Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

De Zusters van O.L. Vrouw van Liefde van de Goede Herder

Paters & Nonnen

In 1814 trad Rose Virginie Pelletier toe tot de congregatie van de Zusters van Onze Lieve Vrouw van Liefde in Tours (F). Deze congregatie was door de H. Johannes Eudes in 1641 gesticht met als doel reclasseringswerk onder vrouwen. Rose Pelletier nam de kloosternaam aan van Maria Euphrasia. In 1825 werd zij tot overste van haar klooster in Tours gekozen.

Op een verzoek van de bisschop van Angers reageerde ze door in 1829 een dochterklooster van O.L. Vrouw van Liefde in Angers te stichten. Ze noemde het klooster “Goede Herder”, ter herinnering aan een instelling die vóór de Franse Revolutie in Angers vrouwen geholpen had, zoals de zusters van O.L. Vrouw van Liefde dat nu voortaan zouden gaan doen.

Moeder Maria Euphrasia kreeg daarna nog talrijke andere verzoeken om kloosterstichtingen en om daar enige structuur in te houden, verzocht ze het Vaticaan om een generalaat te mogen oprichten.

Die toestemming kwam in januari 1835, met als gevolg dat in Angers een geheel nieuwe congregatie van de “Zusters van O.L. Vrouw van Liefde van de Goede Herder in Angers” het licht zag, een zelfstandige congregatie onder de Regel van Augustinus. In 1853 volgde de goedkeuring van de constituties door paus Gregorius XVI.

De congregatie groeide snel, niet alleen in Frankrijk, maar over de hele wereld. Toen moeder Maria Euphrasia op 24 april 1868 stierf, waren er wereldwijd al 110 huizen. Maria Euphrasia werd heilig verklaard op 2 mei 1940. Tijdens het generaal kapittel in 1969 werd de officiële naam van de congregatie verkort tot: O.L. Vrouw van Liefde van de Goede Herder.

De congregatie telde op haar hoogtepunt 347 huizen, verspreid over de hele wereld. In Nederland vestigde ze zich in 1860 te Zoeterwoude.

De zusters verenigen het contemplatieve leven met het actieve. Doel van het contemplatieve deel is ‘zelfheiliging’. De zusters leggen daarvoor zelfs een vierde gelofte af (naast die van armoe, kuisheid en gehoorzaamheid), namelijk die van ‘zielenijver’. In het actieve deel dragen de zusters zorg voor voogdij- en regeringskinderen en internaten van de kinderbescherming. Ook zorgen ze voor moeilijk opvoedbare kinderen in observatie-, rehabilitatie- en overgangshuizen voor meisjes.

In Noord-Brabant hadden de Zusters van de Goede Herder, zoals ze kortweg ook wel genoemd werden, huizen in Someren (Huize Witven) en Tilburg (klooster de Goede Herder). Buiten de provincie zaten ze in Almelo, Bloemendaal, Leiderdorp, Velp bij Arnhem en Zoeterwoude.

Buiten Nederland waren de zusters actief in Afrika, Noord-, Midden- en Zuid-Amerika, Hongarije en Tsjechië. De Nederlandse provincie had een stichting in Jakarta.

Foto’s
Moeder Marie Euphrasia, Rose Virginie Pelletier (1796-1868). Bron: Website Congregatie.
Het habijt van de Zusters van de Goede Herder, 1930. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. 2B6918.
Professie van Zr. M. Alexandra (1906-1986), 1944. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. 1A21253.
Zusters van de Goede Herder, c. 1965. Origineel: Oriëntatiecentrum voor Kerkelijke Roeping. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. 2B1723.
Zusters van de Goede Herder in gebed, c. 1965. Origineel: Oriëntatiecentrum voor Kerkelijke Roeping. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. 2B1720.

Bronnen
Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.
Website Congrégation de Notre-Dame de Charité du Bon Pasteur.

