RK internaten Pensionaat O.L. Vrouw van Lourdes in Engelen

Pensionaat Onze Lieve Vrouw van Lourdes in Engelen

Thijs de Leeuw

vertelde op 29 juni 2018 om 15:34 uur

Vroeger lag het meisjesonderwijs in Engelen voor een belangrijk deel in handen van de Zusters van Jezus, Maria, Jozef. Zij hadden daar een klooster met drie scholen: een bewaarschool (voor kleuters), een lagere meisjesschool, die ook voor de dorpskinderen toegankelijk was, en een ulo.

*Bron: BHIC, collectie Abdij van Berne, nr. 1695-008613*

De leerlingen van de ulo verbleven op het pensionaat van de Zusters van J.M.J. aan de Graaf van Solmsweg, vlak naast de Lambertuskerk. In 1918 ging het om zo'n honderd kostschoolmeisjes en deze zogeheten "pensionnaires" waren vaak afkomstig uit de meer welgestelde families. De pensionnaires brachten een flink deel van hun jeugd door in een gesloten wereld. Tot op hoge leeftijd kwam je bijvoorbeeld maar heel weinig in aanraking met het andere geslacht en ook het contact met het thuisfront werd, omwille van een goede discipline en godsvrucht, tot een minimum beperkt.

Kapel van het internaat (foto: collectie Katholiek Documentatie Centrum 1A7396) — *De kapel (bron: collectie Katholiek Documentatie Centrum)*

Wat je in vroeger tijden leerde bij de zusters in Engelen blijkt uit hun wervingsfolders. Ouders konden hun dochters bij hen terecht voor lessen "gewijde geschiedenis", lezen en schrijven, theoretisch en praktisch rekenen, boekhouden, Nederlands en Frans, de grondbeginselen der letterkunde, briefstijl, aardrijkskunde en "vrouwelijke handwerken". Voor wie dat nog niet genoeg was, bestond de mogelijkheid om Hoogduits en Engels te volgen.

In 1953 ging het pensionaat dicht. Het kloostercomplex kreeg een nieuwe bestemming als appartementencomplex.

Heb jij nog bij de zusters op kostschool gezeten? Reageer dan hieronder en vul deze pagina aan! Foto's zijn ook van harte welkom en kunnen worden verzonden naar info@bhic.nl. Wij voegen ze dan hier toe.

Zusters en leerlingen van internaat O.L. Vrouw van Lourdes, en vier paters van de Orde van Norbertijnen, waaronder pastoor Hiëronymus Breugelmans (foto: BHIC, collectie Abdij van Berne 1695-008611 — Zusters en internen van O.L. Vrouw van Lourdes. Ook staan op de foto vier paters van de Orde van Norbertijnen, waaronder pastoor Hiëronymus Breugelmans. Bron: BHIC, collectie Abdij van Berne, nr. 1695-008611

*Klassenfoto schooljaar 1947-1948 (ingezonden door Miep Verboom)*

*Leerlingen en een priester, schooljaar 1949-1950 (ingezonden door Miep Verboom)*

Wilhelmina van Drunen deed haar Eerste Communie in het pensionaat, 1909 (ingezonden door Jan Konings)

Meer RK internaten

Reacties (12)

L. Kreft zei op 7 mei 2019 om 20:29 uur

Begin 1940 in Engelen op kostschool gekomen,en daar het begin van de oorlog meegemaakt. In 1942 werd het Moederhuis van JMJ in Den Bosch, door de Duitsers gevorderd,en kwam het noviciaat in het kleine pensionaat. Wij moesten weg en ik ging toen naar Lithoyen. Dat was eigenlijk en internaat voor schipperskinderen,maar ook van JMJ.

Marilou Nillesen zei op 8 mei 2019 om 14:50 uur

Bedankt voor uw reactie, L. Kreft. Dat klinkt als een behoorlijk onrustige, onzekere periode. Heeft u dat destijds ook zo ervaren?

L.Kreft zei op 9 mei 2019 om 12:43 uur

Nee,dat heb ik wel als spannend ervaren,maar was te jong(nog geen 6 jaar)om de ernst ervan in te zien. De eerste dagen lagen de kleinste in de speekkamer op de grond te slapen,en wij maakte van onze zakdoek een muis en gooide die stiekum naar elkaar!!!!!! "Soeur"mocht dat natuurlijk niet merken. Ik was de enige die zo jong was en nog niet naar school ging.

Marilou Nillesen zei op 13 mei 2019 om 09:05 uur

Ah, ik begrijp het, L. Kreft. Misschien maar een geluk ook, dat die ernst niet helemaal doordrong. Toch bijzonder om te realiseren wat u destijds allemaal hebt meegemaakt, vindt u niet?

