Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

De Heilig Hartkerk in Tilburg

RK kerken

Een gesloopte kerk met een springlevende, want ook uiterst treurige geschiedenis. De Heilig Hartkerk aan de Noordhoekring werd in 1900, twee jaar na de inwijding, in ieders geheugen gegrift als de plek waar de 11-jarige Marietje Kessels werd vermoord. Een onopgeloste zaak, maar vergeten noch opgegeven.

De Heilig Hartkerk
De Heilig Hartkerk (1904). Collectie Regionaal Archief Tilburg, nr. 20002


In het gebouw werden nog vele decennia lang heilige missen verzorgd. De kerk werd gebouwd in 1897/1898 naar een ontwerp van architect Pierre Cuypers. De kerk was het middelpunt van de parochie Noordhoek, tot hij in 1974 aan de eredienst werd onttrokken als gevolg van het teruglopend aantal kerkgangers. De sloop volgde een jaar later. Wat kun jij je nog herinneren van deze kerk en van de pastoors en kapelaans van deze parochie?

Pastoor L.J.C.A. Bijnen, bijvoorbeeld, werd in 1943 in de parochie ingehaald en heeft deze ook in de jaren vijftig en zestig nog bediend. Bijnen kwam niet onbeslagen ten ijs. Hij had al ervaring opgedaan als leraar aan het kleinseminarie te Sint Michielsgestel, als kapelaan in Waalwijk en daarna in het Sint Antonius villapark in Eindhoven, als leraar aan zowel het Catharinalyceum als Sint Joriscollege in Eindhoven, en daarna nog als pastoor in Reusel. Toen kwam Tilburg. Midden jaren vijftig werd Bijnen daar ondersteund in zijn pastorale taken door maar liefst drie kapelaans: J.M. van Sambeek, M.J.M. Vogels en A.G.P.J. Rabou. Of staat juist pastoor F.J.V. van Esch je nog helder voor de geest? Hij werd in 1963 het gezicht van de parochie Heilig Hart van Jezus.

Reageer hieronder en deel je herinneringen aan de kerk, het leven in de parochie en de geestelijken van vroeger. Ook foto's zijn van harte welkom. Stuur ze naar info@bhic.nl, dan voegen wij ze hier toe.

Sloop van de H. Hartkerk
Sloop van de Heilig Hartkerk (bron: collectie Regionaal Archief Tilburg, nr. 036244)


Pastoor Bijnen
Pastoor L.J.C.A. Bijnen, tevens rector van Mariëngaarde in Tilburg (bron: collectie Katholiek Documentatie Centrum)


 

65

Reacties (65)

Jelle de Jong zei op 15 januari 2018 om 19:27 uur

Helaas is deze prachtige kerk gesloopt maar het mooie orgel uit die kerk
is niet verloren gegaan. Ik ben organist van de kerk, nu theater, waar dit prachtige instrument staat. Het Koepeltheater in Leeuwarden.
Zie en hoor op Youtube: Jelle de Jong -Koepelkerk-Leeuwarden.
Muzikale groet,
Jelle de Jong/www.orgelmeneer.nl
is er nog steeds.

Mariët BruggemanBHIC zei op 16 januari 2018 om 15:27 uur

Wat een leuke reactie Jelle en dat nog wel van de 'orgelmeneer' :).
Ik heb natuurlijk meteen even geluisterd naar de geluiden van dit orgel; mooi !
Dank voor deze link.

Frits de Chêne zei op 3 augustus 2018 om 13:27 uur

Ik ben daar door kapelaan Bardou gedoopt in april 1941, mijn eerste communie en hernieuwing gedaan. Voor mijn eerste baan op 15 jarige leeftijd moest ik verplicht een bewijs van goed gedrag in de pastorie gaan halen! Heb voor mijn moeder voor de kerstnachtmis met een stoeltje naar de kerk gesjouwd, drie missen met pracht en praal en bijzonder koor o.l.v. Jan Jansen.
Pastoor Bijnen was een kunstzinnig mens, schreef toneelstukken, liet fraaie fresco’s in de kerk aanbrengen ook toen de kunstenaar na ‘n aantal jaren van stijl veranderd bleek kreeg deze toch de opdracht. Wel hadden wij allemaal een hekel als deze pastoor de preek deed door zijn spraakgebrek.
Ik heb hier in moeilijke tijden als kind Onze Lieve Heer urenlang zowat van det kruis gesmeekt voor bijstand.
Heeft nooit geholpen, mede daarom ook afvallige geworden

Mariët BruggemanBHIC zei op 7 augustus 2018 om 14:08 uur

Bedankt Frits voor het delen van je herinneringen aan deze kerk en zijn pastoors.

