Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Mijn leven op De Ruwenberg ('62-'66)

Ik ben geboren op 2 mei 1949 en heb van 1962 tot in 1966, als nummer 195, op "De Ruwenberg" gezeten en daar mijn Mulo-diploma gehaald. Voor het eindexamen moesten we echter wel naar Den Bosch. Daar gingen we trouwens ook heen voor dansles bij instituut Voeten. Met de bus zelfs en dat was nogal wat natuurlijk. Dansen met de meisjes.

1. Klas 1b 1962-1963 - 34 leerlingen. Ik sta op de tweede rij van boven met mijn linkerhand in mijn zij.


Eerste lichting Mulo

Ik kwam op kostschool vanwege familieomstandigheden. Mijn vader is in 1961 overleden, toen ik elf jaar was en ik in de zesde klas, tegenwoordig groep 8, van de lagere school zat. Hij was oprichter/directeur van textielfabriek Mutsaers & van Poppel, kortweg M+P in Tilburg, onze woonplaats destijds. Mijn moeder stond er vanaf dat moment alleen voor met vijf kinderen, variërend in leeftijd van 11-23 jaar. En dan was er natuurlijk nog de zaak. Dit alles, opgeteld bij het feit dat ik een nogal druk baasje was, was voor externe pedagogische deskundigen reden om mijn moeder te adviseren haar jongste kind op kostschool te doen. Het Canisius in Nijmegen viel af omdat ik dan alleen maar met de vakanties thuis mocht zijn. Dat vond mijn moeder een verschrikkelijke gedachte. Dus het werd De Ruwenberg, waar je elk weekend naar huis mocht, als je tenminste geen straf had. Dat overkwam mij nogal eens ‘n keer om uiteenlopende redenen, maar daarover later meer.

In 1962 startte De Ruwenberg met een MULO-opleiding en wij waren de eerste lichting. Wij begonnen dus met de eerste, eerste klas, en wel op Cour Moyenne. We werden de eerste tweede klas etc. etc. op Cour Superior. Daar heb ik dus de meeste tijd doorgebracht.

Wat ik me nog herinner uit deze tijd van grote gebeurtenissen buiten het internaat, was bijvoorbeeld dat Reinier Paping in de winter van '62-'63 de Elfstedentocht won. Maar nog meer indruk maakte natuurlijk de moord op president Kennedy. Ook het overlijden en met name de begrafenis van bisschop Bekkers staat me nog goed bij. De stoet kwam vanuit Den Bosch naar Sint-Oedenrode namelijk door Sint-Michielsgestel en wij moesten natuurlijk kijken.

2. Klas 2b 1963-1964 - 28 leerlingen. Ik sta op de tweede rij van onderen, achter de jongen in witte blouse.


3. Voetbalteam 2-de klas: ik sta op de achterste rij, 1-ste van rechts.


Schaatsen op de ondergespoten speelplaats

Het leren ging mij best goed af, vooral ook vanwege een goed geheugen, en dat was waarschijnlijk ook de reden dat ik mee mocht doen aan de toneelspelen. Mijn tekst kende ik namelijk vrij snel van buiten. Het waren geweldige avonden, want mijn moeder zat samen met mijn jongste zusje in de zaal, op een doordeweekse dag. Fantastisch vond ik dat.

Op hetzelfde podium hebben we Sandra Reemer, die toen in Gestel woonde, ook nog zien optreden. Ook keken we in die zaal naar films, als er niet gesport of gewandeld kon worden.

Aan sporten totaal geen gebrek, integendeel en ik vond het prima. Liggen daar mijn wortels voor mijn latere beroep, docent Lichamelijke Opvoeding? Er werd natuurlijk gevoetbald, getennist, niet te vergeten gebiljart en er werden tafeltennistoernooien gehouden. Uren heb ik aan de biljarttafels gestaan. Er werden ook hockeytrainingen georganiseerd voor belangstellenden en daar hoorde ik ook bij. Die trainingen werden gegeven door Henk van der Loo, van wie ik later op de sportacademie nog les heb gehad. We speelden wedstrijdjes tegen teams van Hockeyclub Den Bosch. Later ben ik erachter gekomen dat Wim van Heumen, ook docent op de academie, gymnastiekles op De Ruwenberg heeft gegeven. Wij kregen gym van meneer Smeets(?) uit Oss als ik me niet vergis. En ’s winters werd er op de ondergespoten speelplaats geschaatst en af en toe op ondergelopen weilanden in de buurt. Gezwommen werd er op Zegenwerp. Dat zwembad bestaat nog, want ik kom er op mijn racefiets nog regelmatig langs, net als De Ruwenberg natuurlijk. Ik ben er trouwens ook nog geweest, bewapend met een fototoestel, vlak voordat het gebouw gesloopt werd. Jeugdsentiment opsnuiven noemde ik dat.

