Dag Frans, het zou zeker goed zijn als hier meer herinneringen over worden gedeeld en bewaard. Misschien kan jouw eigen verhaal hiervoor het begin zijn. Zodra je dat hebt uitgewerkt, zou je mijh het concept kunnen sturen, via info@bhic.nl, dan kijken we of we daar een aparte (verhaal)pagina voor kunnen maken. Daarin moet dan ook een oproep komen, gericht aan andere voormalige misdienaars. Heb je foto's van het misdienaar zijn uit die tijd? Dan voegen we die meteen toe.
Hartelijke groet,

In de periode dat ik misdienaar geweest ben van eind jaren vijftig begin zestiger jaren weet ik nog goed dat is bijgebleven hoe vreselijk het voor mij was om verplicht een zwarte pyama van Slabbinck te dragen waarvan ook de toga en superplie was.
Standaard hoorde er zwarte sloffen bij, herinner me ook nog goed dat aparte geluidje tijdens het lopen dat kwam door de binnen voering, leukste waren de misdienaar uitjes naar Limburg en Kevelaar.

Bedankt voor jouw reactie Gerrit. Was er iets specifieks erg aan die zwarte pyama? Was het de stof, die wellicht erg zwaar was? Ik kan me voorstellen dat de uitjes erg gezellig waren, was het een grote groep waarmee jullie naar Limburg en Kevelaer gingen ?

We noemden dat vroeger een pyjama daar leek het op, ik denk dat het zijde was of zoiets.de misdienaar uitjes bestonden uit kerkbezoek en ook wel de Efteling.

Bedankt Gerrit, ik kan me alweer wat meer voorstellen bij die 'pyjama' inderdaad. Zo'n dagje Efteling was natuurlijk enorm gezellig lijkt me. Leuk om te lezen dat jullie daarmee naar toe werden genomen.

Ik ben vroeger net als zovele jongens toen bij de nonnen in Boxmeer misdienaar geweest daar moest je onder de toga ook een pyjama althans daar leek het op aan, als ik het goed heb waren deze van Stadelmaier,de kerk zuster heeft mij een keer gezegd dat dit was omdat we toen veel wisselde van toog, die kleren waren van viscose en heel licht als je het aanhad.

Bedankt Jan, grappig om te lezen dat ook jullie de onderkleding als 'pyjama' aanduidden.

Gelukkig is dat nu nu meer zo.
Ik ben 13 jaar en heb gewoon een albe aan met een kerkdienst en soms moet ik er een halsdoek bij om.

Wat leuk Thijs dat jij ook op ons forum reageert en dat je misdienaar bent. Wat vind je het allerleukste aan het misdienaar zijn ?

Allerleukste vind ik dat je kan zien wat er in de kerk gebeurt voor een dienst begint en ook de uitjes ben ik in Heiloo geweest en dat is een bedevaart plaats.

Dat is inderdaad leuk om te zien en wat gezellig dat jullie ook nu nog uitjes hebben als misdienaar, net zoals Gerrit vroeger, uit een van de reacties hierboven.

Mooie vondst deze site misschien voor de velen oud misdienaars wel leuk om er wat over te delen met elkaar,zo was ik het eerste meisje in 1966 die misdienette mocht worden ik was toen 12 jaar.
De kleding was toen een misdienaarstoog en een superplie weet nog precies hoeveel knoopjes ik vastmaakte dat waren er 33 en dan de superplie aan.
We moesten allemaal op het altaar met zwarte pantoffels lopen daar zorgde de koster voor,het eerste jaar zijn het de bedevaartplaatsen Banneux en Kevelaar geweest was best indrukwekkend maar ook wel pretparken.

Bedankt voor je reactie Ivonne, ik geloof dat het delen van ervaringen al mooi begonnen is zo. Echt heel leuk om te lezen, jullie ervaringen als misdienaar. Dit roept vast ook bij anderen weer herinneringen op.

Wat ik er nog van weet toen ik op school zat is dat we een pastoor hadden die godsdienst les gaf en aan ons vroeg of we misdienaar wilde zijn zo kwam hij aan misdienaars hoe anders is het deze tijd.
Jammer dat er jongens misbruikt werden als misdienaar daar heb ik althans niets van gemerkt in mijn tijd.
Kleding was toen een toog en superplie wat overigens nog steeds in zwang is in de kerk,ja ik kan wel zeggen dat het een leerzame en respectvolle tijd is geweest met leuke herinneringen.

Natuurlijk weet iedereen wel door de media hoeveel jongens en meisjes in de katholieke wereld met misstanden geconfronteerd zijn maar dat terzijde.
Ik zat bij de eerste meisjes die mochten dienen in de kerk was nog duidelijk een mannencultuur destijds maar na gewenning toch ook wel bijzonder voor mij geweest als 11 jarige.
De jongens die misdienaar en acoliet waren hadden een toog en superplie aan voor de meisjes was het een albe en daar hoorde een amict bij gedragen te worden

Dag Anneke,zo herkenbaar wat u aangeeft,zo heb ik nog een gitzwarte pijama moeten dragen alhoewel dit voor korte tijd is geweest later hoefde dat niet meer alhoewel ik wel een zwarte panty van mezelf mocht dragen en van de koster kreeg ik steeds een wit overhemd waarvan de kraag over mijn toog moet vallen net als bij de jongens toen daar hoorde ook zwarte slofjes bij toegeven dat ik de eerste periode een paar keer niet meer naar de kerk wilde gaan wat later kwam het besef om wat voor mijn geloof te kunnen betekenen, Terugkijkend is het een bijzonder leerzame tijd geweest.
Helaas heb ik mijn emoties erover van de leegloop van de kerk wat ik iedere zondag weer constateer

Hartelijk dank voor het delen van jullie herinneringen, Marcel, Anneke en Marion. Wat leuk dat jullie de kleding nog zo goed kunnen herinneren en dat jullie verhalen ook overeenkomen.

Inmiddels bestaat de Sint Bavo niet meer in Noordwijkerhout waar ik vroeger misdienaar ben geweest.
Regelmatig houdt ik de berichten bij op dit forum leuk om de ervaringen van enkele ex misdienaars te zien.
Ik ben er ongeveer vijf jaar misdienaar geweest met jongens van school maar ook enkele inwoners van de psychiatrische instelling waren er misdienaar of acoliet.
Omdat er veel van de toga gewisseld werd denk aan drie keer dagelijks had ieder zijn eigen broek en een jasje wat op een pijama leek van zwart satijn dus vandaar die uitspraak evenals pantoffels.

Goeiemorgen,ik ben Ad Clabbers dit roept bij mij jeugdsentiment op.
We werden vroeger gewoon aangewezen op school door meneer pastoor tijdens een godsdienstles voor misdienaar dat hoorde gewoon erbij.
En ja als we niet juist gekleed naar de kerk kwamen had de koster wel wat voor je bij ons was het een wit overhemd(met stropdas)en een zwarte broek en zwarte pantoffels was standaard als je dit aanhad hielp de koster met de verdere aankleding mee.We kregen een nummer wat we moesten onthouden van een toog en superplie,natuurlijk na dit alles waren de jaarlijkse uitjes welkom alwaar ik met plezier aan terugdenk.

Bedankt Henk en Aad voor het delen van jullie ervaringen als misdienaar. Mooi om te zien hoeveel herinneringen dit onderwerp oproept.

Dag allemaal.
We moeten niet vergeten dat het vroeger normaal was als de pastoor op school godsdienstles gaf en aan je vroeg om bij hem misdienaar te worden.
Dat lukte bijna altijd bij hem want niemand durfde te weigeren als katholiek jochie.
Althans zo ben ik dan misdienaar geworden heb het drie jaar mogen doen.
Natuurlijk had je er weleens moeite mee om tijdens de preek stil te zitten en je mond te houden maar het gebeurde wel,maar goed al met al kijk ik op deze periode met vreugde terug.

Dag beste mensen.ik was enige tijd het enigste meisje als misdienaar dit is in 1964 geweest.de kapelaan wist eigenlijk niet goed ermee om te gaan.toch vergeet je nooit meer hoe het toen nog was.ik zit al ruim in de zeventig jaar.zou leuk zijn om nog meer dames van deze tijd hier te ontmoeten.

Bedankt voor het delen van jullie herinneringen. Ik kan me goed voorstellen dat het soms best weleens moeilijk geweest moet zijn om zo lang stil te zitten, Matthijs. Maar fijn dat je er met een goed gevoel op terugkijkt.

En wat bijzonder dat jij in die tijd het enige meisje was die misdienaar mocht zijn, Anna. Dat moet vast een eer zijn geweest!

Ik zat toen nog op de huishoudschool dat ik in onze parochie meisje misdienaar werd met nog een klasgenootje,was ook in dezelfde tijd als van Anna.
weet nog als de dag van gisteren dat we op de vrije middag en in de avond ongeveer drie weken hebben geoefend.Wat minder leuk eraan was is geweest dat wij net als de jongens een hele zwarte pijama onder onze toog moesten dragen met zwarte sloffen het was een soort viscose pyama of zijde en dat gleed altijd heel erg met een toog met het superplie erover door de voering van de toog,natuurlijk werd er ook weleens gegiegeld,terugkijkend toch een heel leuke tijd geweest.

Bedankt voor je leuke reactie, Anneke! Mooi dat ook jij terug kan kijken op een fijne tijd als misdienaar.

Hoy,van vroeger weet ik niet veel want ik ben pas 16 jaar.
Ik ben ook misdinette en heb mijn vader er weleens over gehoord dat alleen jongens misdienaar konden worden.in mijn parochie heb ik een albe aan en daar hoort standaard een amict bij en we lopen met witte pantoffels.

Wat bijzonder dat je hier reageert, Tanja. Hartelijk dank voor je reactie. Is de kleding die je als misdinette aan hebt (met uitzondering van de pantoffels) net als vroeger zwart? Of ziet het er tegenwoordig heel anders uit?

De albe wat wij allemaal aanhebben is wit,in veel parochie,s hebben ze deze kleding maar ook rode of zwarte toga,s heb je met een superplie.
Voor degene die niet weten wat een amict is, dat is een witte halsdoek en heb je over je bovenkleren aan dat is om je kleren te bedekken en de albe schoon te houden.

Heel interessant, Tanja! Bedankt voor deze informatie. Het ziet er tegenwoordig dus wel degelijk anders uit dan in bijvoorbeeld de jaren zestig.

Vroeger,dan heb ik het over eind vijftiger jaren had iedere jongen die misdienaar was naar mijn weten een toog en een superplie aan
Als toen twaalfjarige jongen droeg ik een toog en superplie uiteraard,pas als de koster het nodig vond kreeg je van hem een zijdeachtige broek met een jasje zo was je met de pantoffels aan helemaal in het zwart gekleed al zag je daar niet veel van met je toog eroverheen
Wat ik mij daar nog van herinner is dat ik kippenvel kreeg tijdens het lopen door het geritsel van de voering, iemand die een toog van Slabbinck gedragen heeft kent het wel althans dat is mijn beleving van toen.

Goedemorgen,wat fijn dat we wat met elkaar kunnen delen als ex misdienaar.
Zo herinner ik de eerste keer hoe zenuwachtig ik was om voor de volle kerk mijn eerste mis te dienen.er komt als jongetje van amper tien jaar dan best wat op je af heb een week of vijf op de woensdagmiddag en zaterdag geoefend ervoor maar de eerste keer dienen was toch heel spannend,mag wel zeggen dat het een leuke tijd was ook de jaarlijkse uitjes naar pretparken en ook naar de vele bedevaartsoorden.

Ik was toendertijd net misdienaar toen er ook meisjes kwamen,dit is rond 1965 geweest zover ik me ervan herinner sommige van hen moesten toen net als wij een wit overhemd aan ze hoefden geen stropdas om dat was alleen voor de jongens.het gebeurde weleens dat sommige meisjes een zwarte broek kregen als ze een rok of jurk naar de kerk aanhadden dat maakte dan weer de koster uit,met de feestdagen hadden we allemaal een rode toog aan in plaats van de zwarte.in deze tijd waren er nog geen uitstapjes hooguit een avondje in de pastorie daarna kwamen de misdienaar reisjes meer in zwang.

Hartelijk dank voor het delen van jullie leuke herinneringen, Ben, Gert en Paul. Ik kan me goed voorstellen dat het vooral in het begin best spannend moet zijn geweest. En wat leuk dat jullie af en toe ook mee mochten op verschillende reisjes.

Leuke site deze wat ook bij mij herinneringen oproept van vroeger tijden. weet nog goed dat bij ons op school de pastoor zijn jongens uitzocht omdat hij ons godsdienstles gaf dan wees hij je gewoon aan of je wilde of niet.natuurlijk zijn we ook als misdienaar geen heilige boontjes geweest zo weet ik nog dat een jongen erbij liep als een harlekijn hij durfde nooit te zeggen dat hij het vervelend vond om het zijden ondergoed te dragen onder de soutane omdat dit erg glad aanvoelde door de voering jammerlijk is hij daarmee gepest achteraf.
verder ook weleens vermanende blikken gezien van de pastoor ten tijde van de preek als je even onder het superplie zat en van nieuwsgierigheid door de zijsplit van je soutane ging want zo kon je aan die kleren voelen geeft maar aan hoe nieuwsgierig we waren te pas en onpas zo is het misdienaar leven geweest.
alleen maar terugkijkend op een leuke en fijne leerzame tijd die jaren vijftig zestig.

Bedankt voor het delen van je herinneringen, Cees. Fijn dat je er met een goed gevoel op terugkijkt!

hallo beste allemaal wat bijzonder allemaal toen ik nog maar net misdienaar werd was ik tien jaar precies weet ik het niet meer maar als ik het uitreken is het in 1956 geweest omdat ik nu bijna 78 jaar ben.
mijn dochter maakt mij hier op attent het maakt voor mij ook wat jeugdsentiment los

Heel bijzonder om te lezen hoe het vroeger was.

