Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Het Karmelietenklooster

Kloosters

In de Steenstraat naast de Sint Petruskerk staat het gebouw van het Karmelietenklooster. Dit behoort samen met De Weijer, Elzendaal en het kasteel tot de oudste panden van Boxmeer. Het gebouw is in 1654 gesticht door graaf Albert van den Bergh en zijn vrouw Madeleine de Cusance.

Karmelietenklooster (foto: BHIC / Henk Buijks, 2009)
Karmelietenklooster (foto: BHIC / Henk Buijks, 2009)

Voordat het echtpaar de officiële bisschoppelijke toestemming voor de kloosterstichting had verkregen, was men al met de bouw begonnen. Ruim een halve eeuw is men aan het bouwen gebleven, van 1653 tot 1709. Het was de bedoeling dat de Karmelieten de zielzorg in Boxmeer en omgeving voor hun rekening zouden gaan nemen, zeer tegen de zin van de toenmalige pastoor Peelen.

Het zeventiende-eeuwse gebouw bestaat uit vier vleugels rondom een gewelfde kloostergang. Klooster en kerk zijn door een overkluisde doorgang met elkaar verbonden. Het poortgebouw is voorzien van een geheel in baksteen uitgevoerde, geblokte Dorische poortomlijsting met gebroken fronton en daartussen een aedicula in Ionische stijl met een Mariabeeld in de nis. Onder die nis is het alliantiewapen van de stichters van het klooster aangebracht.

In het klooster bevinden zich achttien prachtige glas-in-lood ramen uit de zeventiende eeuw, naar ontwerp van Abraham van Diepenbeek.

Poort van het Karmelietenklooster (foto: BHIC / Henk Buijks, 2009)
Karmelietenklooster (foto: BHIC / Henk Buijks, 2009)

De voorstellingen hebben betrekking op de berg Karmel en de Karmelietenorde. Andere bijzondere stukken in het klooster zijn zes olieverfschilderijen, afkomstig uit het kasteel, met daarop drie generaties graven en gravinnen van het Huis Bergh.

Op 1 juli 1995 openden de Broeders van de la Salle hier een communiteit. De broeders woonden op de middenverdieping van het karmelietenklooster. De ingang was gelegen aan het Kerkpad. Ze hadden er hun provincialaat, dat bij de opheffing van de communiteit in december 2003 is overgeplaatst naar Voorhout bij Leiden.

23

Reacties (23)

Jean-Pierre Debels zei op 18 augustus 2010 om 10:09 uur

Klopt het als ik zeg dat dit klooster opgericht werd door Vlaamse Karmelieten. Er was ook een intense uitwisseling tussen de Brugse karmelieten an die van Boxmeer.

Annemarie van Geloven namens BHIC zei op 18 augustus 2010 om 16:35 uur

In het verhaal onder de link naar Magdalena de Cusance, de echtgenote van graaf Albert van de Bergh, staat dat de graaf en gravin een overeenkomst sloten met Daniel van Oudenaerde, de provinciaal van de Vlaamse Karmelietenprovincie. De Karmelieten mochten in Boxmeer een klooster bouwen en zouden zich van daaruit gaan bezig houden met de zielzorg in de regio. Dus de eerste karmelieten in het klooster zullen zeker Vlamingen zijn geweest.

Weet u misschien of die contacten tussen Brugse Karmelieten en het Karmelietenklooster te Boxmeer er al meteen na de stichting in 1652 zijn geweest?

Jean-Pierre Debels zei op 11 september 2010 om 17:54 uur

Archiefstuk Series Priorum O. Carm vermeldt het volgende: 26 aprilis 1681 obiit R. P. Bonaventura a S. Clara, alias Coghen, quondam prior Thenis et Boxmerae, actualis Vicarius Neoportanus aet. 54. profess. 33. sacerdos 30.

Het archief van het klooster van de Ongeschoeide Karmelieten te Brugge bezit veel documenten die betrekking hebben met het klooster van Boxmeer.

Jean-Pierre Debels, verantwoordelijke archief OCD Brugge.

Mariët Bruggeman, namens BHIC zei op 13 september 2010 om 11:39 uur

Beste Jean-Pierre, dank je wel voor je reactie op de vraag van mijn collega; hier kunnen onze onderzoekers weer mee vooruit !

arno peters zei op 3 mei 2011 om 19:50 uur

De hoofd(voor) gevel van het klooster is van buitenaf niet te zien. Het bevindt zich aan de kant van de kloostertuin. Dit komt omdat het klooster voorheen aan een andere straat stond. Dit is tijdens de bouw veranderd waardoor het klooster dus alleen aan de achterzijde te zien is.
(niet voor de bewoners natuurlijk). Het is trouwens wel het bekijken waard, erg mooie gevel!

Gerard Lemmens zei op 4 mei 2011 om 16:42 uur

Was in dit karmelieten klooster ook niet een Latijnse school gevestigd ???

Gerard Lemmens

Jean-Pierre Debels zei op 4 mei 2011 om 18:17 uur

De Latijnse School te Brugge, gevestigd in de Schuttersstraat is in de 19e eeuw door Pater Donsche S. J. verkocht aan de Brugse Karmelietessen die er nog steeds gehuisvest zijn.

Gerard Lemmens zei op 4 mei 2011 om 20:11 uur

Jean-Pierre,

Ik heb het over de Latijnse School in Boxmeer, die volgens mij gevestigd was in of naast het Karmelieten klooster te Boxmeer ?!

Gerard Lemmens

arno peters zei op 5 mei 2011 om 00:06 uur

klopt gerard er was zeker een latijnse school aan het klooster gebouwd.