Er werd ook een beroep gedaan op ons creatief talent, voor zover aanwezig... Ik denk aan fineren, (dienblad met vlinders, winterlandschappen, dorpsgezichten etc. etc.) en mozaïeken maken met kleine steentjes.

4. Klas 3b 1964-1965 - 19 leerlingen, allemaal keurig in kostuum. Ik sta op de achterste rij in het midden, vijfde van links en van rechts.


5. Klas 4b 1965-1966 - 13 leerlingen nog maar, terwijl we met 34 gestart waren! Ik sta als vierde van links met armen over elkaar. Geheel rechts de wiskundeleraar, de heer Overbeek uit Sint-Michielsgestel. De kostuums hebben plaats gemaakt voor vrijetijdskleding.


"Als het dan toch moet, maak er dan maar wat van"

Maar we zaten er natuurlijk op de eerst plaats op school. Daar wisten de fraters wel weg mee. Lessen volgen en na afloop van de lessen even pauze en dan onder het strenge toezicht van een sigaren rokende en kranten lezende frater je huiswerk maken van 16.30 tot 17.30 Na het avondeten weer even vrij om dan om 19.00 uur weer naar de huiswerkruimte te gaan tot 20.00 uur. Dit schema heb ik mijn hele studietijd aangehouden, later ook op de HBS in Tilburg en eveneens op de KALO, ook in Tilburg. Ik woonde thuis bij mijn moeder op kamers zei ik altijd, want ik had geen behoefte om op kamers te gaan. Mijn twee broers en twee zussen waren inmiddels getrouwd en het huis uit.

De structuur, discipline en regelmaat die er heersten waren achteraf gezien heel erg goed voor mij. Ik heb er trouwens vier prima jaren gehad onder het motto: “Als het dan toch moet, maak er dan maar wat van”. Dit gold ook voor mijn militaire dienst, waarvoor ik na de HBS opgeroepen werd, ondanks dat ik de derde zoon was. Mijn oudste broer had namelijk vrijstelling gekregen om de zaak te kunnen gaan leiden als afgestudeerd econoom. Dat was voor mijn tweede broer dus niet het geval. Maar hij was het wel die, samen met mijn moeder die geen rijbewijs had, mij op zaterdag op kwam halen en op zondag weer terug brengen. En dat vier jaar lang!!!

6. Cast Toneelstuk 1: ik sta als vierde van rechts achter de zittende frater.


7. Cast Toneelstuk 2: ik sta als vijfde van rechts, met pruik, wit overhemd en zwarte das.


De Puch, de pony en andere herinneringen

Wat staat me uit de kostschooltijd nog meer bij, in willekeurige volgorde:

- Er was een jongen uit Gemonde die op zijn IJslandse pony naar school kwam. Dat beestje stond de hele week tussen de voetbalvelden en De Dommel te grazen.

- ’n Jongen uit Breda kwam op zijn Puch, model buikschuiver dus niet met het karakteristieke hoge stuur. (Hij was fan van The Golden Earrings, die toen doorbraken met That Day).

- Ari Luyben uit Vlijmen, met wie ik bevriend was, had wel het populaire model Puch, ’n witte met hoog stuur. Ik had er later, toen ik 16 werd, zelf ook een, met o.a. een zgn. Telstar-stuur. Ik kwam er af en toe ook mee naar De Ruwenberg.

- Tiny  Brrouwers uit Heesbeen, bij Heusden, (thuis een boomgaard?) die fan was van The Surpremes en The Kinks.

- Opkomst van de beatmuziek, mede door The Beatles, waar ik een groot fan van was en nog steeds ben.

- We moesten vaak de voetbalvelden schoonmaken als er in het weekend kleiduiven schieten was geweest.

- Ik hield met Jeffie Schmit, uit Vught, altijd wedstrijdjes wie het snelste zijn bed kon opmaken.

- Als we een gekookt eitje kregen, dan was dat koud, maar we legden het in de thee zodat het wat warmer werd.

- Heel soms kregen we op woensdagmiddag door de fraters zelfgemaakt ijs.

- Kees (?) Koeleman, van de conservenfabriek uit Ter Aar verkocht chocolade Koetjesrepen en potten piccalilly. Die zette ik in ons klaslokaal in mijn kastje met klepdeksel. Als de frater niet keek, gauw de klep omhoog en mijn vinger in de pot en piccalilly likken. Aan het einde van de dag was mijn vinger geel!