Ik weet nog goed dat het vroeger voor de eerste meisjes een toch wel onzekere tijd is geweest want het was toch best wel meer voor de jongens weggelegd het misdienaar zijn.
Zelf ben ik van 1959 en ben enige tijd meisje misdienaar geweest de eerste paar weken heb ik eerst geoefend met nog een meisje maar het meerendeel waren jongens.

dag beste annet,ik ben gezien uw geboortejaar ook van uw leeftijd en herken mezelf er ook in had dan wel het geluk dat twee broers van me misdienaar waren die mij een beetje ingelicht hadden van de misdienaar dagen ergens naar toe was toen geen sprake.

Vroeger was het voor de familie een hele eer als hun kind misdienaar werd.
Al gelijk na de communie ben ik misdienaar geworden na de oefeningen gedaan te hebben werd het steeds serieuzer voor mij vergeet niet meer mijn eerste dienst dat ik nog erg onzeker was.
Ik heb het over ongeveer 1960.

Dank Frans voor het reageren. Dat zullen er misschien niet veel geweest zijn, die zo jong al, direct na de communie misdienaar werden? Hoe zat dat eigenlijk? Was er veel leeftijdsverschil tussen de misdienaars, m.a.w. werden die normaal gesproken nog in een bepaalde schoolfase 'geworven'? Vroeg ik me n.a.v. je reactie ineens af. Hartelijke groet,

Hallo Thijs,er kan veel leeftijdsverschil zijn van acht- negen tot zestien jaar en vanaf dan ben je acoliet dus vanaf je heilige communie gedaan te hebben.

jammer dat ik geen vrolijk nieuws heb van vroeger van mijn misdienaartijd daar ik met missstanden en misbruik te maken heb gehad waar ik met niemand over mocht praten ook dit is voorgekomen helaas

Bedankt nog voor je reactie, Frans. Dat kan inderdaad een behoorlijk leeftijdsverschil zijn!

En hartelijk dank voor het delen van jouw verhaal, Jan. Wat verdrietig dat je zulke nare herinneringen hebt aan jouw tijd als misdienaar. En het lijkt me ook erg moeilijk dat je er met niemand over kon en mocht praten.

Misdienaars zijn er pas vanaf circa 1900 en pas vanaf 1917 moest bij een eucharistieviering een misdienaar aanwezig zijn.

Zie het artikel van Peter Nissen in het Gerardus-magazine:

https://www.kloosterwittem.nl/showgermagart.php?id=627

Beste Egbert,dit wist ik eerlijk gezegd niet ben zelf van 1956 tot 1962 misdienaar geweest met enkele jongens van de r.k school herinner nog sterk Banneux en Kevelaar van onze misdienaarsreisjes.

Wat een interessante aanvulling, Egbert. Bedankt voor het delen! En hartelijk dank ook voor jouw reactie, Bram. Hoe kijk je zelf terug op je tijd als misdienaar?

Ik kan niet anders zeggen dat mijn tijd als misdienaar een fijne en leerzame periode is geweest heb het altijd met veel compassie en respect voor mijn geloof mogen uitvoeren,natuurlijk waren er ook weleens mindere dagen omdat ik meestal de vroegmis diende ik versliep me nooit en was altijd op tijd vandaar dat ik meestal de vroegmis diende.

Dat is heel fijn om te horen, Bram. Hartelijk dank voor je reactie. En wat knap dat je altijd op tijd was voor de vroegmis. Dat lukte vast niet iedereen ;)

Over vroeger ja ,kan je niet meer vergelijken met deze tijd.veel is opgedwongen geweest,de pastoor deed op school het godsdienst onderwijs en zocht zo jongens uit voor misdienaar of we wilde of niet je had het maar te doen

vroeger kwam meneer pastoor op school en wees dan gewoon iemand aan voor bij hem misdienaar te zijn,eerste paar weken oefenen in je vrije tijd, althans bij mij was het zo en zo werd je misdienaar,ik heb nog iets wat op een zwarte pijama leek gedragen met zwarte kousen en pantoffels met een toog en superplie van slabbinck wat je vroeger veel zag bij de misdienaars en de acolieten.
Terugkijken kan ik zeker op een fijne leerzame periode van mijn jeugd.

Ook jullie bedankt Gerard en Nico voor jullie bijdragen. Zelf heb ik dit dus allemaal niet meegemaakt, ook niet r.k. opgevoed, maar allemaal niet minder interessant om! Egbert nog bedankt voor de link naar het artikel van Nissen, en Frans voor het antwoord op mijn vraag. Hartelijke groet,

Van 1966 tot ongeveer 1969 ben ik meisje misdienaar geweest bij ongeveer 10 jongens, leukste ervan was voor mij dat ik leuke herinneringen ervan overgehouden heb ik met jongens om te gaan ook de jaarlijkse uitstapjes en vooral de frietjes daarna, jammer is de leegloop van de kerken tegenwoordig maar de herinnering blijft.

Ik ben van Gent Belgie.
Als missiender heb ik met toelating van de madammen vaak gezien dat ze moeite hadden met de kleding wat toch meer voor de mannen bestemd was,zo hadden wij een stijve witte boord om dat maakte zuster kosteres vast daarvoor moest je met het hoofd even achterover gaan en dan met de kin op de borst zo deed zij dat dan vast met drukknopjes en waren we klaar voor de inkleding.
De eerste madammen klaagde over dit want die boordekens knelde altijd om de nek omdat ze vrij breed waren meneer pastoor zei dan altijd dat dit hielp om het hoofd geheven te houden voor God,de madamnen kregen enkele tijd later een witte linnen albe met een amict,wij hebben nog lange tijd na de komst van de madamnen met het witte boord om de diensten gedaan

Heel bijzonder om terug te zien.ik was destijds misdienaar bij de nonnen en was nog geen sprake van jongedames zo lees ik dat de meeste jongens ieder jaar een dag uit gingen dat was bij de nonnen niet het geval dat heb ik ook niet gemist want ik wist niet anders.

Veel dank, Joke, Marc en Harrie voor jullie bijdragen over hoe het was om misdienaar te zijn vroeger!

Ik moest op mijn elfde al misdienaar worden van ons pa en ma voor een diepere godsdienst beleving teminste dat vond ons pa en ma,als kleding moest je van meneer pastoor een wit overhemd aan en een stropdas van de parochie, sommige probeerde die stropdas los te doen en dan zag je ons pastoor vermanend kijken,het is een fijne en leerzame periode geweest voor mij al keek ik natuurlijk ook uit naar welke dierentuin of pretpark we gingen.

En dat uitje naar de dierentuin of pretpark was natuurlijk nét zo belangrijk voor jou als de diepere godsdienstige beleving voor jouw ouders. :) Kun je ons misschien nog vertellen welke uitjes je gemaakt hebt als misdienaar?

Hallo Mariet.wat ik me van de jaarlijkse reisjes nog herinner is oud valkeveen en de efteling maar ook duitsland kevelaar en de ardennen banneux daar spreken ze waals en dacht toen dat ik in frankrijk was dat maakte wel indruk op mij,natuurlijk keken we ernaar uit en tot op het laatste moment bleef het geheim dus dat was nog het spannende ervan.

Dat klinkt allemaal heel leuk, Paul. Hartelijk dank voor je reactie. Ik kan me goed voorstellen dat jullie ernaar uit keken en extra leuk dat ze de bestemming geheim hielden.

Goede vondst deze site,ik ben een oma van een kleinzoon die misdienaar is en het bijzondere van alles is dat ik vroeger bij de eerste meisje geweest ben bij de toelating van het Vaticaan uit als misdinette.
Ik lees hier dat de jongens er erg naar uitkeken waar ze naartoe gingen begrijpelijk hoor want dat deed ikzelf ook voor zover ik het nog weet is dat naar Heiloo geweest de eerste keer,ik ben enige tijd omdat alles nieuw was wel onzeker geweest vooral in de begintijd maar ik kijk ook terug op een erg fijne tijd.

Ik ben vroeger bij bejaarden misdienaar geweest.
Was daar een kapel zuster die over de misdienaars en de kapel ging.
Herinner me ervan dat dat er een aparte sacristie was voor de misdienaars en de pastoor.
In tegenstelling tot misdienaars bij een parochie hadden we geen reisjes ergens heen.
De kleding was toen altijd een zwarte toog en een superplie.

Hartelijk dank Ivonne en Johan voor jullie bijdragen!

Volgend jaar tien augustus is het precies zestig jaar terug dat ik meisjes misdienaar werd,als de dag van gisteren herinner ik dit mij nog steeds want zoveel indruk maakte het bij mij.
Heb nog ruime tijd een wit onderhemd met een zwarte broek en zwarte sloffen onder de toga gedragen,het witte hemd had een hoog opstaand wit boordje waarvoor ik mij nogal schaamde omdat ik op school ermee gepest werd dat ik op een jongen leek.

Destijds dat ook meisjes misdienaar werden plusminus 1964 als ik het goed heb wisten zowel kosters en pastoors daar nog niet mee om te gaan.
Mijn leeftijd is ruim zeventig en was ook in de zestiger jaren misdienaar en ik herinner mij nog steeds die onzekerheid bij iedereen die in de sacristie waren voor de aankleding soms werd er gegiecheld door de onzekerheid van een meisje maar alle begin is wennen.
Vooral de oudere kerkgangers moesten eraan wennen dat er meisjes het altaar betraden.

Ik was ongeveer 10 dat ik misdienaar werd ,ik herinner mij nog vaag dat de meisjes een gitzwarte pyama en pantoffels aanhadden gedaan achter een wit scherm die daarvoor was neergezet in de sacristie en dat de koster hun voorzag van een witte geplooide kraag en de toga en superplie

Bedankt voor het delen van jullie herinneringen, Gerda, B.J. en Cees. Heel interessant om te lezen hoe niet alleen de meisjes zelf, maar ook de kerkgangers, pastoors en kosters moesten wennen aan deze nieuwe situatie.

Wat bijzonder is dit om terug te zien roept jeugdsentiment op.
Ik was vroeger misdienaar in het klooster bij de nonnen heb die reisjes ergens heen eigenlijk niet gemist omdat we toen niet anders wisten.

Gelukkig maar dat jullie niet van die reisjes op de hoogte waren ;) Bedankt voor je reactie, Jasper. Hoe vond je het destijds om misdienaar te zijn bij het klooster?

Mijn vader was er tuinman en manusje van alles hij heeft mij toendertijd naar de kapel zuster gestuurd dus zodoende werd ik er misdienaar,de miskleding waar ik in diende was een zwarte toog van Slabbinck alsmede het Superplie.

In mijn beleving van vroeger is dat als je misdienaar was bij de nonnen meer afgevlakt was met andere woorden je kon niet veel verwachten zoals een misdienaar die verbonden was bij de r.k.kerk.
Ik was zelf misdienaar halverwege jaren zestig bij een bejaardenhuis met zusters.

Over vroeger gesproken was wel wat anders dan deze tijd,toen ik op de lagere school zat kwam meneer pastoor op school hij gaf catechismus les en zo kende hij zijn jongens wel dan wees hij je gewoon aan en moest je wel misdienaar worden want niemand durfde nee te zeggen.Maar moet erbij zegt dat het voor mij althans een leuke en leerzame herinnering is van vroeger.

Hartelijk dank voor jullie reacties, J. Groen, Jan en Alex. We zijn benieuwd of de pastoors overal misdienaren aanwezen of dat je je ook zelf aan kon melden. Gelukkig kun je desondanks terugkijken op een leuke tijd, Alex.

Ging toen anders dan in deze tijd net wat Alex zegt durfde je geen nee tegen de pastoor te zeggen.Ik ben dan niet van school uit misdienaar geworden maar uit eigen wil ben ik naar de pastorie gegaan om me aan te melden zeg maar.

Bedankt Frans voor je bijdrage. Niet aangewezen dus maar zelf aangemeld. Waarom zette je zelf heel duidelijk die stap als ik vragen mag? Dat ging dus blijkbaar lang niet altijd zo? Hartelijke groet,

Het was veelvuldig zo dat meneer pastoor voorkeur bij iemand had op school.
Zelf wilde ik misdienaar zijn want dan hoefde ik de hele tijd niet stil te zitten tussen mijn ouders in,ik heb mij zelf toen aangemeld bij onze pastorie en ben met veel plezier jaren misdienaar geweest.

Dat kan ik me voorstellen, Frans! Leuk om te lezen dat je met veel plezier misdienaar bent geweest. Hartelijk dank voor je reactie!

Leuke vondst van hoe het vroeger was als misdienaar.
Hoeveel keer meneer pastoor bij ons thuis is geweest is niet te tellen en dan lag het voor de hand dat je gevraagd werd voor misdienaar.
Herinner mij de eerste keer nog hoe nerveus ik ben geweest dat ik van de koster eerst een soort pyama met pantoffels in de sacristie moest aantrekken ik was helemaal in het zwart dit was nog rond 1960.
Indrukwekkend vond ik de zwarte toog met die knoopjes en en mooi superplie erover.

Bedankt voor je reactie Jan, was het allemaal goed gegaan, jouw eerste keer als misdienaar? Ondanks de zenuwen van tevoren?

Dag Mariët, toegeven dat ik onzeker was ben nog steeds wel ben.
Ja ik herinner mij nog sterk hoe nerveus is de eerste keer was maar ik denk dat iedere jongere dat wel een beetje heeft de eerste keer voor iets wat hij of zij gaat ondernemen in dit geval werd ik misdienaar.
Vond het best heel spannend deze periode kwam veel op mij af omdat je als misdienaar toendertijd ook Latijn moest kunnen uitspreken heb het in mijn vrije tijd geleerd met nog een paar jongens in de pastorie,reuze fijne website van Julie die zich ervoor inspannen overigens,met vriendelijke groet.

Dat kunnen wij ons goed voorstellen, Jan! Hartelijk dank voor je reactie. Het zal inderdaad vast voor iedereen spannend zijn geweest, vooral de eerste keer en al helemaal als je Latijnse woorden moest leren. Bedankt ook voor het compliment; leuk dat je met plezier gebruik maakt van onze website.

Ik kon als kind al de kat uit de boom kijken als ik tussen mijn pa en ma zat in de kerk,mijn broer zag ik dan als misdienaar en na mijn communie ben ik het ook geworden,ik zag het als een hele eer en heb daardoor veel vreugde ervoor bij ons pa en ma gezien.voor de jongste misdienaren tot zestien jaar had je een zwarte of rode toog met superplie aan en een witte geplooide kraag om,de oudere jongens als acoliet een wit onderhemd voor het kraagje.

