Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

De Sint-Jan Geboortekerk in Vlijmen

RK kerken

De oudste sporen van het christendom in Vlijmen gaan terug tot de dertiende eeuw. Toen werd er een stenen kerkje gebouwd, maar het is goed mogelijk dat er daarvóór al lang een houten kerk stond. De parochie bestond zeker in 1285, want in dat jaar werd ze overgedragen aan de norbertijnen van Berne. Tot 1994 zouden norbertijnen pastoor zijn in Vlijmen.

Foto: BHIC / F. van de Pol, 2013
Foto: BHIC / F. van de Pol, 2013


Al in 1610 kwam de kerkruïne in protestantse handen. Na 1795 verzetten de protestanten in Vlijmen zich hevig tegen teruggave van de kerk aan de katholieken. Die bouwden daarom een nieuwe kerk op de plaats waar tot dan toe een schuurkerk had gestaan. Toen deze al snel te klein bleek te zijn, duurde het tot 1865 voordat er opnieuw sprake was van nieuwbouw. Er waren wel extra-inkomsten, want de nieuwe kerk werd tevens een bedevaartsoord ter ere van de H. Donatus, die beschermt tegen brand en blikseminslag.

Tegen bommen en raketten stond de heilige echter machteloos. Tijdens de bevrijding in november 1944 liep het gebouw zware schade op. De V1 die in februari 1945 bij de kerk neerstortte, maakte het allemaal nog erger.

Desondanks werd de kerk hersteld. Volgens de parochianen van Vlijmen was het een bijzonder gebouw dat op de lijst van rijksmonumenten thuis hoorde. Helaas zat de neogotiek toen nog in het verdomhoekje. Ook het bisdom zag de monumentale waarde van het gebouw nog niet en adviseerde het te slopen, omdat aanpassing aan de moderne liturgie teveel geld zou kosten.

Verwoeste pastorie en kerktoren (BHIC, collectie Abdij van Berne)
Verwoeste pastorie. Op de achtergrond de resten van de kerktoren (foto: BHIC, Collectie Abdij van Berne 1695-008865)


Daartegen kwam de gemeente Vlijmen in het geweer, die het markante gebouw niet kwijt wilde. Er volgden moeizame onderhandelingen. Het werd er allemaal niet gemakkelijker op, toen bleek dat de subsidieloketten gesloten waren. Rond 1980 was het verval van het gebouw zo ver gevorderd dat er iets moest gebeuren: het hoognodige restauratiewerk werd door vrijwilligers uitgevoerd. In zeven jaar tijd slaagden zij erin de kerk van binnen en van buiten helemaal te vernieuwen!

[Naar aanleiding van de reactie van Bart Beaard (25 mei 2017) is de foto van de verwoeste kerk aangepast. De oude foto bleek een andere kerk te zijn. 29-05-2017. Red.]

Reageer hieronder en deel je herinneringen aan de kerk, het leven in de parochie en de geestelijken van vroeger. Zoals aan pastoor Joannes Heesakkers (een pater van de Orde van Norbertijnen van de Abdij van Berne te Heeswijk met de kloosternaam Servatius), die in 1948 in de parochie werd ingehaald. Of aan pastoor Victor van Sinnen uit de jaren zestig.

Pastoor Heesakkers en (derde van links) kapelaan Hendriks. (Foto: collectie Katholiek Documentatie Centrum, id.nr. AFBK-1a25279)
Pastoor Heesakkers en (derde van links) kapelaan Hendriks (Bron: collectie Katholiek Documentatie Centrum)


Pater Victor van Sinnen (rechts), jaren '50. (Foto: BHIC, collectie Abdij van Berne, id.nr. 1695-004356)
Pater Victor van Sinnen (rechts), jaren vijftig, vermoedelijk tijdens de bisschopswijding van mgr. Ignatius Dubbelman. (Bron: collectie BHIC / Abdij van Berne, nr. 1695-004356)








Pastoors Vlijmen:  
Reynoldus, pastoor van Vlijmen 1354
heer Jan den Vriese, pastoor van Vlimen 1414
Aernt Yewin Hackenzn. van Outhuesden, pastoor van Engelen en Vlijmen 1460
7

Reacties (7)

Bart Beaard zei op 25 mei 2017 om 23:19 uur

De foto van de verwoeste kerk is een kerk maar niet van Vlijmen.

Mariët BruggemanBHIC zei op 26 mei 2017 om 19:07 uur

Bedankt voor je reactie Bart, dat ga ik meteen even navragen bij mijn collega Frans van de Pol, die de foto in 2013 gemaakt heeft.

Mariët BruggemanBHIC zei op 29 mei 2017 om 11:16 uur

Mijn fout: het gaat hier dus niet om de foto van Frans van de Pol van 2013, maar de foto die erboven staat. Volgens Bart is het zeker niet Vlijmen, Drunen en Nieuwkuijk, maar welke plaats is het dan wel? We gaan het zelf ook proberen na te zoeken in onze fotocollectie, maar als iemand ons hiermee zou kunnen helpen?

Paul HuismansBHIC zei op 29 mei 2017 om 14:03 uur

Beste Bart, hartelijk dank voor je correctie. Eén cijfertje verschil in het fotonummer en in plaats van de kerk van Vlijmen staat er zomaar die van Berlicum! Maar nu staat de juiste kerk erbij, zij het dan vooral de pastorie.
Met vriendelijke groet

Jan Lange zei op 1 april 2020 om 11:59 uur

Pastoors Vlijmen:
1354 Reynoldus, pastoor van Vlijmen.
1414 heer Jan den Vriese, pastoor van Vlimen.
1460 Aernt Yewin Hackenzn. van Outhuesden, pastoor van Engelen en Vlijmen.

c hendriks zei op 30 mei 2022 om 13:48 uur

In 1952 is er toen een dienstmeisje geweest Johanna Hendriks? (mijn tante?) Ik heb nl een kaart uit 1952 van haar en ik weet dat ze bij 3pastoors gediend heeft, maar ik dacht in Rotterdam. Alleen staat er op de kaart Vlijmen

Marilou NillesenBHIC zei op 5 juni 2022 om 14:55 uur

Hallo C. Hendriks, bedankt voor je berichtje. Om wat voor kaart gaat het precies?

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.