Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Kloosters bij Huize Voorburg te Vught

Kloosters

Aan het eind van de negentiende eeuw (1884-1885) werd op het landgoed Voorburg aan de Boxtelseweg een inrichting voor de verpleging van psychiatrische patiënten gesticht door de Godshuizen in ’s-Hertogenbosch. Er verrees een enorm hoofdgebouw naar plannen van H. van Tulder.

Vught, Kapel op Voorburg, c. 1960. Foto: BHIC, fotonr. fotovu_3522
Vught, Kapel op Voorburg, c. 1960. Foto: BHIC

Het was bedoeld voor zowel mannen als vrouwen, die echter strikt gescheiden werden gehouden in twee afzonderlijke vleugels. Zelfs de kapel was door een hoge muur in tweeën gedeeld. De vrouwelijke patienten werden verzorgd door de Zusters van Barmhartigheid van Ronse, de mannelijke door de Broeders van Dongen. Beide congregaties hadden natuurlijk hun eigen klooster op het terrein.

Vught, Zusterklooster op Voorburg, 1982. Foto: BHIC, fotonr. PNB001071007
Vught, Zusterklooster op Voorburg, 1982. Foto: BHIC, coll. Provincie Noord-Brabant

In 1928 ontwierpen de architecten Jan Stuyt en Th.J. Klompers voor de zusters een carrévormig complex, thans De Vijverhof genaamd. Architect J.J. van Dillen bouwde een paar jaar later ook voor de broeders een nieuw klooster. De broeders verlieten het klooster in 1992. De communiteit van de zusters is in 1993 opgeheven. Het gebouw van de broeders kreeg de naam De Klimop en diende als woning voor patiënten. In 2003-2004 is het gebouw gerenoveerd en aangepast aan de eigentijdse woonnormen.

Vught, Broederklooster op Voorburg, 1982. Foto: BHIC, fotonr. fotovu_3536
Vught, Broederklooster op Voorburg, 1982. Foto: BHIC

Het grote hoofdgebouw is gesloopt, de oorspronkelijke villa Huize Voorburg, de vroegere damesvilla en de voormalige broeder- en zusterhuizen bleven behouden, de rest is vervangen door nieuwbouw. De gebouwen maken nog steeds deel uit van de psychiatrische inrichting van de Reinier-van-Arkelgroep.

De vroegere recreatiezaal van de zusters op de noordwestelijke hoek is nu in gebruik als kapel. Boven de hoofdingang in de zuidelijke vleugel bevindt zich een reliëf met een voorstelling van de Barmhartige Samaritaan. In het interieur zijn elementen van de oorspronkelijke indeling en aankleding bewaard gebleven, zoals een veelkleurige tegelvloer met een geometrisch patroon en lambrizeringen van groen geglazuurde tegels in de hoofdgangen.

In de tuin achter het zusterklooster bevindt zich een uit de bouwtijd daterende Lourdesgrot. Tegen de westgevel van de kapel staat een Jozefbeeld, afkomstig van het gesloopte hoofdgebouw van Van Tulder.

Het broederhuis is een klein congregatieklooster in zakelijke baksteenvormen met elementen van de Amsterdamse School. Op de bovenverdieping ligt de gevel voor de broederkamers terug, voorafgegaan door loggia’s met balkons. Haaks op de westelijke gevel staat een drietal aanbouwen en een bakstenen muur voor een binnenhofje. Aan de noordelijke zijde van het kloostercomplex staat een kapel met hoog zadeldak, voorzien van een klokkenstoel met klok.

Bron: Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.

18

Reacties (18)

F. Jeger Ohlenbusch zei op 6 maart 2021 om 15:13 uur

Mijn grootvader J.H. Jeger stierf op 29-08-1943 in Huize Voorburg.
Zou daarvan nog enig archief zijn?

Marilou Nillesen zei op 8 maart 2021 om 08:45 uur

Goedendag, bedankt voor uw bericht. Huize Voorburg valt onder de Reinier van Arkel Groep. Bij Erfgoed 's-Hertogenbosch zijn patiëntregisters bewaard gebleven, zo staat hier:

486.10 Patiëntenregisters In ’s-Hertogenbosch zijn verschillende ziekenhuizen (geweest) Van de bekendste ziekenhuizen, Reinier van Arkel en het Groot Ziekengasthuis (GZG) zijn patiëntengegevens bewaard gebleven. De patiëntenregisters zijn openbaar (via deze link: https://assets.citynavigator.nl/kuma-erfgoedshbosch/uploads/media/580e2…)

U kunt het beste een mailtje sturen naar erfgoed@s-hertogenbosch.nl en daar verder informeren. Succes met uw onderzoek.