Jelle de Jong zei op 7 augustus 2018 om 22:57 uur

Voor de mensen uit Tilburg die het orgel uit deze prachtige kerk nog eens willen horen: Ik verzorg 6 vakantie-orgelconcerten op de woensdagmiddag van 12.00-12.45 u. in het Koepeltheater in het kader van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 Data: 15-22-29 augustus/5-12-19-23 september. U bent van harte welkom. De koffie met Friese stroopwafels staan voor u klaar!!
Muzikale groet, Jelle de Jong/www.orgelmeneer.nl

Mariët BruggemanBHIC zei op 8 augustus 2018 om 12:16 uur

Succes met je concerten Jelle. Leuk dat je ons dit even hebt laten weten.

Guus de Laat zei op 1 oktober 2018 om 15:01 uur

Voor het afscheid van Pastoor Bijnen is er voor de kerk nog een grote openlucht revue gehouden. De datum weet ik niet meer precies maar mijn vader was een van de acteurs. Overigens was hij ook collectant in de parochie.

Marilou NillesenBHIC zei op 1 oktober 2018 om 20:55 uur

Ah, dat moet bijzonder schouwspel zijn geweest, Guus! Was je zelf bij de uitvoering? Weet je toevallig of er ook foto's zijn gemaakt? (en of die bewaard zijn?) We zijn daar heel nieuwsgierig naar!

Els Kuijpers zei op 3 maart 2019 om 20:54 uur

Van deze kerk, waarin ik gedoopt ben, herinner ik me niet veel want kort daarna verhuisden we uit de gemeente. Toen ik naar het Odulphuslyceum ging, kwam ik weer in de kerk doordat het lyceum hier het schooljaar begon. De sloop van de kerk ging mijn vader zeer aan het hart aangezien zijn gelovige leven daar tot en met mijn doop had gelegen. Tijdens de sloopwerkzaamheden hebben we een stukje van de prachtige vloer meegenomen en een paar sluitstenen van de gewelven. Het stukje vloer ligt nu op het graf van mijn ouders.

Marilou NillesenBHIC zei op 6 maart 2019 om 11:34 uur

Wat bijzonder om te lezen, Els. Indrukwekkend ook dat jullie een stukje van de vloer en sluitstenen zo op het graf van je ouders in ere houden.

Bedankt voor je mooie berichtje!

Ad van H zei op 2 mei 2019 om 13:54 uur

Mooie verhalen.
Is er nog ergens een lijst van alle pastoors en evt kapelaans uit die kerk ?
1) pastoor van Zininq Bergman
2) ........
Enz.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 7 mei 2019 om 12:09 uur

Hallo Ad, bedankt voor je vraag. Ik heb even voor je zitten zoeken, maar helaas nog geen pastoorslijst voor deze kerk kunnen vinden. Je zou het eens kunnen vragen bij onze collega's van het Regionaal Archief Tilburg (013 549 45 70 , of via de mail: info@regionaalarchieftilburg.nl)

Wesley Robbe zei op 10 juni 2019 om 18:09 uur

Geachte heer Ad van H.,

Tijdens mijn onderzoek naar de vroege parochies van Tilburg heb ik voor de parochie H. Hart de volgende informatie gevonden (aanvullingen en/of correcties zijn zeer welkom!):

Pastoors:

1. 1897-1910 GEORGE WILLEM JOSEPH MARIE VAN ZINNICQ-BERGMANN.
Geboren op 5 januari 1851 in ’s-Hertogenbosch. Priester gewijd op 22 mei 1875. Tussen 1877 en 1887 was hij kapelaan in Eindhoven (Parochie H. Catharina) en op 16 april 1887 werd hij als professor aan het Groot Seminarie te Haaren aangesteld. In januari 1897 volgde zijn benoeming tot bouwpastoor van de nieuwe Heilig Hartparochie in Tilburg door Bisschop v.d. Ven. De eerste steen voor de Heilig Hartkerk, ontworpen door Jos Cuypers, werd op 7 mei 1897 door Zinnicq-Bergmann gelegd. In 1898 was de kerk gereed en las hij aldaar de eerste H. Mis voor de nieuwe parochie. Datzelfde jaar stortte Zinnicq-Bergmann zich ook op de kwestie van overmatig alcoholgebruik in de stad, en stond aan de wieg van de Vereeniging tot de bestrijding van het drankmisbruik. Op 23 mei 1900 vierde hij zijn zilveren priesterfeest, waarbij hem door parochianen en notabele Tilburgers een marmeren hoogaltaar t.w. van 12.000 gulden geschonken werd. Op 20 juni 1903 legde hij het eerste fundament voor het Ursulinenklooster aan de Elzenstraat (thans Elzenhof). Overleden in functie te 's-Hertogenbosch op 6 november 1910 na een op het eerste gezicht voorspoedig verlopen breukoperatie. Vlak voor zijn overlijden, in februari 1910, was hij nog door Paus Pius X benoemd tot Geheim Kamerheer. Zeer omstreden blijft zijn rol in de geschiedenis omtrent de moord op de 11-jarige Marietje Kessels, die op 22 augustus 1900 in de kerk plaatsvond. (Bronnen: Tilburgsche Courant, 2 juni 1898, p. 2; Tilburgsche Courant, 9 mei 1897, p. 1; Tilburgsche Courant, 24 mei 1900, p. 2-3; Tilburgsche Courant, 21 juni 1903, 2e blad, p. 2; De Tijd, 26 februari 1910, p. 3; De Tijd, 22 oktober 1910, p. 2; L. Bijnen, “Parochie van het H. Hart Noordhoek Tilburg”, 1948, p. 11-14; E.J.M. Schilders, “Moordhoek: De reconstructie van de moord op Marietje Kessels in een katholieke kerk”).