33

Reacties (33)

Wil Coolen zei op 7 maart 2024 om 09:26 uur

In het artikel worden vestigingen vermeld in zowel Zoeterwoude als Leiderdorp. Dat was echter maar één vestiging in Leiderdorp. Het lag echter op grondgebied van de gemeente Zoeterwoude aan de Hoge Rijndijk. Bij adressering van post werd dan ook vermeld "Zoeterwoude post Leiderdorp". Ik ben er nog vaak op bezoek geweest bij een tante die er in 1944 was ingetreden.

Brigitte oud interne zei op 11 maart 2024 om 07:47 uur

Dit klopt helemaal wil dit internaat lag precies op de grens van Leiderdorp en Zoeterwoude,ik heb hier geen goede herinneringen van overgehouden alleen maar narigheid gezien en zelf meegemaakt,ik was geen makkelijke meisje toen ik hier geplaatst ben en kreeg therapie daarvoor om mij rustig te krijgen kreeg ik dan af en toe een incontinentie broek aan en een hemd dit werd bij meer meisjes toen gedaan dan werd er warme olie in de broek gedaan wat erg prikkelde wat vlug tot een seksueel hoogtepunt zorgde vooral als daar meisjes bij waren schaamde je je dood want je had geen controle erover als je ontspande dat zag eruit als schokkende bewegingen, nadien bleek deze methode misbruik te zijn geweest.

Jose van der Horst zei op 12 maart 2024 om 10:00 uur

Ik zat in de zestiger jaren bij deze nonnen omdat ik in Leiden woon dit was toendertijd het dichtsbijzijnde internaat,ik heb alle lof voor u er is toen teveel gebeurt om op te noemen dit wat u is overkomen heb ik nooit durven vertellen,dit is zo erg geweest voor de meisjes die gedwongen zijn om naar iemand te kijken om hun zelf te veranderen dat ik mijn leven wat deze tijd teweeg heeft gebracht geblokt heb.

Carla de Vries zei op 19 maart 2024 om 09:30 uur

Ik heb het gelezen van die therapie met die plastic broekjes, vreselijk.dat komt omdat ik erop gewezen ben wat de nonnen aangericht hebben,later is gebleken dat deze therapie misbruik is geweest, ikzelf ben niet mishandeld of wat dan ook maar minstens zo erg is dat ik gedwongen ben toen om met een paar andere meisjes naar iemand te kijken waar een non mee bezig was vreselijk was dat om te zien,die nonnen zijn de benaming krengen van barmhartigheid nog niet waard althans dat ben ik van mening

Piet F. zei op 22 maart 2024 om 12:16 uur

Wat Wil Coolen verteld is altijd al een twistpunt geweest,het klooster lag precies op de gemeentegrens,zelf woon ik nog altijd in wijk de kooi in leiden.

Ria C. zei op 24 maart 2024 om 09:43 uur

Beslist niet fijn om te lezen maar het is wel realiteit,een tante van mij heeft er al veel van verteld ze was er in de jaren zestig.
Ze heeft er min of meer dwangarbeid moeten uitvoeren zodoende wist zij af van de ziekelijke therapie met de luierbroekjes en de medische hemden die ze vaak gewassen heeft.

Jan van der Hulst zei op 30 maart 2024 om 02:44 uur

Jan van der Hulst.
Plastic patiënten broekjes werden in alle katholieke instellingen gebruikt ook in België en Duitsland,soms ook in combinatie met lauwe olie om zowel de jongens als meisjes seksueel op te winden, jongens moesten zich uitkleden kregen een patiënten luierbroek aan en werd er lauwe olie in gespoten zodat ze geprikkeld werden en moesten dan een tijd naast hun bed staan met een stijve penis tot ze het bijna niet meer uit hielden uiteindelijk mochten ze dan op een kussen of op een opgerolde deken "rijen" tot ze klaarkwamen,bij meisjes gebeurde het gelijkwaardig soms moesten ze zelf" wrijven" of het werd door een non gedaan, hierbij waren soms andere internen bij als ze klaarkwam.ze schaamden zich dood en durven daar nog steeds amper over te spreken,ook na tientallen jaren.

Ilse van dam zei op 25 april 2024 om 12:57 uur

Dat slechts een enkele zuster van de goede herder de belofte om celibaat te leven heeft geschonden wil nog niet zeggen dat iedereen zo geweest is in deze internaten.

