Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Juvenaat Mariaoord in Vught

Jongens van 12 tot 16 jaar die broeder wilden worden, konden in Vught terecht op juvenaat Mariaoord van de Broeders van Onze Lieve Vrouw van Lourdes (ook wel Broeders van Dongen genoemd). Het juvenaat maakte deel uit van een imposant, voormalig zusterklooster met kapel en bood in de hoogtijdagen onderdak aan maar liefst 100 leerlingen. De nabije villa 'Roucouleur' deed dienst als broederhuis.

Juvenisten (vierdejaars) op het bordes van Mariaoord, 1969 (foto met dank aan Jan van Hout)
Vierdejaars op het bordes, 1969 (foto met dank aan Jan van Hout)


Meisjesinternaat tot begin jaren vijftig

Het jongensinternaat Mariaoord moet overigens niet verward worden met het meisjesinternaat Mariaoord, dat in 1911 op dezelfde locatie in Vught werd gesticht. Dat internaat was bedoeld voor de 'jongejuffrouwen' die les kregen op de kweekschool van de zusters Ursulinen. Daarnaast waren, in de periode 1945-1953, ook de Zusters van Moerdijk op het terrein van Mariaoord te vinden. Zij hadden op deze locatie een onderkomen gevonden na de verwoesting van hun klooster door de Duitse troepen in het najaar van 1944. Zij verbleven in Vught tot in 1953 hun nieuwe onderkomen in Veldhoven gereed was.

De komst van de broeders (1951)

Op het terrein van Mariaoord waren dus lange tijd zusters Ursulinen en in de jaren veertig en vijftig ook Zusters van Moerdijk te vinden. Dit veranderde echter in 1951, toen Mariaoord van eigenaar wisselde. Dat jaar verkochten de zusters Ursulinen al hun Vughtse bezittingen aan de Broeders van O.L. Vrouw van Lourdes, een congregatie die zich toelegde op de zorg, het onderwijs en later ook de missie. De broeders hadden hun hoofdwartier in Dongen. Maar omdat zij daar inmiddels een flink ruimtegebrek hadden, waren zij op zoek gegaan naar nieuwe vestigingsplaatsen. En zo was hun oog gevallen op Vught, waar zij juvenaat Mariaoord stichtten en ook aan de slag gingen als onderwijzers op scholen in de parochie Heilig Hart en de parochie H.H. Paulus en Antonius.

Slaapzaal Juvenaat Mariaoord (foto: Farla, 's-Hertogenbosch, collectie Katholiek Documentatie Centrum 7b256)
Foto: Farla ('s-Hertogenbosch), bron: coll. Katholiek Documentatie Centrum


De broeders begonnen in Vught een juvenaat, waarbij zij de naam Mariaoord behielden. Hun juvenaat was een mulo-opleiding voor aspirant-broeders, met veel aandacht voor godsdienstige vorming. Het juvenaat en ook het broederhuis werden ondergebracht in Villa Roucouleur, een van de voormalige bezittingen van de zusters Ursulinen.

Op het juvenaat verbleven jongens van pakweg twaalf tot zestien jaar en het leerlingenaantal schommelde doorgaans rond de honderd. De directeur van het internaat bezocht scholen, parochies en gezinnen om deze leerlingen te werven. Broeder Laetantius was een van de bekendste directeurs en oversten.

Broeder-onderwijzer Claudius Peijnenborg en een juvenist van Mariaoord, 1956 (foto: collectie Katholiek Documentatie Centrum 1a6175)
Br. Claudius Peijnenborg, 1956 (coll. Katholiek Documentatie Centrum)


Na het juvenaat konden de leerlingen, als hun cijfers goed genoeg waren natuurlijk, hun opleiding tot broeder voortzetten in Dongen. Daar, in het klooster van de broeders, zouden zij dan om te beginnen het 'postulaat' oftewel een proefperiode doorlopen. Daarna volgde het noviciaat. In deze fase van de broederopleiding zouden zij eerst de tijdelijke en later, wanneer het moment van toetreding tot de kloostergemeenschap (congregatie) was aangebroken, de eeuwige geloften afleggen. En dat waren er drie: de geloften van armoede, gehoorzaamheid en kuisheid.

Een verblijf op juvenaat Mariaoord betekende een goed gevuld dagrooster in een sobere, afgezonderde omgeving, zoals ook op andere internaten het geval was. De intensieve godsdienstige vorming hield onder andere een dagelijkse mis, geestelijke lezing tijdens de maaltijden en een jaarlijkse retraite in. De juvenisten werden voortdurend gewezen op hun bijzondere roeping en - zo probeerden de broeders althans - enthousiast gemaakt voor de missie en dan het liefst die van hun congregatie. Een stichtelijke film of lezing zorgde voor afwisseling.

Juvenisten in hun vrije tijd: steltlopen of een potje tafeltennis (foto: collectie Katholiek Documentatie Centrum 7b260)
Coll. Katholiek Documentatie Centrum


Oud-leerlingen van Mariaoord herinneren zich vast nog het voetbal, volleyballen en de vele andere balsporten die op het eigen sportveld werden beoefend, of de verfrissende duik in het door broeders en juvenisten aangelegde zwembad tijdens een warme zomerdag. En dan was er de vijver, waar je met een roeiboot op kon om aan te leggen bij het eiland.

En ze herinneringen zich vast ook nog wel de surveillanten, zoals deze op ieder internaat waakten voor de routine, tucht en natuurlijk de noodzakelijke stilte, en van de studie- tot in de slaapzaal.

In de tweede helft van de jaren zestig kreeg het internaat van de broeders in Vught, net als broeder- en priesteropleidingen in het algemeen, te maken met een dalend aantal aanmeldingen. Veel jongens hielden het bij de mulo-opleiding in Mariaoord, zonder door te leren in Dongen.

In 1968 besloten de broeders om geen nieuwe leerlingen meer aan te nemen. Een jaar later gingen de school en het internaat dicht. De broeders verlieten het terrein.

