Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

De H. Lambertuskerk in Haren

RK kerken

De tegenwoordige Sint-Lambertuskerk is gebouwd is in 1867-1868. De architect was Hendrik Jacobus van Tulder. Het is zijn eerste kerk met kruisribgewelven.

Foto: BHIC / Henk Buijks, 2007
Foto: BHIC / Henk Buijks, 2007


De voorganger van deze kerk stamde uit de 12e eeuw. In de kerk bevinden zich nog enkele voorwerpen uit de oudere kerk, zoals een grafsteen uit 1706 en drie 18e-eeuwse heiligenbeelden. Er is een corpus uit ongeveer 1500. De luidklok in de toren is uit 1664 en op de begraafplaats is een stenen kruis uit 1633 te vinden. Voor de kerk staat een Heilig-Hartbeeld uit 1929.
Gedurende de tijd dat Lambertus en zijn opvolgers in deze streek van Brabant werkten, was Haren een kleine nederzetting (kerspel) van enkele huizen. Nadat St. Lambertus en zijn opvolgers hier het christendom hadden gebracht is in Haren een eerste houten kerkje gebouwd, dat omstreeks de 12e eeuw werd vervangen door een bedehuis van steen.

Het kleine dorpskerkje bezat drie altaren, respectievelijk toegewijd aan Maria en Johannes de Doper, St. Catharina en St. Antonius. De parochie had twee beneficiën : het Onze Lieve Vrouwe beneficie, van 18 april 1444, en het beneficie van het H. Kruis, van de jaren 1460/1470.

Veel Harense inwoners hebben in vroeger tijden ten behoeve van deze beneficiën geld, goederen en grond geschonken, met de bedoeling dat hiervan na hun dood heilige missen zouden worden opgedragen voor hun zielenrust. Deze beneficiën bestaan nog en komen nu ten goede aan de huidige beneficiant, de pastoor/parochie.

De middeleeuwse kerk is in 1867 gesloopt om plaats te maken voor de huidige kerk, die op 19 oktober 1868 werd geconsacreerd door monseigneur Deppen, hulpbisschop van monseigneur Zwijssen.

De kerk is een pseudobasiliek; de gewelvenconstructie is uitgevoerd in schoonmetselwerk. Deze constructie is door architect H. van Tulder uitgewerkt en door zijn opzichter, de latere architect Van Dijk uit Dreumel, in meerdere kerken toegepast.

De inrichting van de kerk nam meer dan 30 jaar in beslag. In 1871 werden de biechtstoelen en de zijaltaren geplaatst en in 1872 de preekstoel, die thans wordt gebruikt als altaarvoet en bij het Maria beeld. Het orgel werd tijdens het gouden priesterfeest van de bouwpastoor Andreas van Kilsdonk op 20 mei 1876 in gebruik genomen.

De communiebank werd in 1895 geplaatst en het hoogaltaar in 1903. Rond 1920 heeft pastoor A. Kamp de hele kerk voorzien van prachtige gebrandschilderde ramen. In 1952 liet pastoor Scheij deze ramen verwijderen, omdat zij te veel licht zouden wegnemen.

Orgel in de Lambertuskerk (foto: Paul van Galen, Kris Roderburg, 2005. Bron: Collectie Rijksdienst Cultureel Erfgoed 534.741)
Orgel in de Lambertuskerk (foto: Paul van Galen, Kris Roderburg, 2005, bron: collectie Rijksdienst Cultureel Erfgoed 534.741)


Pastoor Scheij
Pastoor J.A.A.M. Scheij van de parochie H. Lambertus viert zijn 25-jarig priesterfeest, 1954 (foto: Erfgoedlokaal Haren Ons Dorp)


10

Reacties (10)

Jan van den Dungen zei op 21 oktober 2020 om 12:34 uur

Pastoor Jan Scheij in Haren van 1947-1958
Pastoor Jan Scheij werd op 16 oktober 1904 in Veghel geboren in het gezin van graanhandelaar Antonius Scheij en van Catharina Duijnstee, wier vader directeur was van ’s Rijks Post en Telegraaf in Veghel.Zijn vader heeft Jan Scheij nooit gekend, want die overleed op 3 december 1905 toen hij pas een jaar oud was en zijn jongste broertje Antonius op 9 december, een week later, nog geboren moest worden. Zijn grote voorbeeld als priester en wellicht ook als mentor was een broer van zijn moeder Jacobus Duijnstee (Den Haag 1872) met als laatste functie rector van het genadeoord van O.L. Vrouw in Handel en die daar hij op 50 jarige leeftijd in 1922 overleed.
Na zijn wijding in 1929 was hij eerst kapelaan in Millingen en sinds oktober 1933 in de H. Dionysiusparochie ’t Heike in Tilburg. Hier in Tilburg ‘ bekleedde’ hij tal van andere functies. Zo was hij onder meer moderator van de redenaarsclub Demosthenes, moderator van de Jonge Middenstand en ook van de R.K. Middenstandbond en geestelijk adviseur van de afd. Tilburg van de Ned. R.K. Bond van Bouwpatroons. Op 27 februari 1943 werd hij rector van het St. Jozefziekenhuis in Eindhoven, een ambt dat hij daar 4 jaar uitoefende vooraleer hij in 1947 naar Haren vertrok, waar hij pastoor werd van de H. Lambertusparochie in Haren en waar hij ook in mei 1954 zijn 25-jarig priesterschap vierde. Hier bleef hij 11 jaar zielenherder, voordat hij in maart 1958 naar Hoogeloon ging, dus van het meest noordelijk punt van de provincie naar het zo goed als zuidelijkste deel. In Hoogeloon ging hij eind november 1968, vanwege zijn gezondheid, op 62-jarige leeftijd met vervroegd emeritaat en trok zich terug in zijn geboorteplaats Veghel waar hij in 1974 overleed.