Hartelijk dank voor je reactie, Ludo! Wat leuk dat je met een goed gevoel terug kijkt op je tijd als misdienaar. En je ouders zullen vast trots geweest zijn op jullie.

Via mijn kennis kring werd ik hiermee geattendeerd ik kom van Roosendaal en de leeftijd inmiddels 74 jaar toendertijd ben ik een tijd de enige meisjes misdienaar geweest van de Joseph kerk,de eerste tijd heb ik kapelaan van Nispen gekend en de Koster was meneer Wuyts,als enigste werd van mij verwacht dat ik een half uur voor de diensten in de sacristie mezelf moest omkleden en daar wilde Wuyts geen jongens bij hebben omdat ik net als de jongens een gitzwarte pijama en sloffen moest aandoen als kerkelijk ondergoed zo koster Wuyts het noemde en daar hoorde geen jongens bij maar gelukkig zag niemand het met een toog en superplie erover.

Anders dan deze tijd was het vroeger wel in de kerk dat is waar.
Het heet tegenwoordig gender neutraal maar of het nou zo goed gaat betwijfel ik.
Ik ben vroeger koster geweest en daarvoor enkele jaren misdienaar en acoliet gaat mij aan het hart als ik slechts een tiental parochianen in deze kerk ontmoet.
In de zestiger jaren dat de meisjes toegelaten zijn was het net een modeshow in de sacristie want zij moesten zich het eerst omkleden en daarna de jongens natuurlijk leverde dit nieuwsgierigheid op.
Toegeven hoe een mooie tijd ik als misdienaar heb gehad met veel trots en toewijding maar ik heb er ook moeite mee gehad dat er veel veranderde in de kerk.

Bedankt voor het delen van jullie herinneringen, Carla en Freek. Grappig dat iedereen zich nog goed het moment kon herinneren van omkleden en dat de meisjes hierbij apart werden gehouden van de jongens.

Over vroeger.meestal werd je niet uit eigen wil misdienaar omdat meneer pastoor op de jongensdchool kwam voor het godsdienst onderwijs hij wees je gewoon aan.

Dank Jos voor deze aanvulling. Ben je zelf trouwens misdienaar geweest, vroeg ik mij nog af? (En zo ja, aangewezen of uit eigen wil?)

Meneer pastoor zocht op deze wijze zijn jongens uit als je op de r.k school zat.
Als je niet wilde wisten de ouders het al heel snel en kreeg je het thuis te horen dit werd niet in dank afgenomen.

Bedankt voor je toelichting, Jos! Er zullen dus misschien ook wel jongens tegen hun wil misdienaar zijn geworden. Of ze hadden er in elk geval woorden over gehad met hun ouders. We zijn benieuwd of er iemand is die zo'n situatie heeft meegemaakt.

Tegenwoordig kan jij of de ouders zijn kind aangeven aan de pastorie na de heilige communie,heel groot verschil met vroeger omdat wekelijks de pastoor op de r.k.jongenschool godsdienst les gaf.
Alles was anders dan deze tijd,wij oefenden ervoor met een acoliet erbij.
Terugkijkend zijn we gedwongen om misdienaar te worden weigeren leverde thuis straf op want de kerk en alles er omheen was heilig,als je zover was om te gaan dienen zorgde een zuster voor de kleding wat een zwarte of rode toog was met een mooie geborduurde superplie,omdat we toen veel van deze misdienaar kleren wisselde hadden we een gitzwart jasje met een gitzwarte lange broek aan sommige vonden dat net een pyama maar goed dat hoorde erbij evengoed de zwarte pantoffels,toch ondanks de druk om misdienaar te worden kijk ik met plezier terug op die tijd.

Wat een verschil inderdaad met vroeger! Hartelijk dank voor je reactie, Bert. Mooi om te lezen dat je ondanks de druk die je ervaarde om misdienaar te worden, tóch met plezier erop terug kunt kijken.

In de jaren 50 ben ik vaak een paar maal per week misdienaar geweest. Soms 2x per dag bij veel ziektes. Je had in de Jozefparochie in Breda dan kapstokken net zwarte togas voor door de week, rode toha voor de zon-en feestdagen, paarse voor Pasen en een zwarte voor rouwmissen. Op zondag en feestdagen hadden we een Mis met drie heren en die duurde extra lang. Door de week belde ik als misdienaartje tijdens mis met koperen bellen, op feestdagen met zware verzilderde bellen met ornamenten, erg pijnlijk. De oudere misfienaars werden geproveerd tot acolieten met allerlei voorrechten. Onze togen werd onzichtbaar gestopt door de nonnen. Je probeerde altijd een toog te vinden van de juiste maat en met de meeste knopen. Als ik door de week uit de kerk kwam werd ik soms aangehouden door een agent die vroeg of ik soms spijbelde. Ben ik ook wel misselijk geworden op het altaar door de lange zit en wierookdampen. In de sacristie kreeg je na de hoogmis soms een witte boterham met jam. De latijnse teksten en gezangen leren vereist veel oefening. Grappige en sfeervolle tijd.

Dat klinkt best nog als een pittige taak, G. Meeuwissen. Zeker als je meerdere keren per week moest dienen en met zware bellen te maken kreeg. Fijn dat je desondanks terugkijkt op een mooie tijd. Hartelijk dank voor je reactie!

Wat bijzonder deze terugblik.
Als beginnend misdienaartje kreeg ik het eerste te horen dat ik het Latijn in woord en geschrift moest kennenbik had er behoorlijk moeite mee,bij de petrusparochie in Bladel moest iedere misdienaar in de vijftiger en zestiger jaren toen nog met aparte kleding lopen onder een toog het geheel was van Slabbinck.
Het was net of je een pyama aanhad omdat we ook pantoffels hadden voor op het altaar maar dat zag niemand alleen als je het wist.
In deze tijd kreeg iedere misdienaar voordat de toog aangedaan werd een geplooide kraag om dat deed een zuster altijd en als je acoliet was een stijve witte boord om de nek heen.
In alle kleding van Slabbinck zat een labeltje,ik herinner mij nog wel dat er 33 knoopjes bij ieder toga gesloten moesten worden.
Ik mag en kan zeggen hoeveel respect en liefde ik voor mijn geloof heb wat ik nog jaren hoop te volbrengen.

Toen ik misdienaar werd op mijn twaalfde jaar had je een zwart priester hemd met een wit kraagje aan. net als de soutane en het koorhemd was het van de firma slabbinck,ons koster zorgde ook voor zwarte kousen en pantoffels die in veel maten in de sacristie te vinden waren.
Misdienaar werd je vroeger niet zomaar we moesten kennis van het Latijn hebben en in je vrije tijd ervoor oefenen ik heb het ook tot acoliet gebracht in mijn tijd,ook met veel genoegen de kerkdiensten mogen dienen en kijk er nog vandaag de dag met vreugde op die verleden tijd terug.

Bedankt Louis en Martin voor jullie bijdragen met herinneringen aan het misdienaar zijn. In beide komt de acoliet voor, dus wel in de zin van een oudere misdienaar (i.p.v. de hoogste van de lagere wijdingen - moest dat nog wel even opzoeken.) Mooi om te lezen dat ook jullie deze ervaringen achteraf zo positief waarderen. Hartelijke groet,

Ik wil iedereen die trouwe lezers zijn van bhic forum een gezegend en vooral gezond 2024 toewensen.
Ik was vroeger misdienaar van 1962 tot 1965.

Goeie middag mijn beeldvorming van jullie misdienaar zijn is uitermate positief al heeft het voor toch wat minder leuke herinneringen opgeleverd als toen elfjarig meisje.zowel de koster als meneer pastoor wisten eigenlijk niet goed ermee om te gaan het gevolg en ben meerde keren ermee gepest omdat ik kort haar had dan werd er gezegd dat er bijna geen verschil te zien was ik zal verdere details besparen,gelukkig is er nadien veel veranderd.met vriendelijke groet Carla van Hooydonk

Wat vervelend om te lezen Carla, dat moet voor een opgroeiend meisje niet gemakkelijk zijn geweest. Pesten is nooit goed te praten en zou ook niet moeten gebeuren.

Eigenlijk moet ik mij schamen als ik het verhaal van Carla van Hooydonk lees.
Destijds dat er ook dames kwamen deed een nogal aristocratisch persoon het kosterwerk met alle bedenkingen nu waar ik vroeger totaal niet mee bezig was als misdienaartje van 12 jaar.Die man kwetste de meisjes door ze te laten wachten ze hadden inmiddels een wit overhemd aan en dan vroeg hij met luide stem om het hoofd achterover te houden voor het witte boordje om te doen en daarna deed hij tergend langzaam bij hen de toga aan en het superplie,al met al wel een leuke tijd geweest maar met min en pluspunten

Bedankt voor je reactie, Paul. Wat vervelend dat de meisjes op die manier werden behandeld door deze koster. Maar heel begrijpelijk dat jij er toen als twaalfjarige niet zo mee bezig was. Fijn dat je zelf ondanks dit alles terugkijkt op een leuke tijd.

Ik ben er nog steeds trots op dat ik vroeger misdienaar en later acoliet geweest ben.wat betreft de autoritaire heren die thus niets mochten maar hun ware gezicht lieten zien is mij bekend maar als nog kind zijnde durfde ik me daar met niemand over te praten.
Ik ben in de veronderstelling hou me ten goede dat er kerk bediende kosters en nonnen hun kans grepen en het fijn vinden dat ze op deze manier jongens en meisjes konden betuttelen vaak heb ik gezien hoe autoritair deze personen met de toen nieuwe meisje halverwege de zestiger jaren omgingen ik heb dat als erg vervelend ervaren dat ze meisjes in verlegenheid brachten als ze op hun verdere aankleding stonden te wachten.

Hartelijk dank voor het delen van je herinneringen, Maarten. Begrijpelijk dat je als kind niet durfde te praten over de nare manier waarop de meisjes behandeld werden. Wel heel fijn dat je met een positief en trots gevoel terugkijkt op je tijd als misdienaar en acoliet. Wat vond je de mooie kanten van het misdienaar zijn?

Bedankt Lisette en overige bhic medewerkers de tijd dat ik misdienaar was heb ik als heel leuk en leerzaam ervaren alleen jammer van het grotendeels machtsmisbruik,het zal voor jullie niet onbekend zijn
Ik herinner mijn eerste misdienaars uitje dat was naar Heiloo.

Meer dan vijfenzeventig jaar geleden was ik misdienaar. De kerk stond tegenover ons huis en de pastoor en de kapelaans waren min of meer onze buren. Dus het lag voor de hand dat het misdienaarschap op mijn pad zou komen. Ik vond het fantastisch en ook spannend om een rol te hebben bij de vele kerkelijke vieringen. Ik heb me daar heel prettig bij gevoeld. Dat je als misdienaar ook nog wat Latijn kon leren maakte het voor mij extra interessant. In de jaren ervoor was ik tijdens kerkbezoeken al gegrepen door die kerktaal met zijn mooiklinkende woorden en door de prachtige Gregoriaanse gezangen.

Mijn eerste lessen Latijn kreeg ik van een nonnetje in het klooster. Zij leerde mij de antwoorden die je moest geven tijdens de Mis. In die tijd verscheen ook het misdienaars-blaadje “Serviam” (Ik zal dienen). In een speciale rubriek werd daar het Latijn op een voor de misdienaar begrijpelijke wijze uitgelegd.

Elke werkdag waren er drie Missen, om 6, 7 en 8 uur. Als de Mis begon, ging de misdienaar met de pastoor of de kapelaan vanuit de sacristie het priesterkoor op. Staande voor de treden van het altaar zette de priester zijn bonnet af, gaf die aan de misdienaar, sloeg het kruisteken in het Latijn en bad eveneens in het Latijn samen met de misdienaar de voetgebeden die begonnen met de woorden: “Introibo ad altare Dei” (Ik zal opgaan naar het altaar van God) waarop de misdienaar antwoordde: “Ad Deum qui laetificat juventutem meam” (Naar God die mijn jeugd verblijdt). De priester ging na de voetgebeden (waarvan ook het confiteor, de schuldbekentenis met het uitspreken van het “mea culpa”, deel uitmaakte) de treden van het altaar op, kuste het altaar en begon het opdragen van de Mis met het voorlezen van het Introitus. Het hoogtepunt van de Mis was de consecratie. Volgens het katholieke geloof werd brood en wijn dan veranderd in het lichaam en bloed van Christus.

In mijn tijd, dus nog voor het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965), stond de priester met de rug naar de gelovigen op een verhoogd altaar en werd de Mis gevierd volgens de Tridentijnse ritus. De liturgische gebeden stonden in het missaal, het misboek, een tamelijk groot boekwerk waaruit de priester behalve het al genoemde Introitus ook een Epistel en een Evangelie aan de gelovigen voorlas. Afhankelijk van het uit te spreken gebed moest het missaal van plaats gewisseld worden. Rechts van de priester was de Epistelzijde en links van hem de Evangeliezijde. Bij het Introitus en het Epistel stond het missaal rechts en bij het Evangelie links. De misdienaar zorgde dat het boek op de goede plaats stond. Rondom het hele altaar waren treden, zodat je het altaar overal op kon gaan. De misdienaar ging dan aan de zijde omhoog waar het misboek stond, pakte het boek met de standaard, ging de treden weer af en liep achter de priester om over het priesterkoor naar de andere zijde.

Andere taken van de misdienaar waren het aangeven van water en wijn voor de consecratie en het rinkelen met de bellen tijdens de consecratie. Bij het rinkelen van de bellen werden de gelovigen geacht volledig stil te zijn, niet te hoesten of te kuchen en een geknielde houding aan te nemen.

Niet tijdens de gewone Missen maar bij speciale diensten, zoals met Kerstmis en Pasen droegen de misdienaars soms ook brandende kaarsen. Vooral de nachtmis met Kerstmis vond ik spectaculair. Het was een Hoogmis, dus met drie priesters, veel misdienaars en acolieten. Die Mis was om 4 uur in de nacht en de kerk was altijd afgeladen vol. Er werden Kerstliedjes gezongen die je nu nooit meer hoort, zoals de “De herdertjes lagen bij nachte”, “Er is een roos ontsprongen” en “Nu sijt wellekome”. Als er dan ook nog sneeuw viel, zoals ik een enkele keer heb meegemaakt dan kon Kerstmis niet meer stuk. Met de geur van de wierook nog in je neus liep je dan na de Mis door een besneeuwde wereld naar huis, waar de warme worstenbroodjes op je wachtten.