2. 1910-1943 JOHANNES FRANCISCUS MARIA SANDERS.
Geboren op 3 juni 1865 in Helmond. Priester gewijd op 31 mei 1890 en een jaar later, op 11 september 1891 als kapelaan aangesteld in Grave (Parochie H. Elisabeth). Daarna, op 9 februari 1894, benoemd tot kapelaan in Tilburg (Parochie H. Dionysius ’t Heike). In 1897 verliet hij de stad om de positie van directeur van het Groot Seminarie te Haaren te vervullen, en in 1903 die van rector van het Moederhuis van de Zusters van Schijndel. Aangesteld als pastoor van H. Hart op 2 december 1910 en tot deken van de stad Tilburg benoemd op 16 juni 1923. In 1930 volgde nog een benoeming tot ere kanunnik van het Bisdom Den Bosch, en in 1933 tot kanunnik van het kathedraal kapittel van de Sint Jansbasiliek . In 1935 vierde pastoor Sanders op 1 december zijn zilveren pastoorsjubileum, waarbij zijn parochianen een orgel cadeau deden. Net als zijn voorganger werd ook pastoor Sanders benoemd tot Geheim Kamerheer van de Paus, hetgeen geschiedde in 1940. In datzelfde jaar vierde hij in mei ook zijn gouden priesterfeest; ditmaal trakteerden de parochianen hem op fondsen voor de aanleg van verwarming en een geluidsinstallatie in de kerk. Overleden in functie in Tilburg op 14 oktober 1943. (Bronnen: Tilburgsche Courant, 29 november 1910, p. 2; De Telegraaf, 18 juni 1923, p. 10; De Telegraaf, 2 december 1935, p. 7; Nieuwe Tilburgsche Courant, 7 mei 1940, p. 11; Nieuwe Tilburgsche Courant, 31 mei 1940, p. 3; De Zuidwillemsvaart, 16 oktober 1943, p. 1; Nieuwe Tilburgsche Courant, 22 oktober 1943, p. 1; L. Bijnen, “Parochie van het H. Hart Noordhoek Tilburg”, 1948, p. 50-51).

3. 1943-1963 LAMBERTUS JOSEPHUS APOLINUS CORNELIS BIJNEN.
Geboren op 14 mei 1893 in Aalst. Priester gewijd op 25 mei 1918. Bijnen werd kapelaan in Waalwijk en vervulde die functie tussen 1919-1926 (Parochie St. Jans Onthoofding), daarna verzorgde hij dezelfde taak in Eindhoven (Parochie H. Antonius). Als docent aldaar was hij eveneens verbonden aan het St. Joriscollege en St. Catharina Lyceum, en hij werd in 1938 aangesteld als pastoor in Reusel (Parochie O.L.V. ten Hemelopneming). Bijnen werd tot pastoor van H. Hart in Tilburg benoemd in oktober 1943, een functie die hij tot 1963 vervulde. Als kunstminnend man liet hij bij het vijftigjarig jubileum van de parochie muurschilderingen in het middenschip aanbrengen door priester-kustenaar Egbert Dekkers. In 1954 kon hij Dekkers ook opdracht geven de triomfboog te laten beschilderen. In 1958 vierde hij zijn 40-jarig priesterjubileum. Na eervol ontslag werd hij aangesteld tot rector van ouderenpension Mariëngaarde in Tilburg. Bijnen was auteur van de enige geschiedschrijving van de parochie (tot 1948), “Parochie van het H. Hart Noordhoek Tilburg”. Van zijn hand was ook een gedicht uit 1974 dat in Het Nieuwsblad geplaatst werd n.a.v. de naderende sloop van de kerk. (Bronnen: De Tijd, 27 oktober 1923, p. 5; De Tijd, 20 maart 1926, p. 4; De Tijd, 12 maart 1938, p. 1; Nieuwe Tilburgsche Courant, 22 oktober 1943, p. 1; De Tijd, 21 april 1954, p. 4; De Tijd, 30 december 1957, p. 5; De Volkskrant, 4 september 1963, p. 9; Ronald Peeters & Ed Schilders, “Katholiek Tilburg in Beeld”, p. 22).

4. 1963-1970: F.J.V. VAN ESCH
Geboorteplaats en datum zijn mij thans nog niet bekend. Wel te achterhalen is dat Van Esch voor zijn aanstelling als pastoor van H. Hart kapelaan was in Eindhoven (Parochie H. Catharina) en daarna werkzaam was als aalmoezenier in Grave. Van Esch werd eervol ontslagen na de opheffing van de parochie, en vervulde later de positie van rector van Huize Witven in Someren. (Bronnen: De Volkskrant, 4 september 1963, p. 9; De Tijd, 3 augustus 1970, p. 4).