Marilou NillesenBHIC zei op 22 oktober 2020 om 13:15 uur

Bijzondere aanvulling, Jan, heel interessant om zo meer te weten te komen over deze pastoor. Bedankt voor je berichtje!

Luciën Bressers zei op 20 oktober 2022 om 16:11 uur

Is er meer bekend over kapelaan Franciscus de Wilt. Hij is slechts 14 dagen kapelaan geweest in Haren van 10 januari 1871 tot zijn dood op 24 januari. Hij geboren in Uden op 29-09-1844 te Uden en in Uden begraven op 26-01-1871. We hebben twee verschillende bidprentjes van hem in onze collectie.

Norah zei op 20 oktober 2022 om 16:49 uur

Wat ik slechts vinden kon was dat hij op 12-11-1863 vanuit Uden naar Haren is vertrokken.

Norah zei op 20 oktober 2022 om 16:56 uur

Zijn ouders waren 29-09-1844 Uden:
Mathijs de Wilt, schoenmaker, 43 jaar, en Geertrui van de Voort, 42 jaar.

Luciën Bressers zei op 20 oktober 2022 om 17:23 uur

Hoi Norah, bedankt voor je reactie. We zijn vooral op zoek naar zijn periode in Haren. De Udense gegevens zijn bekend vanuit BS, BR en het begraafregister van de Udense parochie. www.udenarchief.nl

Jan van den Dungen zei op 20 oktober 2022 om 19:22 uur

Schoenmakerszoon Frans de Wilt uit het gehucht Kerk in Uden werd op 29 september 1844 als jongste in het gezin geboren. Zijn vader Mathijs was tweeënveertig jaar en zijn moeder Geertrui van de Voort was een jaartje jonger. Hij was de jongste in het gezin van 2 meisjes en vier jongens, waarvan er een al jong op 4-jarige leeftijd overleed. Broer Hendricus (*1839), oefende evenals zijn vader het vak van schoenmaker uit en werd later leerlooier, trouwde met een Boxtelse en ging er ook wonen. Een oudere broer Jacobus (* 1836) eveneens schoenmaker, werd slechts 35 en overleed, hoe navrant 14 dagen later dan Priesterbroer Frans, op 7 februari 1871. Het was een gegoede familie, Niet alleen omdat er een zoon het tot priester bracht, maar bovendien had men nog een meid en een knecht. Vader Mathijs stierf 53 jaar jong, toen Frans nog maar 9 jaar oud was. Moeder overleed op 2 mei 1877 en werd 76,
De zussen Anna Maria (* 1832) en de 10 jaar oudere Cornelia (* 1842) woonden als vrijgezel samen aan de Kapel in Uden waar zij als jong 50-ers pension bieden aan commensalen in dit geval, onderwijzers. Cornelia wordt 71 en overlijdt thuis in Uden. Anna Maria wordt 83 jaar en overlijdt in dec. 1915

Op 12 november 1863 ging Frans sturen vanuit zijn ouderlijk huis naar het Groot-Seminarie van het Bossche Bisdom in Haaren en dat duidt erop, dat hij St. Michielsgestel dan al achter de rug had. Hij leidt een niet al te bekend leven. Zo stierf hij op 24 januarij 1871 om 9 uur in de morgen , slechts 26 jaar jong en 14 dagen op post als kapelaan i de St. Lambertusparochie. Voor de ambtenaar van de burgerlijke stand van Megen, Haren en Macharen - zoals de gemeentenaam toen officieel luidde- werd er ingeschreven in het overlijdensregister met als beroep Roomsch Catholiek priester, woonachtig in Haren. Zelfs de namen van zijn overleden ouders werden niet in de akte opgenomen, als niet zijnde bekend bij de aangevers: de 55-jarige arbeider Peter van Hees en vierendertigjarige landbouwer Jan Gremmen, waarbij laatstgenoemde verklaarde niet te kunnen (onder)teekenen. Het is te hopen, dat er wat meer informatie over deze jonge geestelijke is te vinden in het parochiearchief van de H. Lambertus in Haren, die toen kapelaan De Wilt aantrad nog rook naar nieuwbouw

Luciën Bressers zei op 22 oktober 2022 om 16:26 uur

Hoi Jan, bedankt voor je uitgebreide reactie! www.udenarchief.nl

brun bonting zei op 5 februari 2024 om 19:31 uur

weet iemand misschien meer over de façade van het gebouw?

Marilou NillesenBHIC zei op 12 februari 2024 om 08:51 uur

Dag Brun, bedankt voor je berichtje. Een snelle zoektocht levert mij nu geen informatie hierover op maar we hebben nog wel dit:

In het archief 7527 Gemeentebestuur Megen, Haren en Macharen, 1949-1993 zit dit dossier:
2169 St. Lambertuskerk te Haren

Mogelijk kom je hiermee verder?

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.