Als misdienaar droeg je een zwarte toga en een witte superplie en daaronder gewoon de eigen kleren. De misdienaars hadden een eigen sacristie en noch de koster, noch de priester bemoeiden zich met het aantrekken van die gewaden. Bij het lopen was het altijd wel oppassen om niet op de toga te trappen, zeker bij het traplopen.

Omdat ik vlak bij de kerk woonde en mijn vader altijd vroeg op was en aan het werk, kwam de koster af en toe om 6 uur aanbellen als een misdienaar niet was komen opdagen. Ik moest dan hals over kop uit bed en op een draf naar de kerk.

Behalve de dagelijkse Missen waren er ook de bijzondere diensten zoals huwelijks- en begrafenismissen, altijd onder schooltijd. Het kerkbelang ging boven het schoolbelang, dus kreeg je daar altijd vrij voor. Het gaf je een bijzonder gevoel als je tijdens schooltijd alleen naar de kerk wandelde, terwijl alle andere jongens gewoon op school zaten. Begrafenissen duurden zeer lang omdat er na de kerkdienst ook nog een dienst op het kerkhof plaatsvond. Bij begrafenissen werd de kist bewierookt en met wijwater besprenkeld. De misdienaar droeg dan het emmertje met wijwater, waarin de priester de kwast kon dompelen.

Een dienst waar ik destijds niet veel van begreep was de zogenaamde kerkgang van een moeder na de geboorte van een kind. Je stond erbij en je keek ernaar met een kaars in je hand.

Overweldigend waren de processies met Sacramentsdag. Het verkeer, al kon je daar toen nauwelijks van spreken, werd dan stilgelegd door de dorpspolitiemannen, zelf niet katholiek en afkomstig van boven de rivieren. De pastoor liep dan onder een baldakijn en droeg de monstrans voor zich uit, gevolgd door veel misdienaars met rinkelende bellen, de stemmige muziek spelende harmonie, de welpen, de verkenners, meisjes in witte jurkjes, de diverse gilden, kortom een enorme stoet, die door het dorp langs de huizen trok. Overal stonden deuren van huizen open met in de deuropening versieringen en heiligenbeelden en brandende kaarsen. Op het marktplein bij de kerk waren met zorg prachtige bloemtapijten neergelegd. Halverwege de af te leggen route was een rustaltaar waar gebeden werd en de pastoor de monstrans even kon neerzetten om evenals de dragers van het baldakijn weer op adem te komen. In mijn herinnering een onvergetelijke gebeurtenis.

Mijn misdienaarstijd zou ik niet graag gemist hebben. Het Rijke Roomse Leven was toen nog volop aanwezig en voelde als een warme deken. Terugkijkend kan ik het nu alleen nog maar zien als een prachtige folklore.

Mijn naam is Gijs Martens en met trots kijk ik op de tijd als misdienaar,net als de heer Jannes leerde ik het latijn confiteor en alles wat erbij hoorde in de pastorie door zuster kosters destijds.
Ik kan mezelf uiteraard vinden in bovenstaande wat de heer Jannes schrijft.
Het misdienaar zijn heeft mij discipline bijgebracht,vroeg opstaan en daarvoor de krantenwijk lopen.
De misdienaars en acolieten hadden als kleding een zwarte toog en superplie met eronder een zwarte broek met een wit overhemd en zwarte sloffen.
Ik zie hetzelfde vreugdevolle leven als misdienaar terug is een mooie afsluiting voor mij om het te mogen omschrijven.

Als kleine jongen keek ik altijd vol ontzag omhoog en dan zag ik dat de stoflaag op het enorme kruisbeeld elk jaar toenaam. Langzaam aan werd de borst en ook de voeten van de gekruisigde Jesus steeds zwarter. Totdat na een aantal jaren het beeld werd schoongewassen vanaf een hoogwerker. Bovendien werden de verbleekte muurschilderingen aangepakt en met verse verf overschilderd. Prachtig !

Ignas van Oss,13,1,2024.net zoals toendertijd zovelen was ik ook misdienaar eind vijftiger jaren.
In het toen pas gebouwde Sint Radboud ziekenhuis.de daar wonende nonnen hadden in de beginjaren van het ziekenhuis een eigen etage met een Kapel waar de rector van het ziekenhuis dagelijks de eucharistie celebrerrde.als misdienaar moest je dan in staat zijn in het Latijn te antwoorden op de door de priester uitgesproken gebeden.
Als kleding hadden wij een zwarte toog met een hele rij knoopjes en daarover een witte superplie.
Ook moesten wij in staat zijn het Marialof te dienen.

Over vroeger.
Ik heb als misdienaar een jongen gekend die vaak een berisping kreeg van de pastoor dan zat hij met een hand onder zijn superplie wat hij deed dat laat ik in het midden.
Natuurlijk was de misdienaar dag in Kevelaar harstikke leuk en ook de uitjes met de bus naar Banneux in de Ardennen maakte indruk, uiteindelijk is mijn tijd als misdienaar een erg leuke periode geweest.

Hartelijk dank voor het delen van al jullie herinneringen, Maarten, Jannes, Herman, Guido, Ignas en H. van Dusschoten. Wat mooi dat jullie over het algemeen positief terugkijken op jullie tijd als misdienaar. En wat een prachtige en uitgebreide omschrijving van jouw taken als misdienaar en alle soorten missen die er waren, Jannes. Heel mooi om te lezen.

Het is vroeger niet altijd rozengeur en maneschijn geweest als je ergens misdienaar was.Er zijn ook jongens mishandeld en zelfs misbruikt,de ergste herinnering wat mij in geheugen gegrist staat is een mishandeling van iemand waar ik misdienaar mee was omdat hij geen witte boord wilde want die knelde heel erg om de nek,en ik ben zelf een keer gestruikeld over de toga ik ging toen languit en ja ook dat hoort erbij en de kerkgangers hadden moeite om niet de slappe lach te krijgen.

Dank Menno, voor jouw reactie waarin je zowel de verschrikkelijke kanten benoemt, maar ook de toch wel grappige kant van jouw struikeling.

Dat is altijd leuk om iets van je eigen jeugd terug te zien,ben zelf net als zovelen jongens ook misdienaar en weet nog heel goed de vermanende blikken van meneer pastoor zodra er iemand even onder het superplie ging want dan kon je door een split in de toog uit nieuwsgierigheid even aan de voering voelen van je toog dus dat hoorde er ook wel bij,we keken ook uit naar de jaarlijkse uitjes met een bus en zijn veel in Kevelaar Banneux en Heiloo in noord holland geweest,ik kijk met veel plezier op deze mooie periode van mijn jeugd.

Het “Rijke Roomse Leven” was in de vijftiger jaren niet geheel vrij van sociale discriminatie.
In die tijd gingen de meeste kinderen nog elke dag voor schooltijd (gedwongen) naar de kerk. In het verlengde daarvan was het voor veel jongetjes uit katholieke gezinnen gebruikelijk dat ze misdienaar werden. Ik wilde dat ook wel. In de periode dat ik naast de Laurentiuskerk in het Bredase Ginneken naar school ging, was er vanuit de aanpalende pastorie een keer een oproep aan de tweedeklassers om misdienaar te worden. Bijgevolg liet ik weten dat wel te willen. Tot mijn grote verbazing viel na een kennismakingsmiddag de keuze op tal van jongens, maar niet op mij.
Hoewel ik het niet kan bewijzen, kreeg ik later het idee dat verantwoordelijke kapelaan -die mij eerder bij de eerste communie voorbereiding al eens petsen in mijn gezicht had gegeven, omdat ik het kruisteken niet goed formuleerde- niet gecharmeerd was van mijn aspirant misdienaarschap.
Het toeval wilde echter, dat zijn collega kapelaan De Bie heette en evenals mijn moeder uit Zundert kwam. Ze waren van dezelfde leeftijd en kenden elkaar goed. Jaren later hoorde ik van mijn moeder- weduwe en filiaalhoudster van een brood- en banketzaak met een niet-katholieke eigenaar als baas- dat zij De Bie destijds had gevraagd waarom ik was afgewezen. Maar daar had hij geen duidelijk antwoord op. Behalve dan, dat hij weliswaar niet over de selectie van misdienaars ging, maar dat ze wel moest begrijpen, dat er families in de parochie waren, waar de bewoners van de pastorie niet omheen konden…
Overigens liep ik een paar maanden later alsnog in een “toogje en superplie”. Een speelkameraadje uit mijn klas hoorde van mijn afwijzing en troonde mij mee naar het klooster van de Benedictinessen (zie het verhaal van Paul Huismans over de Benedictinessen in Breda) aan de toenmalige Poolseweg, nu Generaal Maczekstraat, waar hij al misdienaar was. Ik werd er met open armen door zuster kosteres ontvangen en ben er met veel plezier gebleven, totdat ik vier jaar later naar het kleinseminarie van de Lazaristen in Zundert ging.

Bert v.d Berg,
graag wil ik reageren op hetgeen Pieter stelt.
Ik ben ook net als zovelen jongens misdienaar geweest,als je van discipline spreekt was het toen wel.

Bedankt voor het delen van jullie herinneringen, Harm, Pieter en Bert. En wat leuk dat je uiteindelijk tóch in het misdienaarschap bent gerold, Pieter.

Over vroeger gesproken het was toen een heel andere tijd en dat merken we aan de leegloop van de kerken.
Als je de communie erop had zitten mocht je misdienaar worden maar meestal onder enige dwang van school uit of thuis.
ik herinner mij nog steeds heel goed dat we soms ons koster met fronsende wenkbrauwen zagen kijken als een nieuwe misdienaar van nieuwsgierigheid vanonder zijn superplie zat te voelen aan de gladde voering van zijn toog dat wist je omdat hij dan onder het koorhemd ging.
De tijd dat ik misdienaar was is me altijd nog bijgebleven is een leuke en leerzame weg en nog steeds denk ik terug aan hoe het vroeger was met de volle kerkbanken maar nu helaas nog enkele tientallen mensen.
De jaarlijkse uitjes keken we natuurlijk ook naar uit al met al is het een mooie periode van de pubertijd geweest.

Ja na mij ingelezen te hebben zie ik ook mijn herinneringen terug van mijn misdienaars tijd.
Natuurlijk haalden we ook wat uit zoals een prop papier in de pantoffels stoppen als je misdienaar was.
Weet nog dat oefenen ervoor met een oudere acoliet dan moest je uit eerbied een toog aan,de eerste keer werd uitgelegd waarvoor al die knoopjes waren.
Precies wat Ad uitlegt herken ik als de dag van gisteren hoe de pas ingetreden misdienaartjes het niet konden laten om even de binnenkant van hun toog te bevoelen dat kon je doen door een split wat in de toog zat daar zal niet veel veranderd in zijn.
Natuurlijk keek iedereen uit naar de uitjes met de bus ieder jaar,indruk maakte dat wel al waren de pretparken wel het mooiste van alles.
Terugkijkend is het een leuke tijd geweest,vr groet Peter.

Hartelijk dank voor jullie reacties, Ad en Peter. Wat fijn dat jullie goede herinneringen hebben aan deze tijd.

Ad en Peter,jullie beiden doet mij ook aan de nog Jonge misdienaars denken die vanuit nieuwsgierigheid even onder hun superplie zaten om bij de binnenkant van hun toga te komen omdat we toendertijd zo een klassieke toga aanhadden en die waren erg glad en koud door de voering en dat moest je natuurlijk even voelen.
De toga s waren toen in elk geval van Slabbinck zal nu wel niet meer zijn.

Ronald Passchier.8 februari 2024.
Ik wil reageren op de vele herinneringen van destijds.
Ook ik was in de jaren zestig misdienaar,staat nog voor me hoe zenuwachtig ik was bij een eerste begrafenis het tenue van een misdienaar ging bij ons over een soort pyama heen en dat was een toog met al die knoopjes en daaroverheen een wit katoenen koorhemd,ook wilde ons koster dat we op het altaar zwarte pantoffels als schoeisel draagden,al met al nam iedereen zijn verantwoordelijkheid als misdienaar en akoliet maar natuurlijk zijn er ook ondeugende dingen geweest soms deed iemand papieren proppen in de pantoffels bij ons en kregen we soms een uitbrander als je betrapt werd als je zoals Gerrit Ad en Peter omdat het zo apart was om de voering die zo glad was te bevoelen dus de meeste van de oud misdienaars weten het wel te beamen.
Edoch op deze ondeugende perikelen na is voor mij het een eerzame en buitengewoon fijne periode geweest als misdienaar en akoliet zijnde.

Wat leuk dat jullie zoveel in elkaars verhalen herkennen. Hartelijk voor het delen van jullie herinneringen, Gerrit en Ronald!

Graag wil ik reageren op hetgeen dhr.Passchier stelt.
Hoeveel keer ik vermanende blikken en gefronste wenkbrauwen heb gezien van ons koster en soms meneer pastoor is niet meer te tellen,als we met de korte boks aan voor ons misdienaar beurt naar de kerk kwamen dan wisten we al hoe laat het was als de koster je alleen meenam naar de bij sacristie wat fungeerde als vergaderruimte voor het kerkbestuur daar kon je je omkleden met een soort pyama wat we dat toen noemde.
Je had in ieder geval een lange zwarte broek dan en een zwart overhemd aan als je in de sacristie terug kwam.Zover ik mij nog herinneren kan waren er jongens bij die erg ondernemend waren en dan door opgewekte nieuwsgierigheid van die kleren wat erg glad aanvoelde met een toog erover dan zo onopvallend als maar kon onder het superplie gingen dan kon je via een zijsplit van je toog erbij komen,als de koster dan erachter kwam keek hij je dan doordringend aan,sommige van ons waren dan rood van schaamte.
Naast dit was onze motivatie hoog want als je op een katholieke school zat en ook nog eens misdienaar was ons meester trots op je.
Ook was latijn nog van toepassing dat leerde we in ons vrije tijd in de pastorie en moest je ongeveer zes weken later het in woord en geschrift weten.
Teruggezien is het in mijn beleving een heel leuke tijd geweest.