Yvonne Ligthart-Lacroix zei op 8 april 2021 om 13:10 uur

Denk nog dikwijls aan die tijd, veel heimwee gehad! Een van de slechtste periodes in mijn leven. Als ik nu vertel aan mijn kleinkinderen hoe de dagen vergingen , is dat voor hun in deze tijd niet te begrijpen.Alleen zondag’s wat snoep, wat je zelf van thuis mee moest brengen. Retraites 3 dagen lang niet praten. Zondags drie keer naar de kerk 8 uur 11 uur, en om drie uur naar het lof!
Aten veel sla ( eigen kweek) denk ik, zat op de rand van mijn bord een groene rups, maar moest van de non die bij de tafel stond de sla toch opeten. Er was een lieve zuster, zuster Thérès, en daar hield ik me altijd aan vast.
En wat denk je van drie keer per jaar naar huis!! Kerstmis, Pasen.........en de grote vakantie.
Er stond daarna 1 keer vast, mijn kinderen NOOIT naar kostschool.
Amen.

Thijs de Leeuw zei op 11 april 2021 om 14:45 uur

Bedankt Yvonne voor deze bijdrage. Een behoorlijk spartaans regime, dat is wel duidelijk. Was die lieve zuster, Théres, een van de leraressen? En in welke jaren verbleef je er eigenlijk, in de jaren vijftig misschien? Drie keer per jaar naar huis is wel streng zeg. Bij veel internaten zie je dat dit aantal later in de twintigste eeuw iets toeneemt - maar dan nog...

Gerdien van den Brand zei op 17 oktober 2022 om 17:40 uur

Het Mutsenmuseum in Sint-Oedenrode heeft een bruin koffertje met opschrift 'Pensionnat Notre Dame de Lourdes' Engelen met daarin piepkleine handwerkjes, kan ik een foto daarvan uploaden?

Noot van de redactie: inmiddels hebben wij de foto's ontvangen, waarvoor dank! Ze zijn hieronder toegevoegd:

Thijs de Leeuw zei op 20 oktober 2022 om 16:24 uur

Hallo Gerdien, je kunt een foto daarvan sturen naar info@bhic.nl o.v.v. internaat O.L.V. van Lourdes in Engelen, dan komt deze bij mij en voeg ik de foto aan je reactie toe. Benieuwd!

Claudia Kuijpers zei op 14 november 2023 om 09:42 uur

Onze moeder heeft ook op een kostschool in Oudenbosch gezeten en als ik de verhalen hier lees, zou dat best wel eens dit internaat kunnen zijn geweest. Kan iemand zich Liesbeth Opfergelt herinneren. Ze is in 1930 geboren, maar we weten niet wanneer ze op het kostschool zat.

Thijs de Leeuw zei op 27 november 2023 om 12:31 uur

Marian Papavoine stuurde ons deze foto’s van pensionaat Onze Lieve Vrouw van Lourdes in Engelen, waarvoor dank!

Bron: nalatenschap Thea Willemse-Steemers

3. Zr Modesta, hoofd van de bewaarschool van het pensionaat. Ze werkte in Engelen vanaf 1902. Ze kreeg op 30 aug 1929 (Koninginnedag 31 aug.) de Eremedaille goud Oranje-Nassau-Orde vanwege haar 60 jaar professie. De foto is dus waarschijnlijk rond die tijd gemaakt in de tuin, bij de Lourdesgrot.

C. Enzerink zei op 18 augustus 2024 om 16:09 uur

De zus (1898-1981) van mijn overgrootvader, Zr. Ubaldina, was hier werkzaam in de periode 1931-1953. Ze gaf echter geen les. Haar bidprentje maakt duidelijk wat ze dan wel deed:

“Haar jarenlange taak in het washuis te Engelen was niet bepaald een prettige bezigheid te noemen. Toch heeft zij werkend op de achtergrond en haast in het verborgene er heel wat van weten te maken. Want ze wist maar al te goed dat het niet belangrijk is wat je doet, maar hoe je het doet.

Ze zag het als haar opgave en zo is haar leven ‘n gave geworden van haar aan al haar medezusters. Bij haar werk moet ze dan ook zeker vaak aan deze psalmtekst gedacht hebben: “Was mij, dat ik witter word dan sneeuw” (ps. 51). Training en zelfbeheersing moeten haar daartoe gebracht hebben. Ze heeft het dan ook zo ver weten te brengen dat ze altijd met respect en waardering over anderen wist te spreken. Deze houding en dit resultaat moeten zeker veel innerlijke vreugde aan haar geboden hebben. Je kon dit dan ook letterlijk van haar flonkerende ogen aflezen. Moge zij nu behoren tot diegenen “die hun klederen wit gewassen hebben in het bloed van het Lam” (Apok. 7,14)."

Later verbleef ze in Nuenen, Amsterdam en Nijmegen om uiteindelijk in Heeswijk te overlijden. Helaas heb ik haar niet gekend. Ik had graag met haar gesproken over haar belevenissen in het washuis...

Thijs de Leeuw zei op 1 oktober 2024 om 15:24 uur

Veel dank, C. Enzerink, voor uw reactie. Dat is een mooie beschrijving van het werk waar Zr. Ubaldina zo te lezen ook echt ziel en zaligheid in heeft gestoken. (We zouden het bidprentje trouwens hier nog toe kunnen voegen aan uw reactie, als u wilt en een digitaal exemplaar kunt sturen.) Ik zit ook te denken hoe mooi het was geweest om een zuster als haar te interviewen over haar tijd in Engelen - verhalen die onderhand gelukkig al wel veel vaker op die manier bewaard worden./ Nogmaals dank voor het delen en een hartelijke groet,