Juvenisten dekken de tafels in de refter (foto: collectie Katholiek Documentatie Centrum 7b258)
Tafels dekken in de refter (coll. Katholiek Documentatie Centrum)


Bronnen

  • Marcel van der Heijden, ‘Mariaoord en Roucouleur. De Ursulinen en andere bewoners’, in: Vught zicht op vroeger, Vughtse historische reeks (Vught 1997) 107-125.
  • Online fotoalbum Juvenaat Mariaoord (NB. Deze webpagina is niet van het BHIC.)
  • Facebookgroep Juvenaat Mariaoord

Reageren

Reageer hieronder, deel jouw herinningen aan juvenaat Mariaoord en vul deze pagina aan! Foto's zijn ook van harte welkom en kunnen worden verzonden naar info@bhic.nl. Wij voegen ze dan hier toe.

Jan van Hout (intern '65-'69) stuurde deze foto's:

1. Broeders van Mariaoord, 1969. Staand, v.l.n.r. de broeder die natuurkunde gaf (naam onbekend); broeder Edisius (geschiedenis en Frans); broeder Vicaris (muziek); de 'broeder financiën' (gaf geen les): broeder Overste (gaf geen les); broeder Icarus (Nederlands); broeder Arnoldus (vermoedelijk docent Engels, ook had hij een herdershond); broeder Claudius (wiskunde). Zittend, v.l.n.r. broeder Cresentius (groepsleider groep drie en vier); onbekend; broeder Arnulfus (broeder Directeur) en, als laatste, broeder Arthur (groepsleider eerste groep).
1. Broeders van Mariaoord, 1969. Staand, v.l.n.r. de broeder die natuurkunde gaf (naam onbekend); broeder Edisius (geschiedenis en Frans); broeder Vicaris (muziek); de 'broeder financiën' (gaf geen les): broeder Overste (gaf geen les); broeder Icarus (Nederlands); broeder Arnoldus (vermoedelijk docent Engels, ook had hij een herdershond); broeder Claudius (wiskunde). Zittend, v.l.n.r. broeder Cresentius (groepsleider groep drie en vier); broeder Ansco de Gier (groepsleider groep 2); broeder Arnulfus (broeder Directeur) en, als laatste, broeder Arthur (groepsleider eerste groep).


2. Voetbalteam juvenaat. Staand, v.l.n.r. Wim Sanders, Henri van Asseldonk, Wim Kanters, Smolders?, Nick van Casteren, Hans Sprangers, Piet Voets. Onderste rij, v.l.n.r. Hennie IJpelaar, Jackie Maes, Arie van Asseldonk, Mulders?, Boudewijn van Haalen, Jan van Hout.
2. Voetbalteam juvenaat. Staand, v.l.n.r. Wim Sanders, Henri van Asseldonk, Wim Kanters, Henk van Beers, Nick van Casteren, Hans Sprangers, Piet Voets. Onderste rij, v.l.n.r. Hennie IJpelaar, Jackie Maes, Arie van Asseldonk, Mulders?, Boudewijn van Haalen, Jan van Hout.


Bekijk ook

Internatenkaart

53

Reacties (53)

Gerard H.A.A. de Bie zei op 19 maart 2019 om 10:20 uur

= "En dan waren er de vijvers," Bij mijn weten was er maar één vijver, althans in de periode 1966-1969 met inderdaad een eiland maar ook aan de achterzijde van de vijver een loopbruggetje. Misschien dat daar achter ooit eens een 2de vijver was, maar niet tijdens die laatste jaren althans.
= de onder het verhaal vermelde info voor bij foto -2- zou moeten zijn " Juvinisten opdekken de tafels in de "Refter" [= dagelijkse eetzaal die ook wel gebruikt werd voor film- en toneelvoorstellingen, als ook andere samenkomsten voor alle juvinisten samen ]. Het opdekken en na het eten weer afhalen en vervolgens de afwas ging in beurtdiensten. Om de week was een andere zaal aan de beurt. Je had zaal =1= t/m =4= die doorgaans gekoppeld waren aan de (M)ulo-klassen =1= t/m =4=.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 19 maart 2019 om 10:52 uur

Dat gaan we zeker aanpassen, Gerard, bedankt!

Jan van Hout zei op 19 maart 2019 om 16:44 uur

Ik was één van de juvenisten in de periode 1965-1969. Ik kijk met plezier terug op deze periode. Je had hier toen 100 vrienden met wie je kon voetballen, tafeltennissen of wat dan ook. Mede door de discipline heb ik mijn Mulo diploma gehaald. Ik heb nog een foto van mij toen ik in het eerste jaar kwam en een foto waar de hele groep op het bordes zit. Ik wil die graag toevoegen.

Marilou NillesenBHIC zei op 20 maart 2019 om 10:01 uur

Ah, dat zou mooi zijn, Jan! Er is nog geen mogelijkheid om zelf een foto toe te voegen maar als je deze mailt naar info@bhic.nl ovv Juvenaat Mariaoord in Vught, dan zetten we hem hierbij.

Alvast dank!

Henk van Hees zei op 1 april 2019 om 13:20 uur

Van 1965 tot 1969 volgde ik de mulo opleiding op Mariaoord. Wij waren geen juvenisten maar kwamen met een groepje van de Steffenberg. De opleiding was erg goed en ook ik heb heel goede herinneringen aan tijd die ik daar doorbracht!

Thijs de LeeuwBHIC zei op 1 april 2019 om 13:48 uur

Goed om te horen, Henk, dat je zo'n mooie tijd hebt gehad op deze kostschool! Waarom zijn jullie toen trouwens met een groepje overgestapt van de Steffenberg naar Mariaoord?

Thijs de LeeuwBHIC zei op 1 april 2019 om 14:17 uur

@Henk: ik zie dat je ook op het verhaal van De Steffenberg hebt gereageerd, en zodoende mijn bovenstaande vraag al hebt beantwoord : ) bedankt.

Henk van Hees zei op 1 april 2019 om 14:22 uur

Voor mij was het gymnasium te zwaar volgens de paters. Door erge heimwee had ik veel gemist in de aanvang van dat jaar. Omdat ik na dat jaar wel goed over de heimwee heen was kon ik gebruik maken van de mogelijkheid om op de Steffenberg te blijven en vandaaruit de mulo te gaan volgen op Mariaoord. Daar heb ik Mulo A en B met facultatief middenstandsdiploma gehaald.