Hallo,ik ben Quinten 15 jaar en ben ook misdienaar,wat ik weet van vroeger is alleen dat het opvalt op foto's dat de misdienaars alleen jongens zijn en ze zwarte en rode togen en een superplie dragen.
In mijn kerk heeft iedereen een albe aan en soms een witte halsdoek voor je kleren te bedekken het is beter dat je een wit t shirt thuis aantrekt.
Ik vind het zelf vet leuk dat ik misdienaar ben.
Ook de geschiedenis wat ik op deze site lees is interessant vind ik,we zijn samen met vijf meisjes en zes jongens misdienaar en er zijn zes acolieten bij.

Bedankt voor het delen van je herinneringen, Dirk. En heel fijn dat je positief terugkijkt op deze tijd. Leuk ook om van jou te horen hoe jij het nu ervaart om misdienaar te zijn, Quinten. Ben je gevraagd door de pastoor of wilde je uit jezelf deze bediening oppakken?

Als kind van 10 mijn eerste latijn van buiten geleerd, dat was heel wat, maar toen moest je ook nog de katechismus en de tafels van 10 van buiten leren, dus het memoriseren werd je als kind al snel geleerd, een voordeel m.i. vergeleken met nu. Pantoffels kenden we in St. Hubert (gelukkig) niet. Met een huw. viering stonden we als misdienaar in de sacristie na de dienst het bruidspaar op te wachten: 25 gulden (in 1963 een kapitaal) kreeg je dan van de bruidegom in handen gedrukt, maar dat had je maar even vast, want de pastoor was er als de kippen bij om je het weer afhandig te maken. Ging in de misdienaarspot voor het uitstapje naar de Efteling (de pastoor kwam nl. uit Kaatsheuvel) en dat was elk jaar een feest. Voor een uitvaart dienen, kwam je de hele ochtend niet in de school, ook niet verkeerd. Mooie tijd, ook als acolyth later. In de oude setting met de rug naar het kerkvolk toe, knielden we de hele viering op de onderste tree van het altaar; de pastoor gaf ons als altijd nieuwsgierige jongens het devies: al stort de kerk achter je rug in, je kijkt NIET om, haha.

Hallo Lisette.
Ik wil nog even reageren ben weer Quinten.
Ik zit op een praktijk school en doe liever wat met de handen,juist daarom leek het me wel leuk dat ik uit mezelf misdienaar ben geworden,komt ook bij dat je nog meer betrokken ben bij de parochie als misdienaar,weet zeker dat ik volgend jaar acoliet ben.

Dankjewel voor jouw leuke herinneringen, Jan. En is het je gelukt om je nieuwsgierigheid te bedwingen en nooit achterom te kijken?

En bedankt voor je reactie, Quinten. Wat mooi dat je hier zelf voor gekozen hebt. We wensen je een goede tijd toe als misdienaar en straks als acoliet!

Natuurlijk wel, maar dan keek je eerst of de pastoor ook niet omkeek:)

Reactie op jan lange,in welk jaar waarschijnlijk begin de zestiger jaren,wij diende een mis ook met de rug naar de gelovige.
Kwa kleding hadden we een zwart nylon pak aan met een rode of zwarte toog eroverheen met een zware katoenen superplie en ook zwarte sloffen hoe was dat in uw parochie?..

Ik ben van 1953, dus na de EHCommunie, 8-9 jaar oud begon ik als misdienaar: in 1962 zeg maar. Ik lees bij jou, Frans, maar ook bij anderen, dat je dus naast die pantoffels i.p.v. je schoenen ook nog een soort onderjurk/zwart nylon pak aankreeg, voordat je de toog met een mooi gesteven witte superplie aan trok. Wij trokken in St. Hubert (een klein boerendorp van 1000 inw.) de zwarte toog gewoon aan over onze kleren, die we aanhadden, daarover heen de superplie. Korte broek of niet, geen extra gedoe dus, wat dus elders blijkbaar wel zo was.
Nog wat herinneringen aan die tijd vóór het IIe Vaticaans Concilie (tot ca. 1965) was dat het ook een hele toer was (zie ook reactie eerder van Jannes) voor een menneke van 8-9 jaar met die lange toog aan, om nadat het epistel gelezen was, dat je een zwaar metalen boekhouder met daarop het openslagen 15 cm. dikke missaal van de rechterzijde van het altaar, trappen af naar de linkerzijde, weer trappen op moest dragen, zonder te struikelen natuurlijk. ’s Winters geen kerkverwarming in die tijd, dus het water in de ampul bevroren; het snoepen van de miswijn na afloop in de sacristie, het klokken luiden, de extra repetitie voor het ritueel van de Paaswake, je maakte als kind genoeg mee om het nu nog bijzonder te vinden. In Uden bij de paters Kruisheren intern geweest van 1965-71, ook daar gediend, maar de charme van het vak lag toch vooral in je eigen parochiekerk. Zeker die ene avond op de pastorie –we waren een jaar of 18-, dat de pastoor zich van zijn beste kant liet zien en ons acolythen niet te zuunig liet pruuven van zunnen goeien wien. De sigaren liet ie toen achterwege, maar dat is later toch nog goed gekomen, sprak de contente sigarenroker tot op de dag van vandaag.

Teun Mulder 18 februari.
Ook ik was als zoveel r.k.jongens misdienaar,vaak de vroegmis gediend en ook begrafenissen en huwelijken daar kreeg je vrij van van school.ons teneu ging over een gitzwarte broek en een hemd heen dat had een glans en denk dat het viscose was en we hadden pantoffels voor op het altaar,teneu was een rode of een zwarte toog met een mooi kanten superplie over de toog.
Natuurlijk zijn we ook weleens ondeugende geweest waar leuk mee werd omgegaan,al met al is het een fijne periode geweest in mijn jeugd.
Voorkeur waren de misdienaars dagen in Kevelaer en Heiloo dat was een reis van twee uur met een bus.

Ik werd gelijk al na de heilige communie misdienaar had eigenlijk geen keus want de pastoor kwam toendertijd in de klas en wees willekeurig iemand aan.
Al met al een fijne tijd geweest waar altijd wat tegenover stond een smaus of ander snoepjes na afloop en onze misdienaar uitjes was natuurlijk het mooiste ervan,we hadden toen een toog en superplie aan en de koster zorgde ervoor dat er zwarte sloffen waren in alle maten voor ons,ik ben geboren in 1954 te Roosendaal.

Goede vondst deze site zo heb ik tegenover mijn kinderen er nooit geen geheim van gemaakt dat ik als jong volwassenen zijnde met onhoorbaar gedrag te maken kreeg in het gesticht waar ik misdienaar was zal halverwege de zestiger jaren geweest zijn.

Hartelijk dank allemaal voor het delen van jullie herinneringen. Leuk om te lezen dat velen terugkijken op een goede tijd en zich af en toe ook schuldig maakten aan wat 'kattenkwaad.'

Heel naar en schrijnend dat er tegelijkertijd misstanden waren en dat sommige van jullie dat ook hebben meegemaakt.

Ben van sint Willebrord en ben in de zeventig jaar,als misdienaar heb ik meegemaakt dat de nieuwe meisjes in de parochie van mij ook mochten gaan misdienen het was in het begin voor iedereen wennen.

Dat kunnen wij ons zeker voorstellen Gerard, gingen jullie dan ook b.v. op gezamenlijke uitjes?

Gerard nogmaals.
Wij hadden in deze tijd die luxe nog niet zo.

Onderhand is er veel jeugdsentiment bekend van oud misdienaars en acolieten, leuke en minder leuke lees ik.
Zelf was ik misdienaar op kostschool en heb dit als vervelend ervaren ben onderhand twee en zeventig jaar.
Een pater heeft misbruik gepleegd bij mij en nog meer jongens bleek later.

Ik ben nog niet zo lang misdienaar.
Wat ik leuk vind dat zijn de misdienaarsdagen ergens heen en natuurlijk ook het dienen met elkaar.
Ik zie dat er veel veranderd is en vroeger meestal jongens een toog met superplie droegen nu is dat anders en dragen zowel de dames en heren bij mijn parochie een albe en soms is het beter dat je een amict over de schouders doet voor je kleren te bedekken.

Hartelijk dank voor jullie reacties, Gerard, Piet en Gertjan. Wat naar dat jij ook te maken hebt gehad met misbruik, Piet. Zoals je hierboven in de reacties kunt lezen, ben je zeker niet de enige die dit mee heeft moeten maken.

Wat leuk dat jij vandaag de dag een misdienaar bent, Gertjan en dat je het zo naar je zin hebt.

Heel anders als tegenwoordig werd iemand misdienaar want vroeger kwam de pastoor of de kapelaan op school de godsdienst lessen geven en tijdens die lessen werd er dan gevraagd wie bereid was om misdienaar te worden.
Vroeger werden er per dag een of meer missen opgedragen altijd met twee misdienaars,ik had meestal de vroegmis omdat ik altijd op tijd was,een begrafenis vond ik mooi fijn ook al was het onder schooltijd en hoefde je niet meer terug naar school daarna de bruiloften verliepen ook zo.
Toen ik van de lagere school ging ben ik daarna nog een paar jaar doorgegaan als acoliet.
Kleding was in mijn tijd een toog en superplie en met een begrafenis had je een gitzwarte broek en een jasje aan van dat gladde satijn of zoiets dat was erg lastig want het gleed heel erg door de voering van de zwarte toog dan moest je wel rustig en rechtop lopen,maar normaal hoefde je het niet aan alleen als iemand zijn korte boks aanhad,ja ik kijk met plezier terug naar deze tijd.

Hartelijk dank voor het delen van jouw herinneringen, Bert en wat mooi dat je met een positief gevoel terugkijkt op jouw tijd als misdienaar en acoliet.

Ik was vroeger misdienaar bij de Sint Bavo in Noordwijkerhout dit was een psychiatrische inrichting geleid door Brabantse en Limburgse paters,als kleding hadden we een zwarte katoenen pyama als ondergoed aan omdat ook enkele patiënten er misdienaar en acolieten waren,volgens de koster moest dit vanuit hygiëne omdat er veel gewisseld werd van liturgische kleding.luxe was er niet bij zoals wat ik lees van de parochie misdienaars.
Ik herinner mij nog dat de patiënten in de sacristie soms tegenstribbelde als ze een witte boord om de nek kregen dat was altijd naar om te zien alhoewel ik ondanks dit terugkijk naar mijn en onze inzet voor deze patiënten,de Sint Bavo is niet meer herkenbaar zoals vroeger op de kapel en nog wat oude gebouwen na.

Bedankt voor je reactie, Johan. Mooi om ook ervaringen vanuit dit perspectief te lezen. Hoe was het voor jou om misdienaar te zijn bij deze instelling? En was je hiervoor gevraagd of wilde je dit graag uit eigen beweging?

Goeiemiddag Lizette,ik ben bij de sint bavo vanuit mezelf misdienaar geworden omdat ik ruim geïnteresseerd was in die karakteristieke gebouwen en de kapel hoorde er zeker bij,met een klasgenoot van me leerde een pater ons de kneepjes.

Wat mooi, Johan! Hartelijk dank voor je reactie en voor het delen van jouw herinneringen.

Mooi om deze motivatie te zien er is helaas veel veranderd,ik werd door een kennis van mij aangespoord om nog wat toe te voegen,ik heb nog geleerd de rozenkrans te bidden,eerst het onze vader dan drie weesgegroetjes en weer het onze vader dan vervolgens vijf keer tien weesgegroetjes waarbij je steeds tien kralen door de vingers liet glijden zo kon je gemakkelijk de tel bijhouden,de kleding wat wij met dienen aanhadden was een toog en superplie en daar hoorde een witte geplooide kraag bij gedragen te worden al met al is dit bij mij toch een leuke periode van mijn leven geweest.

Dank Hans, voor jouw toevoeging. Moest je ook vóórdat de mis begon, de rozenkrans bidden of heb je dat op school geleerd?

Goede morgen,Hans Bijleveld, destijds gaf de pastoor godsdienstles op school zo leerde je het rozenkrans bidden,vr groet Hans.

Bedankt voor je reactie, Hans! We zijn benieuwd of de pastoors op andere scholen ook allemaal de rozenkrans leerden bidden.

De naam Johan Bijsterveld ken ik niet,ik ben vroeger net als hij ook misdienaar geweest bij deze inrichting van sint bavo en nog even bij de acolieten gezeten.

Hartelijk dank voor je reactie, Martin! Hoe heb jij jouw tijd als misdienaar en acoliet bij Sint Bavo ervaren?

Met Martin, goeie morgen Lizette.wat toch de meeste indruk heeft gemaakt voor mij waren sommige patiënten die zich ten volle hebben ingezet als misdienaar
of acoliet.

Dat lijkt me inderdaad ook heel bijzonder, Martin! Hartelijk dank voor je reactie.

Jasper,graag wil ik reageren op hetgeen j.bijsterveld stelt,ook ik ben bij een rooms katholieke instelling misdienaar geweest met eveneens inwonende mannen en jongens waarmee ik een mis diende dit deden ze met veel compassie,daar er dagelijks drie kerkdiensten gediend werden met twee misdienaars ging onze toog met superplie over een gitzwarte pijama heen met een nummer zo wisten we welke van ons was deze waren bedoeld voor hygiëne ook waren er zwarte sokken voor in de zwarte pantoffels voor iedere misdienaar.voor mij toen een hele ervaring geweest en met plezier gewerkt met de inwoners als misdienaar.

Van eigens ben ik vroeger door een tante van mij die non was in dat klooster waar ze zat misdienaar geweest met enkele jongens van ons r.k school en herinner mij nog zuster kosteres die nogal kattig was als we niet juist aangekleed naar de kapel kwamen.

weet nog goed dat ik voor mijn leeftijd,toen 11 jaar te groot was zou niet weten hoe lang precies maar bijna net zo groot dan de acolieten,daarom kreeg ik toen al een albe met een amict,ik heb het over begin zestiger jaren en ben met veel plezier enkele jaren misdienaar geweest,de luxe van misdienaar dagen en uitgaan was er toen nog niet edoch zoals ik al schreef met passie en eerbied dit mogen zijn!