A.v.Gelder. zei op 26 april 2024 om 11:21 uur

Beste Brigitte ik lees uw bericht nu pas van elf maart bedankt voor uw reactie vind het heel erg dat machtsmisbruik van vroeger ook ik denk nog vaak terug van wat mij is aangedaan bij de nonnen ook al ben ik geen makkelijk meisje geweest.

Loes veldkamp zei op 13 mei 2024 om 07:10 uur

Al ben ik een rasechte Leidsche toch schaam ik mij om alles uiteen te zetten wat er in dat internaat van de goede herder is voorgevallen,ga niet alles uiteenzetten daar is teveel voor gebeurt

Anna zei op 21 mei 2024 om 17:28 uur

Dat er nog verschoond wordt met woorden, daden door berichtschrijvers op deze pagina, men geen schade vergoedingen krijgt want men zo niet allemaal zo zijn in deze internaten!! is schandalig, over grenzen en meer van deze instellingen ook in andere steden die dit samen met de "overheid", de samenleving dus in stand houden is walgelijk. Hele generatie vrouwen en ik zelf van 1975 krijg nog ernstige post traumatische stress reacties bij het passeren van deze gebouwen louter van dat ik als kind hier te veel van heb moeten zien op afstand, altijd geweten heb hoe men dit in stand houdt, nog. Nu nog de vrouwen en mannen tref die er mee te maken hebben want niet alleen deze misbruik, mishandeling was daar ook elders en nog. Ook nu nog kinderen, jongeren en dat zijn inderdaad geen prettige mensen om een land mee te bewonen daar zij als achterkleinkind, kind zo ernstig beschadigd zijn door systemen die nu nog hot item zijn om in de maatschappij, samenleving te laten wonen en op te bouwen voor de toekomst. Wiens schuld maakt niet uit! het in stand houden, grote tegen spraak geven dat ze niet allemaal zo zijn even ernstig. Hele bevolkingsgroepen worden hiermee gemarginaliseerd. U zou uw excuses mogen maken door dit toe te staan! Dan zou ik de nu nog verwonden laten zien die zij zichzelf aandoen al, de verhalen die waar zijn en inderdaad. Nog steeds gebeuren als u lekker rustig zit of slaapt, eet en werkt, in uw vrije tijd. Ook de verbouwingen met nieuwe woonfuncties is niet best. Afbreken! het kleeft aan de muren, zit in de grond. Bij soort dat dit goedkeurt, hun de daders in stand houdt en verschoont in alles.

Gerda zei op 22 mei 2024 om 20:21 uur

Edoch vind ik het prima hoe fijn het is dat er nog oud slachtoffers onder ons zijn die hoe moeilijk het ook is hun verhaal maken,ook ik kreeg met misstanden te doen ik bruiste van energie waar ik mezelf in tegen kwam,de zusters deden bij me een incontinentiebroek aan met een operatie jas wat je weleens in een ziekenhuis ziet en om energie kwijt te raken hield een zuster me vast dit terwijl een andere zuster aan het toucheren was over die luierbroek tot ik afscheiding had.
Daar mocht ik met niemand over praten dat het misbruik was bereikte mij toen nog niet,ik wil een ieder die het ook moest ondergaan veel sterkte,bedenk dat het juist goed is dat je erover praat,mvg Pauline

Sandra Hoogervorst zei op 6 juni 2024 om 17:48 uur

Het is juist goed dat we het nu nog van ons af kunnen praten,zelf zat ik in de zestiger jaren bij de nonnen in Zoeterwoude.

M.Gerritse zei op 14 juni 2024 om 06:14 uur

Vanaf drie juni wordt er een documentaire uitgezonden van de Goede Herder betreft elk internaat.