Jan Van Hout zei op 1 april 2019 om 14:57 uur

Ik weet nog wel wie "Henk van Hees" was/is. Hij en nog één of twee jongens kwamen iedere dag van de Steffenberg om bij ons de lessen te volgen. Henk was ook bij de laatste reünie van Mariaoord. Ik had toen even moeite om dat weer op te halen. Zij woonden niet bij ons, maar hadden blijkbaar toch naar de zin op de Glorieuxlaan.

Henk van Hees zei op 1 april 2019 om 16:42 uur

De groep was wat groter Jan! Kan me nog zeker 7 namen herinneren!

Jan Van Hout zei op 1 april 2019 om 16:53 uur

hahaha, voor mij waren het maar drie, die in herinnering zijn gebleven, waaronder jij en Wil Hogendoorn? Of zoiets, volgens mij kwam die uit het Westland. Die anderen heb ik niet meer op mijn scherm.

Guus van Beek zei op 23 mei 2019 om 09:42 uur

Het was zeker een leuke tijd. Ik heb ook op de Steffenberg gezeten. Ben later naar Mariaoord gegaan. Heb nog het periodiek "Ons Juvenaat" geïllustreerd. Henk van Hees (uit Oss) kan ik me nog goed herinneren. Ben helaas veel foto's van die tijd kwijtgeraakt. Dus het was goed om de link te hebben van het 'Online fotoalbum'.

Henk van Hees zei op 23 mei 2019 om 22:52 uur

Hallo Jan van Hout. Dat was Wim Hoogendorp en die kwam uit Den Haag dacht ik. Hallo Guus van Beek. Jou herinner ik me ook goed. Je was op de Steffenberg de eerste met wat langer haar! En volgens mij woonde je destijds in Tiel waar je vader een gemeenschappelijk in- en verkoopbureau aan huis runde?

Guus van Beek zei op 26 mei 2019 om 09:24 uur

Hallo Henk van Hees. Ja over dat 'lange' haar zijn er destijds veel discussies gevoerd op de Steffenberg (maar ook thuis). Het is er nu wel af. Wij woonde inderdaad destijds in Tiel en ik kan me herinneren dat mijn eerste ervaring met het concept "Carnaval' bij jullie thuis in Oss was.

Ad Eikenaar zei op 12 januari 2020 om 17:53 uur

Dag Thijs,
Je schrijft een verhaal dat me na aan het hart ligt. Ook ik was juvenist. Ik kwam op het juvenaat in 1960 in het tweede jaar van de MULO. We hadden aardige leraren, allemaal broeders. Behalve de gymleraar, een zekere Dröge. Ik herinner me van hem dat we in de barre winterkou in onze dunne gymkleren rondjes moesten rennen rond de vijver. Hijzelf stond dik gekleed op het achterbordes van het gebouw. In jouw verhaal heb je het over een surveillant broeder Claudius. Dat klopt niet. Hij was leraar. Van hem kreeg ik algebra en meetkunde en natuurkunde. Dat waren niet mijn sterkste vakken. Leerlingen die het niet bij konden benen, werden door hem met de achternaam genoemd. De betere leerlingen met hun voornaam. Hij had leerlingen die hij opvallend voortrok. Zo herinner ik me een leerling die steevast door hem Tukkertje werd genoemd omdat hij uit Delden kwam. Ik kan me niet herinneren dat hij ooit iets positiefs tegen me gezegd heeft. Op de lange duur werd ik bang van hem en als hij mijn naam noemde: De volgende som is voorrrrr EIKENAAR! dan schoot ik in een bewustzijnsvernauwende kramp. Gelukkig waren de andere leraren veel kindvriendelijker. In de studielessen zat ik met mijn tafeltje tegen de lessenaar. Als Claudius de begeleidingsbeurt had, werd ik onpasselijk van zijn asbak die vrijwel onder mijn neus stond en waar hij bruin stinkend speekselsap uit zijn kromme lurkpijp ingoot.
De enige genoegdoening tegenover die Claudius was mijn eindexamen met een tien voor natuurkunde, een acht voor meetkunde een zes voor algebra. Die heb ik niet dankzij, maar ondanks hem gehaald. Ik kon niet wachten om hem mijn cijferlijst te laten zien. Ik zie hem nog spottend voor me knielen op de zwart witte tegels van de gang in Mariaoord.....

Thijs de LeeuwBHIC zei op 20 januari 2020 om 09:00 uur

Mooie bijdrage, Ad, bedankt daarvoor. Allemaal heel levendige herinneringen. Kan me voorstellen dat juist zulke eigenaardigheden van zo'n docent je goed bijblijven en ook zoiets specifieks als zo'n asbak met bijbehorend ritueel.. gadverdamme zeg.
Mooi trouwens, die afsluiting met de uitstekende cijfers. Nogal lullig dat er dan zo spottend over wordt gedaan, maar goed het zal de man wel typeren en jij was er toen gelukkig klaar mee.

De passage over broeder Claudius zal ik trouwens aanpassen. (Dat 'surveillant' stond geloof ik in het fotobijschrift en dat heb ik op goed vertrouwen overgenomen, maar dat klopt dus dan niet.)

Ted de Leest zei op 8 juli 2020 om 12:05 uur

Hallo, zelf juvenist geweest in de laatste twee jaar van het bestaan van Juvenaat Mariaoord.
wat betreft de foto van de broeders is de Broeder tussen Broeder Cresentius en Broeder Arnulfus, Broeder Ansco de Gier, groepsleider van groep 2.
Hij was onze groepsleider en laatste omdat na dit schooljaar Juvenaat Mariaoord zijn deuren sloot.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 8 juli 2020 om 12:51 uur

Dank voor je reactie Ted. Ik ga de namen aan het bijschrift toevoegen. Hoe heb je jouw tijd op het juvenaat ervaren? Bijzonder om tot die allerlaatste lichting te behoren.

Ted de Leest zei op 8 juli 2020 om 18:31 uur

Beste Thijs, ik lees hier met name herkenbare positieve verhalen over Mariaoord, maar er is ook een andere kant die ook gezegd mag worden. Hierbij mijn bijdrage.

