Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Watertoren Udenhout Huize Vincentius

Kloosters

Weinigen zullen in de imposante voorgevel van Huize Vincentius aan de Schoorstraat in Udenhout onmiddellijk de karakteristieke middentoren als watertoren herkennen. Toch is deze toren speciaal ontworpen voor de watervoorziening van de inrichting voor zwakzinnige meisjes.

In 1904 was in Biezenmortel een inrichting voor de zorg voor zwakzinnige jongens gesticht. Dat was Huize Assisië, even buiten het dorp. In 1925 werd aan de andere kant van Udenhout een soortgelijke inrichting voor meisjes gestart. Bij gebrek aan een waterleidingnet in Udenhout, zorgden beide inrichtingen voor hun eigen drinkwatervoorziening, mét een watertoren.

Het waren de zusters van de Congregatie Dochters van Maria en Joseph uit Den Bosch (beter bekend als de Zusters van de Choorstraat) die hun oog hadden laten vallen op Udenhout om een internaat voor “achterlijke meisjes” te beginnen, omdat daar ruimte beschikbaar kwam. Men betrok een eenvoudig landhuis dat aan het bisdom Den Bosch was nagelaten door burgemeesterszoon Willem van Ierssel. Daarna begon men met hulp van parochie, bisdom en de plaatselijke Sint Vincentiusvereniging aan de verbouwing en uitbreiding van de gebouwen.

Begonnen als schoolinternaat voor verstandelijk gehandicapte meisjes, kreeg Vincentius vanaf eind jaren ‘60 de status van AWBZ-instelling. Daardoor veranderde Vincentius geleidelijk van internaat in een zorginstelling en hoefden de meisjes niet meer op hun 18e het internaat te verlaten.

Vincentius is tussen 1925-1929 gebouwd aan de westrand van het dorp, aan wat we nu kennen als de Schoorstraat. De architectuur van het grote en imposante gebouw is geïnspireerd op de Amsterdamse School. Opvallend aan het gebouw is de watertoren met zijn hoogte van 35,5 m. De omvang van het waterreservoir is niet bekend.

Toen de gemeente Udenhout zelf ook een waterleidingnet kreeg, werd Vincentius hierop aangesloten en was de watertoren overbodig geworden. Slopen lag echter niet voor de hand, omdat de toren integraal onderdeel uitmaakt van het gebouw. Het gehele complex is op dit moment Rijksmonument.

Vincentius is ontworpen door architect J.J.M. van Halteren uit Den Bosch. Van Halteren was een zoon van een aannemer en werd in 1893 in Amsterdam geboren. In 1919 vestigde hij zich als architect, eerst in Den Haag en later in Den Bosch. Van Halteren heeft tijdens zijn studie gewerkt bij architecten van de Amsterdamse school zoals J.P. Bekkers, Jos Cuijpers en Jan Stuijt. Hij heeft meer instituten en kloosters ontworpen, maar ook kerkgebouwen, waaronder de kapel aan de Deken van Miertstraat te Veghel.

Het fraaie uurwerk bovenin de toren en de angelusklok die daar hangt, zijn beide in februari 1928 per testament geschonken door een van de zusters, Zr. Ludwina (Anna Vessies) uit Beverwijk.

Bekijk ook

Watertorens in Brabant

Water in Brabant

19

Reacties (19)

Luc Geerts zei op 27 september 2011 om 10:59 uur

Hartstikke leuk om dit per toeval te ontdekken. Ben momenteel voor mijn werk met de waterleding bezig in de Schoorstraat. Mijn schoonmoeder is jaren werkzaam geweest bij Vincentius.
Ik was er niet van op de hoogte dat de hoge gevel een watertoren verborgen hield.

Mylène Rutten, namens BHIC zei op 29 september 2011 om 09:46 uur

Hallo Luc,
Bedankt voor jouw enthousiaste reactie. Misschien komen er van anderen ook nog herinneringen naar boven?

Freek van Klaarwater zei op 11 september 2012 om 18:40 uur

Groenstraat 28 in Udenhout is ook een ontwerp van deze architect.
De stijl is heel herkenbaar.

Mariët Bruggeman, namens BHIC zei op 13 september 2012 om 11:16 uur

Bedankt Freek,
voor je aanvulling bij dit verhaal.
Het is inderdaad een heel herkenbare stijl van woningbouw.