In 1970 werd de parochie H. Hart, samen met de parochies H. Dionysius ’t Heike en H. Anna, onderdeel van het rayon Binnenstad. Feitelijk hield H. Hart op te bestaan als zelfstandige parochie. Voor de sluiting van de H. Hart-kerk (1974) en daaropvolgende sloop (1975) werd de voormalige parochie H. Hart bestierd door:

5. 1970-1971: FRANCISCUS LAURENTIUS VAN OORT (1905-1974), pastoor van parochie H. Dionysius (’t Heike), interim-pastoor van parochie Binnenstad (waaronder H. Hart), nog hetzelfde jaar benoemd tot rector van bejaarden- en verpleegtehuis St. Jozef in Tilburg. (Bronnen: De Tijd, 3 augustus 1970, p. 4; De Tijd, 9 oktober 1970, p. 11).

6. 1971-1974: GHIJSBERTUS PETRUS GERARDUS LAPIDAIRE (1921-2009), pastoor van parochie Binnenstad (waaronder H. Hart) en van 1976 tot 1989 pastoor van Heesch (Parochie H. Petrus). (Bronnen: De Tijd, 25 juni 1971, p. 10; Analecta 2009 Bisdom ’s-Hertogenbosch, p.103).

Kapelaans tot 1948.

Namen van de kapelaans tussen 1897 en 1948 zijn wel bekend door het door pastoor Bijnen geschreven jubileumboekje dat in 1948 verscheen, maar het ontbreekt aan precieze data wat betreft jaartallen van functiebekleding; daarnaast is de informatie over de laatste bekende kapelaans (periode 1948) uiterst summier.
Tot 1948 hebben als kapelaans in de parochie Noordhoek in ieder geval gearbeid:
1. Wilhelmus Henri Völker (1856-1934), later pastoor in Kaatsheuvel (Parochie Johannes de Doper);
2. Hendricus Hubertus Berkvens (1861/2-1921), later pastoor in Liessel (Parochie H. Willibrordus) en in Helmond (Parochie H. Hart);
3. Johannes Wilhelmus Willibrordus Spierings (1873-1943), later pastoor-deken in Boxtel (Parochie H. Petrus);
4. Petrus Joseph Vroomans (1875-1922), later bouwpastoor en eerste pastoor van de parochie H. Gerardus Majella (Trouwlaan, Tilburg);
5. P. v. Oorschot, later pastoor in Tilburg (Parochie Broekhoven I);
6. W. v.d. Horst, later pastoor in Duizel (Parochie Johannes Geboorte);
7. Johannes Martinus van Haaren, later pastoor in 's-Hertogenbosch (Parochie HH. Antonius & Barbara);
8. Johannes Wilhelmus Antonius van Oorschot (1889-1961), later pastoor in Tilburg (Parochie Allerheiligst Sacrament - Ringbaan Oost);
9. N. v. Hellenberg-Hubar, later pastoor in Den Dungen (Parochie H. Jacobus de Meerdere);
10. S. J. Morel, later pastoor in Donk (Parochie H. Leonardus);
11. J. Loeff, later aalmoezenier in Indië;
12. Leonardus v. Helvoirt, later aalmoezenier en conrector St. Elisabethziekenhuis te Tilburg;
13. Wilhelmus Kaal, later rector Canisiusziekenhuis te Nijmegen;
14. Petrus Antonius Joannes Bardoel (1912-2009), later (bouw)pastoor te Nijmegen (Parochie Verrijzenis van Christus);
15. Antonius Breukel (geen verdere informatie over gevonden);
16. G. Remmers, tijdelijk assistent, godsdienstdocent aan het Odulphuslyceum;
17. F.M.J. Franz Tilman, later (bouw)pastoor in Tilburg (Parochie H. Lidwina).

Mocht ik meer te weten komen zal ik dat hier posten. 
Vriendelijke groet,

Wesley Robbe MA

Thijs de LeeuwBHIC zei op 8 juli 2019 om 14:58 uur

@Wesley: wow! Wat fijn dat je deze onderzoeksresultaten wilt delen, enorm bedankt

G Comerius zei op 19 april 2021 om 23:06 uur

Ik ken iemand die nog twee beelden uit die kerk heeft.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 20 april 2021 om 11:44 uur

@G. Comerius: wat een mooi bezit! Mag ik vragen om wat voor beelden het gaat?

Mayke Scholberg zei op 20 januari 2023 om 10:07 uur

I loved the church. Was baptised there, did my communion and confirmation as well as doopbelofte. I remember pastoor Bijnen en kapelain Bardou who was quite modern and very interesting

Thijs de LeeuwBHIC zei op 25 januari 2023 om 14:00 uur

Thank you for yout reply, Mayke. In what ways, would you say, kapelaan Bardou was modern? Could you say that your parish / church at the time also became more modern as a whole? I take it that pastor Bijnen was more traditional?