Als oudste kind uit een groot Brabants katholiek gezin uit Lieshout ging ik op 12-jarige leeftijd naar Juvenaat Mariaoord. Ik had destijds niet de intentie om Broeder te worden, ik werd naar het Juvenaat gestuurd om een degelijke opleiding te krijgen in een gedisciplineerde omgeving. Ik heb gemengde gevoelens over die tijd. We mochten alleen met schoolvakanties naar huis, tussendoor probeerden mijn ouders op bezoek te komen. Dat gebeurde helaas niet vaak, mijn ouders hadden destijds geen auto, dus moest de reis met openbaar vervoer gemaakt worden. Dat koste veel tijd en dat laatste hadden mijn ouders niet. De enigste dag dat bezoek was toegestaan was de zondag. Mijn ouders waren op zondag weliswaar beiden thuis, maar met nog 6 kinderen, die vanzelfsprekend de nodige aandacht opeisten, was een reisje naar Vught niet eenvoudig. Ik denk dat ik, o.a. door het weinige contact met mijn familie, vervreemde van mijn vertrouwde gezinsomgeving en dat merkte ik pas echt toen ik na twee jaar juvenaat weer thuis kwam wonen. Ik heb eigenlijk daarna nooit meer kunnen wennen thuis.
Op het juvenaat maakte ik al snel vrienden, zowel met klasgenoten als Broeders. Ik was best een goede leerling, maar blonk niet uit in sport. Mijn passie was schaken en piano spelen. Ik was best een goede schaker en speelde met de jongens, Broeders en in competities, ook buiten de school. De opleiding was degelijk en gelukkig niet met overdreven veel godsdienstonderwijs. We maakte regelmatig uitstapjes met elkaar, naar de bioscoop, met de wandelvereniging en schoolreisjes. We wandelde meerdere keren naar Den Bosch, dat vond ik fantastisch. Den Bosch maakte een betoverende indruk op mij als kind. Na mijn studie heb ik me gevestigd in Den Bosch en woon er nog steeds met plezier.

We hadden als jongens weinig privacy in Mariaoord, we sliepen op grote slaapzalen met alleen een kast tussen de bedden. Jezelf wassen deed je tussen in een rij van wastafels en medeleerlingen. Alleen bij het wekelijkse douchen had je wat privacy. Toen de puberteit aanbrak en jongens door sommige Broeders als “prooi” werden gezien begon dat gebrek aan privacy me op te breken. Je had daar nu eenmaal niet de mogelijkheid een deur achter je dicht te doen wanneer je ging slapen, maar ook overdag was je niet altijd veilig. In het tweede jaar op het juvenaat lag ik vaak lang wakker en was ik bang omdat elk moment een broeder je uit je bed kon plukken en meenemen naar zijn kamer. Dit is de negatieve kant van mijn ervaringen over Juvenaat Mariaoord en deze ervaringen zijn heel bepalend geweest voor de rest van mijn leven. De meeste Broeders waren overigens bijzonder aardig en waren zover ik weet niet betrokken met misbruik. Het regime ervaarde ik niet als streng en zover ik me herinner werd er nauwelijks gestraft.

Na twee jaar kwam er een einde aan Juvenaat Mariaoord, een absoluut einde omdat het Juvenaat opgeheven werd. Ik kwam weer bij mijn ouders wonen, getekend door allerlei ervaringen, ik durfde mijn geheimen echter met niemand te delen. Ik ging naar Gemert om de middelbare school af te maken. Ik had moeite met alles, naast sport ook met nieuwe vrienden maken en met studeren, dat laatste deed ik op de automatische piloot. Gelukkig kon ik de middelbare school wel met een diploma afsluiten. Ik woonde tot mijn 21ste thuis, maar thuis heb ik me na de periode Juvenaat nooit meer gevoeld en toen ik op 21-jarige leeftijd op kamers ging wonen voelde dat als een opluchting omdat ik vanaf toen de regie over mijn leven terugkreeg.

Thijs, dit is mijn verhaal in vogelvlucht en mijn bijdrage over Juvenaat Mariaoord te Vught.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 14 juli 2020 om 16:58 uur

@Ted: heel hartelijk dank voor het delen van jouw verhaal. Een verhaal dat zeker (juist, zou ik zeggen) óók verteld moet worden. Op onze internatenpagina's willen wij daar alle ruimte voor bieden en we zien gelukkig ook steeds meer, dat oud-leerlingen ook zulke verhalen durven te delen. En daar wordt dan eigenlijk altijd heel respectvol op gereageerd - dat was in het begin natuurlijk nog maar afwachten, maar het is prachtig om te zien hoeveel wederzijds begrip er is.

In welke periode was jouw verblijf op Mariaoord trouwens? Wat me opvalt bijvoorbeeld is je beschrijving van de slaapzaal met lange rijen bedden met minimale afscherming - bij sommige internaten zie je dat zulke zalen in de Sixties plaats gingen maken voor meer afgeschermde chambrettes met een doek ervoor of zelfs eigen kamertjes, maar dat was bij jou dus nog bij lange na niet het geval en dat is dus eigenlijk ook nooit geweest als ik het goed begrijp, want je hebt er tot het einde, de sluiting van het internaat gezeten.

Wat me ook opvalt is dat je het regime niet als streng hebt ervaren, maar zo'n gebrek aan privacy en dat als "prooi" gezien worden door sommige broeders is dan weer erg heftig. Ook hoe dit kostschoolverblijf van invloed is geweest op je verdere leven.

Nogmaals dank voor je bijdrage en voel je vooral vrij om nog meer te vertellen. Om maar een voorzetje te doen: Hoe heb je die eerste en ook je laatste dagen op deze kostschool ervaren? En ik ben ook erg benieuwd naar hoe je ouders die periode hebben ervaren, hoe was dat contact met het thuisfront en de situatie dat je ineens weer thuis was door de sluiting van het internaat?

Graag tot ziens op de site.

Ted de Leest zei op 14 juli 2020 om 19:13 uur

Beste Thijs, dank voor je reactie op mijn bijdrage. Zoals hierboven geschreven, zat ik in de laatste lichting jongens van het toenmalige Juvenaat Mariaoord. Dat waren de schooljaren 1967-1968 en 1968-1969. Toen ik/wij in groep-2 kwamen was er geen nieuwe groep-1 meer. Het regime ervoer ik niet als streng, het was een gedisciplineerde omgeving wat betreft school- en studietijden, maaltijden en kerkbezoeken. Komende uit een groot, druk en soms chaotisch gezin gaf me dit juist houvast. Naast studie was er veel ruimte voor ontspanning, sport, muziek en andere hobby’s. Er was een zwembad, roeivijver en sportvelden, kortom een omgeving waar ik het als jonge knul best naar mijn zin had.