Hartelijk dank voor het delen van jullie herinneringen, Jasper, Willem en Benno. Mooi dat jullie met een positief gevoel terugkijken op jullie tijd als misdienaar.

Rick Hoevers 27-4-2024.
Net zoals toendertijd was ik ook misdienaar eind jaren vijftig in het toen pas gebouwde Sint Radboud ziekenhuis de daar wonende zusters hadden in de beginjaren van het ziekenhuis een eigen etage met een kapel waar de rector van het ziekenhuis dagelijks de heilige eucharistie celebreerde toen moest je in staat zijn in het latijn te antwoorden op de door de celebrant uitgesproken woorden.als liturgische kleding hadden wij een zwarte toog met zo,n hele rij knoopjes en daarover een katoenen superplie,er werd dagelijks veel van de toga gewisseld waarvoor wij als ondergoed een eigen zogenaamde pyama kregen voor onder de toga te dragen om deze proper te kunnen houden,op het altaar mocht je alleen komen met zwarte pantoffels aan die er in vele maten waren in de sacristie voor ons.omdat mijn vader en moeder daar trots op waren was ik dat zelf ook,ik deed dit altijd met veel plezier het dienen in de kapel met de patiënten en zuster in de kapel.

Het is raar dat bij dit verhaal geen reacties binnen komen over de onkuise ongewenste kleedpartij in de Kleedkamer of sacristie genoemd. Of het opgelopen schaamtegevoel te groot, zoals het verhaal: Paters, fraters en nonnen in Brabant
bij die lezers niet bekend!!

Mevrouw rini de groot,ik vermoed nee weet zeker dat u doelt op rare verhalen onder andere het misbruik op internaten hetgeen soms misdienaars alhier is overkomen,dit staat los van dit hier!

Bedankt Rini en Jan voor het reageren. En Rick ook voor de gedetailleerde beschrijving over het dienen in de kapel. Dat was op zo'n leeftijd ook wel een hele verantwoordelijkheid en ook uitdagend om dat allemaal uit het hoofd te leren! Dank en groet,

Hoogstwaarschijnlijk zijn er verhalen wat verkeert geïnterpreteerd wordt,ik zal niet in detail gaan maar toen ik misdienaar was droegen we een aparte kleding onder de toga en koorhemd het leek wel een pyama om de liturgische kleding te beschermen,dit is in het begin wennen geweest en het kwam voor dat een jongen die nog maar net misdienaar was vanuit zijn nieuwgierig toch even onder het koorhemd zat niet meer dan dat,de essentie voor mij is altijd geweest een goede beurt voor de kerk te doen en natuurlijk ook best weleens ondeugende dingen gedaan zoals even proeven van de miswijn in de sacristie.

Dat was vroeger zo om bij bepaalde ziekenhuizen en instellingen met een kapel erbij dat je als misdienaar apart ondergoed aan had met een soutane met superplie eroverheen,ik was van 1961 tot 1965 ook misdienaar in het Sint Elisabeth gesticht in Amsterdam en zat op de Laurentius school waarvan veel jongens misdienaar waren.de reden waarom dat was werd niet uitgelegd dat hoorde er gewoon bij,ik herinner me de zwarte soutane s met de voering wat niet handig was met die kleren eronder omdat dat erg glad was en ik daar kippenvel van kreeg want je kon het ook horen,achteraf gezien toch best een leuke tijd geweest want als er een dienst in de kapel gedaan werd deed de kapel zuster een beroep op ons en in deze tijd hoefde je niet op school te zijn.

Voor een nog diepere godsdienst beleving moest ik vroeger van mijn ouders wel misdienaar zijn was dat niet van school danwel wilde je vader dat dus ook vaak dwangmatig om het zo maar te zeggen,voor mij is dat een taboe geweest dat ik met een soort pijama onder een toog een mis moest dienen dat heb ik thuis nooit vertelt, toen ik zestien jaar was ben ik acoliet geweest het enige wat veranderd was is dat ik een priester boord had met soutane en superplie daar zijn mijn ouders heel trots op geweest weet ik nog,al met al is deze periode een leerzame tijd voor me geweest dus mag wel zeggen dat ik achteraf mijn ouders dankbaar ben hiervoor.

Van mijn misdienaar zijn heb ik alleen maar goede herinneringen,het confiteor kon ik goed uitspreken nadien ben ik acoliet en koster geweest,herinner mij dat ik meestal de vroegmis diende omdat ik altijd netjes op tijd was echt een nachtvlinder was ik en ben ik nog steeds al zit ik in de zeventig jaar.

Wat leuk dat jullie alle drie over het algemeen terugkijken op een mooie en bijzondere tijd als misdienaar, Han en beide Peters.

Ik ben vroeger in het woonwagen kamp op Sint Willebrord geboren het kerkbestuur maakte duidelijk verschil tussen welgestelde of kampers om het zo te zeggen,als destijds amper elfjarige misdiender had ik altijd met dienen van de parochie zwarte sloffen en een soort pijama met een toog daaroverheen aan alsof ik nooit schone kleren aanhad dat idee erachter zorgde ervoor dat het voor mij althans minder leuk was dat misdiender zijn.
Maar dat terzijde gelegd was ik een betrokken jongen met de kerk.

Ik kom van Gent (Zwijnaarde ) destijds de jaren zestig was ik enkele jaren bij de zusters van liefde misdiener als iemand niet juist aangekleed of niet proper was dan reikte zuster koster al aan de kloosterdeur een hele zwarte broek en een overhemd toe mede dit met kousen en sloffen was je buitengewoon zwart aangekleed niet eerder dat zo mocht je geen soutane en rochet aandoen.
Zo herinner ik mij hoe meneer pastoor lette op ons bij een onrustig moment want ieder van ons heeft wel onder het rochet gevoeld van nieuwsgierigheid bij de satijnen onderkleren bij tijd kreeg iemand weleens daarvoor in de sacristie een ferme oorvijg.

Dank voor je reactie Jos, tussen de vele reacties die dit onderwerp nu heeft is het ook goed om eens van iemand van over de grens te horen hoe het vroeger in zijn werk ging als misdienaar zijnde.

De reacties van de heren Mulder en van Damme zijn leuk om te zien ze doen mij terugdenken uit de periode dat ik misdienaar en acoliet was vooral de nieuwste jongens die misdienaar werden deden dit vaak aan het ondergoed voelen een beetje uit fascinatie en misschien ook wel dat ze nieuwsgierig waren.

Dat horen we inderdaad vaak terug, Erwin. Leuk dat de verhalen op deze pagina herinneringen bij jou oproepen. Hartelijk dank voor je reactie!

Daar heb ik ook goede herinneringen van overgehouden en bovenal de goede verstandhouding onder elkaar we wisten uit ervaring hoe de nieuwkomertjes reageerde.van mijn tijd als misdienaar in de voorgaande jaren herinner ik mij nog de typerende geur van de sacristie en ook vergeet ik de eerste keer niet dat ik de eerste toog welke rood was en het superplie die mooi borduursel had wat was ik trots en tegelijkertijd ook wat verlegen.

Zo herinner ik mij nog van vroeger de jaren zestig de eerste meisjes als misdienaar en dat ik het zelf niet betreurde om een begrafenis te dienen want dan mocht je uit de schoolklas en vaak hoefde je dan niet meer terug naar school die emoties bereikte mij daarom niet dat kwam achteraf natuurlijk wel.

Bedankt voor jullie reacties, Harm en Bart! Beste wel begrijpelijk dat je als kind nog niet echt bezig was met de begrafenis zelf, maar met het feit dat je even niet naar school hoefde, Bart. Zo voelde het vast een beetje als een voorrecht om misdienaar te zijn.

Ik herinner me nog goed van vroeger dat we soms met een paar jongens uit de klas geplukt zijn voor een huwelijk of een begrafenisdienst.
Afhankelijk van het budget was dat een eenvoudige of plechtige mis met drie geestelijke en vier misdienaars.bij een begrafenis droegen we de zwarte toog met superplie en een soort pijama die gitzwart was eronder de pantoffels waren toen standaard bij ieder mis net als de zwarte pijama.
Voor een bruiloft was het een rode toog met superplie wat bij de reguliere kerkdienst ook gedragen werd.vermanende blikken van de koster of de pastoor zijn er ook geweest als iemand van ons even onder het superplie zat te voelen bij de voering die erg gleed over het ondergoed omdat dat van satijn was het wende nooit.

Wij haalden als misdienaar ook weleens ondeugende dingen uit dan kreeg je in de sacristie een standje van de priester en daar deden we wel wat mee omdat we bang waren dat het tegen je ouders werd verteld.sterke memorie heb ik daar van hoe vervelend dat was dat ik voor de eerste keer van de koster zwart ondergoed met sloffen kreeg dat niet prettig zat met mijn toog eroverheen waar hij de opmerking bij maakte dat ik erbij liep als een harlekijn,ben er verdrietig van geweest maar durfde van schaamte er met niemand over te praten ook dit hoort nou eenmaal erbij de leuke en minder leuke beleving van het misdienaar zijn.

Bedankt voor het delen van jullie herinneringen, Dirk en Fred. Het strenge toezicht van de koster of de pastoor zien we in veel meer verhalen terugkomen en we kunnen ons voorstellen dat het daarom best weleens spannend was.

Vroeger ben ik bij de nonnen misdienaar geweest ik heb het over de goede herder ze zijn momenteel weer in opspraak heb ik maandag gezien,sterke herinneringen heb ik er nog van dat ik geen contact mocht met de meisjes dit gaat over Zoeterwoude Leiderdorp waar ik het over heb.
Ik was toendertijd nog onbevangen en had veel niet door.Indruk maakte bij mij dat als je misdinaar was daar je aan de deur van het klooster moest melden en iemand dan met je meeging naar de sacristie waar altijd dezelfde geur hing en je even alleen gelaten werd voor een soort pijama aan te doen en pantoffels dan stond je helemaal in het zwart aangekleed voor zuster kosteres waardoor je verder gekleed werd in toog en superplie dan stond je klaar voor de rector verscheen.verder wist eigenlijk niemand hoe de nonnen omgegaan zijn met die meisjes zo strikt gescheiden wereld is het daar geweest zover als ik het uit kan leggen ik kijk met spanning uit naar de volgende uitzending

Hartelijk dank voor jouw verhaal, F. Kok. Ik kan me voorstellen dat de uitzendingen over "de goede herder" veel indruk op je maken. Mocht je als misdienaar echt geen contact hebben met de meisjes die er woonden? Of kwam je ze ook helemaal niet tegen?

Hallo mevrouw Kuijper.sommige jongens waren van andere parochies en ik ook en als we naar Zoeterwoude moesten belde we aan en dan ging een zuster met me mee naar de sacristie en terloops zei ze dat we niet naar de meisjes mochten kijken, misschien anders bedoeld maar het is wel gezegd tegen ons.

Namens mijn collega Lisette, dank voor je reactie Frans. Ik kan me zo maar voorstellen dat jullie dan juist wél keken !

Ik kom uit een r.k gezin en ben zoals zovelen jongens misdienaar geweest,met hart en ziel mogen doen.

Wat een mooie reactie Kees, betekende dat dat b.v. alle jongens uit jouw klas ook misdienaar waren? Of waren er dat gewoon teveel?

het was me gegeven zeg maar dat ik nog meer voor me geloof kon betekenen fijne tijd waar ik op kan terugkijken.

Reactie op bericht van F. Kok d.d. 6 juni jl.: hij hoeft niet te wachten op de volgende televisie-aflevering van “Meisjes van de Goede Herder”, want hij kan alle afleveringen van de documentaireserie bekijken op internet op 2Doc.nl.

In de serie wordt duidelijk dat kinderen niet alleen bij sommige priesters, maar ook bij sommige nonnen onveilig waren. Vrouwen die wreed en meedogenloos omgingen met de aan hen toevertrouwde kinderen en dat terwijl zij geloftes hadden afgelegd en Onze Lieve Heer hadden beloofd een deugdzaam en naastenlievend leven te zullen leiden. Ook de priesters waarover enkele misdienaars hier schrijven hadden dat beloofd, maar ze gedroegen zich er niet naar en haalden in de verste verten zelf de norm niet die zij de dierbare gelovigen op de preekstoel voorhielden. Afschuwelijk als je dat als kind is overkomen.

Gelukkig zijn veel reacties wel positief en kan door een grote groep wel met plezier en soms met weemoed worden teruggekeken op het misdienaar zijn. Ook ik kijk er, zoals ik hiervoor al heb geschreven, met plezier op terug.

Ik was misdienaar in de jaren 1948-1950 en in mijn eerdere reactie noemde ik het misdienaarsblad “Serviam” dat in die tijd verscheen. In geen enkele andere reactie wordt dat blad verder nog genoemd en ik vroeg me af of het blad in de jaren vijftig/zestig nog bestond.

Ook heb ik gezocht naar de ervaringen als misdienaar van Frans Hendricx, die dit item startte, maar ik vind niets. Ik vroeg me ook af waarom hij een nieuw onderwerp begon en de moderatoren daarop inhaakten, terwijl er al op meer plaatsen op het forum misdienaarsverhalen worden verteld. Het zou lijkt mij nu handig zijn om alle misdienaarsverhalen met elkaar te verbinden.

Kijk naar de bekende rubriek “Wierook, Wijwater en Worstenbrood”. Daarin is veel te vinden:
https://wierookwijwaterenworstenbrood.nl/ontdekken/verhalen/misdienaar.

Op de openingspagina van deze link is bovendien een boek over het Roomse Leven te vinden. Door op de bruine balk vlak boven het woord MISDIENAAR te klikken, wordt het opengeslagen. Al bladerend is veel herkenbaars te vinden. Elk plaatje is aan te klikken voor meer informatie.

Bedankt voor je waardevolle aanvulling, Jannes. Wat betreft je vraag over Serviam, online vond ik alleen dit:
https://adlib.catharijneconvent.nl/Details/collect/33932
Wellicht helpt je dit verder op het spoor?

Na bijna 20 jaar te hebben bestaan was het decembernummer van 1969 de laatste "Serviam".

https://www.delpher.nl/nl/tijdschriften/view?coll=dts&identifier=MMKDC0…

Heel fijn om te weten, Egbert. Hartelijk dank voor het doorgeven!

