Zusters Ursulinen (1911-1945)

De Ursulinen kwamen in 1899 naar Vught, waar zij in de kasteelachtige villa Roucouleur een klooster vestigden. In die villa begonnen zij een normaalschool voor internen, ofwel een leraressenopleiding waarvan de leerlingen bij de zusters introkken. Na een aantal voorbereidende jaren begon de eigenlijke opleiding. De opleiding bestond in eerste instantie uitsluitend uit theorielessen. Dat werd steeds meer als een groot nadeel ervaren door de zusters. Zij brachten op Roucouleur daarom ook een lagere school onder, waar de leraressen in opleiding praktijkervaring konden opdoen. Sindsdien was sprake van een kweekschool. Dit opleidingstype stelde hogere eisen voor het onderwijs, maar kende ook een verplichte verbintenis aan een lagere school als praktijk-leerschool.

In 1911 namen de ursulinen een nieuw pensionaatsgebouw in gebruik op hun terrein in Vught. Dat jaar werd de naam gewijzigd van Roucouleur naar Mariaoord. Naast een kweekschool openden de zusters in Mariaoord ook een mulo-school en zij boden er ook vakopleidingen aan. Op hun internaat verbleven dus zowel heel jonge meisjes als jongvolwassen vrouwen.

Mariaoord groeide uit tot een prestigieus, deftig internaat. In de vroege twintigste eeuw behoorde het tot de grootste van het land. De Franse oriëntatie van het internaat (Frans was de taal met status) bleek uit de naamgeving van de plekken waar je als leerling vertoefde. Die gingen in hun vrije uurtjes niet naar de speelplaats maar de 'cour des élèves', op de foto hierboven vastgelegd. We zien daarop hoe keurig de pensionnaires in schooluniform gekleed gingen. Op een veilige afstand van de fotograaf houden hun leraressen hen zo te zien goed in de gaten. Of waren het misschien de oudere leerlingen, de kwekelingen, zoals op de andere foto te aanschouwen tijdens het handwerken?

Zusters van het Allerheiligst Hart van Jezus (1945-1953)

In het voorjaar van 1945 arriveerden in Vught de Zusters van het Allerheiligst Hart van Jezus, ook wel bekend als de Zusters van Moerdijk. Zij waren op de vlucht. In november 1944 was hun kloostercomplex in Moerdijk door een bombardement namelijk tot op de grond toe afgebrand. Op verschillende plaatsen in de provincie zouden zij een tijdelijk onderkomen vinden, waaronder in Vught. Daar traden zij in contact met de zusters Ursulinen van Mariaoord en in september 1945 vonden zij er een nieuw dak boven hun hoofd. De zusters uit Moerdijk huurden de gebouwen op het landgoed van de Ursulinen en zetten daarin hun scholen met internaat voort. Zij waren toen met zeventig zusters en pakweg honderdvijftig internen.

In 1953 vertrokken de Zusters van Moerdijk en hun internen naar hun nieuwe, definitieve onderkomen in Veldhoven. Hetzelfde jaar kreeg Mariaoord een nieuwe eigenaar. De Broeders van Dongen vestigden er hun juvenaat ofwel opleiding voor aspirant-broeders. In 1969 moest deze kostschool vanwege een gebrek aan aanmeldingen sluiten.

Heb jij nog bij de zusters van Mariaoord op kostschool gezeten? Of heb je nog foto's? Reageer dan hieronder of mail naar info@bhic.nl.

Bronnen

Marcel van der Heijden, ‘Mariaoord en Roucouleur. De Ursulinen en andere bewoners’, in: Vught zicht op vroeger, Vughtse historische reeks (Vught 1997) 107-125.

Bekijk ook

De zusters en hun opvoedingssysteem

(Het gaat om een artikel van Hanneke van den Bogaart-Vugts over het bijzondere onderwijs- en opvoedingssysteem van de Zusters van het Allerheiligst Hart van Jezus.)