- Ik schopte vaak de bal expres over de muur. Dan ging ik niet alleen de bal halen, maar rende over het hoofdveld van het voetbal en door de struiken naar het hek aan de straat. Iets verder stond op een hoek ’n frietkraam (Jozef van der Donk ????) waar ik dan een frietje kocht. Zo snel als ik kon weer terug, en op het toilet het frietje opeten.

- We kregen wiskunde, niet van een frater, maar van meneer Overbeek uit Gestel.

- De frater die ons Engels gaf, Enhelmundo (?), had zijn eigen methode geschreven.

- Van de frater die ons Duits gaf, moesten we de boekjes min of meer van buiten leren: Kai aus der Kiste en Meine Schuhe sind gestohlen om enkele titels te  noemen.

- We kregen elk jaar een boek met als titel: Toen ik op De Ruwenberg was... Ik heb alleen het boek van 1962-1963 nog. Ik mis helaas ‘63-’64, ‘64-‘65 en ‘65-’66.

(Heeft iemand ze nog en wil die ze kwijt dan houd ik mij van harte aanbevolen!)

- Enkele andere namen dan die ik reeds genoemd heb en die me te binnen schieten, zijn: Gerard van Poppel, een achterneef uit Venlo, Ed Bierens, Jan Smarius en Joop Koch (allen uit Tilburg), Pieter Heesters (Oosterhout), Adri van Spreuwel (Eindhoven), ?? Paardekooper (Noordwijk?), Frank Raaymakers, Tonnie van der Burgt (Peugeot-garage uit Oss), Berrie van Hees (vader café-eigenaar uit Nijmegen) Johnnie Snijders (kon goed biljarten), Pieter Bär (Amsterdam), Emiel Driessen (Veghel, ging op woensdagmiddag paardrijden bij Manege Hemelrijk).

8. Turnclub: Van de turnclub was ik “natuurlijk” ook lid. Ik sta in de tweede “ring”, als meest rechtse van het drietal. Let op de ringen en de touwen daarvan.


Voor straf niet naar huis

Ik zou nog terugkomen op de keren dat ik voor straf in het weekend niet naar huis mocht. Wat ik allemaal uitgespookt heb weet ik eigenlijk niet meer, maar die ene keer vergeet ik nooit. Ik was zestien, had een witte Puch met hoog stuur en een vriendinnetje, Brigitte. Haar naam prijkte op het gele verzekeringsplaatje voor op het spatbord van mijn brommer. In mijn vriendengroep uit Tilburg zat toen ook Hans Mombers uit Loon op Zand, met wie ik in de zesde klas van de basisschool zat en die ik later op De Ruwenberg ook weer tegenkwam. Hij had het daar echter zo gezien. Maar hij had wel een goed idee: Hij zou op een woensdagmiddag met “mijn Brigitte” als “zijn vriendin” op bezoek komen. Eigenlijk moest ik met de wandeling mee, maar hoefde dat niet omdat ik gezegd had dat ik bezoek kreeg. Ik zei er natuurlijk niet bij van wie. Jullie begrijpen het natuurlijk al. De fraters lieten zich door mij natuurlijk niet voor de gek houden en ik zat weer een weekend binnen. Die strafweekenden werden echter een beetje ingekort. Mijn moeder en broer kwamen namelijk op zondagochtend op bezoek, we gingen naar huis en ’s avonds kwam ik weer terug. Verder nooit iets over gehoord.

Brigitte had overigens wel iets leuks gevonden om met mij doordeweeks te communiceren. Bekend was dat brieven, zelfs die van thuis, door de fraters geopend werden. Dus dat was geen optie. Wat deed ze nu: ze schreef haar briefjes op vloeipapiertjes, vouwde die dubbel en plakte die onder de postzegel. Dit is gelukkig nooit ontdekt.

9. Gymzaal tijdens sloop: In deze zaal is vroeger foto 8 genomen. Als je goed kijkt kun je de touwen waaraan de ringen bevestigd zijn nog zien.


10. Cour Superior tijdens sloop: Als je goed kijkt kun je links nog de trap zien staan waarmee je op het dak van het toiletgebouw kon komen om de ballen die erop kwamen, weer eraf te kunnen halen. Op die toiletten at ik mijn stiekem gehaalde frietje op. Bij de bomenrij tussen het voetbalveld en De Dommel, graasde de pony van de jongen uit Gemonde.