Ad Weststrate zei op 29 november 2023 om 15:40 uur

Prachtig verteld
Mooi van het orgel
Volg al jaren Marietje Kessels gebeuren

Norah zei op 29 november 2023 om 16:34 uur

Frappant, heb dat ook met Marietje Kessels. Vorig jaar nog de drie boeken over haar aangeschaft. Het intrigeerde mij wat een macht de R.K. kerk in die jaren had.

Ad Weststrate zei op 29 november 2023 om 17:07 uur

Een " nieuw" boek verschenen van Liselotte van Leest , zeer gedegen denk ik, ga het bestellen

Norah zei op 29 november 2023 om 20:01 uur

Nou, dat laatste heb ik ook in mijn bezit, wel aan te bevelen.
Ik weet niet of je vaker dit forum bezoekt, Ad, maar het BHIC heeft uitgebreid de zaak Marietje Kessels behandeld. Zodoende ben ik me er ook voor gaan interesseren.

Ad Weststrate zei op 29 november 2023 om 21:02 uur

Leuk, heb me vandaag aangemeld
Interessant
Podcasts ga ik beluisteren
Heb nog een videootje gezien van een straatuitvoering van een dansgroep over de zoektocht in aug 1900, indrukwekkend

Frits de Chêne zei op 30 november 2023 om 16:03 uur

In de door Wesley Robbe MA met de lijst van Pastoors en Kapelaans staat bij de laatste groep achter Antonius Breukel ; geen verdere informatie gevonden.
Deze kwam indertijd regelmatig op bezoek bij een als goed en sympathiek bekend staand gezin bij mijn ouderlijk huis om de hoek. Deze bestond o.a. uit een aantal opgroeiende fijne jonge mensen.
Kapelaan Breukel vond daar blijkbaar nog meer want het werd bekend dat hij met de vrouw des huizes met de noorderzon was vertrokken. Moet voor alle betrokkenen, zeker zo’n 70 jaar geleden, zeer tragisch zijn geweest.
Toeval was dat ik als manneke van ca. 10 jaar bij mijn familie in hartje Amsterdam logeerde en men tot de ontdekking kwam dat bovengenoemd paar in dezelfde woonblok bivakkeerden. Lijntje naar Tilburg was kort!
Dit was uiteraard het einde van de religieuze loopbaan van Kapelaan Breukel, ik mag hopen dat zij nog lang en gelukkig leefden maar gezien het feit dat alles wat niet te pas kwam in de kerkelijke doofpot belanden is mij verder niets bekend

Thijs de LeeuwBHIC zei op 14 december 2023 om 15:30 uur

Nou, wat een verhaal zeg.. Dank voor het delen Frits, leuk om weer een bijdrage van je te lezen over deze tijd! Hartelijke groet,

Jan Broos zei op 19 januari 2024 om 11:32 uur

Hallo,
Ik probeer de kerk een plaats te geven op een recente kaart. En loop daar een beetje vast.
Weet iemand hoe de situatie van rond 1900 er nu uitziet.
Ik heb een oud kaartje uit het boek van Ed Schilder, maar daar mis ik de lange Schijfstraat.
En ik mis bijv de Industriestraat op de moderne kaart.
gr Jan

Stichting Het Uden-archief van Bressers zei op 19 februari 2024 om 15:29 uur

In de lijst van kapelaans wordt onder nummer 2 genoemd: Hendricus Hubertus Berkvens. Hij is in 1920 benoemd tot Rector van de EE ZZ Birgittinessen te Uden en overleden te Uden op 02-02-1921. Het bidprentje bevindt zich in onze collectie.

Jeanne1 zei op 19 februari 2024 om 16:33 uur

@Jan Broos;
De kerk stond op de hoek van de Spoorlaan en de Noordhoekring, aan de westkant, waar nu Résidence de Noordhoek staat. De Spoorlaan gaat daar over in de Hart van Brabantlaan. Als ik het goed begrepen heb lag de Industriestraat op de plek van de huidige Hart van Brabantlaan.
De Lange Schijfstraat ligt ten zuiden van de Noordhoekring, min of meer in het verlengde ervan.

Arjoan zei op 19 februari 2024 om 17:05 uur

Boek , De zaak Marietje Kessels gekocht en gelezen. M.i het beste boek wat ik over de moord gelezen heb. Wat ik vermoedde; een dader wordt niet aangeduid.
Het onderzoek is te nalatig gebleken.
Interessant om te lezen. Dat zeker

Jeanne1 zei op 19 februari 2024 om 18:04 uur
Marilou NillesenBHIC zei op 20 februari 2024 om 22:23 uur

Met dank voor alle reacties en aanvullingen! Even aanhakend op het bericht van Arjoan; we maken bij het BHIC een podcast over Marietje Kessels. Aanstaande maandag komt er een heel bijzondere aflevering online (dus hou deze site in de gaten: https://www.bhic.nl/podcast#Podcast)

Jeanne1 zei op 25 februari 2024 om 14:08 uur

Vandaag zit Marilou bij Kraak op Omroep Brabant!