Naast die prettige faciliteiten kregen de jongens persoonlijke aandacht van de Broeders, iets wat ik fijn vond en nodig had. Ik hoefde daar niet om te vragen, de aandacht was er. Thuis was persoonlijke- en warme aandacht niet iets vanzelfsprekend.

De eerste dagen en weken in Mariaoord waren niet echt gemakkelijk voor me, zover ik me herinner. Ik was destijds een verlegen jongen die niet liet zien dat hij heimwee had of dat besprak, ik miste vooral heel erg mijn moeder. Het contact tussen de vakanties ging via brieven, kaartjes en incidenteel via de telefoon. Ik raakte overigens best snel gewend doordat ik leuke vrienden kreeg en me naast de studie goed kon vermaken.

In dat eerste schooljaar had ik geen last van de grote slaapzalen. Het waren slaapkamers waar we met zo’n 10 jongen sliepen met alleen een kledingkast tussen de bedden. We sliepen thuis ook met meerdere jongens in een slaapkamer dus was dat me niet vreemd. Dat eerste jaar verliep eigenlijk prima, ik had het naar mijn zin in Mariaoord.
In het tweede schooljaar veranderde dat en miste ik al gauw een eigen plekje en bescherming. Ik en andere jongens werden geconfronteerd met broeders die ongezonde belangstelling voor ons kregen. Ik was bleu, wist niets van seksualiteit, was nieuwsgierig en durfde me niet te verweren tegen hun avances.

Ik veranderde dat jaar van een blij kind naar een bang kind dat gevangen zat in een beklemmende omgeving. Zo ben ik na dat schooljaar thuisgekomen. Mijn moeder vond dat de periode Mariaoord me goed had gedaan, ik was een veel rustiger kind nadien!
Ik was bijna 30 jaar oud toen ik mijn ouders vertelde over mijn ervaringen. Ik heb het lang niet durven te vertellen en ik wilde ze niet met de mijn ervaringen confronteren.

De kerk heeft zijn excuses aangeboden en hebben me financieel gecompenseerd voor het geleden leed. Met dat laatste ben ik het echter niet eens. Het leed is überhaupt niet afkoopbaar en van het luttele bedrag waarmee ze mij hebben willen compenseren voelen ze geen centje pijn. Het excuus voelde als welgemeend, maar ondertussen twijfel ik aan die oprechtheid. Ik zie helaas weinig hervormingen in de katholieke kerk, dat mijns inziens nodig is om een einde te maken aan deze praktijken en nieuwe slachtoffers.

Groet, Ted

Thijs de LeeuwBHIC zei op 21 juli 2020 om 11:04 uur

@Ted: fijn dat je er nog meer over wilde vertellen, wederom met veel interesse je bijdrage gelezen o.a. wat je schrijft over de reactie van je ouders. Wat je op het laatst schrijft: dat stemt dan weer niet hoopvol inderdaad, als fundamentele hervormingen uitblijven. Anders blijft het toch vooral een kwestie van reageren en schadebeperking in plaats van voorkomen...
Graag tot ziens op de site.

Hen van Beers zei op 2 augustus 2020 om 16:23 uur

Ik zag zojuist n foto
Geplaatst door Jan v Hout interne leerling 1965 1969.
Ik zag mezelf ook staan . Helaas zonder mijn naam.
Bovenste rij precies in het midden.
Henk van Beers uit Oirschot.

Mick van Gerwen zei op 3 augustus 2020 om 09:29 uur

Hallo Henk, Ik heb je naam bij de foto gezet. Hoe heb jij je tijd op het juvenaat ervaren? Herken je jezelf een beetje in de hierboven vertelde verhalen?

Gerard H.A.A. de Bie zei op 10 augustus 2020 om 15:16 uur

Ik heb van dit Juvenaat ook maar een Facebook-site; =Mariaoord juvenaat= gecreëerd omdat je hier niet eindeloos foto's bij kunt voegen. Ik heb altijd gedacht dat dit Juvenaat het adres Glorieuxlaan 1 had. Echter Wikipedia zegt nr 6 . Nu kan dat in de tijd veranderd zijn. Was het adres in de tijd van dit Juvenaat ; Glorieuxlaan 1 of toch niet ? Wellicht heeft iemand nog een briefkaart die je in het snoepwinkeltje kon kopen waar het op staat.

Ad Eikenaar zei op 16 augustus 2020 om 17:53 uur

Beste Gerard,
Voorheen heette de Glorieuxlaan, genoemd naar de stichter van de congregatie, Zandstraat. En toen was het Zandstraat 1. Dus jouw geheugen - althans wat dit punt betreft - klopt. Nou ik je toch aan de (schrijf)lijn heb: ik was op Mariaoord van 1960 tot 1964. Er was toen ook een juvenist met de naam De Bie. Ik herinner hem alleen als de jongen die bij de ochtendstudie ( tussen ontbijt en begintijd lessen) de klas in kwam om te zeggen dat we moesten douchen. Hij had donker haar, een brilletje op. Was dat familie van jou?
In een eerdere reactie schrijf je over de vijver. Je hebt gelijk: er was er maar één. Dat bruggetje ging over een kleine uitstulping. Er zwommen van die grote eenden. Ik herinner me dat een eend was vastgevroren met zijn poten in het ijs. Hij ging daarna verder door het leven met stompjes. Lastig zwemmen voor zo'n beest.
Tenslotte wordt er ergens in de verhalen geschreven over een zwembad. Dat zwembad is aangelegd in de tijd dat broeder Henricus directeur was. Dat moet dus geweest zijn rond 1963. Wij als juvenisten sjouwden dan met kruiwagens zand naar de plek naast de filmzaal, ergens achterin de tuin. Er werd een dijk aangelegd, een ophoging om het bad te maken.Ik herinner me ook dat de dijk op enig moment brak en al het water door die grote bomenlaan achter het juvenaat wegstroomde. Later is het allemaal hersteld en op foto's kan ik zien dat er ook daadwerkelijk in dat door ons aangelegde bad is gezwommen. Ikzelf heb dat genoegen niet meer gehad. Wij gingen - en dat moest het erg warm zijn - zwemmen in de IJzeren Man. Een flink eind lopen vanaf het juvenaat.