Een mooie tijd waar ik regelmatig aan terugdenk

Al met al, zoals gezegd, een mooie tijd gehad waar ik tegenwoordig nog regelmatig aan terugdenk. Wat is namelijk het geval: Ik rijd wekelijks met een oud-leerling van De Ruwenberg, René Welschen - die er al vanaf was toen ik erop kwam - met zijn pony op de koets door de bossen in mijn woonplaats Helvoirt. Mooie herinneringen komen dan boven.

Hopelijk heb ik met mijn verhaal duidelijk gemaakt hoe ik die tijd beleefd heb en misschien komen anderen nu ook op het idee om hun verhaal wat uitgebreider te delen.

Met vriendelijke groeten,

Ton van Poppel

12

Reacties (12)

Mariët BruggemanBHIC zei op 5 augustus 2020 om 11:57 uur

Bedankt Ton, voor je uitgebreide beschrijving van jouw tijd op De Ruwenberg. Het komt op mij over als een strenge tijd, met veel regelmaat en orde, maar zo te lezen heb je er ook een prima basis mee kunnen leggen. Ik las dat je zelf ook in het onderwijs terecht bent gekomen, was je zelf ook een strenge leraar of juist niet? En die straffen die jij kreeg, deelde je die ook wel eens in jouw klas(sen) uit?

Henk van Roosmalen zei op 5 augustus 2020 om 14:17 uur

Beste Ton, wat haal je ook voor mij veel herinneringen op. Ik zat op De Ruwenberg als externe leerling in 1964.
Frater Adelhard was overste en directeur. Ik had ook les van Gérard van Overbeek. Frater Frumentius gaf Engels en Duits....en hoe? Veel geleerd van deze latere Capucijner.
Ik behaalde mijn mulo-diploma, ging naar de havo-top in Schijndel en stroomde door naar de Pedagogische Academie. Waar doorliep ik een van mijn stages??? Jawel op Mavo Ruwenberg, waar inmiddels Frater Benjamin van Pelt, directeur was op een nieuw schoolgebouw net buiten het terrein van de fraters.
In april 1974 vroeg deze frater of ik per 1 augustus 1974 als docent aardrijkskunde de fraterdocent aardrijkskunde wilde opvolgen.
Er waren 3 aspecten:
1. Ik was nog niet geslaagd.
2. Ik was niet bevoegd met mijn PA.
3. Ik moest in november in dienst.

Van Pelt antwoordde:"Jij zorgt voor het 1e aspect en wij de andere twee".
Zo geschiedde. Ik begon aan mijn studie Sociale Geografie en ik hoefde niet in dienst.
In 1985 werd ik er naast Van Overbeek adjunct-directeur.
In 1994 fuseerde Ruwenberg Mavo met Skinle College Schijndel.
Na 20 jaar stapte ik over naar Helicon Opleidingen.
De Ruwenberg heeft mij als mens, als student en als docent/directielid gevormd.
Ik kom er nog vaak.
Zowel bij de oude toren van Cour Holland als op het huidige Elde College.
Bijzonser zeg om dit alles weer terug te lezen, Ton. Bel me een keer. 06 51 21 01 27

Breukers zei op 13 april 2022 om 22:31 uur

Paardekoper's voornaam is Roeland.
Hij kwam bij ons [Hoeve Hemelrijk] op ponykamp.
Ik was indertijd met yem bevriend.

Kees van den Brink zei op 14 april 2022 om 09:12 uur

Ik heb andere herinneringen aan de Ruwenberg, zoals je elders kunt lezen. Ook ik ben uiteindelijk docent geworden. De baan van mijn leven. Waarbij frater Frumentius en frater Henricus een lichtend voor beeld voor mij waren. Toch wat opgestoken! ;)

Justinus Verhoeven zei op 27 november 2023 om 07:04 uur

Ik ben Justin(Justinus) heb op Ruwenberg gezeten in de zestiger jaren misstanden zijn er geweest en ook zelf meegemaakt dat was met gymnastiek soms als we aan het touwklimmen waren schuurde dat dikke touw tegen het broekje en dan kom je daarvan ongewild een erectie wat zo afrekende hebben,als frater selezio als ik zijn naam nog goed herinner dat zag moest je van hem op de bank zitten en dan lag hij terwijl hij naast iemand zat zijn hand erop en friemelde hij net zo lang dat je ervan af was, overigens waren de vele fraters goedgezind en ze hebben op enkele van hen na ons een goed in de maatschappij gezet.

