Oisterwijk. De rust en regelmaat keerden terug, ook kreeg ik een sociaal leven. De periode 1965-1967 (mijn puberteit) was een heftige tijd maar ik had wel hoop op een toekomst, doordat ik eindelijk weer naar school kon en onderwijs kon volgen. Ook al waren de lessen moeilijk te begrijpen door mijn achterstand, voor mij was het een groot geluk. En ik voelde me ook niet meer alleen, want ik was niet de enige met zorgen en verdriet. Achteraan in de Beatrixzaal had je aan de zijkant het trappenhuis waar je mij tegen kon komen, want ja, ik schrobde het trappenhuis met groene zeep. Daarmee verdiende ik… dat treinkaartje voor een weekendretourtje naar huis.




`s Morgens vroeg was ik ook op de jongensslaapzaal te vinden. Bij zuster Rosalie, om haar te ondersteunen als er niet voldoende andere hulp beschikbaar was bij onder andere het bedden opmaken voor de allerjongste kinderen, bij het tandenpoetsen aan de wastafel of zaterdags bij het douchen. En ja, ik vond het heel leuk om te helpen.




Hallo Anton de Bruijn, jij was ook niet meer de allerjongste. Je had goed gehoord dat mijn leesvaardigheid niet al te best was. Op een avond moesten alle zusters bij elkaar komen, dus er moest iemand anders even voor de jongere kinderen aanwezig zijn op de slaapzaal. Dus ik “mocht” voorlezen. En Anton hoorde het goed, waarop hij een opmerking maakte over het voorlezen.




7 dagelijkse bezigheden




`s Avond werden de tafels opgedekt voor het ontbijt van de daaropvolgende dag. `s Morgens vroeg schoon en fris aangekleed naar beneden. Na het dankgebed werden de rieten mandjes gevuld met wit- en bruinbrood en 1 of 2 plakjes kaas die door de zuster uitgedeeld werden. Dus “op” tafel stonden de bruine basterdsuiker en de jam, maar af en toe lag er ook een plakje vleeswaren.




Goed verzorgd gingen we allemaal op tijd naar school, nadat de tafels opgeruimd waren, de afwas naar de bijkeuken was gebracht en de zaalvloer schoongeveegd was. We konden dan naar school, het was 15 a 20 minuten lopen naar de Sint Martha huishoudschool (deze school is nu een verzorgingstehuis). Een jaar later werd er een grote vaatwasser aangeschaft voor in de bijkeuken, die door oudere meisjes gebruikt werd. Dat ging echt veel sneller, ook mijn oudere zus Ria stond voor een korte tijd in de bijkeuken en strijkkamer. `s Middags stond het warme eten op tafel dat in de grote keuken werd gemaakt door de kok en Siska de keukenmeid. Op de eerste verdieping had je een waskamer en strijkkamer waar oudere meisjes moesten werken. Peter, jij was ook een goede hulp voor zuster Rosalie bij het sorteren van de schone was in de kast.




Zaterdagsmiddags mochten de kinderen tv kijken als er een leuk kinderprogramma was. Zondagsochtends naar de H. Mis in de kapel en op heilige feestdagen. Achterom had je een huisje waar we met zijn allen op zondagmiddag naar de Sinterklaasintocht mochten kijken. Jawel, er waren ook heel leuke momenten. Vooral het samenzijn, kinderen bij elkaar.




Heel veel lieve groetjes van Ina Wijnands




Thijs de LeeuwBHIC zei op 3 februari 2022 om 15:44 uur

Hallo Ina, nog bedankt voor deze prachtige bijdrage! (Ik heb je zojuist ook gemaild hierover. De foto zal ik toevoegen). Hartelijke groet,

Mevrouw Janssen zei op 28 februari 2023 om 15:20 uur

ben geinterresseerd in deze orde, omdat mijn tante daar ook in het klooster verbleef.
weet uit verhalen uit mijn jeugd, dat zij ca. 1/2 jaar in Oostenrijk geplaatst werd.
Zou graag willen weten wat hiervan de reden was en of dat gebruikelijk was die tijdelijke plaatsing in het buitenland.

Norah zei op 28 februari 2023 om 16:28 uur

Ik weet natuurlijk niet hoe lang geleden dit zich heeft afgespeeld, maar ik vermoed dat uw tante heeft moeten aansterken. Soms sprake van t.b.c.?

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.