Thijs de Leeuw zei op 19 juni 2024 om 15:35 uur

nog bedankt, M. Gerritse, een bijzondere docu zeer het kijken waard, voor wie het terug wil zien: https://www.2doc.nl/documentaires/2024/06/meisjes-van-de-goede-herder.h… en precies wat je zegt, gaat over veel meer dan alleen de Goede Herder

Ivonne de Boeck zei op 20 juni 2024 om 12:23 uur

Mijn naam is Ivonne de Boeck ik kom van Brugge.
Zag alle drie de documentaires en dit roept ook voor mij lastige herinneringen op.
Vroeger moest ik van een zuster vaak een plastieken broek aan met een langwerpig ziekenhuishemd over het lichaam dragen ze maakte mij dan weer handelbaar en gaf mij weer rust. Destijds drong niet tot me door dat het met misbruik van doen had.

Ina Spanjaard zei op 27 juni 2024 om 07:48 uur

Verschrikkelijk hoe nonnen die de belofte van trouw hebben afgelegd met de internen omgegaan zijn.Zelf heb ik op Zoeterwoude gezeten enkele jaren bij de gevallen meisjes zo dat ze dat noemden vroeger
Ik ben nooit de makkelijkste geweest heb ik weleens gehoord en hier maakte ze dan misbruik van om rustig te worden nam een zuster mij apart je werd gewoon aan het zicht onttrokken was hartstikke bang als ze mij gingen uitkleden en een luierbroek kreeg met lauwe olie en dat lange hemd tot op de enkels,het bereikte me door mijn leeftijd toen pas 13 jaar nog niet van het verkapt misbruik want dat was het.het zal denk ik vijf keer gebeurt zijn terugkijkend die vreselijke therapie om rustig te worden.mede door de ontstane opwinding daarvan kreeg ik geen zelfbeheersing over mijn eigen lichaam daardoor ging ik erg staan schokken over het gehele lichaam daar ben ik wekenlang rustig van geweest maar het is ook hun eigen belang geweest.

mevr.Freriks zei op 1 juli 2024 om 19:43 uur

Joke Freriks maandag 1juli.

Ik zag alle vier de uitzendingen die van de meisjes van de goede herder.dit tijdsbeeld zag ik gewoon weer terug zo diep raakt het mij weer.

Guillaume zei op 15 juli 2024 om 14:55 uur

Ik heb eens gekeken op een andere site dan die van de Franciscanessen van de Heilige Jozef. Ik zie hier, dat het misbruik
zich niet beperkte tot één congregatie. Het was blijkbaar wijd en zijd verbreid “gemeen”goed!

Marijke B. zei op 26 juli 2024 om 09:25 uur

Vroeger heb ik een viertal jaren bij de zusters van De goede Herder gezeten voor velen zal het geen verdere gevolgen hebben op uitzondering na,daar ik ook met misstanden te maken heb gehad vind ik het te belangrijk om dit jullie te onthouden.
Nu ik het verleden las van onder andere Ina en Ivonne komen weer de gevoelens van machteloosheid opspelen.

Thijs de Leeuw zei op 30 juli 2024 om 16:11 uur

Dag Marijke, bedankt dat je de tijd hebt genomen om hier te reageren. Mocht je nog meer willen vertellen dan kan dat dus hier. Hartelijke groet,

Frederica zei op 31 juli 2024 om 06:56 uur

Zit net die geschiedenis van mevr.spanjaard te lezen vreselijk en daar schaamde ik mij nou ook zo voor want omdat ik asperger heb dat is net zoiets als autistisch zijn en vaak ergens van overprikkeld raakte bij spanning is dat heel erg heb ik vaak bij deze nonnen van dat gesticht een luierbroek ze noemen dat ook een incontinentie broek aan gekregen en omdat daar warme olie ofzo ingedaan is werd dat afgescheiden door een operatie hemd die tot de voeten reikte en zat vastgemaakt met linten op de rug dan moest ik mijn armen langs me lichaam laten hangen.duurde voor het gevoel hel lang en als ik afscheiding kreeg was ik erg schokkerig maar gaf daarna veel rust in mij soms stonden daar ook de nonnen bij te kijken.

Thijs de Leeuw zei op 31 juli 2024 om 09:37 uur

Veel dank Frederica dat je hier wilde reageren. Ook hier weer... om stil van te worden. Ongelooflijk triest verhaal.