Marilou en Egbert. Dank voor de verwijzingen. Ik kom regelmatig op Delpher, Egbert, maar had "Serviam" daar niet verwacht. 21 jaargangen staan er. Bijzonder leuk om er nog eens in terug te kijken.

Mag Amsterdam ook genoemd worden.ik ben Wim van der Horst en ben ook misdienaar geweest aan de Bernardus stichting waar de rooms katholieke bejaarden zaten het hert tegenwoordig huize Bernardus.
Erg leuk om het verleden terug te zien bij deze site die ik per toeval ontdekte.als iemand de communie gedaan had benaderde je op school een zuster kosteres van de Bernardus en als je wilde om opgeleid voor misdienaar te worden stak je een vinger op.
Van te voren legde ze alles uit wat je zoal weten moest en leerde ons latijn uitspreken.de misdienaar kleding was toen een rode en zwarte rok en een superplie omdat we er een gitzwarte pyama daaronder droegen leek het alsof je een soutane aanhad.
Bijzonder was hierbij dat zuster kosteres bij je een witte boord om de nek deed die meer voor een volwassen bestemd was omdat ze te hoog waren voor ons want dat knelde heel erg en was je wel verplicht om het hoofd te heffen maar prettig was dat niet.
Alhoewel je weleens gecorrigeerd werd wist je niet beter dan dat je ervoor gehad gekozen dat je misdienaar mocht zijn.
Nadien heb ik met weemoed kunnen terugkijken naar mijn tijd toen ik misdienaar was.

Dat mag zeker, Wim! Heel leuk om jouw ervaringen als misdienaar in Amsterdam te lezen. Het lijkt aardig overeen te komen met de verhalen uit Brabant, die we hierboven kunnen lezen. Hartelijk dank voor het delen van je verhaal!

Ik kon daar niet onderuit komen om misdienaar te worden simpel omdat wij thuis een goede band hadden met de enigste zus van mijn moeder die non was op een keer werd ik gevraagd voor misdienaar te worden bij de oudjes waar ze non was.ik weet nog goed hoe de kapelzuster bij me de fijne kneepjes bijbracht,ze wilde dat ik haar zuster kosteres noemde zal met de rangorde te maken hebben vroeger.
De liturgische kleding was een echte soutane en het superplie voordat ik deze aan kreeg door zuster kosteres moest ik achter een scherm me uitkleden en een zwarte zijdeachtige pijama aandoen en zelfs zwarte kousen en sloffen hoorde erbij daar heb ik thuis nooit iets van gezegd evenals de knellende priesterboord.
Enfin als ik dit kerkelijk ondergoed aanhad met soutane en superplie voelde ik me een echt vroom manneke met veelal leuke en dankbare gebaren van deze bewoners vroeger.hoe mooi is dit om op terug te kijken.

Wat mooi dat je zo positief terug kijkt op je tijd als misdienaar, Thijs. Hartelijk dank voor het delen van jouw herinneringen.

Ik kijk er met genoegen op terug naar mijn tijd als misdienaar,het is wat Thijs Wouters kenbaar maakt van zijn tijd als misdienaar,ik vermoed dat het bij de nonnen anders er aan toe ging want ik hoefde geen witte boord te dragen op de acolieten na,de kleding voor de dienst was een toog en superplie voor ons met een wit overhemd met zwarte stropdas dat was ook niet fijn want van de koster moest zelfs het bovenste knoopje van de boord vastgemaakt en vaak een vermaning gekregen als iemand probeerde alles wat losser te doen we liepen net niet blauw aan namelijk maar ook dit hoorde erbij.
Ik werd toen ik vijftien jaar werd acoliet toen had ik ook met als Thijs dat boordje om.
Luxe wat tegenwoordig wel is voor de misdienaars en acolieten was niet voor ons weggelegd dat miste dan ook niemand omdat dat nou eenmaal zo was destijds.nogmaals kan ik niet anders zeggen dat het een leuke leerzame tijd is geweest, vriendelijke groeten Rene.

Dank René, voor je reactie. Wat leuk om te lezen dat ook jij hier een mooie tijd gehad hebt, afgezien van de strakke boord :). Ben je later nog wel vaak stropdassen gaan dragen?

Dag Mariet.ik ben R. Hendriks bedankt voor de terugkoppeling,toendertijd zorgde de koster ervoor dat iedere misdienaar een wit overhemd droeg met stropdas voraleer de soutane en surplice aangetrokken werd,van eigens op onze trouwdag na dan heb ik nooit een stropdas gedragen.

Graag gedaan René en ik snap het helemaal :)

Vroeger ben ik lange tijd misdienaar en later acoliet geweest bij de Sint Jan,destijds had iedere misdienaar of acoliet een amict en een albe dit is altijd nog zo.

Ik wil reageren op hetgeen de heer Hendriks kenbaar maakt,ik denk dat het per parochie verschillend was en dat is nog altijd zo.

Ook ik kijk altijd weer met sentiment terug aan de periode dat ik dit bij de Sint Jan mocht zijn.

Het was vroeger als je ergens acoliet was maar de vraag dat je het fijn vond om van de koster een knellende boord om te krijgen tenminste zo heb ik het ervaren vroeger ook al verscheen je in de sacristie met je eigen overhemd dan werd de kraag naar binnen gevouwen door ons koster en kreeg je een van ons koster zo een knellende boord om de nek heen.
Alle acolieten hadden ze om zo zag je onderscheid dat je acoliet was.
De kleding is zover ik me herinner altijd de toog met superplie gebleven.

Ik was vroeger verbonden aan een jongenskoor,de kleding was toendertijd een rode toga en een wit surplice met een witte geplooide kraag wat vervangen is door een witte amice al zie ik nog weleens de geplooide kragen bij de zangers en zangeressen.af en toe traden we ook op tijdens een kerkdienst waar ik nog altijd met vreugde op terugkijk,m.v.g.Jasper v.d.horst.

Bedankt Piet, Emile en Sander, voor jullie herinneringen. Leuk om te zien hoe dit onderwerp zoveel reacties van zoveel verschillende mensen oproept.

In mijn tijd als misdienaar te wekerom droeg je een rok met knopen en een kraag met het koorhemd eroverheen viel het niet op,iemand die nieuw was die schaamde zich daar in het begin voor,als we in korte boks kwamen reikte de koster je een soort pijama aan waarschijnlijk een zijden pijama omdat ze erg dun waren en erg glibberde om het zo te zeggen,daar praatte niemand over,ik heb het de vier jaar dat ik misdienaar was altijd met veel toewijding en plezier mogen zijn.

Bedankt voor je leuke bericht Rinus, die 'korte boks' werd dus niet zo prijs gesteld? Maar die zag je tóch niet onder de rest van de kleding?

Dag Mariët.

Leuk om terug te zien en zo herkenbaar van Rinus.
Toen ik misdienaar werd is mij het uitgelegd om netjes gekleed voor de misdienaar beurten te verschijnen.
Het zou dan ook niet kunnen dat je de korte broek aanhad met een te kort hemd zonder mouwen onder de toga vandaar dat af en toe iemand de zwarte misdienaar pijama uitgereikt kreeg door de koster of de pastoor,korte tijd mocht je dan niet de sacristie ingaan als iemand zich moest verkleden.
Al met al leuk om deze verhalen terug te zien het geeft ook aan wat een discipline er destijds was in de kerk vroeger.

Dank voor de uitleg Dick. Ik kan me jouw plezier bij het lezen van deze, voor jou zo herkenbare verhalen, helemaal voorstellen.

Net als toendertijd zovelen,was ik ook misdienaar eind vijftiger jaren in het Sint Anna Ziekenhuis,als kleding hadden wij een zwarte toog van Slabbinck met een hele rij knoopjes en daarover een witte superplie.omdat er veelvuldig gewisseld werd van de liturgische gewaden wilde de rector dat zijn Kruip Engels zoals hij ons noemde onder de liturgische gewaden een gitzwarte broek met jasje met pantoffels aandeden het was alsof we met pyama aan liepen in de sacristie voor toog en superplie aangetrokken werd,op ons maakte dat indruk mede doordat we het karakteristieke geluid hoorde hoe de voering van de toog over de zijden pyama heen gleed.
Mijn persoonlijke beleving van het misdienaar zijn in dat ziekenhuis heeft grote indruk op me gemaakt en discipline bijgebracht.

Die kleding van de firma Slabbinck zoals toog en superplie zijn nog schaars erfgoed.

Ik ken het wel ondanks dat ik 16 jaar ben ze zijn rood en zwart en zijn gevoerd deze hebben 33 knoopjes.

Terugdenkend aan mijn jeugd als misdienaar vergeet ik de typische geur van de sacristie nimmer meer.
Ook de toenmalige naar wierook ruikende soutanes van de firma Slabbinck en de met stijfsel gewassen superplies zie ik nog voor me .de tijd als misdienaar en daarna acoliet is voor mij althans een indrukwekkende periode geweest waar ik op terug kan kijken.

Vroeger ben ik als jongetje gelijk al gevraagd voor misdienaar toen ik mijn communie deed,wist daar wel wat van omdat ik uit een katholiek gezin kom er waren al twee broers van mij misdienaar,teneu voor ons was een rode of zwarte toog met een katoenen gesteven superplie eroverheen als de zondagse kleren te wensen overliet volgens de koster kreeg je een soort heren pyama van hem die was helemaal gitzwart van satijnen stof en dat met een toog met voering was niet zo handig dat gleed harstikke over elkaar heen.

Hartelijk dank voor het delen van jullie verhalen. Heel mooi dat deze tijd zo'n indruk op jullie heeft gemaakt en dat er zoveel herinneringen naar boven komen.

Jammer is dat er mondjesmaat jongens en of meisjes nog misdienaar willen zijn mijns inziens is de aansturing van de ouders verloren gegaan.

Vroeger ben ik tesamen met enkele klasgenoten misdienaar geworden dat gewoonlijk na je communie enigszins opgedragen werd maar je deed het met trots destijds.
Af en toe zie ik dat geklungel aan bij de moderne misdienaar,niet zelden zie ik dat er dingen fout gaan.
Ik zag afgelopen zondag dat een jongen gekleed in witte albe de linten van zijn amict zat te verstellen dat is geen gezicht,ik zou zeggen doe deze niet te strak rond de middel en niet tijdens een kerkdienst.
Ik mis de Latijnse diensten altijd nog soms zelfs met drie heren maar ook de tand des tijds knaagt aan de kerk.

Ik wil reageren op dhr G.Paas.
Het gaat mij soms ook aan het hart al moeten ook wij met deze tijd om gaan.
Maar denk u dat wij anders waren ook ik probeerde hetgeen ons koster te vast deed,denk aan amict of boordje ruimer te maken als het knelde bij de nek dit deed ik meestal ten tijde van het prediken.
Natuurlijk vallen mij ook dingen op het is niet anders ook al willen we dat.
Ik kan als ex misdienaar en acoliet terugkijken hoe fijn en mooi het vroeger is geweest in de kerk,helaas is het tegenwoordig niet anders en moeten we met de tegenwoordige tijd dealen!

Met u zovelen welke die destijds misdienaar en acoliet waren.
Ik denk dat wij zestig plussers toch meer ambitie hadden om wat voor de parochie te betekenen.

Bedankt voor jullie reacties. Er zal de afgelopen decennia inderdaad vast veel veranderd zijn in de katholieke kerken. Mooi dat jullie terugkijken op een goede tijd als misdienaar.

Leuke vondst,ik heb er nooit spijt van gehad deze periode als misdienaar te hebben mogen meemaken,een periode waarin ik onbewust toch al op jonge leeftijd met een verantwoordelijkheidsgevoel werd opgezadeld,zie dan ook dikwijls de onhandigheid en onwetendheid van onze huidige misdienaars soms met lede ogen aan.dat doet mij dan echt wel iets.

Net als zoveel jongens was ik misdienaar rond vijftig en begin zestiger jaren.
Herinner nog wel van het een en ander.
het was toen best doordouwen en vaak kletsnat geregend als ik kletsnat van de fiets stapte vroeg in de ochtend voor de misdienaar beurt te doen.
Denk niet dat daardoor zo een vroege kerkdienst later begon want je moest ruim tevoren in de sacristie zijn waar je als eerste de straatkleren moest verruilen voor een zwarte pyama en zwarte gymschoenen zal ik maar zeggen.
In de toga en superplie zat een nummer die we moesten onthouden zo had ik nummer zes weet ik nog.Net als iedereen zagen we uit naar die reisjes natuurlijk dat waren meestal van die bedevaartplaatsen zoals kevelaer en Banneux dat was een hele belevenis met een bus,ook ik mag wel zeggen dat het misdienaar zijn op mij indruk heeft gemaakt waar ik nog altijd de mooie herinneringen van heb overgehouden.

Beste Gerben en Govert, dank voor jullie reacties. Die verantwoordelijkheid om op tijd te komen en je best te doen, dat moet zeker een goed leer voor de rest van je lezen zijn geweest. Wat grappig Govert dat je zelfs het nummer van je toga en superplie hebt onthouden. Die jaarlijkse uitjes met een bus zullen inderdaad een hele beleving geweest zijn voor jullie.

Veelal fijne verhalen van veel ex misdienaars en acolieten.
Helaas had ik rond mijn veertiende jaar met misbruik te doen als misdienaar zijnde door een missie pater de parochie heeft hem alle vertrouwen toebedeeld en jammerlijk heeft hij daardoor mij en andere jongens misbruikt.

Emiel, en dan op je veertiende!!

Beste Rini.
Misschien voor uw tijd allemaal voorgevallen en gebeurt is gebeurd.
Ook ik ben afkomstig van een r.k gezin en had ook met misstanden te maken in de kerk toen ik misdienaar was.
Wat dacht u van het uit het hoofd opzeggen Qui laetificiat iuventutem meam wat staat voor "die mijn jeugd verblijdt"jammer dat het niet iedere jongen betrof.

In je prille jeugd dan ben je nog erg kwetsbaar daar ging het vroeger bij mis.
Ooit ben ik ook een keer tot op de onderbroek uitgekleed bij een priester van deze religieuze medemens kreeg ik van te voren te horen dat ik daar wat hij met mij deed met niemand over mocht praten,kreeg mee dat niemand me zou geloven van hem.
Immers wie zou je geloven dat een priester bij wie je misdienaar ben je uitkleed en al naakt zijnde met een toga aangekleed word.

