Om 1444 kreeg Ulicoten een eigen kapel. Stapje voor stapje ging het vervolgens in de richting van een zelfstandige parochie. Geld om een priester te betalen die elke zondag de mis opdroeg, was er aanvankelijk niet. Dat duurde tot 1479. Geleidelijk werd de kapel uitgebreid en voorzien van een torentje. In 1618 kwam er een pastorie naast zodat er een kapelaan permanent in Ulicoten kon wonen.
Die uitbreiding was een gevolg van de devotie die er was ontstaan voor de H. Bernardus. Sinds er in de kapel vanaf een zeker moment een beeldje van de heilige stond, gebeurden er wonderen. Pelgrims kwamen uit de omgeving van Breda en ’s-Hertogenbosch om Bernardus te vragen hen te behoeden voor jicht en reumatiek en om het vee tegen ziektes te beschermen. Uit dankbaarheid offerden ze zo veel dat de inkomsten van de kapel ongeveer vervijfvoudigden.
De bedevaart was zo belangrijk dat de bisschop het beeldje in 1648 liet overbrengen naar de kerk in Baarle-Hertog die in tegenstelling tot de kapel in Ulicoten niet in protestantse handen kwam. Maar Bernardus was het daar niet mee eens: hij keerde terug naar Ulicoten. De inwoners van Baarle die zich beroofd zagen van een lucratieve devotie, wisten wel beter: die lui uit Ulicoten hadden het gestolen!
Een slepende ruzie volgde. De pastoor van Baarle liet een kopie maken van het beeldje en de inwoners van Ulicoten bouwden een kapel net over de grens, waar Bernardus ongestoord kon worden vereerd. Toen waren er dus twee Bernardus-devoties, totdat de bisschop in 1662 besloot dat de bedevaarten voortaan alleen nog naar de grenskapel mochten gaan. Ulicoten had gewonnen.
Het laatste zetje tot een zelfstandige parochie Ulicoten werd gegeven door niemand minder dan Napoleon. De Fransen hadden het huidige België, met Baarle-Hertog, veroverd. Napoleon richtte er nieuwe bisdommen op, maar omdat West-Brabant niet tot Frankrijk behoorde, gold dat niet voor dit gebied. Zo werd Ulicoten min of meer vanzelf een zelfstandige parochie. De oude kapel bleef nog even parochiekerk, maar toen er voldoende geld was, ging het middeleeuwse gebouwtje tegen de grond en verrees er een neogotisch kerkgebouw. Dit werd in 1870 in gebruik genomen.
Deze kerk werd bij de bevrijding in 1944 verwoest. De huidige neo-romaanse kerk dateert uit 1950. Het beeldje van Bernardus overleefde de ramp, maar na de oorlog liep de belangstelling voor de devotie terug, om na 1990 weer op te leven.
Reactie toevoegen