Altijd plan B maken, zei hij met een vette knipoog

De eerste horde was gelopen. We hadden het perfecte bed opgemaakt, mét dummy en nog extra sportschoenen die onder de lakens vandaan staken, om het allemaal nog echter te maken. Stom natuurlijk, alsof iemand met gympen naar bed gaat bedacht ik achteraf...

Te laat. Het was tijd voor horde twee: een houten poort uitkomend op de straat. Ik wilde al de touw met het enterhaak gooien maar Hendrik had een beter plan. Hij haalde een sleutel tevoorschijn, draaide het slot open en de poort zwaaide open. Klaar. Meesterlijk idee.

Ja, Hendrik was dus handig met sleutels namaken en deuren openen van kluizen. Heeft er later zijn beroep van gemaakt en woont nu ergens op de Bahama’s heb ik van horen vertellen. Maar dat zullen wel roddels zijn.

In ieder geval stonden we op straat. Ik van de logistiek had een geweldige route uitgestippeld: Eerst door de sloot lopen om de speurhonden op een dwaalspoor te brengen. Dan over een heg klimmen langs de brandnetelstruiken en dan richting de provinciale weg om te gaan liften. Ik drukte op de stopwatch met kompas in de hand en de tocht kon beginnen.

Even aarzelde Hendrik en haalde een zilveren rijksdaalder uit zijn broekzak. Zo een joekel weet je wel. Meer zilver erin dan waarde koopkracht. Die blonk in het opkomend ochtendgloren. Was een echte. Kon je zo zien.

'Of we kiezen voor plan B', zei Hendrik: Over een kwartier komt de eerst bus naar Breda. Daar pakken we de trein naar Rijen en we zijn dan nog op tijd voor het ontbijt thuis. Mijn mond viel open. Geniaal, wat een strak plan en tijdbesparend. Altijd plan B maken zei hij met een vette knipoog.

Dat was dus mijn zoveelste levensles in korte tijd. Vals zingen, ernaast schieten, net doen alsof je eet, de verdwijntruc, en nooit vertrouwen op broeders met sloffen aan en altijd een plan B maken.

Als jullie zeuren over niks geleerd te hebben op kostschool... welnu mij hoor je niet klagen hoor!

Koude douche

Onze reis verliep voorspoedig. Ik had nog een paar spritskoeken in mijn zak gepropt en we zaten lekker droog en comfortabel in de bus en de trein. Alles liep op rolletjes en perfect op schema. Op het station in Rijen stond ome Peter. 'Hee jongens, wat toevallig dat ik jullie hier tref en ik geef jullie graag een lift voor het laatste stukje, want het gaat regenen.' Wat aardig, dacht ik, en mooie vette auto.

Het laatste stukje was dus retour voordeur Internaat Oudenbosch.

Er bestond al zoiets als telefoon, maar die kon je toen nog niet in je zak steken. Die hing gewoon aan de muur in een koude gang. De broeders hadden gebeld. De jongens zijn onderweg. Dus ome Peter was  ingeschakeld om snel voor de repatriëring zorg te dragen. Broeder portier met die kleffe handen stond ons al op te wachten: 'Net op tijd voor het ontbijt jongens. Later even langs Broeder Oswald om taakstraf in jullie agenda te noteren.'

Ontsnappingspoging 2 t/m 8

Hendriks heimwee bleef knagen en hij bleef geloven in de perfecte uitbraak. Mijn geloof erin verzwakte gaandeweg, maar ik vond dat ik solidair moest blijven.

Alhoewel we vele variaties hebben bedacht, zelfs verkleed als broeders, zijn alle pogingen gestrand. Na een jaar mocht hij van school. Dat was toch wel een soort beloning. Zelf ben ik daarna maar gestopt want zonder Hendrik was dat ontsnappen geen lol aan.

Gouden kaarten

Moeder beloofde dat als je goed je best doet, je per maand een gouden kaart kreeg. En hoe meer kaarten, hoe sneller je van school kon.

Ik deed zo verschrikkelijk mijn best. Met die gouden kaarten kon ik wel mijn hele chambrette behangen. Allemaal negens en tienen. Ik mocht je ook een boek uitkiezen uit de gekuiste bibliotheek. Later bleek dat die gouden kaarten een soort worst aan een hengel waren. Hapte je en zat je in de buurt, dan ging die hengel weer beetje verder weg.

Buys - Bosbadhoeve - Appelbeigneits - Negerzoenen en friet

Oei sorry. Ik bedoel dus die bruine chocolade tietjes met wit schuim erin.

Of beter gezegd, tegenwoordig: die molshoopjes met dat kleffe plak schuim erin. Als je erin beet zat dat spul aan je neus. En dat spul zat ook op een zo goedkoop mogelijk koekje gekleefd. Heerlijk. En dan 's zondags als je niet naar huis mocht, kregen we door broeder kok gebakken appelbeignets. Die dreven in het vet.

Fietsen naar Bosbadhoeve... Zwemmen in dat ijskoude water... BRRR. Vaak was dan net mijn fietsband ineens lek en geraakte ik niet zover. Puur toeval natuurlijk. Dat snappen jullie wel.

Het leukste uitstapje ooit was onder begeleiding in een kleine groep naar het frietkot naast de grote kerk. De zondagbroeder legde het uit: 'Opgelet jongens. Dit is dus een frietkraam. Zeg maar een soort keukentje maar dan op straat. Je legt een kwartje op de toonbank en dan zeg je: "graag een frietje met of zonder mayonaise". Dan doet die man aardappelschijfjes in een papieren zak.

Broeder: 'Joost jij mag eerst.'

Joost: ‘Meneer graag frietje met of zonder mayonaise graag’.

'Wel alvast een kwartje neerleggen' zei de broeder. De frietman snauwde: ‘met of zonder'? Ik keek de broeder vertwijfeld aan. Wat nu weer? Ik had toch precies gezegd wat de broeder vertelde? Enfin ik kreeg dus friet met een klodder geel spul en toen ik dat kwartje weer in mijn zak stak was het weer niet goed. 'Betalen, hier!', snauwde de man weer, niks op de pof.

Weer een levensles: dat je moet betalen als je iets wilt. En 'poffen' is dat je later betaalt, als je tijd of zin hebt of nooit. Ik had daar wel van gehoord maar bij ons thuis was praten over geld taboe. 'Je praat niet over geld', zei ma. Dat heb je gewoon en klaar. Je kon altijd van alles gewoon uit de kast halen bij ons thuis en op kostschool hoefde je ook nooit wat te betalen. Daar was altijd alles all inclusive. Rare frietman... en hij wilde perse mijn kwartje houden. De egoïst. Ik wilde best die friet teruggeven maar deze smaakte te lekker en ik had al de helft op. Je kan moeilijk 12,5 cent terugverlangen als je de helft friet teruggeeft, toch? Ik kon het natuurlijk proberen, maar toen al bestonden halve centen niet meer.

Andere levensles: dat je nooit naar worst moet happen aan een hengel. En ook dat je niet gewoon geld hebt, tenzij je goed bent in kraken.

Leven op een eiland

Het heeft lang geduurd om te bevatten dat er een verschil ligt tussen betalen en krijgen. Een raar systeem, waar ik nooit fan van ben geweest maar oké... Gaandeweg het leven ben ik eraan gewend geraakt maar dat heeft wel tot diep na het bereiken van volwassenheid geduurd.

P.S. Ik vond laatst nog een stripboekje van Sjors en Sjimmie. Is nu op de lijst van verboden lectuur beland.

Klik hier voor het vervolg