Gerard H.A.A. de Bie zei op 18 augustus 2020 om 12:14 uur

Dank je Ad Eikenaar voor de bevesiging dat m'n geheugen toch nog in goede staat is ;o).
Wat die Juvenist de Bie betreft hij staat waarschijnlijk hier op afgebeeld ; https://myalbum.com/photo/UiLNHSuvjDM9/1k0.jpg en ik (her)ken hem niet.
= Wat de vijver(s) betrefd dacht ik ook dat er maar éen vijver was ... tot dat ik het foto-album van de Reünie uit oktober 2009 van Peter Corssmit op facebook : Mariaoord Juvenaat had bekeken. Daar zag ik op een foto ook nog een klein vijvertje achter het Rectoraat ( woning van Broeder Directeur ). Ik heb alleen Broeder Arnulfus als Broeder Directeur gekend in de periode1966 / 1969.
= Ad Eikenaar leuk dat je nog over de aanleg van dat zwembad weet. Dat is dus maar een jaar of zes ( 1963 - 1969 ) in gebruik geweest door het juvenaat.
= Wat de IJzeren Man betrefd. Ik kan nog herinneren dat wij met de Zaalgroep er op een zonnige dag vlag-verovertje hebben gespeeld. Erg leuk en spannend. Maar zwemmen hebben we er niet gedaan

Jac Naus zei op 24 december 2020 om 15:58 uur

Graag zou ik met Ad Eikenaar nog eens terugkijken naar die mooie periode op Mariaoord en wat ons daarna is overkomen!

Gerard H.A.A. de Bie zei op 24 december 2020 om 17:58 uur

Reactie op eerste reactie en die van @ Ad Eikenaar recent hiervoor Iv.m. vijver cq vijvers. In het foto-materiaal van Peer Corssmit in de facebooksite "Juvenaat Mariaoord ... " ontdekte ik een foto van inderdaad een tweede vijver . Hij blijkt te liggen tussen het (toen) voetbalveld en het (toen) Rectoraat.

Ad Eikenaar zei op 30 december 2020 om 12:41 uur

Via Messenger heb ik Jac een bericht gestuurd

Martien Vullings zei op 11 januari 2021 om 12:13 uur

Ik ben in 1953 naar het Juvenaat gegaan in Dongen.
Een jaar later verhuisden we naar Mariaoord in Vught.
Daar ben ik 2 jaar geweest en toen mocht ik van de directeur, Br. Fidelus
Maria niet meer terugkomen na de zomervakantie. Waarom ? Dat is altijd
onbekend geweest. Nu, ongeveer 6 jaar geleden, is me alles duidelijk geworden; Fidelus wilde meer met me maar door me naar huis te sturen kon hij zichzelf beschermen. Ik werd gebeld door oud Juvenisten en
door advocaten om te vertellen of Fidelus ook "aan mij had gezeten".
Gelukkig niet dus. Ik heb nog foto's van Juvenisten in die jaren en ik heb
later jarenlang vriendschap gehad met Carel Voets, ook uit Eindhoven.
Ik zou Joop van Boxtel uit Boxtel en Marinus Gordijn uit St.Oedenrode
nog wel eens willen ontmoeten; ik heb veel herinneringen aan hen.
Ik zou nog veel meer kunnen vertellen maar wellicht een andere keer.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 12 januari 2021 om 08:42 uur

Wat een verhaal Martien... goed dat dit boven water is gekomen en stappen zijn ondernomen. Kijk je sinds dat telefoontje ook anders terug op je verblijf? Als je meer wilt vertellen dan ben je van harte welkom. Het is belangrijk dat deze verhalen over het kostschoolleven bewaard blijven. Dank voor je bijdrage.

Ad Reijbroek zei op 19 januari 2021 om 15:01 uur

Ik was Juvenist 67-69 op Mariaoord. In dezelfde schoolbank als Ted de Leest bij Engels van broeder Arnoldus. Inderdaad met herdershond en ook spannende verhalen over Duitsers in het koepeltje boven op het dak. Daar gingen we iets mee doen.
Ik heb de brief (19 april 1968) van de aangekondigde sluiting van Mariaoord van broeder Directeur, een foto van de vijver met roeibootje en bruggetje en eentje waarop Willy van den Elzen, Andre van der Horst, Henk van der Aa en ik de koffers pakken om in de kever naar Boekel te gaan. Gerard, de groeten van Coen.














Gerard H.A.A. de Bie zei op 19 januari 2021 om 17:09 uur

Dank je Ad doe je neef maar de groeten terug. leuk dat je hier wat herinneringen plaatst. We hebben ook foto's op facebook waar jij op staat. Zou leuk zijn als wat jij hebt er ook op stond. Ted en Peter hebben er ook al op "gedoneerd" . Wellicht wil BHIC het ook wel toegestuurd zien. Groeten Gerard#

BHIC : Telefoon: 073-6818500 E-mail: vragen@bhic.nl Whatsapp: 06-12887717

Ad Reijbroek zei op 20 januari 2021 om 11:15 uur

Gerard, ik zit niet op Facebook. Kan ik iets naar jou toe mailen?