Guillaume zei op 31 juli 2024 om 09:54 uur

Ik heb op deze site van De Goede Herder gekeken, omdat ik die op de site van de Franciscanessen van de Heilige Jozef regelmatig tegen kwam, wat seksueel misbruik betreft.
“Wolvinnen in schaapskleren” waren de nonnen, die zich hieraan schuldig maakten! Schijnheilige religieuzen! Als je dan al zo iets mensonterends hebt gedaan met meisjes en jongens in de puberteit, sta er dan ook voor en erken de misdaden! Ik heb regelmatig een oproep gedaan aan de nonnen om spijt te betuigen over het misbruik in het verleden, zoals dat nu ook door de overheid wordt gedaan, wat het slavernijverleden betreft. Niemand van de verantwoordelijke congregaties
reageert echter op deze vreselijke aanrandingsverhalen van tal van misbruikte vrouwen en sommige misbruikte mannen,
zoals ik als misdienaar in een klooster. Het is God geklaagd!

Francisca Helmers zei op 3 augustus 2024 om 07:38 uur

Lees net die verhalen ze zijn soms heftig.Als Leidse van in de zeventig nu zat ik daar ook bij die zusters denk dat ik elf was dat ik daar naar toe ging.
Van misstanden heb ik nooit wat van gezien wel weet ik dat er een ruimte was met dokters kleren ik maakte daar schoon en deed kleren wassen die daar in een wasmand lagen wat ik tegenkwam waren net grote luierbroeken en hemden met wijde mouwen van voor en met linten van achteren in die ruimte was altijd wel een zuster waar ik nooit wat aan mocht vragen daarover ging soms bijna overgeven van die lucht daar.

Mariët Bruggeman zei op 6 augustus 2024 om 13:08 uur

Wat fijn Francisca, dat jij die misstanden niet ondervonden hebt of gezien hebt. Het moeten wassen van die vieze kleren is voor een kind van 11 al erg genoeg, lijkt me.

Toos Nijenhuis zei op 8 augustus 2024 om 15:07 uur

Moest daar door familie omstandigheden naar toe,had meer hulp nodig toen ik die inrichting verliet als de tijd dat ik bij die zusters zat.Je moest alles niets mocht, jammer van de vier uitzendingen die weinig opleveren maar de emoties blijven.heb nadien nog altijd nachtmerries gehad het slijt wel maar verdwijnen doet het niet.

Mariët Bruggeman zei op 9 augustus 2024 om 20:32 uur

Wat verschrikkelijke Toos, wat een impact op jouw verdere leven heeft dit. Ik kan me voorstellen dat de uitzendingen veel emoties bij je op hebben gewekt, hopelijk vind je de kracht om hiermee om te gaan en door te gaan. Heel veel sterkte.

Siena Thijssen zei op 16 augustus 2024 om 19:30 uur

Ik zat in Zoeterwoude ruim vier jaar,ze hadden bijna alle macht over je die zusters in groepsverband.

Truus van Rijn zei op 4 september 2024 om 13:29 uur

ben er met vakantie in de buurt geweest het enigst wat er nog aan herinnert is de kerk wat naast de goede herder stond,heb van die nonnen geen goed woord over.

Trudie zei op 14 september 2024 om 07:37 uur

Goededag.zat bij die zusters vier jaar heb daar veel gedaan en deed van alles en weet nog wel dat ze zeiden dat Ik nergens over mocht praten later,zag ook weleens van die luierbroeken en die hemden in de wasafdeling dacht dat het uit een ziekenhuis kwam want daar deden ze ook werk voor.

Marian H. zei op 16 september 2024 om 19:50 uur

Ik was vijf jaar in Zoeterwoude dat hele ritueel wat de zusters nodig vinden heeft mij binnen de muren van de goede herder een waar trauma bezorgd.

Thijs de Leeuw zei op 30 oktober 2024 om 14:30 uur

Bedankt Siena, Truus, Trudie en Marian dat jullie hier je verhaal willen doen. En ik neem aan Trudie dat je bedoelt dat er dus niet met de ouders over mocht worden gepraat mocht de kans zich voordoen. Wat een isolement waar je dan in komt...

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.