Mevrouw V.Binkhorst zei op 3 februari 2022 om 18:10 uur

Beste Marilou Nillesen, heel heel fijn dat u deze informatie geeft. Nu kan ik verdere informatie over de stiefmoeder van mijn vader vinden. Krijg daar al hulp bij. Hartelijk dank, Victorine Binkhorst-Lucassen.

Marilou Nillesen zei op 4 februari 2022 om 14:21 uur

Geen probleem hoor, en graag gedaan. Fijn dat u daar hulp krijgt, hopelijk vindt u antwoord op uw vragen. Veel succes!

Wim Firet zei op 30 augustus 2022 om 16:47 uur

Beste Marilou, in bovenstaande correspondentie heeft u een link toegevoegd welke niet meer werkt. Ook ik ben op zoek naar een patientendossier, n.l. van de oma van mijn vrouw. Zij overleed 1954 en verbleef 20 jaar in deze inrichting. U zou mij zeer goed helpen met een goede ingang naar dat dossier. Bi voorbaat dank. Wim Firet

Piroska van Bedaf zei op 31 augustus 2022 om 10:58 uur

Ik ben ook op zoek naar informatie over mijn overgrootvader (Martinus Beerens, geb. 15-10-1877 te Loon op Zand) die als weduwnaar op 65-jarige leeftijd overleed in Voorburg (Vught) op 10 oktober 1943 en formeel nog in Breda ingeschreven was

Thijs de Leeuw zei op 31 augustus 2022 om 16:02 uur

Beste Wim en Piroska, deze link voert als het goed is naar dezelfde informatie: https://assets.citynavigator.nl/kuma-erfgoedshbosch/uploads/media/580e2…

Mieke Bekkers van den Berk zei op 1 augustus 2023 om 10:47 uur

Graag zou ik inzage willen hebben in het dossier van mijn oom Frans Timmermans, broer van mijn moeder.
Deze man is al op vrij jonge leeftijd (25jaar) opgenomen en zijn hele leven daar doorgebracht.
Wij als nichtjes en neven weten zo weinig van hem omdat mijn ouders daar niet over wilden praten.
Om nog enigszins recht te doen aan zijn leven zouden we graag wat meer over zijn leven willen weten, hopelijk via zijn dossier.
Zou u mij daar wat meer informatie over kunnen geven.
Hartelijke groet,

Norah zei op 1 augustus 2023 om 12:24 uur

Dag Mieke,

Gaat het om Franciscus Timmermans geboren te Schijndel 06-04-1903? Als dit goed is, dan behoort het Stadsarchief 's-Hertogenbosch een patiëntendossier van hem te hebben.
Zie de links, hiervoor vermeld.
Mvg.

Norah zei op 1 augustus 2023 om 23:55 uur

Wat ik wel nog vond is, dat deze Frans Timmermans op 14-09-1934 in "Voorburg" opgenomen is geweest. Je komt dan aan een leeftijd van 31 jaar.

Mieke Bekkers van den Berk zei op 2 augustus 2023 om 09:53 uur

Dag Norah,
Het gaat inderdaad om F. Timmermans geboren 6-3-1903. Hij is dus vanaf zijn 31e tot aan zijn dood op Voorburg geweest.
Ik ben zo benieuwd wat de reden was van zijn lange verblijf daar.
Vandaar mijn behoefte om zijn dossier in te kunnen zien.
Vr. groet,
Mieke

Norah zei op 2 augustus 2023 om 11:58 uur

Hallo Mieke,

Ik begrijp het. Volgens zijn overlijdensakte, overleden den Bosch 18-11-1964, was zijn woonplaats nog steeds in Schijndel. Dit laatste zou een vergissing kunnen zijn, een hulpkoster gaf zijn overlijden aan.
Mvg.

Mieke Bekkers van den Berk zei op 6 augustus 2023 om 16:09 uur

Ik begrijp dat hij tussendoor is overgeplaatst van Voorburg naar de Reinier van Arkelstichting.
Wat was de reden van de overplaatsing. Wat was het verschil tussen Voorburg en de Reinier van Arkelstichting?