Gerard Lemmens zei op 5 mei 2011 om 10:14 uur

Dankje Arno !
Een van mijn familieleden, Arnoildus Joannes Baptista Lemmens, was daar ca. 1790 op school en omdat hij het jongste kind was oberleden zijn ouders toen hij nog vrij jong was en in het testament van zijn ouders laten zijn extra geld na voor zijn "bisschoppelijke wijinge", maar het grappige is dat Arnold daar geen zin in had en twee keer te Venraij trouwde en twaalf kinderen kreeg, waaruit een tak in Green Bay , Wisconsin, USA !

Groeten,

Gerard Lemmens

dr. P.H.A.M. Abels zei op 2 oktober 2013 om 20:47 uur

Kan iemand mij zeggen of er bijzondere bouwactiviteiten mbt kerk en klooster zijn geweest in de jaren 1884-1885? Ik tref in die jaren verschillende Twentse bouwvakkers aan in Boxmeer die ook betrokken waren bij bouw Karmelietenklooster in Zenderen

Marilou Nillesen, namens BHIC zei op 9 oktober 2013 om 12:34 uur

@dr. P. Abels: Ik heb zojuist ook een mailtje gestuurd (naar aanleiding van een andere vraag) maar de oorzaak lijkt hierin te liggen:
Vanuit de kloosters van de karmelieten en de karmelietessen zijn diverse stichtingen gedaan. Dit is begonnen in 1855 met een stichting te Zenderen. Vanuit Boxmeer en Zenderen is de gehele Nederlandse Karmelprovincie uit deze kloosters voortgekomen, terwijl ook kloosters zijn gesticht in Indonesië, de Filipijnen en Brazilië.

Succes ermee!

Gerard W. Ch. Lemmens zei op 9 oktober 2013 om 12:53 uur

Goede morgen Marilou en andere Karmelietenklooster ge-interesseerden,

Interessant verhaal Marilou en Dr. Abels ! Wat ik ook gezien heb werkend aan mijn Parenteel Lemmens, dat geestenlijken (manlijke en vrouwlijke) die in het Land van Cuijk woonden naar een klooster in Zenderen gingen.

Over de Latijnse school in het Klooster te Boxmeer is een boekje gepubliceerd met een index van alle leerlingen.

Groeten uit een zonnig East Sussex,

Gerard

Marilou Nillesen, namens BHIC zei op 9 oktober 2013 om 14:01 uur

@Dank voor deze aanvulling, Gerard. We doen er ons voordeel mee :-)

yvonne krijnen van gool zei op 22 november 2013 om 22:09 uur

Een van de zussen van mijn overgrootvader Maria Louise van Gool is hier religieuse geweest, vanaf ongeveer 1866 tot aan haar overlijden op 10-6-1915. Weet iemand hier meer van? Is er nog een begraafplaats bij het klooster? Mijn dank bij voorbaat.

arno peters zei op 22 november 2013 om 22:39 uur

Volgens mij zijn alle nonnen uit de elzendaal en st josefklooster in een massa gedenkgraf overgebracht naar de begraafplaats in sambeek. Weet ik echter niet zeker. Wel dat er bij de voormalige kloosters geen graven meer liggen

Yvonne Krijnen van Gool zei op 25 november 2013 om 18:51 uur

Bedankt Arno. Weet jij hoe ik achter documentatie kan komen betr.mijn Maria Louise. Er moet toch ergens nog iets bewaard zijn gebleven. Alvast mijn dank.

Dorethé zei op 25 november 2013 om 20:51 uur

Yvonne, haar naam was Louisa Maria van Gool, tenminste, onder die naam is haar overlijdensakte ingeschreven. Zij is overleden in Aarle Rixtel, 67 jaar oud, geboren in Den Bosch, dochter van Gerhardis Balthazar van Gool en Wilhelmina Christina van den Dobbelsteen.

Dorethé zei op 25 november 2013 om 21:01 uur

Via RHC Eindhoven kun je een stukje van haar levenswandel terugvinden. Volgens het BR was zij liefdezuster en (hulp)onderwijzeres. Zij is volgens het BR geboren 1 april 1848 (controleren!).

Op 25 oktober 1873 is zij in Aarle-Rixtel gaan wonen, komende uit Tilburg. Zij is tot aan haar dood in 1915 in Aarle-Rixtel gebleven.

Van 1876 tot 1879 woonde in Aarle-Rixtel ook een andere liefdezuster van Gool, Maria Elisabeth, geboren 19 april 1851 in Den Bosch. Een jonger zusje?

Dorethé zei op 25 november 2013 om 21:06 uur

Oh ja, de scans van het BR Aarle-Rixtel kun je inzien via de website van het RHC Eindhoven.

Via de website van het Regionaal Archief Tilburg kun je verder terug in de tijd (scans ook te bekijken): Louisa Maria is op 25 okt 1871 in Tilburg ingeschreven, komende uit Stratum. Ze is dus precies 2 jaar in Tilburg gebleven.

Dorethé zei op 25 november 2013 om 21:09 uur

Voor Stratum kun je dan weer zoeken in het RHC Eindhoven.
Succes!

Yvonne Krijnen van Gool zei op 26 november 2013 om 19:35 uur

Dorothe. Bedankt voor jouw reactie.Kan ik het RHC van Eindhoven digitaal inzien, want ik woon niet in Nederland.Alvast mijn dank.Klopt, Maria Elisabeth was haar zus. Ze had nog een zus Maria Johanna.Ook zij was religieuse, in Aarle Rixtel.Groetjes.

Dorethé zei op 26 november 2013 om 21:04 uur

Ja, Yvonne, dat kan.
www.rhc-eindhoven.nl

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.