Marilou NillesenBHIC zei op 25 februari 2024 om 18:26 uur

Ha Jeanne, ja dat klopt ;) Ik durf het zelf nooit terug te kijken maar wie wel wil... via deze url is de aflevering terug te zien:
https://www.omroepbrabant.nl/tv/programma/3106632/KRAAK./aflevering/440….

Marilou NillesenBHIC zei op 25 februari 2024 om 18:26 uur

Ha Jeanne, ja dat klopt ;) Ik durf het zelf nooit terug te kijken maar wie wel wil... via deze url is de aflevering terug te zien:
https://www.omroepbrabant.nl/tv/programma/3106632/KRAAK./aflevering/440….

Jeanne1 zei op 25 februari 2024 om 18:31 uur

Nou, Marilou, het was heus wel de moeite waard!

Marilou NillesenBHIC zei op 26 februari 2024 om 09:11 uur

Dank je, Jeanne, dat is fijn te horen :)

Jeanne1 zei op 26 februari 2024 om 16:23 uur

@Marilou en Christian: Ik heb zojuist de podcast "Het verhaal van Marietje Kessels" beluisterd. Het is een erg interessant maar droevig verhaal, dat op een mooie manier uit de doeken wordt gedaan. Mijn complimenten! Ik ben benieuwd naar het vervolg. Een aanrader!

Christian van der VenBHIC zei op 27 februari 2024 om 16:49 uur

Jeanne, wat leuk om te horen! Dankjewel voor je complimenten. En zegt het voort, zou ik willen zeggen. Deel 2 is vanaf maandag 4 maart te beluisteren. Ben daarna benieuwd wat je van deze slotaflevering vindt!

Hans de Goeij zei op 20 mei 2024 om 22:00 uur

In het magazine Tilburgs Erfgoed 2024, nr 1, april 2024, artikel “De Noordhoekkerk, een monument voor de komende eeuwen?””
Zie ook https://www.historietilburg.nl/tijdschrift-tilburg/
Auteur van het mooie en boeiende overzichtsverhaal is drs Petra Robben, zij o.a. is hoofd ai Stadsmuseum Tilburg en coördinator van Erfgoed Tilburg. Er wordt aan het einde van het artikel wat “getreurd” namelijk dat er weinig rest m.u.v. een reconstructie tekening van de triomfboog, twee andere tekeningen, een boekje over de muurschilderingen uit 1948 en foto’s in de beeldarchief van het Regionaal archief Tilburg.

Maar er is echt meer en vergeten maar ik denk formeel nog steeds “in bezit van het archief van Tilburg”. Door onachtzaamheid en gebrek aan historisch besef alsook slechte registratie van het eigendom en het uitlenen leken enkele van de gebrandschilderde ramen te verdwijnen uit het publieke gemeentelijke bezit.

Wat is het geval:
Ik herinner me deze ramen uit de Heilig Hartkerk dat die van de beroemde glazenier Joep Nicolas zijn. Ook de ramen in de hal van het Paleis Raadhuis Tilburg zijn van zijn hand.

De H Hartkerk ramen werden door de gemeente in aparte omlijstingen geplaatst zodat het glas in lood, nadat het uit de kerk was verwijderd, niet uit elkaar viel. De ramen waren via een mondelinge uitleenovereenkomst in de gangen en vergaderzaal van de GGD aan de Ringbaan West geplaatst na 1975. In een van de ramen had Joep zijn eigen naam gezet. Daar hebben ze tot ca 2010 gestaan. Ze waren prachtig en pasten goed in de openbare ruimte van de GGD.
Daarna zijn een aantal ramen van Joeps hand die in de H. Hartkerk Noordhoekring zaten (na de 40 jarige logeerpartij bij de GGD) geplaatst in de kerk aan de Enschotsestraat Tilburg.
De overige H Hartramen van Joep Nicolas zijn na de GGD periode uiteindelijk terecht gekomen in de kerk aan de Hoefstraat tilburg, bij glazenier Stef Hagemeijer.

Alle eer voor het behouden van deze ramen in Tilburg komt oud Wethouder Jan Timmermans toe. Ik begreep dat bij gemeentelijke cultuurafdeling Tilburg de laatste 10 jaar geen belangstelling was voor het blijvende publieke behoud van Joeps erfenis, zelfs niet voor de ramen uit een van de grootste kerken van architect Pierre Cuypers die de H Hartkerk Noordhoekring. Cuypers bouwde deze kerk en is nog steeds verbonden met vele levens en nazaten van inwoners in de vorige eeuw in het gebied rond het beeldenkerkhof Bredaseweg.
Erfgoed moet je koesteren. Toch!!