Nogmaals bedankt en met vriendelijke groeten,

Jef Kuijpers zei op 28 februari 2014 om 19:02 uur

in 1950 is het zilverzand in de filters van het waterbassin vervangen. Ik werkt toen in de tuinen van Vincentius en heb daar toen aan mee geholpen. Het was voor de mannen die het zand naar boven moesten dragen een heidense klus zeker met hete weer van die dagen Liters limonade siroop hebben de zuster aangedragen om de dorst van de dragers te lessen. Jef Kuijpers

Annemarie van Geloven namens BHIC zei op 3 maart 2014 om 14:12 uur

Daar staat de gemiddelde lezer ook niet bij stil, dat het zilverzand in de filters vervangen moest worden! Weer wat geleerd en mooi hoe u het beschrijft!

Ferdinand Hoekstra zei op 26 februari 2015 om 11:49 uur

Leuk deze reacties te lezen als nieuwe inwoner van Udenhout. Prachtige expressionistische details herken ik wanneer ik er langs kom. Mooi.

Marilou Nillesen zei op 26 februari 2015 om 16:26 uur

Goed te horen dat je er ook echt wat aan hebt, Ferdinand. Mooi om te zien welke verhalen er schuilgaan achter dergelijke gebouwen, vind je niet?

Bryan Hoppenbrouwers zei op 7 augustus 2015 om 22:11 uur

Ik werk er nu, en ik heb in de grond blauwe klei gevonden en sxherven van servies, ik heb sterk het vermoedde dat er al een klooster/adbij stond voor er verbouwd/gebouwd werd na de verovering en wederopbouw..

Luc Geerts zei op 27 september 2011 om 10:59 uur

Hartstikke leuk om dit per toeval te ontdekken. Ben momenteel voor mijn werk met de waterleding bezig in de Schoorstraat. Mijn schoonmoeder is jaren werkzaam geweest bij Vincentius.
Ik was er niet van op de hoogte dat de hoge gevel een watertoren verborgen hield.

Mylène Rutten, namens BHIC zei op 29 september 2011 om 09:46 uur

Hallo Luc,
Bedankt voor jouw enthousiaste reactie. Misschien komen er van anderen ook nog herinneringen naar boven?

Freek van Klaarwater zei op 11 september 2012 om 18:40 uur

Groenstraat 28 in Udenhout is ook een ontwerp van deze architect.
De stijl is heel herkenbaar.

Mariët Bruggeman, namens BHIC zei op 13 september 2012 om 11:16 uur

Bedankt Freek,
voor je aanvulling bij dit verhaal.
Het is inderdaad een heel herkenbare stijl van woningbouw.

Nogmaals bedankt en met vriendelijke groeten,

Jef Kuijpers zei op 28 februari 2014 om 19:02 uur

in 1950 is het zilverzand in de filters van het waterbassin vervangen. Ik werkt toen in de tuinen van Vincentius en heb daar toen aan mee geholpen. Het was voor de mannen die het zand naar boven moesten dragen een heidense klus zeker met hete weer van die dagen Liters limonade siroop hebben de zuster aangedragen om de dorst van de dragers te lessen. Jef Kuijpers

Annemarie van Geloven namens BHIC zei op 3 maart 2014 om 14:12 uur

Daar staat de gemiddelde lezer ook niet bij stil, dat het zilverzand in de filters vervangen moest worden! Weer wat geleerd en mooi hoe u het beschrijft!

Ferdinand Hoekstra zei op 26 februari 2015 om 11:49 uur

Leuk deze reacties te lezen als nieuwe inwoner van Udenhout. Prachtige expressionistische details herken ik wanneer ik er langs kom. Mooi.

Marilou Nillesen zei op 26 februari 2015 om 16:26 uur

Goed te horen dat je er ook echt wat aan hebt, Ferdinand. Mooi om te zien welke verhalen er schuilgaan achter dergelijke gebouwen, vind je niet?

Stef Aldenhuijsen zei op 14 mei 2020 om 20:43 uur

Het huis tegenover Huize Vincentius, Schoorstraat 11, is eveneens van architect van Halteren. De eerste steen voor dit huis is gelegd op 01 november 1938. Een originele blauwdruk van dit "Landhuisje" hangt in de vestibule.

Marilou Nillesen zei op 17 mei 2020 om 19:04 uur

Veel dank voor deze aanvullingen, Bryan en Stef! Bijzonder om te weten dat deze architect daar meer heeft gebouwd en dat daarvan ook de blauwdruk hangt. Zo komen we langzaam aan steeds meer te weten, bedankt!

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.