De eerste steen voor het hoofdgebouw werd in 1903 gelegd. In 1904 arriveerden vier broeders met 21 verstandelijk gehandicapte mannen en jongens. Het bijzondere van Assisië was, dat het zich als eerste katholieke instituut richtte op verstandelijk gehandicapten. De broeders hadden bovendien verfrissende ideeën over de ontwikkelingsmogelijkheden van mensen met een handicap. Naast verplegers waren zij ook opvoeders.
Jan Smulders
De instelling groeide snel. In dezelfde stijl als het hoofdgebouw werden al gauw de nodige paviljoens bijgebouwd. In 1907 kwam er een kapel bij. Een vierde paviljoen kwam in 1912 tot stand. Omdat de instelling alsmaar groeide, moest er een intern geneesheer aan de inrichting verbonden worden. In 1913 kwam de arts Jan Smulders naar Biezenmortel, waar hij de functie van inwonend geneesheer van Huize Assisië op zich nam. In de ruim vijfentwintig jaar dat hij op 'Assisië' verbleef, breidde Smulders de inrichting verder uit, zette een ziekenhuisje en een verplegersopleiding op en zorgde voor de oprichting van een school voor buitengewoon lager onderwijs. Tot zijn dagelijkse taak behoorde echter ook het zetten van gips, het aanmeten van brillen en het trekken van tanden en kiezen.
Op 1 februari 1938 verliet Smulders huize Assisië om zich in Helvoirt te vestigen. Daar overleed hij in 1939. Inmiddels was hij door heel Europa bekend geworden door zijn baanbrekend werk over "Periodieke onthouding in het huwelijk". Zijn brochure over geboorteregeling, die onder die titel in 1930 verscheen, kende een enorm succes en werd in het Frans, Duits en Engels vertaald. Lees daar meer over in zijn biografie.
Veranderingen
Halverwege de jaren vijftig kwamen er grote veranderingen op gang bij Huize Assisië. Rond deze periode begonnen de Broeders Penitenten samen te werken met pedagogen en therapeuten van de Radboud Universiteit in Nijmegen. Er kwamen ook meer leken werken bij de instelling zelf. In 1962 werd de eerste vouw aangenomen.
In 1967 werd Huize Assisië samen met alle andere zorginstellingen van de Broeders Penitenten samengevoegd tot de Daniël de Brouwerstichting, dat onder lekenbestuur kwam te staan. Na het invoeren van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten moesten de broeders werden volgens dezelfde cao als de leken. Hierdoor konden ze niet langer 24-uur beschikbaar zijn voor de bewoners. Zij waren het hier niet mee eens en stopte uit principe met hun werk bij de instelling.
Een verslag uit de jaren 1968 tot 1975 wordt uitgelegd hoe de visie op de benodigde zorg is veranderd in die jaren: “Steeds duidelijker won de overtuiging veld, dat het in vele gevallen niet louter ging om verplegen, verzorgen en veilig beschutten van de pupil, maar om een poging, zijn ontwikkeling zo gunstig mogelijk te doen verlopen”.
De ontwikkelingen van eind jaren zestig en jaren zeventig zorgden voor professionalisering van het zorgpersoneel en dat er meer zorg op maat kwam. Deze veranderingen brachten echter wel flinke kosten met zich mee. Waar het verzorgen van een bewoner per dag 3,48 gulden kostte in 1969 was dit negen jaar later gestegen tot 120 gulden.
Prisma
Voor de werknemers van Huize Assisië werden woningen gebouwd tussen het spoor en de buurtschap 't Winkel. In dit stuk van de Capucijnenstraat stond tot die tijd maar één boerderij, die bekend stond als de Westelijke Gasthuishoeve. Ten behoeve van de eerste interne geneesheer werd ook een dokterswoning bij de ingang van het complex neergezet. Momenteel wordt de villa net als het fratershuis aan de Hooghoutseweg bewoond door de pupillen van stichting Prisma, zoals de instelling (en het complex) na verschillende fusies is gaan heten.
In de jaren zestig bood de instelling al onderdak aan 700 gehandicapten. Vanaf halverwege de jaren zeventig daalde het aantal cliënten weer, omdat veel mensen met een lichte handicap zelfstandig gingen wonen. Dit leidde er ook toe dat het gemiddelde niveau van de bewoners daalde.
De Stichting Prisma is ontstaan uit een fusie tussen Assisië en Accent. Deze fusiepartner had zelf ook een voorgeschiedenis: In 1956 was de voorloper van Accent begonnen met nazorg aan ex-leerlingen van het Buitengewoon Lager Onderwijs. Dat hield in dat Accent voorzag in passend werk en vrijetijdsbesteding. Ook bood Accent ondersteuning aan gezinnen, exploiteerde een eigen werkplaats en zorgde er voor dat cliënten terecht kwamen in reguliere banen.
In de jaren negentig bood Accent een volledig dienstenpakket met ambulante zorg, gezinsvervangende tehuizen, activiteitencentra en dagverblijven. Accent was sterk in begeleiding en advies aan mensen met een lichte of matige verstandelijke handicap. Huize Assisië had jarenlang ervaring met de begeleiding en verzorging van mensen met een matige tot ernstige verstandelijke handicap of gedragsproblemen. Dat vulde elkaar zo mooi aan, dat Assisië en Accent in de jaren negentig besloten tot samenwerking. In 1996 onstond zo de Stichting Prisma. Cliënten kregen daarmee de keuze uit een compleet spectrum van mogelijkheden.
Op één van de wandelingen van Omroep Brabant bracht René Bastiaanse ook een bezoek aan Assisië. Bekijk hier aflevering 30 van het vijfde seizoen (2003/2004) van De Wandeling.
In het Jaar van het Brabants Kloosterleven (2021) maakte Michael Kolen een podcast over Huize Assisië en zijn bewoners.
Dit verhaal is aangepast met informatie van Canonsocialwerk op 20-10-2020
Reactie toevoegen