Louis Jacobs zei op 8 december 2023 om 11:18 uur

Ik heb daar in mijn jeugd dingen gezien wat heden ten dage misbruik heet,hier op deze pagina vind ik na lang gebladerd te hebben wat herinneringen.
Dat is jammer genoeg nu ook bij mij weer aan de orde dat latente gevoel,de heer Justinus ken ik persoonlijk niet maar ik weet wel dat dit voorkwam,ben zelf nooit misbruikt maar heb iets van dien aard wel gezien en ben er op een keer erg van geschrokken omdat ik dacht aan een epileptische aanval en gelijk daarna werd hij naar de kleedruimte gestuurd.
Eindelijk komen nu pas de verhalen los maar door verjaring teniet gedaan .
Ik vraag mij dan ook af of deze dienaren van God in de hemel zijn

Thijs de LeeuwBHIC zei op 12 december 2023 om 15:09 uur

Dag Louis, veel dank voor deze reactie, ook dus n.a.v. Justinus' bijdrage!! En zo zullen er vast nog meer zijn toch, die seksueel, geestelijk en/of fysiek misbruik hebben opgemerkt, hebben vermoed dat er 'iets' gebeurde, zonder het precies uit te kunnen leggen, of dingen hebben gezien. Wat je beschrijft is heftig, als je bedenkt wat er dan gaande is geweest. Om zoiets zo jong mee te maken... heel erg dat het dan ook nog veel te lang onder de radar is gebleven. Enorm belangrijk dat op zijn minst dit allemaal wordt gedeeld. Graag tot ziens op de site en nogmaals dank. Hartelijke groet,

Ik denk ook niet dat het toen makkelijk was of überhaupt mogelijk om hier, op wat voor manier ook, over te praten of niet? Dat je echt bij niemand terechtkon.

Nico Willems zei op 28 december 2023 om 07:55 uur

Goeiemorgen met de beste wensen voor het komend jaar.
Ik ben Nico Willems,ik herken veel dingen uit mijn jeugd zat in de jaren zestig bij de broeders van de gouden handen in daar zijn ook nare dingen geweest waar wij destijds geen antenne voor hadden,ook fysiek geweld is vreselijk om dat te zien achteraf,ik weet nog alsof het gisteren is geweest hoe een leerling erg stond te schokken terwijl een broeder hem seksueel betaste en owee als we dit naar buiten brachten zo was dat daar ook,pas later toen de beerput openging kwamen de verhalen los,vriendelijke groet.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 28 december 2023 om 10:13 uur

Bedankt Nico voor het reageren. Als je het al leest lopen de rillingen over het lijf.. En dan die sociale controle inderdaad, de leerlingen die wel meekregen dat er iets vreemds aan de hand was, maar nergens daarmee terechtkonden. (Zie trouwens ook deze pagina over de Ruwenberg: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/jongensinternaat-huize-ruwenberg… )

Alle goeds gewenst voor het nieuwe jaar!

Cees Clabbers zei op 29 januari 2024 om 11:33 uur

Goeie morgen louis er zijn destijds erg heftige gebeurtenissen geweest op internaat de ruwenberg waar we niet over mochten praten voor die broeders was de reden dat het niet openbaar mocht worden en dat deden we ook niet uit angst om gestraft te worden zo gingen ze daar met hun leerlingen om,natuurlijk is het goed dat we er hier over mogen praten maar helaas kunnen we deze beeldvorming wat u beschrijft niet verbannen daar dit altijd onderbelicht is geweest!

Hans Merx zei op 29 februari 2024 om 13:15 uur

Ik was op ruwenberg drie jaar,onze zelfredzaamheid is bij deze broeders gewoon afgenomen we mochten niets erover naar de buitenwereld brengen.
mijn oudste broer maakte mij attent erover. in de tijd dat ik er zat ben ik ook misbruikt onder toeziend oog van frater Selezio,zo moest ik een keer op schoot zitten bij een zwartrok en op en neer gaan,het heeft mijn leven daarna veranderd.

Jan Germans zei op 7 maart 2024 om 10:02 uur

Hallo ik ben in de zeventig,het enige wat mij is bijgebleven naast die vervelende tijd bij die broeders van huize de ruwenberg is dat ik op mijn dertiende van de zenuwen af en toe nog in bed plaste en een serviant broeder mij meenam naar zijn eigen vertrek waar ik verschoond werd en gelijkertijd misbruikt ben door hem,als kind zijnde denk je dan dat het erbij hoort een rubber schort dat hij voorhad gebonden de werkelijkheid is anders geweest naderhand besefte ik dat hij mij misbruikt had daar ik tijdens die hulp van hem ben afgetrokken,ik schaam me om dit te vertellen maar ik loop mijn hele leven hier al mee.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.