Goede morgen.
Het is moeilijk dat je je moet afvragen dat men zelf niet schuldig is aan iets.
Uit eigen wil heb ik ervoor gekozen voor celibaat in het leven te gaan.
Ik lees vaak dat een ander de schuld krijgt.
Bedenk dat eerlijkheid het langst duurt.
Zelf was ik vroeger priester student op seminarie Hageveld te Heemstede noord holland.voor velen was het moeilijk dat aanpassen zo waren daar voor de jongste internen de " ontgroeningen" ja en om eerlijk moeten zijn deed ik het uit eigen belang ondergaan.
Voor mij is het een hele ervaring geweest ten tijde van het uitkleden door iemand van hetzelfde geslacht alsmede het naakt zijn en de toga langzaam over je heen te voelen gaan.
Doordat ik daarvan opgewonden was geeft maar weer eens aan dat je niet het oog op een ander moet richten maar op je eigen onvolkomenheden moet richten.

Ik kan me niet voorstellen dat u hiervan overtuigd bent.

Beste Norah.
Waarom bent u zo stellig hierover?
Ook ik koos ervoor dat ik religieus wil leven,deed net als zovelen studie theologie al is het voor mij moeilijk om te uiten wat ik heb ondergaan als jongste leerling.
Nadien heb ik alleen maar toe moeten kijken hoe iemand zijn ontgroening onderging.
Veelal verdriet voor hen zodra hij geheel ontkleed stond te wachten op hetgeen hij wist wat te verwachten was.
Iemand die ooit misdienaar was zal het begrijpen het is aan hen de keuze geweest voor celibaat te leven, sommige haakte af en zagen het als zijnde vernedering er waren ook jongens die nooit wilde trouwen en vonden hun heil op deze wijze.

Onvoorstelbaar dat u zo reageert. Een klap in het gezicht van al degenen die hier hebben gemeld als kind misbruikt te zijn door volwassen mannen, priesters waarvan je mocht verwachten dat ze te vertrouwen waren, maar die dat vertrouwen schaamteloos hebben geschonden.

En verder, als dit soort ontgroeningen op het seminarie plaats vonden, geeft dat extra te denken.

Mijn reactie was gericht aan Cornelis. De reactie van Klaas heb ik pas daarna gezien, maar die begrijp ik niet goed.

Ik heb zo'n idee dat ik verkeerd door Klaas begrepen ben. Ik heb respect voor het celibaat, begrip niet.
En zeker niet voor de uitwassen die hieruit zijn voortgevloeid. De schuld ligt en lag nooit bij het kind.

Goedenavond allemaal. We begrijpen dat er rond dit onderwerp verschillende ervaringen en meningen bestaan en dat het voor sommigen heel gevoelig kan zijn. Wij bieden op dit forum een plek aan iedereen die zijn verhaal kwijt wil, positief of negatief.

We willen jullie echter wel vragen om te bedenken welke impact sommige reacties op anderen kunnen hebben. Met name als het gaat om gevoelige zaken zoals hier het geval is. Een beschuldiging naar slachtoffers van misbruik is dan ook niet gewenst. Je kunt meer aandachtspunten vinden in onze huisregels: https://www.bhic.nl/onderzoeken/forum/huisregels-forum.

Laten we elkaar met respect behandelen, zodat we ruimte kunnen bieden aan de diversiteit aan verhalen en herinneringen.

Dag beste allemaal.
Ik zou het liever bij de essentie houden hier.
Immers is er genoeg belangstelling voor.
Zelf was ik maar wat trots op mijn misdienaar zijn dit is rond 1965 geweest dat ik daarvoor gevraagd was op school.
Daar ik een nogal verlegen type was is het goed geweest om misdienaar te worden destijds dit heeft ervoor gezorgd dat ik enorm toen ben veranderd.

Hartelijk dank voor je reactie, Frans. Wat fijn dat het misdienaarschap jou heeft geholpen in je persoonlijke ontwikkeling en dat je terug kunt kijken op een mooie tijd.

Goeiemorgen Lizette en Frans.
Dezelfde beleving van deze periode als misdienaar krijg ik nu weer voor ogen,naast dat ik nogal verlegen was moest en zou ik van mijn pa misdienaar worden al was het maar voor een nog diepere godsdienst beleving,ja ik heb daar leuke en ook minder leuke herinneringen van overgehouden,ik herinner mij nog altijd dat we door de koster ingekleed zijn in toog en superplie,in deze tijd medio de vijftiger jaren had je onder de toog een gitzwarte satijnachtige pyama aan en zwarte pantoffels,van de toog herinner ik mij de voering van het acetaat welke erg gleed over dat kerkelijke ondergoed maar daar mocht niemand van ons kritiek op geven anders werden we als misdienaar verbannen zei de koster ooit tegen iemand.
Dat gezegd hebbende kijk ik op een leuke en fijne tijd terug van de jeugd van mij,vr. gr.jan v. Hooydonk.

Van de periode in mijn jeugd als misdienaar herinner ik mij nog altijd Dat ik mij gretig melde aan ons pastorie om misdienaar te mogen worden,daar werden wel eisen aan gesteld wat ik natuurlijk accepteerde,ik leerde het mea culpa,mea maxima culpa etc. uit het hoofd en bijzonder vond ik het zwieren met het wierookvat.
Ons gewaad was destijds de zwarte toga met daarover de kraakheldere witte superplie,een met kant afgezet wijd linnen hemd tot op de knie,zodra ik die gewaden droeg en zag voelde je je onderdeel van de heilige ceremonie.
Hier kijk ik nog altijd trots op terug.

Bedankt Herman dat je hier wilde reageren! Mooi ook dat je er met zoveel trots op kunt terugkijken.

Vroeger bezocht wekelijks de pastoor onze school en zorgde voor het godsdienstig onderwijs,als er misdienaars nodig waren kon je je vinger opsteken dus vanuit de eigen wil niets is mij ooit opgedrongen.
Nu praat ik over de jaren zestig van misstanden nooit iets van wat dan ook gemerkt.

Dag Philip, dank voor het reageren. Zo te lezen was het misdienaar zijn bij jullie dus wel in trek, dat er telkens voldoende leerlingen waren die zich opgaven. Misschien ook wel helemaal passend in de jaren zestig, dat dit wat minder 'opgedrongen' werd zoals je zelf zegt.

Ik kijk net als zoveel mannen die vroeger misdienaar of acoliet zijn geweest daar met toewijding op terug.
Staat mij nog altijd bij dat ik de eerste keer van de koster een wit overhemd kreeg met een lange zwarte broek en pantoffels wat ik onder een toog moest dragen.
het was nog een toog waar 33 knoopjes op zaten met een nylon voering van binnen,alleen de oudere jongens kregen van de koster er een witte boord bij om maar dan waren ze wel zestien plusser.

Toen ik op de lagere school zat ben ik ook misdienaar geworden.We waren toen met een misdienaar groep van wel negen jongens in werkelijkheid droegen we geen toog maar een rok met een wit linnen koorhemd welke van Schmitt in Duitsland afkomstig waren.De zwarte onderkleding verdoezelde dat we met een rok liepen met een mis alsmede het witte koorhemd die ruim over het ondergoed drapeerde.
Het ondergoed was eigenlijk een gitzwarte zijden pijama waar we zwarte sloffen bij aan hadden.
Zo waren er jaarlijks ook misdienaar uitjes voor ons waar wij natuurlijk naar uit keken.
Terug kijkend naar de toen roomse opvoeding kan bijna niemand zich nog voorstellen hoe wij het vroeger beleefden.

Zo een rok heb ik als misdienaar nog gedragen voor het afzakken deed je bretels over een soort heren pyama heen met een koorhemd erover merkte niemand dat je als jongen met een rok aan de mis diende.
Dit zal bij vele oud misdienaars bekend zijn alsmede het tijdschrift Serviam die uitgereikt werd aan misdienaars acolieten en aan zangkoren.
Als iemand van de misdienaars minstens zestien jaar was werd je acoliet dan kreeg je een eigen soutane en superplie met een witte boord om de nek heen.
Net als de aspirant misdienaars had een acoliet ook een hele zwarte pyama aan waarbij zwarte pantoffels behoorde.
Als ik al deze herinneringen van bhic lees komt weer veel bij me opdoemen ondanks de leeftijd die inmiddels eind zeventig is.

Ik ben van Roosendaal waar ik diende aan de St.antoniuskerk,tijdens de liturgie droegen we een rode of een zwarte toga met katoenen superlpy eroverheen,zodra de kerst in aantocht kwam en er veel diensten waren dus er veel gewisseld werd van toga en superply kregen we een soort mannen pyama om alles proper te houden de zogenaamde pyjama was lastig daar die van satijn was en dat met de toga erover met een gladde voering dan gleed dat over elkaar maar dat gezegd hebbende.
Mooi zijn de kerst diensten geweest om er op terug te kijken daar kijk ik met trots op terug evenals mijn hele periode als misdienaar,helaas is deze tijd dermate veranderd dat de kerken uit de dienst genomen worden,het gaat mij aan het hart.

Hartelijk dank voor jullie reacties, Thijs, Menno, Peter en Martin. Mooi om te lezen dat jullie met een goed gevoel terugkijken op jullie tijd als misdienaar/acoliet. Leuk dat de herinneringen aan de speciale kleding ook bij jullie allemaal naar boven komen.

Herkenbaar deze verhalen en een mooi voorbeeld van het rijke Roomse leven destijds.
Van eigens wilde ik ook bij de misdienaars en de eisen daarvan heb ik op de koop toe genomen.De vroegmis of avondmis en met het wierookvat weten om te gaan en de vereisde kennis van latijn het mea culpa,mea maxima culpa en meer zijn nooit een zware belasting voor mij geweest eerder met trots geweest alwaar ik zelf op terug kan kijken.

En ook jij bedankt Peter, voor het delen van jouw positieve herinneringen aan jouw tijd als misdienaar.

Dag ik ben van Sint Willebrord met herinneringen van de Willibrord kerk waar ik vroeger misdienaar ben geweest, leuke en minder leuke dingen zijn er geweest voor mij, indruk maakte op me dat een jongen van Sprundel bij ons zat als acoliet en hij altijd veel transpireerde niemand was daar bekend mee omdat we medisch van dit soort dingen nog niet zo mee bezig waren, confronterend heb ik altijd gevonden dat die jongen zichzelf daarvoor schaamde dat hij als enige speciale kledij moet dragen onder zijn toga dat leek op een zwarte zijden pijama en over de schouder deed de koster er een amict overheen daaarna werd hij gekleed in toga en het superply.
Toch kijk ik terug op deze periode van mijn leven als vreugdevol waarbij ik gevormd ben voor de rest van mijn leven waar ik me gelukkig bij voel.

Van Brabantse paters in de geestelijke verzorging in Noordwijkerhout de Bavo inrichting kan ik ook boekdelen van schrijven daar ben ik vijf jaar misdienaar geweestd daar was het ook niet alleen maar rozengeur en maneschijn als ik dat mag zeggen.je moest hier omdat er veel gewisseld werd van de misdienaarkleren er permanent een aparte pyama onder dragen en sokken met pantoffels meer vanuit hygiëne,je kreeg een nummer daarvan die je moest onthouden.De toga en katoenen superplie moest je zelf uitzoeken die waren er in veel maten.
Meeste keren werden de inwoners die verstandelijk mee konden er ook bij betrokken voor misdienaar of acoliet.
Het is voorgekomen dat een inwonende patiënt door overprikkeling ging staan fladderen met de misdienarskleding aan dat is niet opbeurend geweest voor mij waar ik thuis nooit iets van verteldelde.

Bedankt voor jullie reacties, Jan en Bart. Goed dat jullie meerdere kanten belichten en zowel de positieve als de negatieve herinneringen willen delen.

Als ik voorgaande lees komt weer een herinnering boven drijven van mijn tijd als misdienaar daarvan staat mij nog bij dat een jongen als enige een amict om moest doen onder zijn albe omdat hij altijd erg transpireerde daar schaamte hij zich voor.
Ook dit kwam natuurlijk voor tot op heden heb ik dit nooit verteld.
Natuurlijk zijn er meest leuke ervaringen geweest neem de misdienaars dagen naar kevelaar als voorbeeld.

Goede avond.
Zo heeft iedere jongen wel ergens zijn herinnering aan van zijn tijd als misdienaar of acoliet.
Ook al zit ik ruim in de zestig herken ik nog altijd de typische geur in de sacristie als koster.daar is niets aan veranderd ook indrukwekkend vond ik de eerste keer dat ik in toog en superplie gekleed was en de onzekerheid daarbij toen ik diende in de kerk.
De goede oude tijd waar ik nog altijd aan terugdenk!

Hartelijk dank voor het delen van jullie herinneringen, Wim en Peter. Mooi dat jullie ook terug kunnen kijken op leuke ervaringen.

Ik ben vroeger misdienaar en acoliet geweest met de jongens van school toen kwam meneer pastoor nog op school godsdienst geven.
Zo zijn wij misdienaar geworden.
Er zat onder ons een boerenzoon die weleens vergat te dienen op de boerderij en toch net op tijd kwam dan kwam hij op klompen en in overall naar de kerk.
Dan was het omkleden geblazen en hij trok in korte tijd een gitzwarte pyama en pantoffels aan met de toga en superplie.
Ik zie nog altijd weer ons koster met de overall en klompen met de kousen erin lopen om buiten de sacristie te brengen over de lucht zalig ik het niet hebben.
Dat hoorde er ook bij als je misdienaar was in vroeger tijden.

Als het mogelijk is dan zou ik ook willen reageren als noordwijker van inmiddels 74 jaar van de tijd als misdienaar en akoliet aan de Heilig hartkerk van de zilk gaat over de Brabantse paters van de Bavo inrichting waar ik ook moest dienen als daar een tweede misdienaar nodig was. Dat heeft altijd nog grote indruk bij me nagelaten van enkele patiënten waar ik een eucharistieviering mee diende,degene die dan capabel genoeg waren voor akoliet of misdienaar konden meedoen.