Christian van der VenBHIC zei op 21 mei 2024 om 07:06 uur

Hans, dankjewel voor je reactie. En wat goed dat je terecht aandacht voor deze 'vergeten' ramen vraagt. Wat een bijzondere weg hebben ze afgelegd. Goed om deze informatie ook te delen met Petra Robben trouwens, maar dat deed je vast al.

dirk baeke zei op 18 augustus 2024 om 21:58 uur

Na via google'onopgeloste moorden' bij de zaak Marietje Kessels terecht zijn gekomen ben ik deze zaak beginnen volgen; ze intrigeert mij enorm. Wat ik niet begrijp is dat Marietje in dezelfde kerk is begraven door dezelfde pastoor. De kerk was toch ontheiligd? Het moet een heel sterk iemand zijn geweest om dat dode lichaam helemaal naar boven te brengen.

Ad van Huijgevoort zei op 18 augustus 2024 om 22:06 uur

Beste Dirk, wat die ontheiliging betreft: daar hebt u wel een punt. Is inderdaad vreemd. Ik lees nergens dat de kerk snel weer is ingewijd.
Dat dezelfde pastoor de dienst deed is niet raar, omdat hij niet is verhoord en ook niet is verdacht.

Christian van der VenBHIC zei op 19 augustus 2024 om 08:38 uur

Dirk en Ad, jullie hebben gelijk. De kerk is na de moord wel ontwijd en in hetzelfde jaar opnieuw ingewijd, maar dat was niet vóór de begrafenis van Marietje.

Overigens, als jullie interesse hebben in het verhaal van Marietje Kessels, luister dan zeker ook naar de podcast die collega Marilou en ik maken over deze geschiedenis, aan de hand van de originele archiefstukken: www.bhic.nl/marietje (en in je favoriete podcasts app, mocht je vaker podcasts luisteren)

dirk baeke zei op 19 augustus 2024 om 11:44 uur

Ik las dat na medisch onderzoek bleek dat de schilder en de koster geen geslachtsgemeenschap hadden gehad. En enkel twee personen hadden een sleutel van de onderwijsruimte, dus blijft er maar één verdachte meer over. Maar anno 1900 was dat waarschijnlijk ondenkbaar

Ad van Huijgevoort zei op 19 augustus 2024 om 12:00 uur

Men mag geen oordeel vellen zonder bewijslast. Een grote fout was dat niet alle betrokkenen konden of mochten worden verhoord. Wie daarvan de schuldige is of zijn is verleden tijd.
Aan waarschijnlijkheden en/of veronderstellingen zit geen zekerheid vast.
Ik zie het nu nog alleen als geschiedenis

Marilou NillesenBHIC zei op 19 augustus 2024 om 13:45 uur

Dag Dirk en Ad, naar aanleiding van jullie oplettende reactie hebben we de archieven er nog eens op nageslagen.

Het lichaam van Marietje wordt vrijdag 24 augustus gevonden en vier dagen later, op dinsdag 28 augustus, vindt haar begrafenis plaats. Het ziet er naar uit dat ook daarna pas de discussie ontstaat of de kerk is ontwijd of niet. Nee, stellen katholieke kranten want haar lichaam is op het verwulfsel aangetroffen en - zo wordt toen nog aangenomen - daar ook gedood (en niet in de kerk zelf). Maar als later, bij nader onderzoek, ook bloedsporen worden aangetroffen in de catechismuskamer en op het koor, komt steeds meer naar voren dat het om ontwijding van de kerk zelf gaat.

Hierop zegt de pastoor Van Zinnicq Bergmann tijdens zijn preek op zondag 16 september dat 'de mogelijkheid bestaat dat onze kerk door de u bekende gruweldaad is ontwijd' en dat daarom besloten is over te gaan tot reconciliatie (herwijding). En dat gebeurt dan ook snel: op dinsdagmorgen 18 september, direct gevolgd door een heilige mis die druk wordt bezocht. De pastoor had dan ook zijn parochianen opgeroepen bij de herwijding aanwezig te zijn 'tot eerherstel van den smaad die Hem is aangedaan en om den beleedigden God vurig met ons te bidden dat hij ons zoenoffer moge aannemen.'

Kortom, tussen de begrafenis van Marietje en de herwijding zitten precies drie weken. Bedankt voor jullie alerte berichten hierover.

Ad van Huijgevoort zei op 19 augustus 2024 om 14:14 uur

Dag Marilou,
Dank voor uw duidelijke uitleg.
Hoe dan ook, de diensten zijn dus tot 18 September gedaan in een ontwijde kerk.
Zal een zeer onrustige en onzekere periode zijn geweest.
Zijn die archieven voor iedereen openbaar en zoja ….waar?

Adriaan zei op 19 augustus 2024 om 19:11 uur

Dirk Baecke
Diverse boeken over de moord schrijven dat de koster niet echt onderzocht is, z'n vrouw gaf gewassen onderkleding aan de recherche

Ad van Huijgevoort zei op 19 augustus 2024 om 21:35 uur

Dat bedoel ik dus. Er zijn wel meer hiaten en onduidelijkheden in het onderzoek geweest. Een schuldige aanwijzen na ruim 100 jaar lijkt mij daarom niet verantwoord.
Iedereen mag denken wat men wil, maar zekerheid komt er nooit meer.