Thijs de LeeuwBHIC zei op 20 januari 2021 om 11:19 uur

@Ad: de brief en foto's zijn ook bij ons / BHIC zeker welkom, Gerard gaf je al de contactgegevens. Ik zou ze dan hier aan je reactie kunnen toevoegen. En als we achter de schermen mailadressen kunnen uitwisselen voor je, dan geef maar een seintje! Hartelijke groet,

Martien Vullings zei op 23 januari 2021 om 16:26 uur

Ik heb 'n vraag aan Thijs van Leer:
Ongeveer 10 jaar geleden kreeg ik 'n uitnodiging in mijn brievenbus voor een reunie van Juvenisten die gehouden zou worden in Kasteel Maurik in Vught. De kosten bedroegen fl. 75,- p.p. en dat vond ik te duur.
Ik werd afgekeurd toen ik 38 jaar was en moest leven met echtgenote
en 3 kinderen van 'n Invaliditeitspensioen. Uitspattingen waren niet aan de orde in die jaren. Maar ik heb me altijd afgevraagd: wie heeft lijsten van namen van oud-juvenisten om zoveel uitnodigingen te kunnen versturen ?? Weet jij hier nog iets van Thijs ? Ik merk aan de verhalen die men schrijft, dat het steeds gaat over de laatste jaren van het Juvenaat terwijl ikzelf alleen maar kan praten over de jaren 1953 t/m 1955. Ik begrijp dat de mannen van die jaren nu 80 jaar of ouder zijn, net als ikzelf, maar je begrijpt dat mijn belangstelling uitgaat naat mannen uit "mijn tijd". Kun jij me op weg helpen Thijs; ik zou je erg dankbaar zijn. Met 'n groet uit Veldhoven, Martien Vullings.

Gerard H.A.A. de Bie zei op 23 januari 2021 om 17:47 uur

Beste Martien Vullings . Heb een Facebooksite aangemaakt : Mariaoord Juvenaat. Daarop staan ook foto's uit jouw tijd echter zelden namen. Twee groepsfoto's uit 1956 hebben wel namen n.l. : Ludo van Veldhoven, Jos Wuyts, Frans van Veldhoven, Peter van den Heuvel ( toen uit Valkenswaard ), Jos v. Gompel, Hans van Gogh, Peter Strijbos ( toen uit Valkenswaard ),
Jack Lathouwers, Nard v.d. Ven, Ton v. Tilburg, Dhr. v.d. Ven, Pieter Verdijk . En de andere foto uit het zelfde jaar : Peter Strijbosch , Peer van den Heuvel , Peter Boeren , Ludo van Velthoven , Wim Maagd , Jan Smeets , J... van Vliet , ...... ? , Wim Melis en Henri Wassink (?). Misschien zijn er namen bij die je wat zeggen en kun je ze via Facebook of Google vinden. p.s. Ik kon ook niet naar die reünie omdat ik mantelzorger was voor m'n dementerende moeder toen, maar heb er intussen wel vele foto's van op de facebook-site.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 25 januari 2021 om 07:55 uur

Dank voor je reactie Martien. Ik zie dat Gerard je al in de goede richting heeft gewezen, ik zou zeker eens een kijkje nemen op de Facebook pagina. Misschien dat iemand daar de organisator van die reünie in Vught kent.
In het archief van de Broeders van Dongen, bewaard door het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, vind ik helaas ook geen lijsten van juvenisten. Voor Mariaoord in Vught bewaren zij wel diverse fotoalbums. Het enige document daar, dat misschien namen bevat of op zijn minst aanwijzingen of/waar deze bewaard worden, is een "Kroniek van Juvenaat Mariaoord, 1953-1969", link: https://www.erfgoedkloosterleven.nl/zoeken/collecties-zoeken.php?mivast…

Je zou het Erfgoedcentrum kunnen mailen met je vraag, omdat zij in meer detail kunnen nagaan of ergens in dat omvangrijke archief misschien nog namenlijsten te vinden zijn. Contactgegevens vind je hier: https://www.erfgoedkloosterleven.nl/contact/contact.html

Ted de Leest zei op 25 januari 2021 om 09:43 uur

Beste Martien, je zou dhr. Piet van de Wiel een e-mail kunnen sturen. Hij was een van de organisatoren van de reünie. pvdwiel@home.nl
Groet,
Ted

Thijs de LeeuwBHIC zei op 25 januari 2021 om 11:56 uur

@Ad: je brief en de twee foto's zijn aan je reactie toegevoegd, dank!

Joop Swaans zei op 11 december 2021 om 18:09 uur

Lectori Salute
Ik had op een andere onderafdeling al een reactie geplaatst. Maar hier lijkt het de beste plek. Ik ben op zoek naar informatie over Juvenaat Mariaoord en dan met name over de periode 1960 tot 1965. Een en ander omdat ik aan een artikel werk over de Nieuwkuykse kunstenaar en muzikant Legs (Lex) Boelen. Hij heeft in die periode als 'intern' zijn ULO-opleiding op dat juvenaat genoten. Ik ben vooral op zoek naar de figuur van Broeder Amator Kappee die Legs -naar verluid- geïnspireerd heeft tot zijn latere artistieke missie.
Ik heb in 'myalbum' een foto van Lex ontdekt waar hij gitaar speelt in het schoolbandje 'The Dutch Shamrocks'. Daar zou ik wel wat meer over te weten willen komen. Daarnaast ben ik benieuwd of er oud-leerlingen zijn die zich Lex nog herinneren uit die tijd.
Bij voorbaat dank voor eventuele reacties, Joop

Gerard H.A.A. de Bie zei op 12 december 2021 om 17:08 uur

Beste Joop Swaans,
Ik heb van Lex Boelen een tweetal gitaarlessen gehad op juvenaat Mariaoord en ben ook nog een keer met hem samen naar de repetitieruimte van hun toenmalig popgroep in het gebouw geweest. ik vermoed dat dit vlak voordat ie het juvenaat verliet is geweest in 1968.
Verder heb ik er geen specifieke herinneringen aan.
Ik heb toevallig afgelopen jaar nog wel een sumiere mailcorrespondentie met hem gehad doordat ik een mooie zwart/wit foto aan een amateur foto-inkleurder had aangeboden die Lex via-via bereikte.
Ik heb hiervan iets weergegeven op onze facebook-site :
" Mariaoord Juvenaat tot 1 juli 1969 te Vught op Glorieuxlaan 1 "...Groep (Openbaar)...·10 leden.

Gerard H.A.A. de Bie zei op 26 juni 2022 om 13:35 uur

"Juvenaat" : https://nl.wikipedia.org/wiki/Juvenaat

Grappig de naam juvenaat hangt etymologisch samen met juveniel.
En een juveniel is een jeugdig organisme, een niet-geslachtsrijp exemplaar.
Bij veel dieren is er niet alleen sprake van een jeugdvorm (uiterlijk), maar is er ook sprake van ander gedrag.
Dit gedrag bestaat uit bijvoorbeeld uitproberen, provoceren en rondzwerven. Dit laatste werd volgens mij op het Juvenaat juist beperkt doordat je doorgaans de meeste tijd doorbracht in het gebouw en het omliggende terrein.