Thijs de Leeuw zei op 28 augustus 2023 om 14:25 uur

Dag Mieke, dank voor je bericht. Om deze instelling met elkaar te vergelijken, zou je eens kunnen kijken naar deze (online door te bladeren) publicatie van Ton Kappelhof: https://www.bossche-encyclopedie.nl/publicaties/ton%20kappelhof/reinier… (te vinden op de website www.bossche-encyclopedie.nl). Daarin is volop info te vinden over Reinier van Arkel en Voorburg (en ook Coudewater trouwens, nog zo'n instelling).
Zie ook dit forumbericht op onze website: https://www.bhic.nl/onderzoeken/forum/krankzinnigengesticht-reinier-van… En ook op deze site is veel info te vinden over o.a. deze gestichten en het zoeken in bijbehorende archieven: https://vruger.nl/hetpapierenspoor/
Naast evidente verschillen in onder andere ouderdom van beide psychiatrische inrichtingen (het buitengoed Voorburg werd in 1884 door de Stichting Reinier van Arkel, op dat moment onderdeel van de Godshuizen te ’s-Hertogenbosch, gekocht) zie ik vooral veel overeenkomsten, zoals in de congregaties die de verzorging op zich namen, de Broeders van Dongen en de Zusters van Barmhartigheid van Ronse. In de publicaties over beide lees ik ook over overplaatsingen van broeders en zusters van de ene naar de andere instelling.

Voor Voorburg nog deze (pdf) publicatie: https://www.bossche-encyclopedie.nl/literatuur/geschiedenis%20van%20zor…

Karin de regter zei op 1 februari 2024 om 14:17 uur

Mijn tante Ria of Riet de Regter heeft in Voorburg gewoond en is verongelukt tijdens een groepswandeling onder de trein .haar Graf is nog steeds op de begraafplaats van Reinier van Arkel ik was 6 of 7 jaar toen ze verongelukt is ongeveer in 1973 of 1974.Wie Kent haar nog..ik wil graag n boek schrijven over m'n leven..waar kan ik informatie vinden over M'n tante Ria de Regter?
Mijn naam is karin de Regter en heb veel herrinneringen aan tante Ria en t terrain van huize Voorburg..ook foto's.

Marilou Nillesen zei op 4 februari 2024 om 20:20 uur

Dag Karin, probeer het eens bij Erfgoed 's-Hertogenbosch als je meer wil weten over Reinier van Arkel. Op hun site staat onder meer: "Zie voor een volledig overzicht van de bij het stadsarchief bewaarde registers de inventaris van de Registers van de Burgerlijke Stand en de Bevolkingsregisters van de gemeente ’s-Hertogenbosch en van de vroegere gemeenten Bokhoven, Engelen, Rosmalen en Empel en Meerwijk alsmede die van de psychiatrische ziekenhuizen “Reinier van Arkel” en “Voorburg” te Vught."

En kijk zeker ook op Delpher, de online krantenbank; mogelijk vind je daar meer.

Marijke Hamel zei op 6 februari 2024 om 17:31 uur

Voor Mieke Bekkers:
In de crisistijd werden Reinier van Arkel en Voorburg op directieniveau samengevoegd. Janssens kreeg de algehele leiding. Op Voorburg zouden opnamen en observaties geschieden. Patiënten voor wie therapie zinvol was, bleven op Voorburg. Bejaarde, chronische en rustige patiënten gingen naar Reinier van Arkel.
Uit: Binneveld en Wolf (1985). Een Huis met Vele Woningen. 100 jaar katholieke psychiatrie. Voorburg 1885-1985. Den Bosch. (pagina 95)
Echt een fascinerend boek.

Ton Kappelhof zei op 2 maart 2024 om 08:19 uur

Jullie moeten onderscheid maken tussen de patiëntenadministratie en de patiëntendossiers. De administratie is openbaar en berust in het Stadsarchief 's-Hertogenbosch, dat is Erfgoed 's-Hertogenbosch. De p-dossiers zijn NIET openbaar omdat zij zeer privacygevoelig zijn. Als ze er nog zijn - dat ben ik niet zeker van - dan moet je je wenden tot de Raad van Bestuur van de Reinier van Arkel Groep.

Ton Kappelhof

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.