Marilou NillesenBHIC zei op 19 augustus 2024 om 21:42 uur

Ja hoor Ad, die archieven zijn openbaar. Via de volgende link vind je een overzicht:
https://www.bhic.nl/podcast/dossier-marietje-kessels/archiefstukken

(als je dan vervolgens op de blauwe, onderstreepte getallen klikt - dat zijn de betreffende inventarisnummers - dan krijg je meteen de scans te zien. Zo kun je die archiefstukken gewoon vanuit huis inzien)

Norah zei op 20 augustus 2024 om 00:15 uur

We weten allemaal wel wie de echte schuldige is geweest...
Een paar jaar geleden heb ik de drie boeken over deze zaak aangeschaft, het moest in de doofpot gestopt worden. De R.K. Kerk had teveel macht in die tijd.

Ad van Huijgevoort zei op 20 augustus 2024 om 09:02 uur

Dank u wel Marilou,

Ad van Huijgevoort zei op 20 augustus 2024 om 09:15 uur

Beste Nora,
Dan ben ik kennelijk de enige die niet weet wie de schuldige is geweest.
Waarschijnlijkheid is voor mij geen zekerheid.
Ook ik heb de boeken gelezen.

Norah zei op 20 augustus 2024 om 12:16 uur

Dag Ad,

Allereerst geef ik je volkomen gelijk dat we nooit 100% zeker zullen weten wie de moordenaar geweest is. Bestond toen al DNA-onderzoek, dan bestond deze discussie niet.
Maar jij en ik en velen met mij weten heus wel hoe de vork in de steel zit. Ik denk dat wij 't over deze trieste zaak het nooit eens zullen worden.
Mvg.

Ad van Huijgevoort zei op 20 augustus 2024 om 12:27 uur

Dag Norah,
En daarom vanwege het nooit zeker weten, weiger ik voor mezelf om iemand aan te wijzen als schuldige.
Als gelovig mens, is er door een hogere macht al een oordeel geveld en hoef IK het daarom niet te doen.

Grs, Ad

dirk baeke zei op 20 augustus 2024 om 22:18 uur

De begrafenis van Marietje is dus eigenlijk gewoon een schouwspel en ongeldig in een ontheiligde kerk! De waarheid moet toch te vinden zijn in de archieven van het Vaticaan, daar zal men nog wel wat meer geheimen kunnen ontdekken ondermeer het geheim van abbé Saunière(Rennes-le-chateau). Volgens mij is de pastoor met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid de dader. Enkel hij en de koster hadden een sleutel van de catechismusruimte, en de nicht van Marietje zal dat heus niet schrijven als het niet waar was

Ad van Huijgevoort zei op 21 augustus 2024 om 08:26 uur

ALS inderdaad de pastoor de schuldige is, dan is het zeer ernstig dat hij diensten deed en dan ook nog in een ontheiligde kerk zoals Dirk ook schreef.
Moet toch zwaar op zijn geweten hebben gedrukt.
Let op: Ik zeg ALS

dirk baeke zei op 21 augustus 2024 om 13:04 uur

Het kan bijna niet anders, slechts twee mensen hadden een sleutel van de catechismuskamer, en de koster blijkt onschuldig te zijn.... Trouwens de nicht van Marietje zou dit niet schrijven als ze het niet zeker zou weten

Ad van Huijgevoort zei op 21 augustus 2024 om 13:58 uur

Laatste keer zeg ik dan maar dat het niet 100 % zeker is.
Dat hebben al velen geprobeerd maar steeds wordt als laatste geschreven dat 100 % niet bewezen is.
Laten we gewoon ieder daar zijn eigen gedachten over hebben.

Ad weststrate zei op 21 augustus 2024 om 15:38 uur

Ad v Huijgevoort, zo denk ik er ook over

Norah zei op 21 augustus 2024 om 17:06 uur

Zalig zij die geloven...;)

Ad Weststrate zei op 21 augustus 2024 om 18:03 uur

Bijbelse uitspraak Norah, past hier wel

dirk baeke zei op 21 augustus 2024 om 20:40 uur

Enige mogelijkheid, het archief van het Vaticaan

Ad Weststrate zei op 21 augustus 2024 om 20:55 uur

Liselotte van Leest lukte dat niet schrijft ze in haar boek, maar dat is denk ik het enigste. Zal een zeer gesloten gebeuren zijn die stukken in het Vaticaan, een journalist o i d lukt dat nooit denk ik

Roel Knoben zei op 11 september 2024 om 19:07 uur

Een van de klokken van de HH kerk is ook tegenwoordig nog te horen. Deze heeft een nieuw leven in Neerloon gekregen en hangt daar nog in de oude toren.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.