Jac Naus zei op 26 juni 2022 om 13:58 uur

Ik heb van Br. Arthur een fotoboek gekregen nadat hij was overleden. Foto's van de tijd dat hij surveillant was op Mariaoord. Mag iedereen van genieten.

Gerard H.A.A. de Bie zei op 26 juni 2022 om 14:05 uur

Wow !! @Jac Naus ; ik ben erg benieuwd. En in welk jaar is Broeder Arthur overleden ??

Joop Swaans zei op 26 juni 2022 om 16:10 uur

Bedankt voor je reactie (en overige verhalen) Gerard. Nu ben ik nog altijd op zoek naar informatie over die broeder Amator Kappee. Die heeft Legs Boelen blijkbaar geïnspireerd of misschien zelfs aangezet om uiteindelijk voor de kunstacademie te kiezen als vervolgopleiding.
Kortom: een interessant figuur waar ik graag meer over te weten zou willen komen..

Guus van Beek zei op 26 juni 2022 om 17:11 uur

Dag Joop.
Broeder Armator Kappee signeerde zijn werken met ‘BRAM’. Ik heb volgens mij nog een (gekrakeleerd) zelfportret van hem en 4 gebakken tegeltjes die samen het symbool van St. Lucas voorstellen. (Patroon van de kunstenaars). In mijn periode op het Juvenaat, had ik de beschikking over het oude atelier van broeder Armator. Ik was verantwoordelijk voor het illustreren van het blaadje ‘Ons Juvenaat’. Dat blaadje ging het hele wereld over. (Via de missieposten van de congregatie). Ik deelde dat met Frans Bekx. Ik zal een zoeken naar meer informatie over Broeder Armator. Heb waarschijnlijk ook nog fotos van die periode. Het betreft de laatste periode van het Juvenaat. Ik heb de formele sluiting meegemaakt en heb mijn studie af moeten ronden in mijn woonplaats Tiel.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 11 oktober 2022 om 14:43 uur

Ad Reijbroek stuurde ons deze foto, waarvoor dank!
Wandelclub Juvenaat Mariaoord

Wandelclub Juvenaat Mariaoord, ca. 1967-1969. Gerard derde van achter; voor Theo van Looij en Nico ...; Peter, Ad en Pierre in de eerste rij.

Ad Reijbroek zei op 13 december 2022 om 15:16 uur

Thijs, de foto aan het begin van de site; op het bordes van Mariaoord ( Jan van Hout) is niet van ' vierde jaars'. Het is afscheidsfoto van alle leerlingen in 1969; Groepen 2,3 en 4. Onze groep ( 2 ) staat er ook op vandaar.

Martien Vullings zei op 13 december 2022 om 16:22 uur

In Eindhoven staat op de weg naar Geldrop een kasteel waar zusters van
de orde van Glorieux woonden en jarenlang meisjes hebben verzorgd die
mongoloide waren. Jaren geleden is op het terrein een gebouw neergezet voor bejaarde zusters van Schijndel. Een oude vriendin van ons kwam daar wonen toen de zusters kamers teveel bleken te hebben.
Het grote terrein is volgebouwd met een zorghotel en geboeuwen voor bejaarde broeders van Dongen. Ik kwam daar in de tuin Br. Amadeus tegen maar hij wilde niet praten over zijn tijd op het Juvenaat. Hij reed in
een scoetmobiel en was weinig spraakzaam. In mijn Juvenaattijd was hij de surveillant van de kleine zaal; br. Liborius van de middenzaal en Br. Gonzaga van de grote zaal.
Het is nu alweer 10 jaar geleden (dek ik) dat ik telefoontjes kreeg van advocaten die een zaak aanspanden tegen de Congregatie vanwege het
sexuele misbruik door Br. Fidelis de toenmalige directeur van het Juvenaat. Ikzelf ben die dans ontsprongen door een toeval.
Tijdens de avondrecreatie werd je bij de directeur geroepen als hij met je wilde praten. Toen ik eens bij hem moest komen vertelde hij mij een verhaal over bijen en bloemen waar ik geen snars van begreep en zeker niet
dacht aan hetgeen daarna komen zou. Hij kreeg een telefoongesprek en stuurde mij weg met de mededeling dat we later nog wel eens zouden verder praten. Dat is nooit gebeurd. Maar toen we onze koffers inpakten vor de zomervaantie (de maand augustus) vroeg hij mij op de trap of ik alles had ingepakt en hij liet me weten dat ik dat beter wel kon doen. Nooit hebben we geweten waarom ik niet meer mocht terugkomen na de vakantie. Mijn moeder schreef hem brieven, belde hem op maar nooit nam hij de telefoon aan. Br. Laetantius verwees haar naar Fidelis, hij ging niet over de jongens zei hij haar.
Toen ik gebeld werd door advocaten was alles ineens duidelijk en met
heel veel verdriet destijds moest ik afscheid nemen van mijn verlangen om broeder onderwijzer te worden.

Gerard H.A.A. de Bie zei op 13 december 2022 om 19:11 uur

@Martien Vullings in welk tijdsbestek was jij op het Juvenaat ? De Broedersnamen zeggen mij n.l. niets. Dus waren die waarschijnlijk in mijn tijd '66-'69 opgeschoven naar een andere plaats en / of functie.

Joop Swaans zei op 13 december 2022 om 19:32 uur

Reactie op Guus van Beek (juni 22) over broeder Armator Kappee:
Interessant dat je in het voormalige atelier van die broeder mocht werken. En vooral dat je aan dat missieblad meewerkte. Ikzelf heb in die periode als extern op Juvenaat Mariahof bij Tilburg doorgebracht . Het lag naast Piusoord en de broedertjes werden dan ook opgeleid om later daar te gaan werken. Daar is uiteindelijk niet veel van terwchtgekomen omdat -net als bij jou- de ontkerkelijking ingetreden was en het oord daarna vrnl door regulieren bestierd werd.
Ik hou me aanbevolen voor eventuele nadere informatie over die kustzinnige broeder. Groetjes Joop

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.